نامه های کوفیان به امام حسین علیه السلام: تفاوت بین نسخهها
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) (ویرایش) |
|||
| سطر ۳: | سطر ۳: | ||
==نامههای کوفیان به امام حسین== | ==نامههای کوفیان به امام حسین== | ||
| − | + | وقتی خبر درگذشت [[معاویه]] به مردم کوفه رسید شیعیان در [[کوفه]] در منزل [[سلیمان بن صرد خزاعی]] گرد آمدند و درباره مرگ معاویه سخن گفتند و خدا را به این خاطر شکر کردند. آنگاه سلیمان بن صرد گفت معاویه مرده است و حسین بن علی با فرزندش بیعت نکرده و به مکه رفته است. اگر قصد دارید او را یاری کنید، به او خبر بدهید و اگر در یاریاش تردید دارید، او را به خطر نیندازید و فریبش ندهید. مردم تأکید کردند قصد یاری او را دارند و نامهای خطاب به امام حسین علیه السلام نوشتند: | |
| − | «بسم الله الرحمن الرحیم؛ این نامهای از [[سلیمان بن صرد خزاعی]] و [[مسیب بن نجبه فزاری|مسیب بن نجبه]] و [[رفاعة بن شداد|رفاعة بن شداد بجلی]] و [[حبیب بن مظاهر اسدی|حبیب بن مظاهر]] و [[شیعه|شیعیان]] با [[ایمان]] و مسلمانان [[کوفه]] به حسین بن علی علیه السلام است. درود بر تو! خدایی را که هیچ کس جز او شایسته پرستش نیست، برای وجود تو سپاس میگوییم. خدایی را که دشمن ستمکار و سرکش شما را درهم شکست و نابود کرد، میستاییم. دشمنی که بر این امت یورش برده، [[خلافت]] بر آنان را به زور ربوده، اموال آنان را گرفته و بدون رضایت آنان، خود را فرمانروای آنان کرده بود. او نیکان و بزرگان را کناری نهاده و بدکاران و اشرار را بر جای آنها نشانده و اموال خدا را بدست گردنکشان و ثروتمندان داده بود. لعنت و نابودی بر او باد، همچنانکه [[قوم ثمود]] لعنت و نابود شدند. بهراستی که ما پیشوایی نداریم. پس به سوی ما بشتاب! امید است که خداوند به وسیله تو ما را گرد [[حق]] جمع کند. [[نعمان بن بشیر]]، فرماندار [[یزید بن معاویه|یزید]] و نماینده [[بنی امیه]] در قصر فرمانداری است، ولی ما در روزهای جمعه و عید با او [[نماز]] نمیخوانیم. اگر بدانیم که به سوی ما حرکت کردهای، او را از شهر [[کوفه]] بیرون خواهیم کرد و اگر خدا بخواهد به [[شام]] خواهیم فرستاد.» | + | «بسم الله الرحمن الرحیم؛ این نامهای از [[سلیمان بن صرد خزاعی]] و [[مسیب بن نجبه فزاری|مسیب بن نجبه]] و [[رفاعة بن شداد|رفاعة بن شداد بجلی]] و [[حبیب بن مظاهر اسدی|حبیب بن مظاهر]] و [[شیعه|شیعیان]] با [[ایمان]] و مسلمانان [[کوفه]] به حسین بن علی علیه السلام است. درود بر تو! خدایی را که هیچ کس جز او شایسته پرستش نیست، برای وجود تو سپاس میگوییم. خدایی را که دشمن ستمکار و سرکش شما را درهم شکست و نابود کرد، میستاییم. دشمنی که بر این امت یورش برده، [[خلافت]] بر آنان را به زور ربوده، اموال آنان را گرفته و بدون رضایت آنان، خود را فرمانروای آنان کرده بود. او نیکان و بزرگان را کناری نهاده و بدکاران و اشرار را بر جای آنها نشانده و اموال خدا را بدست گردنکشان و ثروتمندان داده بود. لعنت و نابودی بر او باد، همچنانکه [[قوم ثمود]] لعنت و نابود شدند. بهراستی که ما پیشوایی نداریم. پس به سوی ما بشتاب! امید است که خداوند به وسیله تو ما را گرد [[حق]] جمع کند. [[نعمان بن بشیر]]، فرماندار [[یزید بن معاویه|یزید]] و نماینده [[بنی امیه]] در قصر فرمانداری است، ولی ما در روزهای جمعه و عید با او [[نماز]] نمیخوانیم. اگر بدانیم که به سوی ما حرکت کردهای، او را از شهر [[کوفه]] بیرون خواهیم کرد و اگر خدا بخواهد به [[شام]] خواهیم فرستاد.»<ref>ارشاد مفید، ج۲، ص۳۴.</ref> |
این نامه را عبدالله بن مسمع همدانی<ref>«عبدالله بن مسمع همدانی سبعی» از مبارزان بنام نهضت توابین بوده است.</ref> و عبدالله بن وال<ref>«عبدالله بن وال» از اشراف کوفه و از جمله فقها و عباد بوده است. او نیز از توابین است که در «عین الورده» با سلیمان بن صرد به شهادت رسید.</ref> در روز دهم ماه [[رمضان]] در [[مکه]] بدست امام رساندند. | این نامه را عبدالله بن مسمع همدانی<ref>«عبدالله بن مسمع همدانی سبعی» از مبارزان بنام نهضت توابین بوده است.</ref> و عبدالله بن وال<ref>«عبدالله بن وال» از اشراف کوفه و از جمله فقها و عباد بوده است. او نیز از توابین است که در «عین الورده» با سلیمان بن صرد به شهادت رسید.</ref> در روز دهم ماه [[رمضان]] در [[مکه]] بدست امام رساندند. | ||
| − | مردم [[کوفه]] دو روز پس از فرستادن آن نامه، نامههای دیگری به وسیله [[قیس بن مسهر صیداوی]] و عبدالله | + | مردم [[کوفه]] دو روز پس از فرستادن آن نامه، نامههای دیگری به وسیله [[قیس بن مسهر صیداوی]] و عبدالرحمن بن عبدالله ارحبی و عماره بن عبدالله سلولی برای امام فرستادند که روی هم رفته حدود ۱۵۰ عدد میشد و هر یک از آنها از طرف یک یا دو یا چهار نفر بود.<ref>مفید، الارشاد، ج۲، ص۳۷ و ۳۸. </ref> |
| − | پس از دو روز دیگر، باز [[هانی بن هانی سبعی|هانی بن هانی سبیعی]] و [[سعید بن عبدالله حنفی]] را با نامهای به مضمون زیر به جانب امام فرستادند: «بسم الله الرحمن الرحیم؛ این نامهای است به حسین بن علی علیه السلام از طرف شیعیان مؤمن و مسلمان او: پس از حمد و ثنای پروردگار به سرعت به نزد ما بشتاب؛ زیرا مردم چشم به راه تو هستند و اندیشهای جز تو ندارند. پس بشتاب، بشتاب، بشتاب، والسلام.» | + | پس از دو روز دیگر، باز [[هانی بن هانی سبعی|هانی بن هانی سبیعی]] و [[سعید بن عبدالله حنفی]] را با نامهای به مضمون زیر به جانب امام فرستادند: «بسم الله الرحمن الرحیم؛ این نامهای است به حسین بن علی علیه السلام از طرف شیعیان مؤمن و مسلمان او: پس از حمد و ثنای پروردگار به سرعت به نزد ما بشتاب؛ زیرا مردم چشم به راه تو هستند و اندیشهای جز تو ندارند. پس بشتاب، بشتاب، بشتاب، والسلام.»<ref>بحارالانوار، ج۴۴، ص۳۳۴.</ref> |
| − | آنگاه [[شبث بن ربعی]] و حجار بن ابجر و یزید بن رویم و عروة بن قیس و [[عمرو بن حجاج زبیدی|عمرو بن حجاج زیبدی]] و محمد بن عمرو تیمی، نامهی دیگری به این مضمون برای امام نوشتند: «پس از حمد و ثنای پروردگار؛ همانا باغها سرسبز شده و میوهها رسیده است. پس هرگاه میخواهی به سوی لشگر فراوان و مجهزی که برای یاریت آمده است، بشتاب!» | + | آنگاه [[شبث بن ربعی]] و حجار بن ابجر و یزید بن رویم و عروة بن قیس و [[عمرو بن حجاج زبیدی|عمرو بن حجاج زیبدی]] و محمد بن عمرو تیمی، نامهی دیگری به این مضمون برای امام نوشتند: «پس از حمد و ثنای پروردگار؛ همانا باغها سرسبز شده و میوهها رسیده است. پس هرگاه میخواهی به سوی لشگر فراوان و مجهزی که برای یاریت آمده است، بشتاب!»<ref>بحارالانوار، ج۴۴، ص۳۳۴.</ref> |
| − | نامهرسانها و فرستادگان یکی پس از دیگری نزد [[امام حسین علیه السلام|امام حسین]] علیه السلام میرفتند و امام از آنها از حال مردم [[کوفه]] میپرسید. سرانجام امام نامهای به کوفیان نوشت و به دست [[هانی بن هانی سبعی|هانی بن هانی]] و [[سعید بن عبدالله حنفی|سعید بن عبدالله]] که آخرین فرستاده مردم کوفه بودند، داد تا به کوفه ببرند. | + | نامهرسانها و فرستادگان یکی پس از دیگری نزد [[امام حسین علیه السلام|امام حسین]] علیه السلام میرفتند و امام از آنها از حال مردم [[کوفه]] میپرسید. سرانجام امام نامهای به کوفیان نوشت و به دست [[هانی بن هانی سبعی|هانی بن هانی]] و [[سعید بن عبدالله حنفی|سعید بن عبدالله]] که آخرین فرستاده مردم کوفه بودند، داد تا به کوفه ببرند.<ref>بحارالانوار، ج۴۴، ص۳۳۴.</ref> |
| − | == | + | ==تعداد نامه های کوفیان به امام حسین علیه السلام== |
| − | < | + | طبری تعداد نامه های کوفیان را حـدود ۵۳ نامـه<ref>طبری، ابوجعفر، تاریخ الامم و الملوک، ج۵، ص٣٥٢. </ref> و بلاذری ۵۰ نامه<ref>بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، ج۳، ص۱۵۸.</ref> دانسته است. اما در برخی منابع مانند ارشاد شیخ مفید آمده است که در یک نوبت کوفیان قیس بن مسهر صیداوی، عبدالرحمن بن عبدالله ارحبی و عماره بن عبدالله سلولی را نزد حسین علیه السلام فرستادند و حدود صد و پنجاه نامه همراهشان بود که هر کدام از آنها را از یک نفر تا چهار نفر نوشته بودند.<ref>مفید، الارشاد، ج۲، ص۳۷ و ۳۸. </ref> و سید بن طاووس در لهوف گفته است در یک روز ششصد نامه به دست آن حضرت رسید و نامه هایی که در فرصت های مختلف به دست او رسید در مجموع به 12 هزار نامه رسید |
| + | |||
| + | در برخی منابع متاخر مانند منتهی الآمال و مقتل الحسین مقرم و ... نیز تعداد نامه های کوفیان به امام حسین علیه السلام دوازده هزار عدد نوشته شده است. | ||
| + | |||
| + | لیکن این آمار با توجه به اختلاف زیادی که با گزارش منابعی چون تاریخ طبری دارد و حجم زیادی که نامه های آن زمان داشته اند نمی تواند درست باشد و به نظر می رسد آمار دوازده هزار نفر آمار افرادی باشد که به واسطه این نامه ها از امام حسین علیه السلام برای رفتن به کوفه دعوت به عمل آورده اند و منظور سید بن طاووس نیز همین بوده است. یعنی در مجموع افرادی که به صورت گروهی یا چند نفری یا تکی به امام نامه نوشتند 12 هزار نفر بودند. | ||
| − | + | برخی نیز این احتمال را داده اند که بین آمار بیعت کنندگان با مسلم که 12 هزار یا 18 هزار گفته شده با آمار نامه ها اشتباه شده و امار بیعت کنندگان بجای نامه ها گرفته شده است. <ref>محسنی، محمد سالم، آمار نامه های کوفیان به امام حسین علیه السلام، فصلنامه سخن تاریخ، شماره ٢۸، زمستان ۱۴۰۱ش ، ص۷</ref> | |
| − | + | ==پانویس== | |
| − | + | <references /> | |
| − | |||
| − | |||
==منابع== | ==منابع== | ||
| − | * نامه های کوفیان به امام حسین علیه السلام، | + | * سید ابن طاوس، علی بن موسی، اللهوف على قتلى الطفوف، تهران، جهان، ۱۳۴۸ش. |
| + | * مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى، بحار الأنوارالجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار (ط - بیروت)، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ ق. | ||
| + | * مفید، محمد بن محمد، الإرشاد فی معرفة حجج الله على العباد، قم، کنگره شیخ مفید، چاپ اول، ۱۴۱۳ ق. | ||
| + | *محسنی، محمد سالم، آمار نامه های کوفیان به امام حسین علیه السلام، فصلنامه سخن تاریخ، شماره ٢۸، زمستان ۱۴۰۱ش. | ||
[[رده:واقعه عاشورا]] | [[رده:واقعه عاشورا]] | ||
نسخهٔ ۲۶ ژوئیهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۱۸:۳۹
مردم کوفه پس از مرگ معاویه و به خلافت رسیدن یزید، نامهها و نمایندههایی جهت یاری و دعوت از امام حسین علیه السلام به مکه فرستادند و از ایشان خواستند تا به کوفه بیاید و رهبری آنان را بپذیرد. در پی همین نامه ها بود که امام علیه السلام به سمت کوفه حرکت نمود، اما با تغییر اوضاع شهر، اهل کوفه پیمان شکنی کردند که منجر به واقعه کربلا و شهادت مظلومانه امام حسین و یارانش شد.
محتویات
نامههای کوفیان به امام حسین
وقتی خبر درگذشت معاویه به مردم کوفه رسید شیعیان در کوفه در منزل سلیمان بن صرد خزاعی گرد آمدند و درباره مرگ معاویه سخن گفتند و خدا را به این خاطر شکر کردند. آنگاه سلیمان بن صرد گفت معاویه مرده است و حسین بن علی با فرزندش بیعت نکرده و به مکه رفته است. اگر قصد دارید او را یاری کنید، به او خبر بدهید و اگر در یاریاش تردید دارید، او را به خطر نیندازید و فریبش ندهید. مردم تأکید کردند قصد یاری او را دارند و نامهای خطاب به امام حسین علیه السلام نوشتند:
«بسم الله الرحمن الرحیم؛ این نامهای از سلیمان بن صرد خزاعی و مسیب بن نجبه و رفاعة بن شداد بجلی و حبیب بن مظاهر و شیعیان با ایمان و مسلمانان کوفه به حسین بن علی علیه السلام است. درود بر تو! خدایی را که هیچ کس جز او شایسته پرستش نیست، برای وجود تو سپاس میگوییم. خدایی را که دشمن ستمکار و سرکش شما را درهم شکست و نابود کرد، میستاییم. دشمنی که بر این امت یورش برده، خلافت بر آنان را به زور ربوده، اموال آنان را گرفته و بدون رضایت آنان، خود را فرمانروای آنان کرده بود. او نیکان و بزرگان را کناری نهاده و بدکاران و اشرار را بر جای آنها نشانده و اموال خدا را بدست گردنکشان و ثروتمندان داده بود. لعنت و نابودی بر او باد، همچنانکه قوم ثمود لعنت و نابود شدند. بهراستی که ما پیشوایی نداریم. پس به سوی ما بشتاب! امید است که خداوند به وسیله تو ما را گرد حق جمع کند. نعمان بن بشیر، فرماندار یزید و نماینده بنی امیه در قصر فرمانداری است، ولی ما در روزهای جمعه و عید با او نماز نمیخوانیم. اگر بدانیم که به سوی ما حرکت کردهای، او را از شهر کوفه بیرون خواهیم کرد و اگر خدا بخواهد به شام خواهیم فرستاد.»[۱]
این نامه را عبدالله بن مسمع همدانی[۲] و عبدالله بن وال[۳] در روز دهم ماه رمضان در مکه بدست امام رساندند.
مردم کوفه دو روز پس از فرستادن آن نامه، نامههای دیگری به وسیله قیس بن مسهر صیداوی و عبدالرحمن بن عبدالله ارحبی و عماره بن عبدالله سلولی برای امام فرستادند که روی هم رفته حدود ۱۵۰ عدد میشد و هر یک از آنها از طرف یک یا دو یا چهار نفر بود.[۴]
پس از دو روز دیگر، باز هانی بن هانی سبیعی و سعید بن عبدالله حنفی را با نامهای به مضمون زیر به جانب امام فرستادند: «بسم الله الرحمن الرحیم؛ این نامهای است به حسین بن علی علیه السلام از طرف شیعیان مؤمن و مسلمان او: پس از حمد و ثنای پروردگار به سرعت به نزد ما بشتاب؛ زیرا مردم چشم به راه تو هستند و اندیشهای جز تو ندارند. پس بشتاب، بشتاب، بشتاب، والسلام.»[۵]
آنگاه شبث بن ربعی و حجار بن ابجر و یزید بن رویم و عروة بن قیس و عمرو بن حجاج زیبدی و محمد بن عمرو تیمی، نامهی دیگری به این مضمون برای امام نوشتند: «پس از حمد و ثنای پروردگار؛ همانا باغها سرسبز شده و میوهها رسیده است. پس هرگاه میخواهی به سوی لشگر فراوان و مجهزی که برای یاریت آمده است، بشتاب!»[۶]
نامهرسانها و فرستادگان یکی پس از دیگری نزد امام حسین علیه السلام میرفتند و امام از آنها از حال مردم کوفه میپرسید. سرانجام امام نامهای به کوفیان نوشت و به دست هانی بن هانی و سعید بن عبدالله که آخرین فرستاده مردم کوفه بودند، داد تا به کوفه ببرند.[۷]
تعداد نامه های کوفیان به امام حسین علیه السلام
طبری تعداد نامه های کوفیان را حـدود ۵۳ نامـه[۸] و بلاذری ۵۰ نامه[۹] دانسته است. اما در برخی منابع مانند ارشاد شیخ مفید آمده است که در یک نوبت کوفیان قیس بن مسهر صیداوی، عبدالرحمن بن عبدالله ارحبی و عماره بن عبدالله سلولی را نزد حسین علیه السلام فرستادند و حدود صد و پنجاه نامه همراهشان بود که هر کدام از آنها را از یک نفر تا چهار نفر نوشته بودند.[۱۰] و سید بن طاووس در لهوف گفته است در یک روز ششصد نامه به دست آن حضرت رسید و نامه هایی که در فرصت های مختلف به دست او رسید در مجموع به 12 هزار نامه رسید
در برخی منابع متاخر مانند منتهی الآمال و مقتل الحسین مقرم و ... نیز تعداد نامه های کوفیان به امام حسین علیه السلام دوازده هزار عدد نوشته شده است.
لیکن این آمار با توجه به اختلاف زیادی که با گزارش منابعی چون تاریخ طبری دارد و حجم زیادی که نامه های آن زمان داشته اند نمی تواند درست باشد و به نظر می رسد آمار دوازده هزار نفر آمار افرادی باشد که به واسطه این نامه ها از امام حسین علیه السلام برای رفتن به کوفه دعوت به عمل آورده اند و منظور سید بن طاووس نیز همین بوده است. یعنی در مجموع افرادی که به صورت گروهی یا چند نفری یا تکی به امام نامه نوشتند 12 هزار نفر بودند.
برخی نیز این احتمال را داده اند که بین آمار بیعت کنندگان با مسلم که 12 هزار یا 18 هزار گفته شده با آمار نامه ها اشتباه شده و امار بیعت کنندگان بجای نامه ها گرفته شده است. [۱۱]
پانویس
- ↑ ارشاد مفید، ج۲، ص۳۴.
- ↑ «عبدالله بن مسمع همدانی سبعی» از مبارزان بنام نهضت توابین بوده است.
- ↑ «عبدالله بن وال» از اشراف کوفه و از جمله فقها و عباد بوده است. او نیز از توابین است که در «عین الورده» با سلیمان بن صرد به شهادت رسید.
- ↑ مفید، الارشاد، ج۲، ص۳۷ و ۳۸.
- ↑ بحارالانوار، ج۴۴، ص۳۳۴.
- ↑ بحارالانوار، ج۴۴، ص۳۳۴.
- ↑ بحارالانوار، ج۴۴، ص۳۳۴.
- ↑ طبری، ابوجعفر، تاریخ الامم و الملوک، ج۵، ص٣٥٢.
- ↑ بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، ج۳، ص۱۵۸.
- ↑ مفید، الارشاد، ج۲، ص۳۷ و ۳۸.
- ↑ محسنی، محمد سالم، آمار نامه های کوفیان به امام حسین علیه السلام، فصلنامه سخن تاریخ، شماره ٢۸، زمستان ۱۴۰۱ش ، ص۷
منابع
- سید ابن طاوس، علی بن موسی، اللهوف على قتلى الطفوف، تهران، جهان، ۱۳۴۸ش.
- مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى، بحار الأنوارالجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار (ط - بیروت)، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ ق.
- مفید، محمد بن محمد، الإرشاد فی معرفة حجج الله على العباد، قم، کنگره شیخ مفید، چاپ اول، ۱۴۱۳ ق.
- محسنی، محمد سالم، آمار نامه های کوفیان به امام حسین علیه السلام، فصلنامه سخن تاریخ، شماره ٢۸، زمستان ۱۴۰۱ش.
 |
|||
| قبل از واقعه | |||
| شرح واقعه |
| ||
| پس از واقعه | |||
| بازتاب واقعه | |||
| وابسته ها | |||
