آیه 126 سوره نحل

از دانشنامه‌ی اسلامی
نسخهٔ تاریخ ‏۲۹ آوریل ۲۰۱۹، ساعت ۰۷:۵۵ توسط مهدی موسوی (بحث | مشارکت‌ها) (نزول)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مشاهده آیه در سوره

وَإِنْ عَاقَبْتُمْ فَعَاقِبُوا بِمِثْلِ مَا عُوقِبْتُمْ بِهِ ۖ وَلَئِنْ صَبَرْتُمْ لَهُوَ خَيْرٌ لِلصَّابِرِينَ

مشاهده آیه در سوره


<<125 آیه 126 سوره نحل 127>>
سوره : سوره نحل (16)
جزء : 14
نزول : مکه

ترتیل

ترجمه (مکارم شیرازی)

ترجمه های فارسی

و اگر به شما مسلمانان کسی عقوبت و ستمی رسانید شما باید به قدر آن در مقابل انتقام کشید (نه بیشتر) و اگر صبوری کنید البته برای صابران بهتر خواهد بود.

ترجمه های انگلیسی(English translations)

Should you retaliate, retaliate with the like of what you have been made to suffer, but if you are patient that is surely better for the steadfast.

معانی کلمات آیه

عاقبتم: عقوبت در آيه، به معنى انتقام گرفتن و مقابله به مثل است.[۱]

نزول

«شیخ طوسى» گوید: در سبب نزول آیه دو قول ذکر نموده اند: یکى آن که وقتى که در جنگ احد کشته هاى مسلمین را مثله نمودند و گوش و بینى شهداء را بریدند، مسلمانان گفتند: وقتى که خداوند به ما نصرت و پیروزى بخشید، بیشتر به مثله کردن کشته هاى آنان مى پردازیم. چنان که شعبى و قتادة و عطا روایت کنند.

دیگر آن که مجاهد و ابن سیرین و ابراهیم گویند: درباره هر ستمدیده اى نازل شده که در صورت ستم کشیدن به همان اندازه که ستم دیده انتقام بگیرد[۲].[۳]

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)


وَ إِنْ عاقَبْتُمْ فَعاقِبُوا بِمِثْلِ ما عُوقِبْتُمْ بِهِ وَ لَئِنْ صَبَرْتُمْ لَهُوَ خَيْرٌ لِلصَّابِرِينَ «126»

و اگر عقوبت مى‌كنيد، چنان عقوبت كنيد كه شما را بدان عقوبت كردند و البتّه اگر صبر و شكيبايى كنيد قطعاً صبر براى صابران بهتر است.

نکته ها

به گفته روايات، همين كه حضرت حمزه در جنگ احد شهيد و قطعه قطعه شد، پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود: اگر ما بر كفّار غالب شويم آنها را مُثله (قطعه قطعه) خواهيم كرد. در اين هنگام اين آيه نازل شد كه در صورت انتقام عدالت و صبر را از دست ندهيد، حضرت فرمود: صبر مى‌كنم صبر مى‌كنم. آرى، براى معرّفى اسلام بايد جنگ احد را در كنار فتح مكّه و عفو رسول اللَّه در كنار هم مقايسه كنيم.

پیام ها

1- حتّى نسبت به دشمنان و شكنجه كنندگان، عدل و انصاف را مراعات بكنيد. «بِمِثْلِ ما عُوقِبْتُمْ»

2- مقابله به مثل، حقّ طبيعى و الهى است. «فَعاقِبُوا»

3- در صبر لذّتى است كه در انتقام نيست. «وَ لَئِنْ صَبَرْتُمْ لَهُوَ خَيْرٌ»

4- آنجا كه هيجان و ناباورى در كار است، وعده‌هاى خود را با تأكيد مطرح كنيد. (در «لَهُوَ خَيْرٌ» تاكيدى است كه در «فَهُوَ خَيْرٌ»* نيست)

5- جنگ هم قانون و اخلاق دارد. بِمِثْلِ ما عُوقِبْتُمْ‌، وَ لَئِنْ صَبَرْتُمْ‌ ...

6- قانون به تنهايى كارساز نيست، اخلاق لازم است. (عبارت‌ «بِمِثْلِ ما عُوقِبْتُمْ» قانون و «لَئِنْ صَبَرْتُمْ» اخلاق است.)

7- فكر نكيند كه صبر شما به سود مخالفان است، بلكه به سود خودتان مى‌باشد.

(روزى مى‌رسد كه برگ سبز پيروزى به دست شما مى‌افتد، ووجدان مخالفان بيدار شده ودنيا صحنه‌هاى برخورد ميان شما را مى‌بيند، به عظمت و بزرگى‌ شما و ... پى مى‌برد.) «لَهُوَ خَيْرٌ لِلصَّابِرِينَ»

جلد 4 - صفحه 603

پانویس

  1. پرش به بالا تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی
  2. پرش به بالا بیهقى در کتاب الدلائل و نیز حاکم و بزار از ابوهریرة روایت کنند که رسول خدا صلی الله علیه و آله بر نعش حمزه توقف نمود در حالتى که او را مثله کرده بودند، فرمود: به جاى حمزة هفتاد نفر از مشرکین را مثله خواهم نمود سپس این آیه نازل شد و از قصدى که داشت منصرف گردید. ترمذى در صحیح خود و حاکم از ابى بن کعب روایت کنند که در جنگ احد شصت و چهار نفر از انصار و شش نفر از مهاجرین که از زمره آن‌ها حمزه بود مثله شده بودند. انصار گفتند: در صورت ظفر و پیروزى تلافى این کار را خواهیم کرد. وقتى که مکه فتح شد، این آیه نازل گردید. ابن الحصار گوید: این آیه در مرحله اول در مکه سپس براى دومین بار در احد و بعد براى سومین بار در روز فتح مکه به عنوان تذکر و یادآورى مسلمین نازل گردیده است.
  3. پرش به بالا محمدباقر محقق،‌ نمونه بينات در شأن نزول آيات از نظر شیخ طوسی و ساير مفسرين خاصه و عامه، ص492.

منابع