عوالى اللئالى (کتاب)

این مدخل از دانشنامه هنوز نوشته نشده است.

محتوای فعلی بخشی از یک کتاب متناسب با عنوان است.

(احتمالا تصرف اندکی صورت گرفته است)

مؤلف

ابوجعفر بن علی بن ابراهیم معروف به ابن ابی جمهور احسائی (م 910 ق).

زندگینامه و اظهارنظرها

در شهر احساء به دنیا آمد. پدرش شیخ علی و جد بزرگ وی ابراهیم، از علمای بزرگ احساء بودند. ابن ابوجمهور احسائی در سال های نخستین زندگی از محضر پدر بزرگوار خود و برخی دیگر از علمای دیار احساء علوم مقدماتی را فراگرفت و در اندک زمانی سرآمد همه درس های خود شد.

او، که قدم های اولیه تحصیل علم را به سرعت برداشته بود، با هجرت به عراق و اقامت در نجف اشرف، مهد علم و اجتهاد، حرکت خود به سوی قله های رفیع پیشرفت را با یاری گرفتن از حضرت امیرالمؤمنین امام علی علیه السلام، سریع تر کرد. او در این ایام از محضر بزرگانی چون: شیخ عبدالکریم نیشابوری استفاده ها برد.

ابن ابوجمهور پس از سال ها تحصیل در محضر بزرگان عازم سفر حج شد. بعد از مراجعت و اقامتی کوتاه در احساء، به زیارت کربلا رفت و دوباره به نجف برگشت و سپس به قصد زیارت ثامن الحجج و افاضه علوم آل محمد صلی الله علیه و آله به سوی مشهد مقدس روانه شد. او پس از پانزده سال مجاورت حرم امام رضا علیه السلام، در سال 893 ق، برای دومین بار به سوی خانه خدا شتافت. در راه بازگشت از حج نیز نزدیک به دو سال در جوار مرقد مولا امیرالمؤمنین علیه السلام بود و در اواخر سال 895 ق عازم مشهدالرضا علیه السلام گشت و تا پایان عمر شریف خود در آن جا باقی ماند.

استادان

شیخ زین الدین علی احسائی (پدر بزرگوارش)، سید شمس الدین محمد موسوی احسائی، شیخ حسن بن عبدالکریم فتال، شیخ علی بن هلال جزائری.

شاگردان

سید محسن رضوی قمی، شیخ ربیعه جزائری سید شرف الدین طالقانی، شیخ محمد صالح غروی حلی، شیخ علی کرکی.

تألیفات

عوالی اللآلی العزیزیه، اسرار الحج، انوار المشهدیه، بدایه النهایه، تحفه الحسینیه، دُرر اللآلی العمادیه، زاد المسافرین، الأقطاب الفقهیه، معین الفکر، کتاب المقتل، مناظره بین الغروی والهروی.

معرفی اجمالی کتاب

این کتاب، روایی است و شامل روایات فقهی و غیرفقهی می باشد. مصنف محترم، کتاب را در مدت چهار ماه در مشهد مقدس تألیف نموده و آن را بدین گونه مرتب کرده است:

1. مقدمه که ده فصل دارد و مؤلف به مشیخه مؤلف و علت تألیف کتاب پرداخته است.
2. باب اول، که شامل احادیث فقهی است. این احادیث، به ترتیب رایج کتب فقهی از طهارت تا دیات ذکر نشده اند؛ بلکه چون منابع از بزرگانی چون: علامه حلی، شهید و فاضل مقداد به دست مؤلف رسیده اند و به ترتیب ناقل ذکر شده اند.
3. باب دوم، شامل احادیثی است که بر طبق ابواب فقهی مرتب شده اند. قسمت اول آن ها مرویات فخرالمحققین است و قسمت دوم، روایات ابن فهد و محقق حلی است. در خاتمه نیز روایات متفرق در موضوعات گوناگون و بعضی کرامات امیرالمؤمنین نقل شده است.

شروح و تعلیقات

سید نعمت الله جزائری شرح مبسوطی بر این کتاب نگاشته و با عنوان الجواهر الغوالی یا مدینه الحدیث منتشر شده است.

وضعیت نشر

این کتاب در چهار جلد به زبان عربی و به وسیله مرحوم آیت الله حاج شیخ مجتبی اراکی (عراقی) و توسط انتشارات سیدالشهداء، در سال 1403 ه.ق در قم چاپ و منتشر شده است.

منابع

محمدرضا ضميري، کتاب شناسي تفصيلي مذاهب اسلامي، ص 378-379.

پیوندها

• کتاب عوالي اللئالي