ادب الطف (کتاب)
«أدب الطَّف أو شعراء الحسین(ع) من القرن الأول الهجری حتی القرن الرابع عشر»، اثر سید جواد شُبّر، خطیب و ادیب عراقی، نام کتابى است در ده جلد به زبان عربى، که به معرفى شاعرانى که درباره امام حسین علیه‌السلام و حادثه کربلا و شهداى عاشورا، شعر و مرثیه سروده‌اند، پرداخته است. «طَفّ»، نام سرزمین کربلا است. این مجموعه، ضمن معرفى کوتاه صاحبان اثر، نمونه‌هایى از شعرهاى آنان را هم آورده است.
 | |
| نویسنده | سید جواد شبر |
| موضوع | شعرا و اشعار عاشورایی |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | ۱۰ جلد |
| مقدمه | محمدجواد مغنیه |
|
| |
محتوای کتاب
کتاب «ادب الطف» با دو مقدمه از محمدجواد مغنیه و مؤلف آغاز شده و مطالب در ده جلد، سامان یافته است. در مقدمه نخست، به مقام و منزلت امام حسین(علیه السلام) اشاره شده و در مقدمه مؤلف، به موضوعات زیر پرداخته شده است: زیارت امام حسین(ع) و فضیلت آن؛ کربلا در روز عاشورا؛ اربعین در کربلا؛ تاریخ شهادت امام حسین(ع) و همسران و اولاد آن حضرت.
متن کتاب مشتمل است بر شرح حال و نمونه اشعار بیش از پانصد شاعر که درباره امام حسین(ع) به عربی شعر سروده‌اند. دامنه تحقیق نویسنده از قرن اول تا چهاردهم هجری است. نخستین شاعر معرفی‌شده، عقبة بن عمرو سهمی است که در اواخر قرن اول، شعری درباره امام حسین و شهیدان کربلا سروده است. آخرین شاعر هم شیخ مهدی حجار است که در سال ۱۳۵۸ق، درگذشت.
جلد اول، شامل شرح حال و نمونه اشعار شاعران قرن اول، دوم و سوم است. جلد دوم شامل قرن چهارم و پنجم، جلد سوم شامل قرن ششم، جلد چهارم شامل قرن هفتم، هشتم و نهم، جلد پنجم شامل قرن دهم، یازدهم و دوازدهم، جلد ششم و هفتم شامل قرن سیزدهم و جلد هشتم، نهم و دهم شامل قرن چهاردهم است. اسامی بعضی از این شاعران عبارت است از: ابوالاسود دئلی، کمیت اسدی، سید حمیری، صاحب بن عباد، شریف رضی، مهیار دیلمی، ابوالعلاء معری، ابن ابی‌الحدید، فخرالدین طریحی، سید محمدمهدی بحرالعلوم، سید مهدی قزوینی، سید محسن امین، سید عبدالهادی شیرازی.
اشعار گردآوری‌شده، به‌ترتیب تاریخ درگذشت شاعران آمده و مؤلف برای گردآوری اشعار، به منابع فراوانی رجوع کرده است. بااینکه پدیدآورنده، نمونه‌هایی از اشعار را ارائه کرده، اما هیچ توضیحی درباره معیار گزینش خود نداده است. کتاب، به نحوى دربردارنده ادبیات شیعه و عقاید و احساسات و جهت گیری هاى شاعران شیعه نیز مى‌باشد، بخصوص بر محور حادثه جانسوز کربلا.
مؤلف در آغاز کتاب گفته است که بنای او بر جمع‌آوری همه اشعار نبوده؛ زیرا در این‌باره اشعار فراوانی سروده شده که اگر جمع‌آوری شود، به صدها جلد کتاب می‌رسد. از این رو، در این کتاب اولا اشعار همه شاعران نیامده و ثانیا همه اشعار شاعران نیامده است، بلکه برخی از اشعار برخی از شاعران، که البته کم نیستند، آمده است. مضافا اینکه همه سرایندگان اشعار به شاعر بودن مشهور نیستند و برخی از آنان به فقیه و محدث و نویسنده بودن مشهورند.
منابع
- "کتاب‌شناسی تاریخی امام حسین(ع)، به ضمیمه امام حسین(ع) در الذریعة"، محمد اسفندیاری.
- فرهنگ عاشورا، جواد محدثی، نشر معروف.
 |
|||
| قبل از واقعه | |||
| شرح واقعه |
| ||
| پس از واقعه | |||
| بازتاب واقعه | |||
| وابسته ها | |||
