آیه 53 سوره مؤمنون
| <<52 | آیه 53 سوره مؤمنون | 54>> | |||||||||||||
| |||||||||||||||
محتویات
ترجمه های فارسی
آن‌گاه مردم (با وجود این سفارش خدا) امر (دین) خود را پاره پاره کردند (و در آیین، فرقه فرقه شدند) و هر گروهی به آنچه نزد خود پسندیدند دلخوش گشتند.
پس کار [آیین] خود را میان خویش قطعه قطعه کردند [و گروه گروه شدند]، در حالی که هر گروهی به آن [آیینی] که نزد آنان است خوشحال و شادمانند [که آیینشان بر حق است.]
تا كار [دين]شان را ميان خود قطعه قطعه كردند [و] دسته دسته شدند: هر دسته‌اى به آنچه نزدشان بود، دل خوش كردند.
پس دين خود را فرقه‌فرقه كردند و هر فرقه‌اى به روشى كه برگزيده بود دلخوش بود.
امّا آنها کارهای خود را در میان خویش به پراکندگی کشاندند، و هر گروهی به راهی رفتند؛ (و عجب اینکه) هر گروه به آنچه نزد خود دارند خوشحالند!
ترجمه های انگلیسی(English translations)
معانی کلمات آیه
- زبر: (بر وزن عنق): احزاب و دستهها. ناگفته نماند زبور به معنى كتاب حكمت با مطلق كتاب است جمع آن «زبر» آيد راغب گويد مراد از آن به طور استعاره احزاب است[۱]
تفسیر آیه
تفسیر نور (محسن قرائتی)
وَ إِنَّ هذِهِ أُمَّتُكُمْ أُمَّةً واحِدَةً وَ أَنَا رَبُّكُمْ فَاتَّقُونِ «52»
و البتّه اين امت شما امت واحدى است، و من پروردگار شما هستم؛ پس، از من پروا كنيد.
فَتَقَطَّعُوا أَمْرَهُمْ بَيْنَهُمْ زُبُراً كُلُّ حِزْبٍ بِما لَدَيْهِمْ فَرِحُونَ «53»
امّا مردم كارشان را در ميان خود به پراكندگى كشاندند، هر گروهى به راهى رفتند؛ و هر حزب و دسته‌اى به آنچه نزدشان بود دل خوش كردند.
نکته ها
كلمه‌ى «زبر» جمع «زبره» (بر وزن لقمه) به معناى قسمتى از موى پشت سر حيوان است كه آن را جمع و از بقيه جدا مى‌كنند؛ سپس اين واژه به هر چيزى كه مجزّاى از ديگرى است گفته شده است. «1»
پیام ها
1- در جهان بينى دينى و از ديدگاه الهى تمام امّت‌ها در حقيقت يك امّت هستند، «أُمَّةً واحِدَةً» زيرا:
- اصول دعوت همه‌ى پيامبران الهى يكى است.
- نيازهاى فطرى و روحى و جسمى مردم يكى است.
- خالق و پروردگار همه يكى است.
2- تقوا و حفظ حريم، شايسته‌ى مقام ربوبى است. «وَ أَنَا رَبُّكُمْ فَاتَّقُونِ»
3- ايجاد تفرقه، بلاى بزرگى است كه سابقه‌اى طولانى دارد. «فَتَقَطَّعُوا أَمْرَهُمْ»
4- تفرقه‌اندازى بى‌تقوايى است. فَاتَّقُونِ فَتَقَطَّعُوا ...
5- اساس تفرقه، خودخواهى انسان‌هاست. «كُلُّ حِزْبٍ بِما لَدَيْهِمْ فَرِحُونَ»
«1». تفسير نمونه.
تفسير نور(10جلدى)، ج6، ص: 108
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
فَتَقَطَّعُوا أَمْرَهُمْ بَيْنَهُمْ زُبُراً كُلُّ حِزْبٍ بِما لَدَيْهِمْ فَرِحُونَ (53)
فَتَقَطَّعُوا أَمْرَهُمْ بَيْنَهُمْ زُبُراً: پس ببريدند و جدا ساختند امر دين خود را ميان خودشان قطعات متفرقه و اديان مختلفه و مذاهب متشتته با اتحاد و يگانگى آن در عقايد حقه. كُلُّ حِزْبٍ بِما لَدَيْهِمْ فَرِحُونَ: هر گروهى به آنچه نزد ايشان است از دين و كيش و آئين شاد و خوشحالند كه حق را يافته‌اند و ديگران به گمراهى افتاده‌اند.
تنبيه: آيه شريفه توبيخ فرمايد احزاب مختلف را، جمعيتى كه دين آنها يكى
«1». بحار الانوار، ج 77، ص 273 به نقل از بشارة المصطفى.
جلد 9 - صفحه 147
و خدا و پيغمبر و كتاب و شريعت آنها متحد است، به سبب شهوات و غفلات و متابعت هوى و هوس متفرق شدند و مذاهب مختلف به آراء فاسده اختراع نمودند، و هر دسته كيش و آئين و طريقه‌اى را فرا گرفتند و جمعيت خود را كه در تحت كلمه واحده و ديانت حقه منظم و مرتب بود مشوش و پراكنده ساختند. يا للعجب كه هر فرقه به كيش خود خوشحال كه حق در نزد آنها و سايرين را بر باطل دانند و حال آنكه ديانت حقه در عالم يكى بيش نيست.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
فَتَقَطَّعُوا أَمْرَهُمْ بَيْنَهُمْ زُبُراً كُلُّ حِزْبٍ بِما لَدَيْهِمْ فَرِحُونَ (53) فَذَرْهُمْ فِي غَمْرَتِهِمْ حَتَّى حِينٍ (54) أَ يَحْسَبُونَ أَنَّما نُمِدُّهُمْ بِهِ مِنْ مالٍ وَ بَنِينَ (55) نُسارِعُ لَهُمْ فِي الْخَيْراتِ بَلْ لا يَشْعُرُونَ (56) إِنَّ الَّذِينَ هُمْ مِنْ خَشْيَةِ رَبِّهِمْ مُشْفِقُونَ (57)
وَ الَّذِينَ هُمْ بِآياتِ رَبِّهِمْ يُؤْمِنُونَ (58) وَ الَّذِينَ هُمْ بِرَبِّهِمْ لا يُشْرِكُونَ (59) وَ الَّذِينَ يُؤْتُونَ ما آتَوْا وَ قُلُوبُهُمْ وَجِلَةٌ أَنَّهُمْ إِلى رَبِّهِمْ راجِعُونَ (60) أُولئِكَ يُسارِعُونَ فِي الْخَيْراتِ وَ هُمْ لَها سابِقُونَ (61)
ترجمه
- پس جدا كردند امرشان را ميانشان بپاره‌ها هر گروهى باشند بآنچه نزد ايشان است شادمانان
پس واگذار آنها را در غفلتشان تا وقتى
آيا
جلد 3 صفحه 643
ميپندارند كه آنچه مدد ميكنيم آنها را بآن از مال و پسران
ميشتابيم بر ايشان در خوبيها بلكه نميدانند
همانا آنانكه ايشان از ترس پروردگارشان ترسانند
و آنانكه ايشان بآيتهاى پروردگارشان ميگروند
و آنانكه ايشان بپروردگارشان شرك نميآورند
و آنانكه ميدهند آنچه را دادند در حاليكه دلهاشان ترسان است كه ايشان بسوى پروردگارشان بازگشت كنندگانند
آن گروه ميشتابند در خوبيها و ايشانند مر آنها را پيشى گيرندگان.
تفسير
- با آنكه خداوند در آيات سابقه انبياء عظام را داراى يك ملّت مشترك و مذهب واحد قرار داد كه آن توحيد خدا و تصديق انبياء و اتيان باعمال شايسته و تناول اشياء پاكيزه بود باز مردم آن امر مشترك ميان خودشان را قطعه قطعه و مجزّى و مبدّل بپاره‌هائى نمودند چون زبر ظاهرا جمع زبره بمعناى پاره و فرقه است خلاصه آنكه خودشان را فرقه فرقه نمودند و هر فرقه دينى براى خودشان اختيار كردند و محتمل است جمع زبور بمعناى كتاب باشد يعنى متفرّق كردند دين خودشان را ميانشان بكتابهائى از پيش خودشان و در هر حال زبرا يا حال است براى امر يا مفعول دوم تقطّعوا باعتبار متضمّن بودن آن معناى جعل را و هر دسته و فرقه و حزبى بدينى كه براى خودشان جعل نمودند خوشحال و راضى ميباشند و آنرا حق ميپندارند چنانچه قمّى ره در اين مقام نقل فرموده كه هر كس براى خود دينى اختيار كرد خوشحال است بآن پس خداوند به پيغمبر خود امر فرمود كه واگذار آنها را تا در گرداب جهل و ضلالتى كه فرو رفته‌اند در آن باقى باشند تا وقتى كه بميرند يا بشمشير اولياء خدا كشته شوند آيا گمان ميكنند كه آنچه را ما عطا ميكنيم و كمك ميدهيم آنها را بآن از مال و منال و اولاد و احفاد پيشى ميگيريم بآن از براى آنها در منافع و خيرات و خوبيها نه چنين است بلكه آنها ادراك نميكنند كه ما براى چه غرض اين نعمتها را بآنها ميدهيم ما نميخواهيم آنها را گرامى داريم ميخواهيم آنها را سرگرم بزخارف دنيا نمائيم تا بتدريج بكلّى از ياد ما غفلت كنند و مستحقّ عقوبت شوند پس ناگهان بگيريم آنها را و بجزاى كردارشان برسانيم در مجمع از امام صادق نقل نموده كه پيغمبر از قول خدا فرمود محزون ميشود بنده مؤمن من وقتى كه قدرى دنيا را بر او تنگ نمايم با آنكه
جلد 3 صفحه 644
در آنحال نزديكتر بمن است و خوشحال ميشود وقتى كه دنيا را بر او توسعه دهم با آنكه در آنحال دورتر است بمن پس اين آيه را تلاوت نمود و بعدا فرمود همانا اين امتحان و ابتلائى است براى آنها و همانا كسانيكه از بيم عذاب پروردگارشان ترسان و هراسانند و از معاصى حذر ميكنند و كسانيكه بانبياء و اولياء خدا ايمان ميآورند و آنانكه براى خدا شريك قرار نميدهند نه در ظاهر و نه در باطن و آنانكه عطا ميكنند چيزى را كه عطا ميكنند از اموالشان در راه خدا با آنكه دلهاشان خائف و متزلزل است كه شايد بدرجه قبول نرسد يا شايد بآن نحو كه بايد در مقام انفاق عمل نمايند ننموده باشند و مورد مؤاخذه شوند چون كه ميدانند بازگشت آنها بسوى خدا است و او ميداند خللى را كه آنها نميدانند و ميتواند قبول نكند صدقات آنها را و در شواذ قرائت پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم و بعض اصحاب يأتون ما اتوا بقصر وارد شده و مناسب با اينمعنى است تفسير ما اتوا بعبادت و طاعت كه قمّى ره نقل فرموده چون يأتون ما اتوا بقصر يعنى ميآورند آنچه را آورده‌اند از اعمال خير با خوف و رجاء بپروردگارشان و مؤيّد اينمعنى است اخبار وارده در اين باب كه اشفاق و و جل را در اين آيات بخوف و رجاء از ردّ و قبول اعمال تفسير فرموده‌اند و از امير المؤمنين عليه السّلام بخوف شيعيان خاص از تقصير در محبّت و اطاعت ائمه اطهار كه شرط قبول اعمال است تأويل شده اين جماعت با اين اوصاف براى رغبت و شوقى كه باعمال عبادى و كارهاى خوب دارند سرعت و مبادرت مينمايند بآنها و سبقت ميگيرند بر امثال و اقران خود در آن اعمال و دخول در بهشت بپاداش آن و قمّى ره از امام باقر عليه السّلام نقل نموده كه آنكس على بن أبي طالب عليه السّلام است كه سبقت نگرفته است بر او احدى ..
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
فَتَقَطَّعُوا أَمرَهُم بَينَهُم زُبُراً كُلُّ حِزب‌ٍ بِما لَدَيهِم فَرِحُونَ (53)
پس قطعه قطعه كردند امر خود را بين خود به انحاء مختلف و هر حزبي به آنچه نزد آنها بود فرحناك و خشنود بودند، مفاد آيه شريفه اينست که بعد از آنكه فرمود، دين يك دين، صراط مستقيم يكي است، ملت يك ملت است مي‌فرمايد:
که اينها هر كدام براي خود طريقه و مذهب خاصي اختراع كردند و از يكديگر جدا شدند و احزابي تشكيل دادند و هر كدام بطريقه اختراعي خود مسرور شدند و او را حق پنداشتند.
چنانچه از پيغمبر اكرم است فرمود: امت موسي هفتاد فرقه شدند، و امت عيسي هفتاد و يك فرقه
(و ستفرق امتي اثنا و سبعين فرقة)
امروز مشاهده كنيد صفحه زمين را چه اندازه اختلاف هست چقدر مذاهب مختلفه و احزاب متعدده و مسالك متفاوته است.
(فَتَقَطَّعُوا) از هم جدا شدند. مثل اينكه دين را پاره پاره كنند، يك جامعه را اختلاف بيندازند هر دسته بيكطرفي بروند (أَمرَهُم) دين و مذهب و مسلك و طريقه خاصي اتخاذ كردند (بَينَهُم) بين يك جامعه دنيا (زُبُراً) يا جمع زبور است يعني كتاب، هر دسته كتابي براي خود اتخاذ كردند، يا جمع زير است يعني پاره و ريز ريز كردند.
(كُلُّ حِزب‌ٍ بِما لَدَيهِم فَرِحُونَ) و اينکه اختلافات باعث اينکه همه فسادها ميشود و ممكن هم نيست رفع آن مگر بظهور حضرت بقية اللّه که صفحه زمين را بر يك دين درآورد و بساط عدل را پهن كند، و ريشه فساد را بر كند. و تمام بر ملت واحده مشي كنند.
414
برگزیده تفسیر نمونه
]
(آیه 53)- این آیه- به دنبال دعوتی که به وحدت و یگانگی در آیه قبل شد- انسانها را از پراکندگی و اختلاف با این عبارت بر حذر می‌دارد: «اما آنها کارهای خود را در میان خویش به پراکندگی کشاندند و هر گروهی به راهی رفتند» (فَتَقَطَّعُوا أَمْرَهُمْ بَیْنَهُمْ زُبُراً).
و عجب این که: «هر گروه به آنچه نزد خود دارند خوشحالند» و از دیگران بیزار (کُلُّ حِزْبٍ بِما لَدَیْهِمْ فَرِحُونَ).
آیه فوق یک حقیقت مهم روانی و اجتماعی را باز گو می‌کند و آن تعصب جاهلانه احزاب و گروههاست که هر یک راه و آئینی را برای خود برگزیده، و دریچه‌های مغز خود را به روی هر سخن دیگری بسته‌اند این حالت- که از خودخواهی و حبّ ذات افراطی سر چشمه می‌گیرد- بزرگترین دشمن تبیین حقایق و رسیدن به اتحاد و وحدت امتهاست.
ج3، ص256
سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:
تفسیر های فارسی
ترجمه تفسیر المیزان
تفسیر خسروی
تفسیر عاملی
تفسیر جامع
تفسیر های عربی
تفسیر المیزان
تفسیر مجمع البیان
تفسیر نور الثقلین
تفسیر الصافی
تفسیر الکاشف
پانویس
- ↑ تفسير احسن الحديث، سید علی اکبر قرشی، ج7، ص128
منابع
- تفسیر نور، محسن قرائتی، تهران:مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، 1383 ش، چاپ يازدهم
- اطیب البیان فی تفسیر القرآن، سید عبدالحسین طیب، تهران:انتشارات اسلام، 1378 ش، چاپ دوم
- تفسیر اثنی عشری، حسین حسینی شاه عبدالعظیمی، تهران:انتشارات ميقات، 1363 ش، چاپ اول
- تفسیر روان جاوید، محمد ثقفی تهرانی، تهران:انتشارات برهان، 1398 ق، چاپ سوم
- برگزیده تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی و جمعي از فضلا، تنظیم احمد علی بابایی، تهران: دارالکتب اسلامیه، ۱۳۸۶ش
- تفسیر راهنما، علی اکبر هاشمی رفسنجانی، قم:بوستان كتاب(انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1386 ش، چاپ پنجم
