ترتیب نزول سوره ها: تفاوت بین نسخهها
Saeed zamani (بحث | مشارکتها) (اضافه کردن جدول ترتیب نزول سوره ها - حذف آیات استثنائی توضیح در صفحه بحث) |
Majid kamali (بحث | مشارکتها) جز |
||
سطر ۲۲: | سطر ۲۲: | ||
ترتیب سوره ها طبق روایت ابن عباس و تکمیل آن مطابق روایت جابر بن زید، با تصحیح از روی نسخه های متعدد قابل اعتماد،<ref> زرکشی [[سوره صف]] را بعد از [[سوره تحريم]] و قبل از [[سوره جمعه]] و سوره برائت را قبل از مائده و مائده را آخرین سوره قرار داده است.</ref> عبارت است از: | ترتیب سوره ها طبق روایت ابن عباس و تکمیل آن مطابق روایت جابر بن زید، با تصحیح از روی نسخه های متعدد قابل اعتماد،<ref> زرکشی [[سوره صف]] را بعد از [[سوره تحريم]] و قبل از [[سوره جمعه]] و سوره برائت را قبل از مائده و مائده را آخرین سوره قرار داده است.</ref> عبارت است از: | ||
− | |||
− | + | <center> | |
− | + | {| | |
− | + | | | |
− | + | {|class="wikitable sortable" style="margin-right:auto;margin-left:auto;" | |
− | + | !ردیف | |
− | + | !نام سوره | |
− | + | !شمار آیهها | |
− | + | !ترتیب نزول | |
− | + | !محل نزول | |
− | + | |- | |
− | + | |۱ | |
− | + | |[[فاتحه]] | |
− | + | |۷ | |
− | + | |۵ | |
− | + | |مکه | |
− | + | |- | |
− | + | |۲ | |
− | + | |[[بقره]] | |
− | + | |۲۸۶ | |
− | + | |۸۷ | |
− | + | |مدینه | |
− | + | |- | |
− | + | |۳ | |
− | + | |[[آل عمران]] | |
− | + | |۲۰۰ | |
− | + | |۸۹ | |
− | + | |مدینه | |
− | + | |- | |
− | + | |۴ | |
− | + | |[[نساء]] | |
− | + | |۱۷۶ | |
− | + | |۹۲ | |
− | + | |مدینه | |
− | + | |- | |
− | + | |۵ | |
− | + | |[[مائده]] | |
− | + | |۱۲۰ | |
− | + | |۱۱۳ | |
− | + | |مدینه | |
− | + | |- | |
− | + | |۶ | |
− | + | |[[انعام]] | |
− | + | |۱۶۵ | |
− | + | |۵۵ | |
− | + | |مکه | |
− | + | |- | |
− | + | |۷ | |
− | + | |[[اعراف (سوره)|اعراف]] | |
− | + | |۲۰۶ | |
− | + | |۳۹ | |
− | + | |مکه | |
− | + | |- | |
− | + | |۸ | |
− | + | |[[انفال]] | |
− | + | |۷۵ | |
− | + | |۸۸ | |
− | + | |مدینه | |
− | + | |- | |
− | + | |۹ | |
− | + | |[[توبه]] | |
− | + | |۱۲۹ | |
− | + | |۱۱۴ | |
− | + | |مدینه | |
− | + | |- | |
− | + | |۱۰ | |
− | + | |[[یونس (سوره)|یونس]] | |
− | + | |۱۰۹ | |
− | + | |۵۱ | |
− | + | |مکه | |
− | + | |- | |
− | + | |۱۱ | |
− | + | |[[هود (سوره)|هود]] | |
− | + | |۱۲۳ | |
− | + | |۵۲ | |
− | + | |مکه | |
− | + | |- | |
− | + | |۱۲ | |
− | + | |[[یوسف (سوره)|یوسف]] | |
− | + | |۱۱۱ | |
− | + | |۵۳ | |
− | + | |مکه | |
− | + | |- | |
− | + | |۱۳ | |
− | + | |[[الرعد]] | |
− | + | |۴۳ | |
− | + | |۹۶ | |
− | + | |مدینه | |
− | + | |- | |
− | + | |۱۴ | |
− | + | |[[ابراهیم (سوره)|ابراهیم]] | |
− | + | |۵۲ | |
− | + | |۷۲ | |
− | + | |مکه | |
− | + | |- | |
− | + | |۱۵ | |
− | + | |[[حجر]] | |
− | + | |۹۹ | |
− | + | |۵۴ | |
− | + | |مکه | |
− | + | |- | |
− | + | |۱۶ | |
− | + | |[[نحل]] | |
− | + | |۱۲۸ | |
− | + | |۷۰ | |
− | + | |مکه | |
− | + | |- | |
− | + | |۱۷ | |
− | + | |[[اسراء]] | |
− | + | |۱۱۱ | |
− | + | |۵۰ | |
− | + | |مکه | |
− | + | |- | |
− | + | |۱۸ | |
− | + | |[[کهف]] | |
− | + | |۱۱۰ | |
− | + | |۶۹ | |
− | + | |مکه | |
− | + | |- | |
− | + | |۱۹ | |
− | + | |[[مریم (سوره)|مریم]] | |
− | + | |۹۸ | |
− | + | |۴۴ | |
− | + | |مکه | |
− | + | |- | |
− | + | |۲۰ | |
− | + | |[[طه]] | |
− | + | |۱۳۵ | |
− | + | |۴۵ | |
− | + | |مکه | |
− | + | |- | |
− | + | |۲۱ | |
− | + | |[[انبیاء]] | |
− | + | |۱۱۲ | |
− | + | |۷۳ | |
− | + | |مکه | |
− | + | |- | |
− | + | |۲۲ | |
− | + | |[[حج (سوره)|حج]] | |
− | + | |۷۸ | |
− | + | |۱۰۴ | |
− | + | |مدینه | |
− | + | |- | |
− | + | |۲۳ | |
− | + | |[[مؤمنون]] | |
− | + | |۱۱۸ | |
− | + | |۷۴ | |
− | + | |مکه | |
− | + | |- | |
− | + | |۲۴ | |
− | + | |[[نور (سوره)|نور]] | |
− | + | |۶۴ | |
− | + | |۱۰۳ | |
− | + | |مدینه | |
− | + | |- | |
− | + | |۲۵ | |
− | + | |[[فرقان]] | |
− | + | |۷۷ | |
− | + | |۴۲ | |
− | + | |مکه | |
− | + | |- | |
− | + | |۲۶ | |
− | + | |[[شعراء]] | |
− | + | |۲۲۷ | |
− | + | |۴۷ | |
− | + | |مکه | |
− | + | |- | |
− | + | |۲۷ | |
− | + | |[[نمل]] | |
− | + | |۹۳ | |
− | + | |۴۸ | |
− | + | |مکه | |
− | + | |- | |
− | + | |۲۸ | |
− | + | |[[قصص]] | |
− | + | |۸۸ | |
− | + | |۴۹ | |
− | + | |مکه | |
− | + | |- | |
− | + | |۲۹ | |
− | + | |[[عنکبوت (سوره)|عنکبوت]] | |
− | + | |۶۹ | |
− | + | |۸۵ | |
− | + | |مکه | |
− | + | |- | |
− | + | |۳۰ | |
− | + | |[[روم (سوره)|روم]] | |
− | + | |۶۰ | |
− | + | |۸۴ | |
− | + | |مکه | |
− | + | |- | |
− | + | |۳۱ | |
− | + | |[[لقمان (سوره)|لقمان]] | |
− | + | |۳۴ | |
− | + | |۵۷ | |
− | + | |مکه | |
− | + | |- | |
− | + | |۳۲ | |
− | + | |[[سجدة (سوره)|سجدة]] | |
− | + | |۳۰ | |
− | + | |۷۵ | |
− | + | |مکه | |
− | + | |- | |
− | + | |۳۳ | |
− | + | |[[احزاب]] | |
− | + | |۷۳ | |
− | + | |۹۰ | |
− | + | |مدینه | |
− | + | |- | |
− | + | |۳۴ | |
− | + | |[[سبأ]] | |
− | + | |۵۴ | |
− | + | |۵۸ | |
− | + | |مکه | |
− | + | |- | |
− | + | |۳۵ | |
− | + | |[[فاطر]] | |
− | + | |۴۵ | |
− | + | |۴۳ | |
− | + | |مکه | |
− | + | |- | |
− | + | |۳۶ | |
− | + | |[[یس]] | |
− | + | |۸۳ | |
− | + | |۴۱ | |
− | + | |مکه | |
− | + | |- | |
− | + | |۳۷ | |
− | + | |[[صافات]] | |
− | + | |۱۸۲ | |
+ | |۵۶ | ||
+ | |مکه | ||
+ | |- | ||
+ | |۳۸ | ||
+ | |[[ص (سوره)|ص]] | ||
+ | |۸۸ | ||
+ | |۳۸ | ||
+ | |مکه | ||
+ | |- | ||
+ | |۳۹ | ||
+ | |[[زمر]] | ||
+ | |۷۵ | ||
+ | |۵۹ | ||
+ | |مکه | ||
+ | |- | ||
+ | |۴۰ | ||
+ | |[[غافر]] | ||
+ | |۸۵ | ||
+ | |۶۰ | ||
+ | |مکه | ||
+ | |- | ||
+ | |۴۱ | ||
+ | |[[فصلت]] | ||
+ | |۵۴ | ||
+ | |۶۱ | ||
+ | |مکه | ||
+ | |- | ||
+ | |۴۲ | ||
+ | |[[شوری]] | ||
+ | |۵۳ | ||
+ | |۶۲ | ||
+ | |مکه | ||
+ | |- | ||
+ | |۴۳ | ||
+ | |[[زخرف]] | ||
+ | |۸۹ | ||
+ | |۶۳ | ||
+ | |مکه | ||
+ | |- | ||
+ | |۴۴ | ||
+ | |[[دخان]] | ||
+ | |۵۹ | ||
+ | |۶۴ | ||
+ | |مکه | ||
+ | |- | ||
+ | |۴۵ | ||
+ | |[[جاثیة]] | ||
+ | |۳۷ | ||
+ | |۶۵ | ||
+ | |مکه | ||
+ | |- | ||
+ | |۴۶ | ||
+ | |[[احقاف]] | ||
+ | |۳۵ | ||
+ | |۶۶ | ||
+ | |مکه | ||
+ | |- | ||
+ | |۴۷ | ||
+ | |[[محمد (سوره)|محمد]] | ||
+ | |۳۸ | ||
+ | |۹۵ | ||
+ | |مدینه | ||
+ | |- | ||
+ | |۴۸ | ||
+ | |[[فتح]] | ||
+ | |۲۹ | ||
+ | |۱۱۲ | ||
+ | |مدینه | ||
+ | |- | ||
+ | |۴۹ | ||
+ | |[[حجرات]] | ||
+ | |۱۸ | ||
+ | |۱۰۷ | ||
+ | |مدینه | ||
+ | |- | ||
+ | |۵۰ | ||
+ | |[[ق (سوره)|ق]] | ||
+ | |۴۵ | ||
+ | |۴۳ | ||
+ | |مکه | ||
+ | |- | ||
+ | |۵۱ | ||
+ | |[[ذاریات]] | ||
+ | |۶۰ | ||
+ | |۶۷ | ||
+ | |مکه | ||
+ | |- | ||
+ | |۵۲ | ||
+ | |[[طور]] | ||
+ | |۴۹ | ||
+ | |۷۶ | ||
+ | |مکه | ||
+ | |- | ||
+ | |۵۳ | ||
+ | |[[نجم]] | ||
+ | |۶۲ | ||
+ | |۲۳ | ||
+ | |مکه | ||
+ | |- | ||
+ | |۵۴ | ||
+ | |[[قمر (سوره)|قمر]] | ||
+ | |۵۵ | ||
+ | |۳۷ | ||
+ | |مکه | ||
+ | |- | ||
+ | |۵۵ | ||
+ | |[[الرحمن]] | ||
+ | |۷۸ | ||
+ | |۹۷ | ||
+ | |مدینه | ||
+ | |- | ||
+ | |۵۶ | ||
+ | |[[واقعه]] | ||
+ | |۹۶ | ||
+ | |۴۶ | ||
+ | |مکه | ||
+ | |- | ||
+ | |۵۷ | ||
+ | |[[حدید]] | ||
+ | |۲۹ | ||
+ | |۹۴ | ||
+ | |مدینه | ||
+ | |- | ||
+ | |۵۸ | ||
+ | |[[مجادله]] | ||
+ | |۲۲ | ||
+ | |۱۰۶ | ||
+ | |مدینه | ||
+ | |- | ||
+ | |۵۹ | ||
+ | |[[حَشر]] | ||
+ | |۲۴ | ||
+ | |۱۰۱ | ||
+ | |مدینه | ||
+ | |- | ||
+ | |۶۰ | ||
+ | |[[ممتحنه]] | ||
+ | |۱۳ | ||
+ | |۹۱ | ||
+ | |مدینه | ||
+ | |- | ||
+ | |۶۱ | ||
+ | |[[صف]] | ||
+ | |۱۴ | ||
+ | |۱۱۱ | ||
+ | |مدینه | ||
+ | |- | ||
+ | |۶۲ | ||
+ | |[[جمعه (سوره)|جمعه]] | ||
+ | |۱۱ | ||
+ | |۱۰۹ | ||
+ | |مدینه | ||
+ | |- | ||
+ | |۶۳ | ||
+ | |[[منافقون]] | ||
+ | |۱۱ | ||
+ | |۱۰۵ | ||
+ | |مدینه | ||
+ | |- | ||
+ | |۶۴ | ||
+ | |[[تغابن]] | ||
+ | |۱۸ | ||
+ | |۱۱۰ | ||
+ | |مدینه | ||
+ | |- | ||
+ | |۶۵ | ||
+ | |[[طلاق (سوره)|طلاق]] | ||
+ | |۱۲ | ||
+ | |۹۹ | ||
+ | |مدینه | ||
+ | |- | ||
+ | |۶۶ | ||
+ | |[[تحریم]] | ||
+ | |۱۲ | ||
+ | |۱۰۸ | ||
+ | |مدینه | ||
+ | |- | ||
+ | |۶۷ | ||
+ | |[[ملک (سوره)|ملک]] | ||
+ | |۳۰ | ||
+ | |۷۷ | ||
+ | |مکه | ||
+ | |- | ||
+ | |۶۸ | ||
+ | |[[قلم (سوره)|قلم]] | ||
+ | |۵۲ | ||
+ | |۲ | ||
+ | |مکه | ||
+ | |- | ||
+ | |۶۹ | ||
+ | |[[حاقه]] | ||
+ | |۵۲ | ||
+ | |۷۸ | ||
+ | |مکه | ||
+ | |- | ||
+ | |۷۰ | ||
+ | |[[معارج]] | ||
+ | |۴۴ | ||
+ | |۷۹ | ||
+ | |مکه | ||
+ | |- | ||
+ | |۷۱ | ||
+ | |[[نوح (سوره)|نوح]] | ||
+ | |۲۸ | ||
+ | |۷۱ | ||
+ | |مکه | ||
+ | |- | ||
+ | |۷۲ | ||
+ | |[[جن (سوره)|جن]] | ||
+ | |۲۸ | ||
+ | |۴۰ | ||
+ | |مکه | ||
+ | |- | ||
+ | |۷۳ | ||
+ | |[[مزمل]] | ||
+ | |۲۰ | ||
+ | |۳ | ||
+ | |مکه | ||
+ | |- | ||
+ | |۷۴ | ||
+ | |[[مدثر]] | ||
+ | |۵۶ | ||
+ | |۴ | ||
+ | |مکه | ||
+ | |- | ||
+ | |۷۵ | ||
+ | |[[قیامه]] | ||
+ | |۴۰ | ||
+ | |۳۱ | ||
+ | |مکه | ||
+ | |- | ||
+ | |۷۶ | ||
+ | |[[انسان (سوره)|انسان]] | ||
+ | |۳۱ | ||
+ | |۹۸ | ||
+ | |مدینه | ||
+ | |- | ||
+ | |۷۷ | ||
+ | |[[مرسلات]] | ||
+ | |۵۰ | ||
+ | |۳۳ | ||
+ | |مکه | ||
+ | |- | ||
+ | |۷۸ | ||
+ | |[[نبأ]] | ||
+ | |۴۰ | ||
+ | |۸۰ | ||
+ | |مکه | ||
+ | |- | ||
+ | |۷۹ | ||
+ | |[[نازعات]] | ||
+ | |۴۶ | ||
+ | |۸۱ | ||
+ | |مکه | ||
+ | |- | ||
+ | |۸۰ | ||
+ | |[[عبس]] | ||
+ | |۴۲ | ||
+ | |۲۴ | ||
+ | |مکه | ||
+ | |- | ||
+ | |۸۱ | ||
+ | |[[تکویر]] | ||
+ | |۲۹ | ||
+ | |۷ | ||
+ | |مکه | ||
+ | |- | ||
+ | |۸۲ | ||
+ | |[[انفطار]] | ||
+ | |۱۹ | ||
+ | |۸۲ | ||
+ | |مکه | ||
+ | |- | ||
+ | |۸۳ | ||
+ | |[[مطففین]] | ||
+ | |۳۶ | ||
+ | |۸۶ | ||
+ | |مکه | ||
+ | |- | ||
+ | |۸۴ | ||
+ | |[[انشقاق]] | ||
+ | |۲۵ | ||
+ | |۸۳ | ||
+ | |مکه | ||
+ | |- | ||
+ | |۸۵ | ||
+ | |[[بروج]] | ||
+ | |۲۲ | ||
+ | |۲۷ | ||
+ | |مکه | ||
+ | |- | ||
+ | |۸۶ | ||
+ | |[[طارق]] | ||
+ | |۱۷ | ||
+ | |۳۵ | ||
+ | |مکه | ||
+ | |- | ||
+ | |۸۷ | ||
+ | |[[اعلی]] | ||
+ | |۱۹ | ||
+ | |۸ | ||
+ | |مکه | ||
+ | |- | ||
+ | |۸۸ | ||
+ | |[[غاشیه]] | ||
+ | |۲۶ | ||
+ | |۶۸ | ||
+ | |مکه | ||
+ | |- | ||
+ | |۸۹ | ||
+ | |[[فجر]] | ||
+ | |۳۰ | ||
+ | |۱۰ | ||
+ | |مکه | ||
+ | |- | ||
+ | |۹۰ | ||
+ | |[[بلد]] | ||
+ | |۲۰ | ||
+ | |۳۵ | ||
+ | |مکه | ||
+ | |- | ||
+ | |۹۱ | ||
+ | |[[شمس (سوره)|شمس]] | ||
+ | |۱۵ | ||
+ | |۲۶ | ||
+ | |مکه | ||
+ | |- | ||
+ | |۹۲ | ||
+ | |[[لیل (سوره)|لیل]] | ||
+ | |۲۱ | ||
+ | |۹ | ||
+ | |مکه | ||
+ | |- | ||
+ | |۹۳ | ||
+ | |[[ضحی]] | ||
+ | |۱۱ | ||
+ | |۱۱ | ||
+ | |مکه | ||
+ | |- | ||
+ | |۹۴ | ||
+ | |[[شرح]] | ||
+ | |۸ | ||
+ | |۱۲ | ||
+ | |مکه | ||
+ | |- | ||
+ | |۹۵ | ||
+ | |[[تین]] | ||
+ | |۸ | ||
+ | |۲۸ | ||
+ | |مکه | ||
+ | |- | ||
+ | |۹۶ | ||
+ | |[[علق]] | ||
+ | |۱۹ | ||
+ | |۱ | ||
+ | |مکه | ||
+ | |- | ||
+ | |۹۷ | ||
+ | |[[قدر (سوره)|قدر]] | ||
+ | |۵ | ||
+ | |۲۵ | ||
+ | |مکه | ||
+ | |- | ||
+ | |۹۸ | ||
+ | |[[بینه]] | ||
+ | |۸ | ||
+ | |۱۰۰ | ||
+ | |مدینه | ||
+ | |- | ||
+ | |۹۹ | ||
+ | |[[زلزال (سوره)|زلزال]] | ||
+ | |۸ | ||
+ | |۹۳ | ||
+ | |مدینه | ||
+ | |- | ||
+ | |۱۰۰ | ||
+ | |[[عادیات]] | ||
+ | |۱۱ | ||
+ | |۱۴ | ||
+ | |مکه | ||
+ | |- | ||
+ | |۱۰۱ | ||
+ | |[[قارعة]] | ||
+ | |۱۱ | ||
+ | |۳۰ | ||
+ | |مکه | ||
+ | |- | ||
+ | |۱۰۲ | ||
+ | |[[تکاثر]] | ||
+ | |۸ | ||
+ | |۱۶ | ||
+ | |مکه | ||
+ | |- | ||
+ | |۱۰۳ | ||
+ | |[[عصر (سوره)|عصر]] | ||
+ | |۳ | ||
+ | |۱۳ | ||
+ | |مکه | ||
+ | |- | ||
+ | |۱۰۴ | ||
+ | |[[همزه (سوره)|همزه]] | ||
+ | |۹ | ||
+ | |۳۲ | ||
+ | |مکه | ||
+ | |- | ||
+ | |۱۰۵ | ||
+ | |[[فیل (سوره)|فیل]] | ||
+ | |۵ | ||
+ | |۱۹ | ||
+ | |مکه | ||
+ | |- | ||
+ | |۱۰۶ | ||
+ | |[[قریش (سوره)|قریش]] | ||
+ | |۴ | ||
+ | |۲۹ | ||
+ | |مکه | ||
+ | |- | ||
+ | |۱۰۷ | ||
+ | |[[ماعون]] | ||
+ | |۷ | ||
+ | |۱۷ | ||
+ | |مکه | ||
+ | |- | ||
+ | |۱۰۸ | ||
+ | |[[کوثر]] | ||
+ | |۳ | ||
+ | |۱۵ | ||
+ | |مکه | ||
+ | |- | ||
+ | |۱۰۹ | ||
+ | |[[کافرون]] | ||
+ | |۶ | ||
+ | |۱۸ | ||
+ | |مکه | ||
+ | |- | ||
+ | |۱۱۰ | ||
+ | |[[نصر]] | ||
+ | |۳ | ||
+ | |۱۰۲ | ||
+ | |مدینه | ||
+ | |- | ||
+ | |۱۱۱ | ||
+ | |[[مسد]] | ||
+ | |۵ | ||
+ | |۶ | ||
+ | |مکه | ||
+ | |- | ||
+ | |۱۱۲ | ||
+ | |[[اخلاص (سوره)|اخلاص]] | ||
+ | |۴ | ||
+ | |۲۲ | ||
+ | |مکه | ||
+ | |- | ||
+ | |۱۱۳ | ||
+ | |[[فلق (سوره)|فلق]] | ||
+ | |۵ | ||
+ | |۲۰ | ||
+ | |مکه | ||
+ | |- | ||
+ | |۱۱۴ | ||
+ | |[[ناس (سوره)|ناس]] | ||
+ | |۶ | ||
+ | |۲۱ | ||
+ | |مکه | ||
+ | |- | ||
+ | |} | ||
+ | |} | ||
+ | </center> | ||
نسخهٔ ۲ سپتامبر ۲۰۱۲، ساعت ۱۱:۴۶
منبع: علوم قرآنی
نویسنده: محمد هادی معرفت
ترتیب نزول سوره ها
در ترتیب نزول سوره ها روایاتی در دست است که مورد اعتماد بزرگان است و عمدتا از ابن عباس نقل شده است. مانند روایتی که احمد بن ابی یعقوب کاتب، معروف به ابن واضح یعقوبی (متوفای 292) در تاریخ خود از محمد بن سائب کلبی از ابی صالح از ابن عباس نقل می کند.[۱] و یا روایتی که محمد بن اسحاق وراق، معروف به ابن ندیم (متوفای 385) در کتاب الفهرست خود آورده است.[۲]
و یا علامه طبرسی صاحب تفسیر از شیخ خود ابومحمد مهدی بن نزار حسینی قاینی از علامه قرن پنجم حافظ کبیر عبیدالله بن عبدالله بن احمد، معروف به حاکم حسکانی نیشابوری صاحب کتاب «شواهد التنزیل »روایت ترتیب را از ابن عباس آورده است.
و نیز از کتاب «الایضاح »استاد احمد زاهد روایتی را نقل کرده است.[۳] و نیز امام بدرالدین زرکشی، اولین محقق مسایل قرآنی (متوفای 794) در کتاب خود «البرهان فی علوم القرآن» که در سال 773 آن را نگاشته، تفصیلا روایات ترتیب را آورده است و می گوید: «هذا نزل من القرآن و علیه استقرت الروایة من الثقات».[۴]
و بالاخره جلال الدین سیوطی، علامه عصر خود (متوفای 911) در کتاب معروف خود «الاتقان»این روایات را آورده است، و از ابوالحسن بن حصار، در این زمینه منظومه ای می آورد که در کتاب الناسخ والمنسوخ وی درج شده است. سیوطی روایت ترتیب را از جابر بن زید[۵] نیز می آورد که تکمیل کننده روایت ابن عباس بشمار می رود.[۶]
علامه طبرسی و دیگر بزرگان فن، متذکر می شوند که رعایت ترتیب سوره ها، نظر به ابتدای هر سوره است. اگر سوره ای تا چند آیه نازل شود، و پیش از اتمام آن سوره، سوره دیگری به طور کامل نازل گردد، و حتی چند سوره دیگر در این میان به صورت کامل نازل شود، آن گاه بقیه سوره نخست نازل شود، در این حالت نیز اعتبار ترتیب، مبدا نزول هر سوره خواهد بود. چنان که سوره علق تا پنج آیه در آغاز بعثت نازل گردید و پس از چند سال بقیه سوره نازل شد. همچنین سوره مدثر و سوره مزمل و غیره نیز به همین روال نازل شده اند. به همین دلیل سوره علق اولین سوره نازل شده شمرده می شود. چنان که طبرسی در مجمع البیان (ج 10 ص 405) از کتاب «الایضاح» احمد زاهد نقل کرده است.
ترتیب سوره ها طبق روایت ابن عباس و تکمیل آن مطابق روایت جابر بن زید، با تصحیح از روی نسخه های متعدد قابل اعتماد،[۷] عبارت است از:
|
پانویس
- ↑ تاریخ یعقوبی، ج 2، ص 26 و 35.
- ↑ ابن الندیم، الفهرست، فن سوم از مقاله اول، ص 47-43.
- ↑ تفسیر طبرسی، ج 10، ص 406-405. نیز رجوع شود به شواهد التنزیل، ج 2، ص 311 به بعد.
- ↑ البرهان، ج 1، ص 193.
- ↑ جابر بن زید، از فقهای بنام بصره و از بزرگان تابعین بشمار می رود. از ابن عباس و عکرمه روایت کرده است. وفات او به سال 103 اتفاق افتاده است. روز وفات او قتاده گفت: «امروز داناترین اهل عراق وفات نمود».
- ↑ الاتقان، ج 1، ص 29-22.
- ↑ زرکشی سوره صف را بعد از سوره تحريم و قبل از سوره جمعه و سوره برائت را قبل از مائده و مائده را آخرین سوره قرار داده است.