تخریب بقیع توسط وهابیون: تفاوت بین نسخه‌ها
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) |
|||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
{{تقویم|روز=8 شوال|سال= سال 1344 هجری قمری}} | {{تقویم|روز=8 شوال|سال= سال 1344 هجری قمری}} | ||
| − | [[بقیع]] تا پیش از سال 1344 | + | [[بقیع|قبرستان بقیع]] تا پیش از سال 1344 قمری، بقعه های متعددی داشت که یکی از آنها بقعه ای بر سر قبر چهار امام [[شیعه]] یعنی [[امام حسن]] علیه السلام، [[امام سجاد]] علیه السلام، [[امام باقر]] علیه السلام، [[امام صادق]] علیه السلام بود، اما در این سال [[وهابیت|وهابیان]] پس از گرفتن [[فتوا]] از 15 تن از مفتیان [[مدینه]] که احداث بنای قبور را ممنوع می دانستند، بقیع را تخریب نمودند.<ref>البلاغی، الردَ علی الوهابیة، ۱۴۱۹ق، ص۳۹-۴۱ </ref> |
==بقیع قبل از تخریب== | ==بقیع قبل از تخریب== | ||
| − | ابن شبه به | + | ابن شبه به نقل از ابن زباله (متوفی 200 قمری) از وجود مسجدي<ref>پژوهش آقای محمد صادق نجمی با عنوان "تاریخ حرم ائمه بقیع" نشان می دهد که در قرنهای اوّل اسلام به حرمها و ساختمانهایی که در روی قبور شخصیتهای مذهبی بنا می‌گردید مسجد گفته می‌شد. (میقات حج، دوره 2، شماره 5 - شماره پیاپی 5 مهر 1372) </ref> بر قبر [[عباس بن عبدالمطلب]] و [[ائمه اطهار|امامان]] شيعه خبر مي‌دهد.<ref>ابن شبه، تاريخ المدينه، ج1، ص126-127. </ref> |
| − | ابن جبیر (متوفی | + | [[ابن جبیر]] (متوفی 612 قمری) نیز در [[سفرنامه]] خود، برخی از بقعه های موجود در بقیع را برشمرده است.<ref>ابن جبير، الرحلة، ج1، ص155</ref> |
| − | همچنین از گفته های سمهودی در کتاب وفاء الوفا به دست می آید که این بقعه در زمان خلفای عباسی از سوی آنان مورد توجه واقع شده و تغییرات و تعمیراتی در آن داده شده است.<ref>رجوع کنید: تاریخ حرم ائمه بقیع، میقات حج، دوره 2، شماره 6، دی 1372</ref> | + | همچنین از گفته های سمهودی در کتاب وفاء الوفا به دست می آید که این بقعه در زمان خلفای [[حکومت بنی عباس|عباسی]] از سوی آنان مورد توجه واقع شده و تغییرات و تعمیراتی در آن داده شده است.<ref>رجوع کنید: تاریخ حرم ائمه بقیع، میقات حج، دوره 2، شماره 6، دی 1372</ref> |
تعمیر دیگر این حرم شریف، متعلق به اوائل قرن سیزدهم هجری است که به دستور سلطان محمود؛ خلیفه عثمانی انجام گرفته است. | تعمیر دیگر این حرم شریف، متعلق به اوائل قرن سیزدهم هجری است که به دستور سلطان محمود؛ خلیفه عثمانی انجام گرفته است. | ||
| − | فرهاد میرزا که در سال 1292 ه. به حج مشرف شده است می‌نویسد: تعمیر بقعه مبارکه در بقیع، از سلطان محمود خان، در سنه | + | فرهاد میرزا که در سال 1292 ه. به [[حج]] مشرف شده است می‌نویسد: تعمیر بقعه مبارکه در بقیع، از سلطان محمود خان، در سنه 1234 هجری به دست محمد علی پاشای مصری و به امر سلطان واقع شد.<ref>سفر نامه فرهاد میرزا، چاپ مطبوعاتی علمی 1366 ش. تهران، ص 141. نقل از محمد صادق نجمی، تاریخ حرم ائمه بقیع، میقات حج، دوره 2، شماره 6، دی 1372</ref> |
| − | ==اولین تخریب بقیع | + | ==اولین تخریب بقیع == |
| − | با قدرت گرفتن وهابيان در عربستان كه زيارت قبور را شرك و وجود | + | با قدرت گرفتن [[وهابیت|وهابيان]] در [[عربستان]] كه [[زیارت اهل قبور|زيارت قبور]] را [[شرک|شرك]] و وجود بقعه و [[ضریح|ضريح]] در پيرامون قبور را از مظاهر شرك مي‌دانند، رويكرد به بقيع و ديگر زيارتگاه‌ها دچار تحول شد؛ در سال 1220قمری [[مدینه|مدينه]] به محاصره نيروهاي وهابي درآمد. پس از تسليم شدن شهر، سعود بن عبدالعزيز همراه توقيف و تصرف همه اموال موجود در خزائن حرم نبوي، دستور ويران كردن همه گنبدهاي بقيع را صادر كرد.<ref>من اخبار الحجاز و النجد، ص1۰4؛ البقيع قصة التدمير، ص84.</ref> |
| + | |||
| + | با توجه به موج اعتراض مسلمانان كشورهاي اسلامي به اهانت‌هاي سعوديان، دولت عثماني كه تمايل به بازپس گرفتن حرمين داشت، لشكري انبوه براي تصرف مدينه فرستاد و در [[ماه ذی الحجه|ذي‌حجه]] 1227ق. آن شهر را بازپس گرفت. برخي از آن بقعه‌ها در سال 1234ق. به دستور سلطان محمود ثاني (حك: 1223-1255ق.) بازسازي شد.<ref>پنجاه سفرنامه، ج3، ص196.</ref> <ref>[http://hzrc.ac.ir/post/7897 بقیع، دانشنامه حج حرمین شریفین، جلد4]</ref> | ||
==تخریب دوم بقیع== | ==تخریب دوم بقیع== | ||
| − | با حمله ديگر بار وهابيان به سال 1344ق. همه آثار تاريخي اين قبرستان با فتوايی که شيخ عبدالله بليهد، قاضي القضاة سعودي، به بهانه شرك و بدعت بودن زيارت قبور از 15 تن از مفتیان مدینه | + | با حمله ديگر بار وهابيان به سال 1344ق. همه آثار تاريخي اين قبرستان با [[فتوا|فتوايی]] که شيخ عبدالله بليهد، قاضي القضاة سعودي، به بهانه [[شرک|شرك]] و [[بدعت]] بودن زيارت قبور از 15 تن از مفتیان مدینه گرفت،<ref>البلاغی، الردَ علی الوهابیة، ۱۴۱۹ق، ص۳۹-۴۱ </ref> در هشتم شوال اين سال ويران شد.<ref>البقيع قصة التدمير، ص113-139؛ بقيع الغرقد، ص49.</ref> <ref>[http://hzrc.ac.ir/post/7897 بقیع، دانشنامه حج حرمین شریفین، جلد4]</ref> |
| − | تخريب بقیع، با عکس‌العمل شدید مسلمانان و به ویژه شیعیان جهان مواجه گردید. مسلمانان | + | تخريب بقیع، با عکس‌العمل شدید مسلمانان و به ویژه [[شیعه|شیعیان]] جهان مواجه گردید. مسلمانان [[ایران]]، [[عراق]]، قفقاز، [[جمهوری آذربایجان|آذربایجان]]، [[ازبکستان]]، [[ترکمنستان]]، [[قزاقستان]]، [[ترکیه]]، [[افغانستان]]، چین، مغولستان و هندوستان، در برابر این مسئله موضع‌گیرى کردند؛ دولت و مجلس آن روز ایران نيز در اين زمينه، موضع‌گیرى رسمى کرد. |
| − | همچنین فقیهان و بزرگانى چون آیت الله | + | همچنین فقیهان و بزرگانى چون آیت الله [[سید ابوالحسن اصفهانى]]، آیت الله [[محمد خالصی زاده|شیخ محمد خالصى]] و آیت الله [[شهید سید حسن مدرس]]، این اقدام را محکوم کردند. |
| − | در کنفرانس کشورهاى اسلامى، مرحوم شیخ محمدحسین | + | در کنفرانس کشورهاى اسلامى، مرحوم [[محمد حسین کاشف الغطاء|شیخ محمدحسین کاشف الغطاء]]، سید امین حسینى مفتى [[فلسطین]]، و سید محمدتقى طالقانى (آل احمد) نماینده [[آیت الله بروجردی|آیت الله العظمى بروجردى]] در [[مدینه]]، شرکت کردند. همچنین مراجع و بزرگانى دیگرى مانند آیات عظام [[شیخ عبد الکریم حائری یزدی|شیخ عبدالکرىم حائرى]]، [[سید حسین طباطبائی قمی|حاج آقا حسین قمى]]، [[سید محسن حکیم]]، [[سید هبة الدین شهرستانی|سید هبةالدین شهرستانى]] و [[امام خمینی|امام خمینى]] قدس سرّهم، در این مورد موضع‌گیرى کردند و امام خمینى در این زمینه، نامه‌اى خطاب به شاه [[عربستان]] نگاشت.<ref>محمدامین پورامینى، بقیع، افق حوزه، 9 اردیبهشت 1388، شماره 226</ref> |
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
| − | == | + | ==پیوندها== |
| − | [[بقیع]] | + | |
| + | * [[بقیع|قبرستان بقیع]] | ||
[[رده:وهابیت]] | [[رده:وهابیت]] | ||
| سطر ۴۸: | سطر ۵۱: | ||
|رده= دارد | |رده= دارد | ||
}} | }} | ||
| + | <references /> | ||
نسخهٔ ۷ ژوئیهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۰۵:۳۹
|
تقویم هجری قمری |
| روز واقعه:8 شوال |
| سال 1344 هجری قمری |
قبرستان بقیع تا پیش از سال 1344 قمری، بقعه های متعددی داشت که یکی از آنها بقعه ای بر سر قبر چهار امام شیعه یعنی امام حسن علیه السلام، امام سجاد علیه السلام، امام باقر علیه السلام، امام صادق علیه السلام بود، اما در این سال وهابیان پس از گرفتن فتوا از 15 تن از مفتیان مدینه که احداث بنای قبور را ممنوع می دانستند، بقیع را تخریب نمودند.[۱]
بقیع قبل از تخریب
ابن شبه به نقل از ابن زباله (متوفی 200 قمری) از وجود مسجدي[۲] بر قبر عباس بن عبدالمطلب و امامان شيعه خبر مي‌دهد.[۳]
ابن جبیر (متوفی 612 قمری) نیز در سفرنامه خود، برخی از بقعه های موجود در بقیع را برشمرده است.[۴]
همچنین از گفته های سمهودی در کتاب وفاء الوفا به دست می آید که این بقعه در زمان خلفای عباسی از سوی آنان مورد توجه واقع شده و تغییرات و تعمیراتی در آن داده شده است.[۵]
تعمیر دیگر این حرم شریف، متعلق به اوائل قرن سیزدهم هجری است که به دستور سلطان محمود؛ خلیفه عثمانی انجام گرفته است. فرهاد میرزا که در سال 1292 ه. به حج مشرف شده است می‌نویسد: تعمیر بقعه مبارکه در بقیع، از سلطان محمود خان، در سنه 1234 هجری به دست محمد علی پاشای مصری و به امر سلطان واقع شد.[۶]
اولین تخریب بقیع
با قدرت گرفتن وهابيان در عربستان كه زيارت قبور را شرك و وجود بقعه و ضريح در پيرامون قبور را از مظاهر شرك مي‌دانند، رويكرد به بقيع و ديگر زيارتگاه‌ها دچار تحول شد؛ در سال 1220قمری مدينه به محاصره نيروهاي وهابي درآمد. پس از تسليم شدن شهر، سعود بن عبدالعزيز همراه توقيف و تصرف همه اموال موجود در خزائن حرم نبوي، دستور ويران كردن همه گنبدهاي بقيع را صادر كرد.[۷]
با توجه به موج اعتراض مسلمانان كشورهاي اسلامي به اهانت‌هاي سعوديان، دولت عثماني كه تمايل به بازپس گرفتن حرمين داشت، لشكري انبوه براي تصرف مدينه فرستاد و در ذي‌حجه 1227ق. آن شهر را بازپس گرفت. برخي از آن بقعه‌ها در سال 1234ق. به دستور سلطان محمود ثاني (حك: 1223-1255ق.) بازسازي شد.[۸] [۹]
تخریب دوم بقیع
با حمله ديگر بار وهابيان به سال 1344ق. همه آثار تاريخي اين قبرستان با فتوايی که شيخ عبدالله بليهد، قاضي القضاة سعودي، به بهانه شرك و بدعت بودن زيارت قبور از 15 تن از مفتیان مدینه گرفت،[۱۰] در هشتم شوال اين سال ويران شد.[۱۱] [۱۲]
تخريب بقیع، با عکس‌العمل شدید مسلمانان و به ویژه شیعیان جهان مواجه گردید. مسلمانان ایران، عراق، قفقاز، آذربایجان، ازبکستان، ترکمنستان، قزاقستان، ترکیه، افغانستان، چین، مغولستان و هندوستان، در برابر این مسئله موضع‌گیرى کردند؛ دولت و مجلس آن روز ایران نيز در اين زمينه، موضع‌گیرى رسمى کرد.
همچنین فقیهان و بزرگانى چون آیت الله سید ابوالحسن اصفهانى، آیت الله شیخ محمد خالصى و آیت الله شهید سید حسن مدرس، این اقدام را محکوم کردند.
در کنفرانس کشورهاى اسلامى، مرحوم شیخ محمدحسین کاشف الغطاء، سید امین حسینى مفتى فلسطین، و سید محمدتقى طالقانى (آل احمد) نماینده آیت الله العظمى بروجردى در مدینه، شرکت کردند. همچنین مراجع و بزرگانى دیگرى مانند آیات عظام شیخ عبدالکرىم حائرى، حاج آقا حسین قمى، سید محسن حکیم، سید هبةالدین شهرستانى و امام خمینى قدس سرّهم، در این مورد موضع‌گیرى کردند و امام خمینى در این زمینه، نامه‌اى خطاب به شاه عربستان نگاشت.[۱۳]
پانویس
- ↑ البلاغی، الردَ علی الوهابیة، ۱۴۱۹ق، ص۳۹-۴۱
- ↑ پژوهش آقای محمد صادق نجمی با عنوان "تاریخ حرم ائمه بقیع" نشان می دهد که در قرنهای اوّل اسلام به حرمها و ساختمانهایی که در روی قبور شخصیتهای مذهبی بنا می‌گردید مسجد گفته می‌شد. (میقات حج، دوره 2، شماره 5 - شماره پیاپی 5 مهر 1372)
- ↑ ابن شبه، تاريخ المدينه، ج1، ص126-127.
- ↑ ابن جبير، الرحلة، ج1، ص155
- ↑ رجوع کنید: تاریخ حرم ائمه بقیع، میقات حج، دوره 2، شماره 6، دی 1372
- ↑ سفر نامه فرهاد میرزا، چاپ مطبوعاتی علمی 1366 ش. تهران، ص 141. نقل از محمد صادق نجمی، تاریخ حرم ائمه بقیع، میقات حج، دوره 2، شماره 6، دی 1372
- ↑ من اخبار الحجاز و النجد، ص1۰4؛ البقيع قصة التدمير، ص84.
- ↑ پنجاه سفرنامه، ج3، ص196.
- ↑ بقیع، دانشنامه حج حرمین شریفین، جلد4
- ↑ البلاغی، الردَ علی الوهابیة، ۱۴۱۹ق، ص۳۹-۴۱
- ↑ البقيع قصة التدمير، ص113-139؛ بقيع الغرقد، ص49.
- ↑ بقیع، دانشنامه حج حرمین شریفین، جلد4
- ↑ محمدامین پورامینى، بقیع، افق حوزه، 9 اردیبهشت 1388، شماره 226
پیوندها
