کتاب الغیبة (نعمانی) (کتاب)

نویسنده	ابن ابی زینب محمد بن ابراهیم نعمانی
موضوع	مهدویت
زبان	عربی
تعداد جلد	1
تحقیق	علی اكبر غفاری
كتاب الغيبة

کتابی با موضوع غیبت امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف از محمد بن ابراهیم نعمانی است. نعمانی که خود شاگرد کلینی و از محدثان بزرگ قرن چهارم هجری است در این کتاب احادیث مربوط به این موضوع را گردآوری و تبویب نموده است.

مؤلف

ابوعبدالله محمد بن ابراهیم بن جعفر كاتب نعمانی (م ۳۶۰ ه.ق) از محدثان و علمای شیعه قرن چهارم هجری قمری است. وی محدّثی عالی مقام و فاضلی دانشمند بود و بیشتر علم خود را از محضر مرحوم ثقه السلام كلینی اخذ كرده و به عنوان كاتب كلینی بوده است كه لقب كاتب از این جهت به نعمانی اطلاق شده است.

نعمانی برای علم آموزی، مسافرت های زیادی را به شهرهای مختلف مثل شام، كوفه، مدینه، اردن، انجام داده و اخذ علم كرده است. او در علم رجال، شناساندن روات و حدیث صحیح و غیر صحیح از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده است.

انگیزه تالیف

مطابق با مقدمه کتاب انگیزه نعمانی، از تالیف این کتاب، مشاهده پراکندگی فکری شیعیان و شک کردن برخی از آنان در مساله‌ی غیبت امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) بوده است. مولف علت انحراف عده ای از طریق حق را کمی روایت و علم و نداشتن درایت و فهم روایات دانسته است و مطابق با وظیفه‌ای که ائمه علیهم السلام برای عالم مبنی بر نشر علم خود مشخص نموده‌اند، بر خود لازم دیده است که برای رفع این شک، اقدام به گردآوری روایت‌های ائمه ی معصومین علیهم السلام درباره ی غیبت کند.

زمان نگارش کتاب

مؤلف این كتاب را در سال 342 هـ.ق در اوایل غیبت كبری در شهر حلب نگاشته است

محتوای كتاب

كتاب الغیبه، روایات ائمه علیهم السّلام در خصوص غیبت امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف و خصوصیات آن حضرت، عصر ظهور و ویژگی های آن دوران را گردآوری كرده است. این کتاب شامل 478 روایت است و در ضمن 26 باب تنظیم و در موضوعاتی مثل اسرار آل محمد، الهی بودن مسئله امامت، تعداد ائمه علیهم السّلام مدعیان دروغین امامت، غیبت امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف صبر و انتظار فرج، امتحان، صفات امام منتظر و صفات لشكر آن حضرت بحث كرده است.

جایگاه کتاب الغیبه

كتاب الغیبه نعمانی از جایگاه ویژه و والایی در بین علماء و بزرگان، برخوردار بوده و در موضوع غیبت امام زمان از منابع مهم شمرده می شود و نویسندگان و مؤلّفان كتب و رساله ها و هر جزوه ای را كه در باره مهدویت نگاشته اند، از كتاب الغیبه زیاد بهره برده اند و گاهی مطلب آن را به طور مستقیم نقل كرده اند.

وضعیت نشر

این كتاب در یك جلد به زبان عربی به همت مكتبه الصدوق، تهران، در سال 1379 هـ.ق به چاپ رسیده است نیز این کتاب به فارسی ترجمه شده است.

متن کتاب الغيبة

كتاب الغيبة