فهرست حکومت های اسلامی

حکومت های اسلامی، آن دسته از حکومت هایی هستند که توسط مسلمانان در مناطق مختلف جهان، به وجود آمده و اقدام به حکومت رانی بر مسلمانان و غیرمسلمانان آن مناطق می نموده اند. این مناطق اغلباً مکان هایی بوده اند که در قرون اولیه اسلامی توسط جنگجویان مسلمان فتح می شده و مردمان آنجا به مرور مسلمان می گشتند. اما مردمان برخی از این مناطق نیز، پیش از آنکه سرزمین های آنان توسط جنگجویان مسلمان فتح شوند، توسط بازرگانان و مبلغان و روحانیون، به دین اسلام در می آمدند. این مناطق و حکومت های آنان را می توان به چند ناحیه تقسیم کرد:

حکومت های اسلامی در ناحیه ایران
حکومت های اسلامی در آسیای میانه و ماوراءالنهر
حکومت های اسلامی در شبه قاره هند
حکومت های اسلامی در شامات، مصر و آناتولی
حکومت های اسلامی در شمال آفریقا و آندلس

محتویات

۱ فهرست حکومت های اسلامی در ایران
۲ فهرست حکومت های اسلامی در آسیای میانه و ماوراءالنهر
۳ فهرست حکومت های اسلامی در شبه قاره هند
۴ حکومت های اسلامی در جزیره، شامات، مصر و آناتولی
۵ حکومت های اسلامی در شمال آفریقا و جنوب اسپانیا

فهرست حکومت های اسلامی در ایران

**حکومت های اسلامی در فلات ایران و ماوراءالنهر**
نام حکومت	مدت زمان حکومت (میلادی)	مدت زمان حکومت (قمری)	بنیان گذار	پایتخت	محدوده حکومت
طاهریان	821 - 873	205 - 259 ه.ق	طاهر بن حسین (ذوالیمینین)	مرو، نیشابور و بلخ
صفاریان	867 - 1002	247 - 287 ه.ق	یعقوب لیث	زرنج
سامانیان	875 - 999	261 - 389 ه.ق	نصر بن احمد	بلخ و بخارا
علویان طبرستان	864 - 928	250 - 316 ه.ق	حسن بن زید علوی	آمل،ساری و استرآباد
زیاریان	928 - 1043	315 - 434 ه.ق	مرداویج بن زیار	اصفهان، شیراز، گرگان، رودسر، ری و آمل
آل بویه	934 - 1055	320 - 440 ه.ق	علی بن بویه (عمادالدوله)	بغداد، اصفهان، ری، شیراز و همدان
آل حسنویه	934 - 1055	348 - 405 ه.ق	حسنویه پسر حسین برزکانی	قلعه سرماح
غزنویان	963 - 1186	351 - 581 ه.ق	سبکتکین (ناصرالدین)	غزنین و لاهور
سلجوقیان	1037 - 1194	428 - 590 ه.ق	طغرل بیگ	نیشابور، اصفهان، ری، مرو و همدان
غوریان	1148 - 1215	542 - 611 ه.ق	قطب الدین محمد	هرات و غزنین
اتابکان (اتابکان آذربایجان، اتابکان فارس، اتابکان یزد، اتابکان مراغه، اتابکان موصل و اتابکان لرستان	ـــــــ	ــــ	ـــــــ	ــــــــ	ــــــــــــ
خوارزمشاهیان	1077 - 1231	470 - 628 ه.ق	انوشتکین غرجه	گرگانچ، غزنی، سمرقند و تبریز
ایلخانیان	1256 - 1335	654 - 736 ه.ق	هلاکوخان	تبریز، مراغه و سلطانیه
چوپانیان	1335 - 1357	736 - 759 ه.ق	شیخ حسن چوپانی	تبریز
مظفریان	1335 - 1393	736 - 796 ه.ق	مبارزدالدین محمد	کرمان، شیراز و یزد
جلایریان	1336- 1432	737 - 835 ه.ق	شیخ حسن بزرگ	بغداد، تبریز و بصره
سربداران	1337 - 1376	738 - 778 ه.ق	عبدالرزاق باشتینی	سبزوار
آل کرت	1244 - 1383	643 - 783 ه.ق	شمس الدین محمد بن ابی بکر	هرات
تیموریان	1370 - 1507	772 - 912 ه.ق	تیمور لنگ	هرات و سمرقند
قراقویونلو	1406 - 1468	809 - 873 ه.ق	قرامحمد	تبریز
آق قویونلو	1468 - 1582	873 - 990 ه.ق	قره عثمان	تبریز و دیاربکر
مرعشیان	1359 - 1582	798 - 990 ه.ق	قوام الدین بن عبدالله	ساری و آمل
مشعشعیان	1411 - 1538	814 - 945 ه.ق	سید محمد فلاح	هویزه
صفویان	1501 - 1721	907 - 1134 ه.ق	شاه اسماعیل اول	تبریز، قزوین و اصفهان
هوتکیان	1709 - 1738	1119 - 1150 ه.ق	مرویس خان هوتک	اصفهان و قندهار
افشاریان	1738 - 1796	1150 - 1210 ه.ق	نادرشاه	مشهد
زندیان	1750 - 1794	1164 - 1198 ه.ق	کریم خان زند	َشیراز
قاجار	1796- 1925	1150 - 1343 ه.ق	آقامحمد خان	تهران

فهرست حکومت های اسلامی در آسیای میانه و ماوراءالنهر

**حکومت های اسلامی در آسیای میانه و ماوراءالنهر**
نام حکومت	مدت زمان حکومت (میلادی)	مدت زمان حکومت (قمری)	بنیان گذار	پایتخت	محدوده حکومت
آل افراسیاب یا قراخانیان	840-1211	225 - 607 ه.ق	ـــــــــ	کاشغر
آل فریغون	892-1010	279 - 401 ه.ق	ـــــــــ	جوزجان	ـــــــــــــــ
قراختاییان	1124-1218	517 - 614 ه.ق	ـــــــــ	بلاسغون
شیبانیان	1500-1599	906 - 1005 ه.ق	شیبک خان ازبک	سمرقند
خانات خیوه	1515-1920	921 - 1338 ه.ق	ایلبارس اول	شهر خیوه (در ازبکستان)
پادشاهی مستقل دروازه	1526-1878	932 - 1295 ه.ق	اسکندر بیگ فرزند میرزا سبحان قلی خان	قلعه خمب	ـــــــــــــــ
جانیان یا اشترخانیان	1598-1758	1007 - 1199 ه.ق	باقی محمدخان	بخارا	ـــــــــــــــ
خانات خوقند	1709-1876	1120 - 1293 ه.ق	شاهرخ بای	خوقند
خانات بخارا	1785-1924	1199 - 1342 ه.ق	باقی محمدخان	بخارا

فهرست حکومت های اسلامی در شبه قاره هند

**حکومت های اسلامی در شبه قاره هند**
نام حکومت	مدت زمان حکومت (میلادی)	مدت زمان حکومت (قمری)	بنیان گذار	پایتخت	محدوده حکومت
ممالیک دهلی یا غلامشاهیان	1206-1290	602 - 686 ه.ق	قطب الدین آیبک	دهلی
خلجیان	1290-1320	686-720 ه.ق	جلال الدین فیروز خلجی	دهلی
تغلقیان	1320-1414	720-814 ه.ق	غیاث الدین تغلق	دهلی
سادات	1414–1451	817-852 ه.ق	خضرخان	دهلی
لودیان	1451-1526	852-932 ه.ق	بهلول لودی	دهلی
بهمنیان دکن	1347-1527	747-933 ه.ق	علاءالدین حسن بهمن شاه	گلبرگه و بیدر
نظام شاهیان	1490–1636	896-1007 ه.ق	احمد نظام شاه	احمدنگر
عادل شاهیان	1490-1686	896-1096 ه.ق	یوسف عادل شاه ساوی	بیجاپور	ــــــــــــــــ
قطب شاهیان	1518-1687	918 - 1098 ه.ق	سلطان قلی قطب شاه	گلکنده و حیدرآباد
بریدشاهیان	1491-1619	897-1028 ه.ق	برید	بیدر	ـــــــــــــــــــ
سلاطین بنگال	1352-1576	752-983 ه.ق	ــــــــــــــ	لکهنوتی، پاندوا
شاه میریان	1339-1561	740-969 ه.ق	شمس الدین شاه	کشمیر(سرینگر)	ــــــــــــــ
بابریان یا گورکانیان	1526-1858	746-1275 ه.ق	بابر	دهلی و آگرا	\|

حکومت های اسلامی در جزیره، شامات، مصر و آناتولی

**حکومت های اسلامی در مصر، شامات و آناتولی**
نام حکومت	مدت زمان حکومت (میلادی)	مدت زمان حکومت (قمری)	بنیان گذار	پایتخت	محدوده حکومت
طولونیان	868–905	255 - 293 ه.ق	احمد بن طولون	فسطاط
حمدانیان	905–1002	293-394 ه.ق	عبدالله بن حمدان	موصل و حلب
اخشیدیان	935–969	324-358 ه.ق	محمد بن طغج اخشید	فسطاط
فاطمیان	909–1171	297-567 ه.ق	عبیدالله مهدی	مهدیه و قاهره
نمیریان	990–1081	380-473 ه.ق	ـــــــــ	حرّان	ـــــــــــــــــ
مروانیان	990–1085	380-469 ه.ق	باذکرد	دیاربرکر
عقیلیان	ــــــ	سده چهارم	ـــــــــ	موصل
مرداسیان	1024-1080	414- 472 ه.ق	صلیح بن مرداس	حران
سلجوقیان روم	1077–1308	470-707 ه.ق	قتلمش	ایزنیک، قونیه و سواس
آل ارتق	1101-1409	494-811 ه.ق	سعید بن ارتق	حصن کیفا و دیاربکر
زنگیان	1127–1250	521-647 ه.ق	عمادالدین زنگی	موصل و حلب
ایوبیان	1171–1260	566-658 ه.ق	صلاح الدین ایوبی	قاهره	\|
ممالیک بحری	1250-1380	648-783 ه.ق	شجرالدر	قاهره	\|
ممالیک برجی	1382-1517	789-922 ه.ق	ظاهر سیف‌الدین برقوق	قاهره	\|
عثمانیان	1299-1923	698-1341 ه.ق	عثمان بن أرطغل	سوگوت، بورسا، ادرنه و استانبول	\|

حکومت های اسلامی در شمال آفریقا و جنوب اسپانیا

**حکومت های اسلامی در شمال آفریقا و اندلس**
نام حکومت	مدت زمان حکومت (میلادی)	مدت زمان حکومت (قمری)	بنیان گذار	پایتخت	محدوده حکومت
امویان اندلس	756-929	138-316 ه.ق	عبدالرحمن داخل	قرطبه	ــــــــــــ
رستمیان	767-909	149-296 ه.ق	عبدالرحمن بن رستم	تیارت(شهری در الجزایر)
ادریسیان	788-985	171-374 ه.ق	ادریس بن عبدالله	ولیلی،فاس و هجرالناصر
[اغلبیان]]	800–909	183-358 ه.ق	ابراهیم بن اغلب	قیروان(شهری در تونس)
خلافت قرطبه	929-1031	316-422 ه.ق	عبدالرحمن سوم	قرطبه
مرابطون	1040-1147	431-541 ه.ق	ابوبکر بن عمر	اغمات، فاس و مراکش
موحدون	1121-1269	514-667ه.ق	عبدالمؤمن بن علی الکومی	تینمل و مراکش