آیه 83 سوره انعام
| <<82 | آیه 83 سوره انعام | 84>> | |||||||||||||
| |||||||||||||||
محتویات
ترجمه های فارسی
این است حجّتی که ما ابراهیم را بر قومش دادیم. ما هر که را بخواهیم به درجات رفیع بالا می‌بریم، که خدای تو به نظام و صلاح عالمیان آگاه و داناست.
و آن [دلایل استوار و محکم] حجت و برهان ما بود که به ابراهیم در برابر قومش عطا کردیم؛ هر که را بخواهیم [به] درجاتی بالا می بریم؛ زیرا پروردگارت حکیم و داناست.
و آن حجّت ما بود كه به ابراهيم در برابر قومش داديم. درجات هر كس را كه بخواهيم فرا مى‌بريم، زيرا پروردگار تو حكيم داناست.
اين برهان ما بود، كه آن را به ابراهيم تلقين كرديم در برابر قومش. هر كه را بخواهيم به درجاتى بالا مى‌بريم. هر آينه پروردگار تو حكيم و داناست.
اینها دلایل ما بود که به ابراهیم در برابر قومش دادیم! درجات هر کس را بخواهیم (و شایسته بدانیم،) بالا می‌بریم؛ پروردگار تو، حکیم و داناست.
ترجمه های انگلیسی(English translations)
معانی کلمات آیه
«تِلْکَ»: این حُجَجِ باهره‌ی گذشته که ابراهیم از آنها سود جست.
تفسیر آیه
تفسیر نور (محسن قرائتی)
الَّذِينَ آمَنُوا وَ لَمْ يَلْبِسُوا إِيمانَهُمْ بِظُلْمٍ أُولئِكَ لَهُمُ الْأَمْنُ وَ هُمْ مُهْتَدُونَ «82»
كسانى كه ايمان آورده و ايمانشان را به ستم و شرك نيالودند، آنانند كه برايشان ايمنى (از عذاب) است و آنان هدايت يافتگانند.
وَ تِلْكَ حُجَّتُنا آتَيْناها إِبْراهِيمَ عَلى قَوْمِهِ نَرْفَعُ دَرَجاتٍ مَنْ نَشاءُ إِنَّ رَبَّكَ حَكِيمٌ عَلِيمٌ «83»
اين (نوع استدلال) حجّت ماست كه در برابر قومش به ابراهيم داديم، هر كس را كه بخواهيم (و شايسته بدانيم) به درجاتى بالا مى‌بريم. همانا پروردگارت حكيم و داناست (و بر اساس علم و حكمت مقام انسان‌ها را بالا مى‌برد).
نکته ها
آيات قبل درباره‌ى توحيد و شرك بود و اين آيات به منزله‌ى جمع‌بندى آيات گذشته است، چنانكه امام عليه السلام فرمود: مراد از ظلم در اين آيه شرك است. «1»
در بعضى روايات مراد از ظلم را شك و ترديد گرفته‌اند. «2» البتّه شك گاهى غير اختيارى و مقدّمه‌ى تحقيق است، ولى گاهى جنبه بهانه و تشكيك دارد كه اين نوع دوّم، ظلم است. «3»
امام باقر عليه السلام فرمود: اين آيه درباره حضرت على عليه السلام نازل شد كه لحظه‌اى در طول زندگى به سراغ شرك نرفت. «4»
كلمه‌ى «لَبْسٍ» به معناى پوشاندن است. بنابراين ايمان چون فطرى است، نابود شدنى نيست بلكه غبارهايى آن را مى‌پوشاند.
«1». تفسير نورالثقلين.
«2». تفسير نورالثقلين؛ كافى، ج 2، ص 399.
«3». تفسير راهنما.
«4». بحار، ج 23، ص 367.
جلد 2 - صفحه 502
پیام ها
1- آفت ايمان، ظلم و شرك و به سراغ رهبران غير الهى رفتن است. «آمَنُوا وَ لَمْ يَلْبِسُوا إِيمانَهُمْ بِظُلْمٍ»
2- ايمان به تنهايى كافى نيست، تداوم لازم است. «لَمْ يَلْبِسُوا إِيمانَهُمْ بِظُلْمٍ أُولئِكَ لَهُمُ الْأَمْنُ»
3- امنيّت و هدايت واقعى، در سايه‌ى ايمان و پرهيز از شرك است. آمَنُوا ... لَهُمُ الْأَمْنُ وَ هُمْ مُهْتَدُونَ
4- تا ايمان خالص نباشد، دلهره است. وَ لَمْ يَلْبِسُوا ... بِظُلْمٍ ... لَهُمُ الْأَمْنُ
5- علم و حكمت دو شرط لازم براى تدبير و مديريّت است. «إِنَّ رَبَّكَ حَكِيمٌ عَلِيمٌ» (با توجّه به اين‌كه كلمه‌ى «ربّ» در لغت به معناى مدير و مربّى آمده است)
6- موحّدى كه با برهان و دليل در برابر انحراف‌هاى جامعه بايستد، داراى درجاتى است. «دَرَجاتٍ»
7- درجات الهى، حكيمانه به افراد داده مى‌شود. «نَرْفَعُ دَرَجاتٍ ... حَكِيمٌ»
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
وَ تِلْكَ حُجَّتُنا آتَيْناها إِبْراهِيمَ عَلى قَوْمِهِ نَرْفَعُ دَرَجاتٍ مَنْ نَشاءُ إِنَّ رَبَّكَ حَكِيمٌ عَلِيمٌ (83)
«1» مجمع البيان ج 2 ص 327.
«2» اصول كافى، جلد اوّل، كتاب الحجّة، صفحه 413، حديث 3.
تفسير اثنا عشرى، ج3، ص: 320
وَ تِلْكَ حُجَّتُنا آتَيْناها إِبْراهِيمَ: و همه آنچه گذشت از احتجاج و استدلال ابراهيم بر قوم، حجت و برهان ما بود كه بر وجه خلّت عطا نموديم و ارشاد و القاى آن كرديم در دل او به وسيله توفيق و الطاف عميمه خود عَلى قَوْمِهِ: حجت خود را به ابراهيم عطا كرديم تا بسبب آنها حجت و غلبه نمود بر قوم خود نَرْفَعُ دَرَجاتٍ مَنْ نَشاءُ: بلند مى‌گردانيم مراتب هر كه را خواهيم در علم و حكمت از مؤمنان، كه مصدق وحدانيت ما و مطيع و منقادند امر ما را، و ما تفضيل بعضى از ايشان نمائيم بر بعضى به حسب احوالشان. يعنى هر يك از اهل ايمان را به مراتب عاليه و درجات رفيعه مى‌رسانيم بر قدرى كه مستحق‌اند إِنَّ رَبَّكَ حَكِيمٌ عَلِيمٌ: بدرستى كه پروردگار تو حكيم است در ترفيع بعضى دون بعضى. عليم است به استحقاق و استعداد هر كس در رفع و خفض او.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
وَ تِلْكَ حُجَّتُنا آتَيْناها إِبْراهِيمَ عَلى قَوْمِهِ نَرْفَعُ دَرَجاتٍ مَنْ نَشاءُ إِنَّ رَبَّكَ حَكِيمٌ عَلِيمٌ (83)
ترجمه
و اين حجّت ما است كه داديم آنرا بابراهيم بر قومش بلند ميكنيم بمراتبى كسيرا كه بخواهيم بدرستيكه پروردگار تو حكيم دانا است.
تفسير
اشاره است باحتجاج حضرت ابراهيم (ع) با قوم خود در آيات سابقه كه بالهام الهى بوده است چنانچه از روايت عيون از حضرت رضا (ع) در ذيل آيه فلمّا راى- الشمس معلوم شد و خداوند بلند ميكند كسيرا كه بخواهد بمراتب و درجاتى از علم و حكمت و سيادت و امامت و رسالت و خلّت و محبّت از اهل ايمان و بعضى درجات را بدون تنوين قرائت نموده‌اند و بنابر اين مرفوع درجات است نه شخص و در هر حال اين ارتفاع بر وفق مصلحت و حكمت و علم بقابليت اشخاص است و جزاف نيست چون خداوند حكيم و عليم است و درجات اضافه به من نشاء شده است ..
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
وَ تِلك‌َ حُجَّتُنا آتَيناها إِبراهِيم‌َ عَلي قَومِه‌ِ نَرفَع‌ُ دَرَجاتٍ مَن نَشاءُ إِنَّ رَبَّكَ حَكِيمٌ عَلِيمٌ (83)
اينست حجة ما که بابراهيم عطاء كرديم و بر او فرستاديم که بر قوم خود مشركين اقامه نمايد بلند ميكنيم درجات هر که را لايق بدانيم محققا پروردگار تو حكيم است و عليم.
وَ تِلك‌َ حُجَّتُنا ادله توحيد و بيانات وافيه و ديدن ملكوت سماوات و ارض و رفع شبهات مشركين آتَيناها إِبراهِيم‌َ که خداوند باو عنايت فرموده هر نوع كمالي از ايمان و مراتب علميه و كمالات نفسانيه از اخلاق فاضله و اعمال
جلد 7 - صفحه 127
صالحه و هدايت و تقوي و غير اينها تماما از جانب حق است و لو جزو افعال اختياريه باشد
(العلم نور يقذفه اللّه في قلب من يشاء)
بَل‌ِ اللّه‌ُ يَمُن‌ُّ عَلَيكُم أَن هَداكُم لِلإِيمان‌ِ حجرات آيه 17 وَ الَّذِينَ جاهَدُوا فِينا لَنَهدِيَنَّهُم سُبُلَنا عنكبوت آيه 69، و غير اينها از آيات.
عَلي قَومِه‌ِ بر مشركين از عبده اصنام و كواكب.
نَرفَع‌ُ دَرَجاتٍ مَن نَشاءُ تمام اينکه كمالات كليات مقول بتشكيك است داراي مراتب غير متناهيه است مثلا ايمان ضعفاء العقول تا برسد بايمان امير المؤمنين عليه السّلام که پيغمبر صلّي اللّه عليه و آله و سلّم بفرمايد اگر ايمان جن‌ّ و انس را موازنه كنند ايمان پسر عمم علي بر مجموع آنها زيادتي دارد و خود آن بزرگوار بفرمايد
(لو كشف الغطاء ما ازددت يقينا)
و همچنين سائر كمالات هر كس بقدر قابليت و استعداد و لياقت باو افاضه ميشود.
إِنَّ رَبَّكَ حَكِيمٌ عالم بجميع حكم و مصالح و لياقت هر كسي هست عَلِيمٌ بتمام جزئيات و كليات دانا است.
برگزیده تفسیر نمونه
سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:
تفسیر های فارسی
ترجمه تفسیر المیزان
تفسیر خسروی
تفسیر عاملی
تفسیر جامع
تفسیر های عربی
تفسیر المیزان
تفسیر مجمع البیان
تفسیر نور الثقلین
تفسیر الصافی
تفسیر الکاشف
پانویس
منابع
- تفسیر نور، محسن قرائتی، تهران:مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، 1383 ش، چاپ يازدهم
- اطیب البیان فی تفسیر القرآن، سید عبدالحسین طیب، تهران:انتشارات اسلام، 1378 ش، چاپ دوم
- تفسیر اثنی عشری، حسین حسینی شاه عبدالعظیمی، تهران:انتشارات ميقات، 1363 ش، چاپ اول
- تفسیر روان جاوید، محمد ثقفی تهرانی، تهران:انتشارات برهان، 1398 ق، چاپ سوم
- برگزیده تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی و جمعي از فضلا، تنظیم احمد علی بابایی، تهران: دارالکتب اسلامیه، ۱۳۸۶ش
- تفسیر راهنما، علی اکبر هاشمی رفسنجانی، قم:بوستان كتاب(انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1386 ش، چاپ پنجم
