فرحة الغری (کتاب)
فرحةالغرى فى تعيين قبر اميرالمؤمنين على بن ابىطالب(ع) فى النجف اثر عبدالكريم بن احمد حلّى (م 693 ه-) يكى از خاندان ابن طاووس است. همانگونه كه از نامش پيداست درباره تثبيت مكان دفن اميرالمؤمنين على(ع) در نجف اشرف تأليف شده است. نام كتاب را فرحة الغری بصرحة القری نيز گفتهاند.
انگیزه تالیف
مؤلف در مقدمه كوتاه و به عبارتى خطبه كتاب، انگيزه و علت تأليف اين كتاب را بيان نكرده است ولى دو دليل براى تأليف چنين كتابى مىتوان بيان كرد: نخست آنكه فاصله دفن على(ع) در بيرون كوفه تا زمان آشكار شدنش كه به يك قرن مىرسد سبب شده است ابن طاووس براى توضيح و توجيه اين فاصله و استدلال بر آنكه قبر شريف در آنجاست، به اين تأليف دست بزند. دليل مهمتر و اصلى را بايستى شبهه و برخى گزارشهاى تاريخى نادر دانست كه قبر آن حضرت را در جايى ديگر مىداند و بىترديد مؤلف با توجه به اين شبهه دست به تدوين و جمعآورى روايات زده است.
محتوای کتاب
كتاب شامل دو مقدمه و پانزده فصل است. مقدمه اول در دلايل عقلى بر وجود مرقد امام در نجف و مقدمه دوم در مورد علت مخفى شدن قبر آن حضرت است. مؤلف براى احاديث نبوى و روايات هر يك از ائمه بابى مستقل قرار داده و در آن روايات دال بر وجود مرقد در نجف را نقل نموده است. پس از آن در سه باب سخنان زيد بن على و هارون الرشيد و منصور عباسى و عدهاى از بنى هاشم و علما را در اين موضوع آورده است. باب پانزدهم به معجزات و كرامات مرقد مطهر آن امام بزرگوار اختصاص دارد.
روش تالیف
ابن طاووس تمام روايات را با ذكر سلسله سند آورده و طريق خودش را به راويان حديث ذكر كرده است. اين روايات در واقع گزارشهايى تاريخى است كه نشان دهنده پيشگويى رسول خدا يا تأييد يا زيارت ائمه نسبت به مرقد اميرالمؤمنين در محل كنونى است كه به غرى نام بردار بوده است.
تلخیص كتاب
تلخيصى از اين كتاب توسط علامه حلى (م 726) با نام «الدلائل البرهانية فی تصحيح الحضرة الغروية» منتشر شده و تلخيص ديگرى با نام «حد الغري» وجود دارد. ترجمه فارسى فرحة الغرى نيز به قلم علامه مجلسى انجام و منتشر شده است.
در چاپ سال 1311 اين كتاب، يك باب به عنوان نوادر معجزات به كتاب افزوده شده كه متن آن را ملا باقر شوشترى از خرائج قطب راوندى آورده ولى در چاپ كنونى موجود نيست. در پايان آن هم رسالهاى درباره دختران پيامبر(ص) آمده است.