سودان

جمهوری سودان کشوری است در شمال شرقی آفریقا پایتخت آن خارطوم است.

حكومت : جمهوری

مساحت : 2٬505٬815 کیلومتر مربع

جمعیت : 37 میلیون و 204 هزار نفر

رشد سالانه جمعیت : 3 درصد

پایتخت : خارطوم

زبان : عربی

دین : اسلام

واحد پول : پوندسودان

بزرگترین کشور جهان اسلام

جمهوری دموکراتیک سودان، وسیع ترین کشور جهان اسلام و بزرگ ترین کشور آفریقایی از نظر مساحت است . این کشور با 2٬505٬815 کیلومتر مربع وسعت ، در شمال شرقی آفریقا و در غرب دریای سرخ و جنوب مصر قرار دارد. نواحی شمالی آن از صحرا و بیابان پوشیده شده ، ولی در جنوب غربی و شرقی ،جنگل های استوایی و باتلاقی دیده می شود. آب و هوایش در شمال ، گرم وخشک و سوزان ، ولی در جنوب ،گرم ومرطوب است.

اسلام در سودان

مردم سودان شمالی در قرن ششم بعد از میلاد قبطی ، و در قرن پانزدهم با فتوحات مسلمانان در این سرزمین مسلمان شدند. از اوایل قرن نوزدهم میلادی ،مصریان که پیش تر (چند قرن پیش ازمیلاد)سودان را تصرف کرده بودند،دوباره برای به دست آوردن طلا ،سودان شمالی را اشغال کردند. سودانیان از سال 1881 م به رهبری محمد احمد بن عبدالله ، معروف به مهدی سودانی بر ضد استعمار گران مصری و انگلیسی قیام کردند، ولی قوای مشترک مصر و انگلستان ، در سال 1898 م قدرت پیروان مهدی را در هم شکستند.

سرانجام در سال 1956 م ، به سودان استقلال داده شد و این کشور دارای حکومت جمهوری گردید. دوسال بعد نظامیان به رهبری ژنرال ابراهیم عبود کودتا کردند و قدرت را در دست گرفتند. وی با انحلال مجلس ،قانون اساسی را ملغی کرد و دیکتاتوری نظامی را در سودان حاکم ساخت. در سال 1968م،یک مجلس جدید تشکیل شد و یک شورای فرماندهی که اسماعیل ازهری ریاست آن را عهده دار بود،مسئوولیت اداره ی سودان را پذیرفت. در کودتای نظامی سال 1969م،ژنرال جعفر نمیری حکومت سودان را در دست گرفت. او در سال 1971 م بر اثر قیام عده ای از افسران بر کنار شد،ولی سرانجام جنبش آنان را سرکوب کرد و دوباره روی کار آمد.

هنگامی که جعفر نمیری برای جلب کمک های آمریکا به این کشور سفر کرد، در غیابش ژنرال عبدالرحمان سواری الذهب ، وزیر دفاع و رئیس ستاد مشترک ارتش سودان ، زمام امور را در دست گرفت. اما این جابه جایی موثر واقع نشد واختلاف های شمال و جنوب سودان همچنان ادامه داشت. این وضع،سواری الذهب را وادار کرد در برقراری قوانین اسلامی تأمّل کند و انتخابات سال 1986 م را به مردم قول دهد. در انتخابات آوریل همین سال، صادق المهدی از حزب الامه روی کار آمد که از برقراری شریعت اسلامی حمایت کرد ، اما در زمان نخست وزیری وی ، آشوب بر کشور حاکم شد.

در فوریه سال 1990م ،ژنرال عمر البشیر رئیس جمهور را بر کنار کرد و خود قدرت را به دست گرفت . وی در سال 1996 م با کسب 76 درصد آرا در پست ریاست جمهوری ابقا گردید.

سکنه سودان

سودان حدود سی میلیون نفر سکنه دارد که 75 درصد آن مسلمان ،و بقیه مسیحی و آنیمیست هستند . هشتاد درصد مردم از نژاد سامی (عرب) و بقیه سیاه پوست اند. زبان رسمی و خط متداول آن عربی است.

جنگ داخلی در سودان

یکی از معضلات بزرگ این کشور،جنگ داخلی و موضوع شورشیان جنوب، به رهبری جان گارانگ بود. اختلاف های ناراضیان جنوب، در مسایل دینی ، سیاسی و اقتصادی ریشه داشت؛ زیرا آنان حاکمیت دولت مرکزی را بر نمی تافتند و به لحاظ این که غالبا ً مسیحی اند، از پذیرفتن فرمانروایی مسلمانان اکراه داشتند . منابع نفتی سودان نیز در نواحی جنوبی است و شورشیان، بخشی از منابع رودخانه نیل را که از جنوب سودان به سوی شمال جاری است ، در اختیار گرفته بودند. در صورت دادن خود مختاری و استقلال به آنان ، این تجزیه می توانست به دولت سودان ضربه بزند.سرانجام در سال 2005م (1384ش) پس از سال ها در گیری و جنگ های داخلی و خشونت های خونین ، دولت مرکزی با شورشیان جنوب موافقت نامه صلح امضا کرد و جان گارانگ به عنوان معاون رئیس جمهوری سودان برگزیده شد و این کشور صاحب قانون اساسی جدید گردید . بدین گونه ، شورشیان جنوب در دولت مرکزی حضور می یافتند، اما طولی نکشید که باکشته شدن گارانگ در یک سانحه هوایی، این آرامش از سودان رخت بر بست و خشونت های ناراضیان جنوب ، موجب کشته شدن عده ای از مسلمانان گردید و نیز تعداد قابل توجهی از آنان زخمی شدند. گرچه عمر البشیر، سالواکایر، معاون جان گارانگ را به عنوان جانشین وی برگزید،ولی هنوز نا آرامی ها در نقاط گوناگون سودان ادامه دارد و امنیت ،اقتصاد و فرهنگ این کشور را تهدید می کند.

مشکل دیگر کشور سودان ، بحران «دارفور» است. منطقه دارفور در غرب سودان قرار داردو با لیبی ،چاد و آفریقای مرکزی همسایه است . این منطقه ،پانصد هزار کیلومتر مربع مساحت دارد و دارای هفده فرمانداری و 95شهرداری است. دولت سودان آن را به سه منطقه تقسیم کرد تا بتواند بهتر آن را اداره کند. تحریکات قدرت های استکباری، موقعیت جغرافیایی و گستردگی منطقه،موجب گردیده تا تأمین امنیت آن با مشکل مواجه شود. در گیری شورشیان دارفور با حکومت مرکزی، تا کنون پنجاه هزار کشته بر جای گذاشته و بیش از یک میلیون نفر را آواره کرده است . دو جنبش آزادی بخش سودان ،و جنبش عدالت و برابری که رهبری شورش های دارفور را عهده دارند،خواستار توسعه اقتصادی و اجتماعی این منطقه و توزیع بهتر منابع آن هستند. دارفور از فوریه 2003م، دستخوش درگیری های مسلحانه خونین بر ضد خارطوم است.

پایبندی به مبانی اسلام

با وجود این بحران ها و آشوب ها ،مردم سودان درپای بندی به مبانی اسلامی و هویت دینی و حفظ شعایر مذهبی تأکید دارند. در حال حاضر ،سودان بیش از نیم میلیون نفر حافظ قرآن دارد و کودکان از سنین سه تا پنج سالگی در مراکز پیش دبستانی ضمن خواندن و نوشتن ،حفظ قرآن را می آموزند. احزاب مهم سودان نیز بر اساس مباحث اسلامی با یکدیگر رقابت دارند. در سودان مراکز دینی و تبلیغی مهمی تأسیس شده که مهم ترین آن ها سازمان جهانی تبلیغات اسلامی است که سرلشکر سواری الذهب آن را بنیان نهاد. موسسه ای در سودان وجود دارد که زبان های دیگر را به جوانان و دانشجویان می آموزد تا بتوانند کتا ب های اسلامی را به دیگر زبان ها بر گردانند یا در سطح جهان به تبلیغ بپردازند. مرکز حکومت سودان، شهر خارطوم ، و شهرهای مهم آن ام دورمان و بندر سودان است. سودان، کشوری دارای کشاورزی و دامپروری است،ولی اخیرا ً در میان تولید کنندگان نفت جایی برای خود گشوده است.

منبع

سایت رحماء بازیابی: شانزدهم تیرماه 1394

پیوند های مفید

سودان وسیعترین کشور اسلامی، مکتب اسلام، شماره 2 (سال 80)

کشورهای اسلامی
آسیا	* ایران * ترکیه * سوریه * عراق * عربستان * فلسطین * یمن * آذربایجان * اردن * ازبکستان * افغانستان * امارات متحده عربی * بحرین * برونئی * بنگلادش * تاجیکستان * عمان * قرقیزستان * قطر * لبنان * مالزی * پاکستان * کویت * مالدیو * قزاقستان * ترکمنستان
آفریقا	* تونس * اتیوپی * الجزایر * تانزانیا * ساحل عاج * سنگال * سودان * سومالی * لیبی * مالی * مصر * موریتانی * موزامبیک * نیجر * نیجریه * چاد * کامرون * گابن * گامبیا * گینه * سیرالئون * کومور * جیبوتی * بورکینافاسو * گینه بیسائو * کنگو * جمهوری غنا * جمهوری عربی صحرا * توگو
سایر قاره ها	* آلبانی (اروپا) * بوسنی هرزه گوین (اروپا) *سورینام (آمریکا)