آیه 100 سوره آل عمران
| <<99 | آیه 100 سوره آل عمران | 101>> | |||||||||||||
| |||||||||||||||
محتویات
ترجمه های فارسی
ای کسانی که ایمان آورده‌اید، اگر پیروی بسیاری از اهل کتاب کنید شما را بعد از ایمان به کفر بر می‌گردانند.
ای اهل ایمان! اگر از گروهی از کسانی که به آنان کتاب داده شده اطاعت کنید، شما را پس از ایمانتان به کفر بازمی گردانند.
اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، اگر از فرقه‌اى از اهل كتاب فرمان بريد، شما را پس از ايمانتان به حال كفر برمى‌گردانند.
اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد، اگر از گروهى از اهل كتاب اطاعت كنيد شما را از ايمانتان به كفر باز مى‌گردانند.
ای کسانی که ایمان آورده‌اید! اگر از گروهی از اهل کتاب، (که کارشان نفاق‌افکنی و شعله‌ورساختنِ آتش کینه و عداوت است) اطاعت کنید، شما را پس از ایمان، به کفر بازمی‌گردانند.
ترجمه های انگلیسی(English translations)
معانی کلمات آیه
«یَرُدُّوکُمْ ... کَافِرِینَ»: شما را کافر سازند. شما را به کفر برگردانند. «کَافِرِینَ»: مفعول دوم، یا حال است.
نزول
محل نزول:
اين آيه در همچون ديگر آيات سوره آل عمران در مدينه بر پيامبر اسلام صلي الله عليه و آله نازل گرديده است. [۱]
شأن نزول:[۲]
«شیخ طوسى» گوید: زيد بن اسلم و سدى گويند: اين آيه درباره اوس و خروج نازل گرديده در موقعى كه عده اى از يهوديان قصد داشتند با تحريكات خود آنان را از دين اسلام خارج سازند سپس اين آيه نازل گرديد.[۳]
تفسیر آیه
تفسیر نور (محسن قرائتی)
«100» يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنْ تُطِيعُوا فَرِيقاً مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتابَ يَرُدُّوكُمْ بَعْدَ إِيمانِكُمْ كافِرِينَ
اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد! اگر از گروهى از اهل كتاب اطاعت كنيد، شما را بعد از ايمانتان به كفر باز مى‌گردانند.
جلد 1 - صفحه 573
نکته ها
يكى از يهوديان به نام شاس‌بن قيس، وقتى صفا و صميميّت مسلمانان مدينه به خصوص دو قبيله اوس وخزرج را ديد بسيار ناراحت شد و با خود گفت: اين دو قبيله روزگارى با هم جنگ مى‌كردند، ولى حالا در سايه رهبرى ومديريّت محمّد صلى الله عليه و آله در كنار هم با صلح و صفا زندگى مى‌كنند، اگر اين وضع ادامه داشته باشد، كيان يهود در خطر است. او با برنامه‌ريزى، گروهى را با خود همراه وجوانى را در ميان مسلمانان مأمور كرد تا با يادآورى خاطرات درگيرى‌هاى «بُغاث»- محلّى كه بين دو قبيله جنگ واقع شده بود- آنان را تحريك كند. آن جوان چنين كرد و عواطف آنان را تحريك نموده، نزديك بود كه نزاع و درگيرى سختى شعله‌ور شود. رسول خدا صلى الله عليه و آله ضمن دعوت به آرامش، به آنان هشدار داد و آنها را از توطئه‌ى دشمن باخبر ساخت. آنها سلاح را بر زمين گذاشته، يكديگر را در آغوش گرفته واز عمل خود پشيمان شدند.
به گفته‌ى مفسّران، در اين حادثه اين آيه و دو آيه‌ى قبل نازل شد كه متضمّن توبيخ و سرزنش اهل كتاب و هشدار به مسلمانان است. «1»
پیام ها
1- پيروى از دانشمندان منحرف اهل كتاب سبب ارتداد است. «إِنْ تُطِيعُوا فَرِيقاً ... يَرُدُّوكُمْ»
2- عمل، در عقيده اثر مى‌گذارد. اطاعت از منحرفان، سر از انحراف عقيده در مى‌آورد. «إِنْ تُطِيعُوا فَرِيقاً ... يَرُدُّوكُمْ»
3- چون اطاعت از كفّار منجر به كفر مى‌شود، پس تبرّى و برائت از آنان لازم است. «إِنْ تُطِيعُوا فَرِيقاً ... يَرُدُّوكُمْ»
4- نتيجه پيروى از بيگانگان، كفر و بدعاقبتى است. «يَرُدُّوكُمْ بَعْدَ إِيمانِكُمْ كافِرِينَ»
«1». تفاسير مجمع‌البيان، روح‌البيان، روح‌المعانى، كبير، قرطبى، مراغى ونمونه.
تفسير نور(10جلدى)، ج1، ص: 574
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنْ تُطِيعُوا فَرِيقاً مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتابَ يَرُدُّوكُمْ بَعْدَ إِيمانِكُمْ كافِرِينَ (100)
شأن نزول: دو طايفه يكى «اوس» و ديگر «خزرج» در جاهليت، ميان ايشان سالها نزاع بود. چون مسلمان شدند، الفت و محبت به واسطه اسلام ما بين آنها واقع شد. مدتى گذشت، مفسدين نگذاشتند اين مودت باقى باشد. به تدابير و حيل كم كم ايجاد خصومت، و به اندك زمانى آتش فتنه و نزاع واقع شد. جبرئيل آيات شريفه را نازل كرد و حضرت در قلب دو قبيله ايستاد و فرمود: با وجودى كه من در ميان شما هستم، رسوم جاهليت را وا نمى‌گذاريد و
تفسير اثنا عشرى، ج2، ص: 190
پس از تشرف به دين اسلام، طريق دين دارى را وا مى‌گذاريد. از فرمايش حضرت، سلاح ريخته، استغفار كنان و اشك ريزان با يكديگر صلح نمودند.
يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا: اى كسانى كه ايمان آورديد به خدا و معتقدات حقه ايمانيه، إِنْ تُطِيعُوا: اگر اطاعت كنيد و پيروى نمائيد مقاصد، فَرِيقاً مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتابَ: گروهى از كسانى كه داده شده‌اند كتاب آسمانى، مراد يهودند، يَرُدُّوكُمْ بَعْدَ إِيمانِكُمْ: برمى‌گردانند شما را بعد از ايمان آوردن شما به دين اسلام، كافِرِينَ: در حالتى كه كافر شوندگان باشيد، يعنى اگر پيروى نمائيد ايشان را، شما را مرتد سازند از اسلام و راه مستقيم.
تبصره: گرچه آيه شريفه در حق آن جماعت نازل شده، لكن خطاب متوجه عموم اهل ايمان است در هر عصر و زمان، كه اطاعت و پيروى نكنند اهل كتاب را كه در صدد انحراف مسلمانانند از ايمان.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنْ تُطِيعُوا فَرِيقاً مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتابَ يَرُدُّوكُمْ بَعْدَ إِيمانِكُمْ كافِرِينَ (100)
ترجمه
اى آنكسانيكه ايمان آورديد اگر اطاعت كنيد گروهى از آنانكه داده شدند كتاب را ميگردانند شما را بعد از ايمانتان كافران..
تفسير
گفته شده است در باره اوس و خزرج نازل شده كه روزى جمعى از بزرگان اين دو قبيله نشسته بودند و با يكديگر صحبت ميداشتند در آن وقت شاس بن قيس يهودى بر آنها عبور نمود و بواسطه عنادى كه با اسلام داشت در غضب شد كه چگونه ما بين اين دو قبيله كه هميشه نزاع بود پيغمبر ائتلاف داده است لذا جوانى از يهود را مأمور نمود كه آمد با آنها نشست و صحبت روز ظفر يافتن اوس بر خزرج را نمود و اشعاريكه در آنروز گفته بودند خواند و اين معنى بر طبع خزرج گران آمد و شروع بجواب طعن و تفاخر آنها نمودند و از طرفين صحبتهاى خشونت آميز رد و بدل شد تا آنكه هر دسته اسلحه خود را طلب نموده و مهياى جنگ شدند كه ناگاه پيغمبر خبردار شد و با اصحاب تشريف آوردند فرمود آيا بجاهليت رجوع نموديد با آنكه من در ميان شما هستم و خداوند شما را گرامى فرمود با سلام و رسوم جاهليت را برداشت و تأليف نمود ما بين شما پس متنبه شدند و فهميدند كه اين از وساوس شيطان و حيله دشمنان بوده و اسلحه خودشان را ريختند و استغفار نمودند و معانقه با يكديگر كردند و با پيغمبر مراجعت نمودند و اينكه خداوند در اين آيه مسلمين را مخاطب قرار داده و در آيه قبل پيغمبر (ص) را و آنحضرت را واسطه ابلاغ باهل كتاب فرموده براى اهميت شأن و مقام مسلمين است گويا اشاره فرموده كه مؤمنين لايقند كه بدون واسطه مخاطب بخطاب الهى شوند و خداوند با آنها تكلم فرمايد و حاصل معنى آيه آنستكه اى اهل ايمان اگر بخواهيد گوش بحرف خارج از مذهب خودتان بدهيد بتدريج كافر مى‌كنند شما را پس از هيچفرقه آنها حرف نشنويد و پيروى نكنيد و مواظب خودتان باشيد كه گول نخوريد و دنيا و آخرت خودتان را بحرف و وساوس آنها بباد ندهيد.
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِن تُطِيعُوا فَرِيقاً مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الكِتاب‌َ يَرُدُّوكُم بَعدَ إِيمانِكُم كافِرِينَ (100)
اي كساني که ايمان آورده‌ايد اگر شما گوش بگفتار اهل كتاب دهيد و اطاعت آنها را بكنيد شما را برميگردانند پس از ايمانتان بكفر و كافر ميشويد.
توضيح كلام اينكه تأثير افعال در خارج منوط بدو چيز است بايد فاعل تام الفاعلية باشد و مؤثر تمام شرائط تأثير در او موجود باشد و قابل هم بايد تام القابلية باشد و موانع تأثير در او نباشد.
و لذا گفتند علّة تامّه مركّب از سه چيز است وجود مقتضي و شرط و فقدان مانع و شرط هم جزو مقتضي است زيرا بدون شرط اقتضاء ناقص است.
خداوند در آيات قبل در مقام منع از مقتضي بود که اهل كتاب در مقام اضلال مؤمنين بر نيايند و در اينکه آيه شريفه منع از قبول تأثير است که مؤمنين تماس با اهل كتاب و كفار نگيرند و اظهار محبت با آنها نكنند و گوش بحرفهاي آنها ندهند و اطاعت گفتار آنها را نكنند که خطر عظيم دارد که رفته رفته اينها هم مثل آنها ميشوند و از دين برميگردند چنانچه امروز و اينکه عصر مسلمين كمال ارتباط را با كفار پيدا كرده‌اند و در بسياري از امور تقليد آنها را ميكنند و فسق و فجور آنها
جلد 4 - صفحه 298
در ميان اينها شايع شده و فوج فوج از دين اسلام خارج ميشوند و بطرف كفر ميروند تا بكجا برسد لذا ميفرمايد:
يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اي كساني که بهزار خون دلها و فداكاريها و زحمات پيغمبر صلّي اللّه عليه و آله و سلّم و اصحابش از ضلالت و كفر نجات يافتيد و بشرف اسلام مشرف شديد إِن تُطِيعُوا فَرِيقاً مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الكِتاب‌َ مراد آن كفار و اهل كتابي هستند که در مقام اضلال شما هستند و تبليغات سوء ميكنند و امّا آنهايي که در اينکه مقام نيستند و با دين شما كاري ندارند معاشرت با آنها تا اندازه‌اي مانعي ندارد.
يردّوكم که ارتداد از دين بسيار از كفر اولي سخت‌تر و عقوبتش بيشتر و احكامش مشكل‌تر است.
بَعدَ إِيمانِكُم پس از اينکه زحمات که ايمان آورديد.
كافرين كافر ميشويد و تمام اينکه زحمات بي اثر ميشود بلكه نتيجه بعكس ميدهد، خداوند ما را بر دين حق ثابت بدارد و از خطرات اينکه دوره حفظ فرمايد بحق‌ّ محمّد و آله صلّي اللّه عليه و آله.
برگزیده تفسیر نمونه
]
(آیه 100)- در این آیه روی سخن را به مسلمانان اغفال شده کرده می‌گوید:
«ای کسانی که ایمان آورده‌اید! اگر از جمعی از اهل کتاب (که کارشان نفاق افکنی و شعله‌ور ساختن آتش کینه و عداوت در میان شماست) اطاعت کنید شما را پس از ایمان آوردن به کفر باز می‌گردانند» (یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا إِنْ تُطِیعُوا فَرِیقاً مِنَ الَّذِینَ أُوتُوا الْکِتابَ یَرُدُّوکُمْ بَعْدَ إِیمانِکُمْ کافِرِینَ).
بنابراین به وسوسه‌های آنها ترتیب اثر ندهید و اجازه ندهید در میان شما نفوذ کنند.
سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:
تفسیر های فارسی
ترجمه تفسیر المیزان
تفسیر خسروی
تفسیر عاملی
تفسیر جامع
تفسیر های عربی
تفسیر المیزان
تفسیر مجمع البیان
تفسیر نور الثقلین
تفسیر الصافی
تفسیر الکاشف
پانویس
- ↑ طبرسي، مجمع البيان في تفسير القرآن، ج 2، ص 693.
- ↑ محمدباقر محقق، نمونه بينات در شأن نزول آيات از نظر شيخ طوسي و ساير مفسرين خاصه و عامه، ص 136.
- ↑ در تفاسير فريابى و ابن ابى‌حاتم اين روايت از ابن عباس نقل و روايت گرديده است.
منابع
- تفسیر نور، محسن قرائتی، تهران:مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، 1383 ش، چاپ يازدهم
- اطیب البیان فی تفسیر القرآن، سید عبدالحسین طیب، تهران:انتشارات اسلام، 1378 ش، چاپ دوم
- تفسیر اثنی عشری، حسین حسینی شاه عبدالعظیمی، تهران:انتشارات ميقات، 1363 ش، چاپ اول
- تفسیر روان جاوید، محمد ثقفی تهرانی، تهران:انتشارات برهان، 1398 ق، چاپ سوم
- برگزیده تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی و جمعي از فضلا، تنظیم احمد علی بابایی، تهران: دارالکتب اسلامیه، ۱۳۸۶ش
- تفسیر راهنما، علی اکبر هاشمی رفسنجانی، قم:بوستان كتاب(انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1386 ش، چاپ پنجم
- محمدباقر محقق، نمونه بینات در شأن نزول آیات از نظر شیخ طوسی و سایر مفسرین خاصه و عامه.
