تربت امام حسین علیه السلام

«تربت» به معنای خاک است و منظور از تربت امام حسین (علیه السلام) خاک قبر ایشان است که خداوند، به پاس فداکارى عظیم آن حضرت و شهادتش در راه احیاى دین، آثار ویژه ای در این تربت مقدس ‌و خاک کربلا قرار داده است.

تبدیل شدن تربت به خون در روز عاشورا

رسول خدا صلی الله علیه و آله مقدارى تربت کربلا به ‌«ام سلمه‌» داد و فرمود: هرگاه دیدى این‌ خاک، تبدیل به خون شد، بدان که حسین (علیه السلام) کشته شده است.

شفا در تربت امام حسین

امام رضا علیه السلام فرمود: «کلُّ طِینٍ حَرَامٌ کالْمَیتَةِ وَ اَلدَّمِ وَ لَحْمِ اَلْخِنْزِیرِ وَ مٰا أُهِلَّ بِهِ لِغَیرِ اَللّٰهِ مَا خَلاَ طِینَ قَبْرِ اَلْحُسَینِ عَلَیهِ السَّلاَمُ فَإِنَّهُ شِفَاءٌ مِنْ کلِّ دَاءٍ» هر خاکى حرام است مثل مردار، خون و حیوان ذبح شده بى‌نام خدا، مگر خاک قبر حسین‌ علیه السلام که درمان هر درد است.

همچنین امام صادق علیه السلام فرمود: «فی طِینِ قبرِ الحسینِ علیه السلام الشِّفاءُ مِن کلِّ داءٍ و هُوَ الدواءُ الأکبَرُ» در خاک قبر حسین علیه السلام شفاى هر درد است و آن دواى ‌بزرگتر است.

فضیلت سجده بر تربت

امام صادق‌ علیه السلام می فرماید: «السُّجودُ على تُربَةِ الحُسینِ علیه السلام یخرُقُ الحُجُبَ السَّبعَ» سجده بر تربت ‌حسینى، حجاب هاى هفتگانه را کنار مى‌زند. نقل است که ایشان دستمال زردى داشت که در آن تربت‌ حضرت سیدالشهدا بود. وقت‌ نماز که مى‌شد همان تربت را در موضع سجودش مى‌ریخت و بر آن سجده مى‌کرد.

همچنین روایت ‌شده است که امام صادق علیه السلام جز بر تربت‌ سیدالشهداء سجده نمى‌کرد، به عنوان تواضع در برابر خداوند: «کانَ الصّادِقُ علیه السلام لا یسجُدُ إلّا عَلى تُرابٍ مِن تُربَةِ الحُسَینِ علیه السلام تَذَلُّلاً للّهِ تَعالى وَاستِکانَةً إلَیهِ».

برداشتن کام نوزاد با تربت

نسبت به برداشتن کام ‌نوزادان با تربت کربلا نیز احادیث فراوانى است، از جمله از امام صادق علیه السلام روایت است ‌که: «حَنِّکوا أولادَکم بِتُربَةِ الحُسَینِ علیه السلام؛ فَإِنَّها أمانٌ» کام فرزندان خود را با تربت ‌حسین علیه السلام بردارید که این تربت امان است.

احکام مربوط به تربت

در نماز، سجده بر تربت امام حسین (علیه السلام) مستحب است. همچنین تسبیح تربت، فضیلت بسیار دارد، هم شفادهنده بیمارى است، هم شایسته است که هنگام دفن میت، اندکى تربت ‌همراه او گذاشته شود یا با حنوط مخلوط شود. هم دفن شدن در کربلا ثواب دارد و ایمنى ‌از عذاب مى‌آورد و هم نجس ساختن آن حرام است و اگر در بیت الخلا بیفتد باید از آنجا پرهیز کرد یا از آنجا درآورد و احکام و آثار دیگر که در فقه مطرح است.

گرچه خوردن خاک حرام است، اما خوردن اندکى از خاک قبر سیدالشهداء به نیت‌ شفاگرفتن (استشفاء) جایز، بلکه مؤکد است و آداب و حدودى دارد.