ابوالأعور سُلَمى: تفاوت بین نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
جز (10پروژه: درج شناسه) |
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) |
||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
{{خوب}} | {{خوب}} | ||
| − | + | '''«ابوالأعور سُلَمى»''' از افراد سرشناس زمان خلفا در صدر اسلام است. او در جنگهای زمان ابوبکر، عمر و عثمان فرماندهی بخشی از سپاه مسلمانان را بر عهده داشت. در جنگ صفین هم پیمان معاویه شد و با امام علی علیه السلام جنگید و از كسانى بود كه بر ضد امام على علیه‌السلام در قتل عثمان به گواهى معاویه آمد و موجب گمراهى افرادى شد. برخی او را دشمن ترین افراد نسبت به علی علیه السلام می دانند. او در دشمنی و مخالفت با امام حسن علیه السلام نیز بسیار کوشا بود. نام او در شأن نزول برخی آیات قرآن که درباره کفار و منافقین نازل شده دیده می شود. | |
| − | == | + | ==زندگی‌نامه== |
| − | + | ابوالاعور عمرو بن سفيان بن قائف بن الأوقص بن مرة بن هلال بن فالج بن ذكوان بن ثعلبة بن بهثة بن سليم.<ref>الإستيعاب في معرفة الأصحاب، ج4، ص: 1600 </ref> | |
| − | در اینکه آیا او از [[صحابه | + | از زندگی ابوالاعور در زمان [[پیامبر]] صلی الله علیه وآله اطلاعات زیادی در دسترس نیست. در اینکه آیا او از [[صحابه]] پیامبر است اختلاف نظر وجود دارد. برخى مانند مسلم بن حجاج او را صحابى دانسته اند... .<ref> تاریخ دمشق، ج 46، ص 55</ref> برخی دیگر معتقدند او از صحابه نبوده و [[حدیث|حدیثی]] هم که از پیامبر(ص) نقل نموده [[حدیث مرسل|مرسل]] است.<ref>أسد الغابة في معرفة الصحابة، ج3، ص: 729</ref> |
| − | نقلهایی وجود دارد که او | + | نقلهایی وجود دارد که او تا [[جنگ حنین]] در صف مشركان با مسلمانان جنگید و پس از آن [[اسلام]] آورد.<ref>الإستيعاب في معرفة الأصحاب، ج4، ص: 1600 </ref> و در [[جنگ احزاب]] با گروهى از بنى سلیم به یارى [[قریش]] شتافت.<ref> مجمع‌البیان، ج 8، ص 569.</ref> |
| − | ابوالاعور سلمی در زمان خلافت [[ابوبکر]] در نبرد [[یرموک]] فرماندهی بخشی از سپاه مسلمانان را بر عهده داشت <ref> تاريخ مدينة دمشق ، ج46، ص: 51 </ref> همچنین در زمان خلافت عمر یکی از فرماندهان لشگر مسلمین در فتح شام بود.<ref> تاریخ طبرى، ج 2، ص 357.</ref> | + | ابوالاعور سلمی در زمان خلافت [[ابوبکر]] در نبرد [[جنگ یرموک|یرموک]] فرماندهی بخشی از سپاه مسلمانان را بر عهده داشت.<ref> تاريخ مدينة دمشق ، ج46، ص: 51 </ref> همچنین در زمان خلافت [[عمر بن خطاب|عمر]] یکی از فرماندهان لشگر مسلمین در فتح [[شام]] بود.<ref> تاریخ طبرى، ج 2، ص 357.</ref> |
| − | در سال 15 هجرى جانشین [[عمروعاص]] در اردن شد تا عمرو به جنگ رومیان در اجنادین برود.<ref> تاریخ طبرى، ج 2، ص 447.</ref> او در | + | او در سال 15 هجرى جانشین [[عمروعاص]] در [[اردن]] شد تا عمرو به جنگ رومیان در اجنادین برود.<ref> تاریخ طبرى، ج 2، ص 447.</ref> او در جنگ عموریه در سال 23 ق. فرمانده شامیان بود.<ref> تاريخ مدينة دمشق ، ج46، ص: 53</ref> |
| − | ابوالاعور در زمان [[عثمان]] در آخرین نبرد | + | ابوالاعور در زمان [[عثمان]] در آخرین نبرد قبرس در سال 26 یا 27 هجرى به عنوان فرمانده شرکت داشت.<ref> تاريخ مدينة دمشق ، ج46، ص: 57</ref> در واقعه اعتراض مصریان بر عثمان، حامل نامه وى به والى [[مصر]] مبنى بر سركوبى معترضان بود<ref> تاریخ طبرى، ج 2، ص 662 و 663.</ref> و هنگام درگذشت عثمان، كارگزارى معاویه را در اردن بر عهده داشت.<ref> تاریخ طبرى، ج 2 ص 693.</ref> |
| + | ==دشمنی ابوالاعور با اهل‌بیت== | ||
| + | ابوالاعور با [[معاویه]] هم پیمان بود و در [[جنگ صفین]] در سپاه معاویه نقشی محوری داشت.<ref>الإستيعاب في معرفة الأصحاب، ج3، ص: 1178</ref> او فرماندهی بخشی از سپاه معاویه را بر عهده داشت.<ref> تاريخ مدينة دمشق ، ج46، ص: 51 </ref> وى از كسانى بود كه بر ضد [[امام على]] علیه‌السلام در قتل [[عثمان]] به گواهى معاویه آمد و موجب گمراهى افرادى شد.<ref>اسدالغابه، ج 2، ص 621.</ref> برخی او را دشمن ترین افراد نسبت به علی علیه السلام می دانند.<ref>أسد الغابة في معرفة الصحابة، ج5، ص: 16</ref> و نقل است که امیرالمؤمنین علی علیه السلام در نمازش او را [[لعن]] فرمود.<ref> تاريخ مدينة دمشق ، ج46، ص: 52 </ref> | ||
| − | در | + | در جنگ صفین او با ده هزار سپاه بر شریعه [[فرات]] گمارده شد تا راه را بر سپاه على علیه‌السلام ببندد<ref>ترجمه الاخبارالطوال، ص 208.</ref> و هنگام آغاز جنگ نیز فرماندهی اهل اردن و حمص<ref>ترجمه الاخبارالطوال، ص 213-222</ref> را بر عهده داشت. |
| − | + | و هنگامی که سپاه [[شام]] با حیله گری [[قرآن]] بر سر نیزه کردند، ابوالاعور نیز قرآنی بر سر گرفت و سپاه [[عراق]] را به داوری قرآن فراخواند.<ref>ترجمه الاخبارالطوال، ص 232</ref> | |
| − | + | او در ماجرای [[حکمیت]] مأمور شد تا با چهار هزار نفر با [[عمرو عاص]] همراه شود و از جان او مراقبت نماید.<ref>ترجمه الاخبارالطوال، ص 241</ref> بعد از نگارش عهدنامه نیز به عنوان یکی از گواهان از طرف شامیان انتخاب شد.<ref>ترجمه الاخبارالطوال، ص 240</ref> | |
| − | + | ابوالاعور در مخالفت با [[امام حسن]] علیه‌السلام و تحقیر و شكستن او نیز كوشا بود و امام در خاموش كردن وى به [[حدیث|حدیثى]] از [[پیامبر]] صلى الله علیه و آله اشاره كرد كه در آن عمرو بن سفیان سلمى (ابوالاعور) لعن شد و در خطاب به معاویه گفت: آیا مى‌دانى كه پیامبر صلى الله علیه و آله فرماندهى (قائد) و راننده (سائق) احزاب را لعن كرد؟ یكى ازآن دو [[ابوسفیان]] و دیگرى ابوالاعور بود.<ref> تاريخ مدينة دمشق ،ج46، ص:59</ref> | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | ابوالاعور در مخالفت با [[امام حسن]] علیه‌السلام و تحقیر و شكستن او نیز كوشا بود و امام در خاموش كردن وى به حدیثى از پیامبر صلى الله علیه و آله اشاره كرد كه در آن عمرو بن سفیان سلمى لعن شد و در خطاب به معاویه گفت: آیا مى‌دانى كه پیامبر صلى الله علیه و آله فرماندهى (قائد) و راننده (سائق) احزاب را لعن كرد؟ یكى ازآن دو ابوسفیان و دیگرى ابوالاعور بود<ref> تاريخ مدينة دمشق ،ج46، ص:59</ref> | ||
==ابوالاعور در شأن نزول== | ==ابوالاعور در شأن نزول== | ||
| − | |||
| − | |||
| − | + | *در ذیل آیه اول [[سوره احزاب]] آورده‌اند<ref>الكشّاف، ج 3، ص 519؛ مجمع‌البیان، ج 8، ص 525 و 526.</ref> كه ابوالاعور با تنى چند از مشركان [[مكه]] پس از [[جنگ اُحد]] به [[مدینه]] آمده بر عبدالله بن ابى وارد شد و [[پیامبر]] صلى الله علیه و آله به آنان امان داد تا خواسته خویش را با او در میان گذارند. آنان از پیامبر خواستند تا آن‌ها را با خدایانشان ([[لات]]، [[منات]] و [[عزّی|عزّى]]) واگذاشته، براى آن بتان و پرستندگانش منفعتى قائل شود؛ در مقابل، آنان نیز پیامبر را با خدایش وامى‌نهند. این سخن بر حضرت گران آمد و به اخراج آنان از مدینه فرمان داد و این آیه نازل شد: {{متن قرآن|«يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ اتَّقِ اللَّهَ وَلَا تُطِعِ الْكَافِرِينَ وَالْمُنَافِقِينَ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلِيمًا حَكِيمًا»}}؛ اى پیامبر! از خدا بترس و از كافران و منافقان اطاعت مكن؛ زیرا خدا دانا و حكیم است. | |
| + | *در ذیل آیه 48 [[سوره احزاب]] {{متن قرآن|«وَلَا تُطِعِ الْكَافِرِينَ وَالْمُنَافِقِينَ...»}} نیز این داستان ذكر شده و مقصود از كافران در آیه را ابوالاعور، عكرمه و [[ابوسفیان]] ذكر كرده‌اند كه به دنبال مداهنه با پیامبر در دین بودند.<ref> بحار الأنوار ، ج18، ص: 201</ref> | ||
| + | *قرطبى، جمله «مِن أسفَلَ مِنكم» در آیه 10 سوره احزاب را كه در [[جنگ خندق]] از مناطق فرودست، بر مسلمانان تاخته و حمله آوردند، گروهى از فرماندهان مشرك از جمله ابوالاعور مى‌داند:<ref> قرطبى، ج 14، ص 95.</ref> {{متن قرآن|«إِذْ جَاؤُوكُم مِّن فَوْقِكُمْ وَمِنْ أَسْفَلَ مِنكُمْ وَإِذْ زَاغَتْ الْأَبْصَارُ وَبَلَغَتِ الْقُلُوبُ الْحَنَاجِرَ وَتَظُنُّونَ بِاللَّهِ الظُّنُونَا»}}؛ آنگاه كه از سمت بالا و پایین بر شما تاختند و هنگامى كه چشم‌ها خیره شد و دل‌ها به گلوگاه رسیده بود و به خدا، گمان‌هاى گوناگون مى‌بردید. | ||
| + | *[[شیخ صدوق]] بر پایه روایتى، ابوالاعور را یكى از چهارده مردى دانسته كه در بازگشت از [[تبوك]] در پى كشتن پیامبر صلى الله علیه و آله برآمدند؛ اما به مقصود خویش نرسیدند.<ref> الخصال، ج 2، ص 499.</ref> آیه 74 [[سوره توبه]] در این باره فرود آمد: {{متن قرآن|«يَحْلِفُونَ بِاللّهِ مَا قَالُواْ وَلَقَدْ قَالُواْ كَلِمَةَ الْكُفْرِ وَكَفَرُواْ بَعْدَ إِسْلاَمِهِمْ وَهَمُّواْ بِمَا لَمْ يَنَالُواْ وَمَا نَقَمُواْ إِلاَّ أَنْ أَغْنَاهُمُ اللّهُ وَرَسُولُهُ مِن فَضْلِهِ فَإِن يَتُوبُواْ يَكُ خَيْرًا لَّهُمْ وَإِن يَتَوَلَّوْا يُعَذِّبْهُمُ اللّهُ عَذَابًا أَلِيمًا فِي الدُّنْيَا وَالآخِرَةِ وَمَا لَهُمْ فِي الأَرْضِ مِن وَلِيٍّ وَلاَ نَصِيرٍ»}}؛ به خدا سوگند یاد مى‌كنند كه نگفته‌اند؛ ولى كلمه كفر را بر زبان رانده‌اند و پس از آن‌كه اسلام آوردند، كافر شدند و قصد كارى را كردند اما بدان نرسیدند. انتقام‌گیرى‌شان از آن رو است كه خدا و پیامبرش آنان را از فضل خود بى‌نیاز كردند؛ پس اگر توبه كنند خیرشان در آن است و اگر روى بگردانند، خدا در دنیا و آخرت به عذابى دردناك معذبشان خواهد كرد و در روى زمین، دوست‌دارى و مددكارى نخواهند داشت»؛ البته در كلام شیخ صدوق روشن نیست كه مقصود از ابوالاعور كدام است؟ | ||
| − | + | ==پانویس== | |
| + | <references /> | ||
| − | == | + | ==منابع== |
| − | |||
| − | |||
*ابن عبد البر، يوسف بن عبد الله، الإستيعاب في معرفة الأصحاب، 4جلد، دار الجيل - لبنان - بيروت، چاپ: 1، 1412 ه.ق. | *ابن عبد البر، يوسف بن عبد الله، الإستيعاب في معرفة الأصحاب، 4جلد، دار الجيل - لبنان - بيروت، چاپ: 1، 1412 ه.ق. | ||
*ابن اثير، على بن محمد، أسد الغابة في معرفة الصحابة، 6جلد، دار الفكر - لبنان - بيروت، چاپ: 1، 1409 ه.ق. | *ابن اثير، على بن محمد، أسد الغابة في معرفة الصحابة، 6جلد، دار الفكر - لبنان - بيروت، چاپ: 1، 1409 ه.ق. | ||
| − | *ابن عساكر، على بن حسن، تاريخ مدينة | + | *ابن عساكر، على بن حسن، تاريخ مدينة دمشق، 80جلد، دار الفكر - لبنان - بيروت، چاپ: 1، 1415 ه.ق. |
*ابن اثير، على بن محمد، أسد الغابة في معرفة الصحابة، 6جلد، دار الفكر - لبنان - بيروت، چاپ: 1، 1409 ه.ق. | *ابن اثير، على بن محمد، أسد الغابة في معرفة الصحابة، 6جلد، دار الفكر - لبنان - بيروت، چاپ: 1، 1409 ه.ق. | ||
*اخبار الطوال، ابو حنيفه احمد بن داود دينورى (م 283)، ترجمه محمود مهدوى دامغانى، تهران، نشر نى، چ چهارم، 1371ش. | *اخبار الطوال، ابو حنيفه احمد بن داود دينورى (م 283)، ترجمه محمود مهدوى دامغانى، تهران، نشر نى، چ چهارم، 1371ش. | ||
| سطر ۶۱: | سطر ۵۸: | ||
|رده=دارد | |رده=دارد | ||
}} | }} | ||
| − | |||
[[رده:شخصیت‌های شان نزول آیات قرآن]] | [[رده:شخصیت‌های شان نزول آیات قرآن]] | ||
[[رده:دشمنان پیامبر]] | [[رده:دشمنان پیامبر]] | ||
[[رده:دشمنان امام علی علیه السلام]] | [[رده:دشمنان امام علی علیه السلام]] | ||
نسخهٔ ۱۷ ژوئن ۲۰۲۳، ساعت ۰۸:۳۲
«ابوالأعور سُلَمى» از افراد سرشناس زمان خلفا در صدر اسلام است. او در جنگهای زمان ابوبکر، عمر و عثمان فرماندهی بخشی از سپاه مسلمانان را بر عهده داشت. در جنگ صفین هم پیمان معاویه شد و با امام علی علیه السلام جنگید و از كسانى بود كه بر ضد امام على علیه‌السلام در قتل عثمان به گواهى معاویه آمد و موجب گمراهى افرادى شد. برخی او را دشمن ترین افراد نسبت به علی علیه السلام می دانند. او در دشمنی و مخالفت با امام حسن علیه السلام نیز بسیار کوشا بود. نام او در شأن نزول برخی آیات قرآن که درباره کفار و منافقین نازل شده دیده می شود.
زندگی‌نامه
ابوالاعور عمرو بن سفيان بن قائف بن الأوقص بن مرة بن هلال بن فالج بن ذكوان بن ثعلبة بن بهثة بن سليم.[۱]
از زندگی ابوالاعور در زمان پیامبر صلی الله علیه وآله اطلاعات زیادی در دسترس نیست. در اینکه آیا او از صحابه پیامبر است اختلاف نظر وجود دارد. برخى مانند مسلم بن حجاج او را صحابى دانسته اند... .[۲] برخی دیگر معتقدند او از صحابه نبوده و حدیثی هم که از پیامبر(ص) نقل نموده مرسل است.[۳]
نقلهایی وجود دارد که او تا جنگ حنین در صف مشركان با مسلمانان جنگید و پس از آن اسلام آورد.[۴] و در جنگ احزاب با گروهى از بنى سلیم به یارى قریش شتافت.[۵]
ابوالاعور سلمی در زمان خلافت ابوبکر در نبرد یرموک فرماندهی بخشی از سپاه مسلمانان را بر عهده داشت.[۶] همچنین در زمان خلافت عمر یکی از فرماندهان لشگر مسلمین در فتح شام بود.[۷]
او در سال 15 هجرى جانشین عمروعاص در اردن شد تا عمرو به جنگ رومیان در اجنادین برود.[۸] او در جنگ عموریه در سال 23 ق. فرمانده شامیان بود.[۹]
ابوالاعور در زمان عثمان در آخرین نبرد قبرس در سال 26 یا 27 هجرى به عنوان فرمانده شرکت داشت.[۱۰] در واقعه اعتراض مصریان بر عثمان، حامل نامه وى به والى مصر مبنى بر سركوبى معترضان بود[۱۱] و هنگام درگذشت عثمان، كارگزارى معاویه را در اردن بر عهده داشت.[۱۲]
دشمنی ابوالاعور با اهل‌بیت
ابوالاعور با معاویه هم پیمان بود و در جنگ صفین در سپاه معاویه نقشی محوری داشت.[۱۳] او فرماندهی بخشی از سپاه معاویه را بر عهده داشت.[۱۴] وى از كسانى بود كه بر ضد امام على علیه‌السلام در قتل عثمان به گواهى معاویه آمد و موجب گمراهى افرادى شد.[۱۵] برخی او را دشمن ترین افراد نسبت به علی علیه السلام می دانند.[۱۶] و نقل است که امیرالمؤمنین علی علیه السلام در نمازش او را لعن فرمود.[۱۷]
در جنگ صفین او با ده هزار سپاه بر شریعه فرات گمارده شد تا راه را بر سپاه على علیه‌السلام ببندد[۱۸] و هنگام آغاز جنگ نیز فرماندهی اهل اردن و حمص[۱۹] را بر عهده داشت.
و هنگامی که سپاه شام با حیله گری قرآن بر سر نیزه کردند، ابوالاعور نیز قرآنی بر سر گرفت و سپاه عراق را به داوری قرآن فراخواند.[۲۰] او در ماجرای حکمیت مأمور شد تا با چهار هزار نفر با عمرو عاص همراه شود و از جان او مراقبت نماید.[۲۱] بعد از نگارش عهدنامه نیز به عنوان یکی از گواهان از طرف شامیان انتخاب شد.[۲۲]
ابوالاعور در مخالفت با امام حسن علیه‌السلام و تحقیر و شكستن او نیز كوشا بود و امام در خاموش كردن وى به حدیثى از پیامبر صلى الله علیه و آله اشاره كرد كه در آن عمرو بن سفیان سلمى (ابوالاعور) لعن شد و در خطاب به معاویه گفت: آیا مى‌دانى كه پیامبر صلى الله علیه و آله فرماندهى (قائد) و راننده (سائق) احزاب را لعن كرد؟ یكى ازآن دو ابوسفیان و دیگرى ابوالاعور بود.[۲۳]
ابوالاعور در شأن نزول
- در ذیل آیه اول سوره احزاب آورده‌اند[۲۴] كه ابوالاعور با تنى چند از مشركان مكه پس از جنگ اُحد به مدینه آمده بر عبدالله بن ابى وارد شد و پیامبر صلى الله علیه و آله به آنان امان داد تا خواسته خویش را با او در میان گذارند. آنان از پیامبر خواستند تا آن‌ها را با خدایانشان (لات، منات و عزّى) واگذاشته، براى آن بتان و پرستندگانش منفعتى قائل شود؛ در مقابل، آنان نیز پیامبر را با خدایش وامى‌نهند. این سخن بر حضرت گران آمد و به اخراج آنان از مدینه فرمان داد و این آیه نازل شد: «يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ اتَّقِ اللَّهَ وَلَا تُطِعِ الْكَافِرِينَ وَالْمُنَافِقِينَ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلِيمًا حَكِيمًا»؛ اى پیامبر! از خدا بترس و از كافران و منافقان اطاعت مكن؛ زیرا خدا دانا و حكیم است.
- در ذیل آیه 48 سوره احزاب «وَلَا تُطِعِ الْكَافِرِينَ وَالْمُنَافِقِينَ...» نیز این داستان ذكر شده و مقصود از كافران در آیه را ابوالاعور، عكرمه و ابوسفیان ذكر كرده‌اند كه به دنبال مداهنه با پیامبر در دین بودند.[۲۵]
- قرطبى، جمله «مِن أسفَلَ مِنكم» در آیه 10 سوره احزاب را كه در جنگ خندق از مناطق فرودست، بر مسلمانان تاخته و حمله آوردند، گروهى از فرماندهان مشرك از جمله ابوالاعور مى‌داند:[۲۶] «إِذْ جَاؤُوكُم مِّن فَوْقِكُمْ وَمِنْ أَسْفَلَ مِنكُمْ وَإِذْ زَاغَتْ الْأَبْصَارُ وَبَلَغَتِ الْقُلُوبُ الْحَنَاجِرَ وَتَظُنُّونَ بِاللَّهِ الظُّنُونَا»؛ آنگاه كه از سمت بالا و پایین بر شما تاختند و هنگامى كه چشم‌ها خیره شد و دل‌ها به گلوگاه رسیده بود و به خدا، گمان‌هاى گوناگون مى‌بردید.
- شیخ صدوق بر پایه روایتى، ابوالاعور را یكى از چهارده مردى دانسته كه در بازگشت از تبوك در پى كشتن پیامبر صلى الله علیه و آله برآمدند؛ اما به مقصود خویش نرسیدند.[۲۷] آیه 74 سوره توبه در این باره فرود آمد: «يَحْلِفُونَ بِاللّهِ مَا قَالُواْ وَلَقَدْ قَالُواْ كَلِمَةَ الْكُفْرِ وَكَفَرُواْ بَعْدَ إِسْلاَمِهِمْ وَهَمُّواْ بِمَا لَمْ يَنَالُواْ وَمَا نَقَمُواْ إِلاَّ أَنْ أَغْنَاهُمُ اللّهُ وَرَسُولُهُ مِن فَضْلِهِ فَإِن يَتُوبُواْ يَكُ خَيْرًا لَّهُمْ وَإِن يَتَوَلَّوْا يُعَذِّبْهُمُ اللّهُ عَذَابًا أَلِيمًا فِي الدُّنْيَا وَالآخِرَةِ وَمَا لَهُمْ فِي الأَرْضِ مِن وَلِيٍّ وَلاَ نَصِيرٍ»؛ به خدا سوگند یاد مى‌كنند كه نگفته‌اند؛ ولى كلمه كفر را بر زبان رانده‌اند و پس از آن‌كه اسلام آوردند، كافر شدند و قصد كارى را كردند اما بدان نرسیدند. انتقام‌گیرى‌شان از آن رو است كه خدا و پیامبرش آنان را از فضل خود بى‌نیاز كردند؛ پس اگر توبه كنند خیرشان در آن است و اگر روى بگردانند، خدا در دنیا و آخرت به عذابى دردناك معذبشان خواهد كرد و در روى زمین، دوست‌دارى و مددكارى نخواهند داشت»؛ البته در كلام شیخ صدوق روشن نیست كه مقصود از ابوالاعور كدام است؟
پانویس
- ↑ الإستيعاب في معرفة الأصحاب، ج4، ص: 1600
- ↑ تاریخ دمشق، ج 46، ص 55
- ↑ أسد الغابة في معرفة الصحابة، ج3، ص: 729
- ↑ الإستيعاب في معرفة الأصحاب، ج4، ص: 1600
- ↑ مجمع‌البیان، ج 8، ص 569.
- ↑ تاريخ مدينة دمشق ، ج46، ص: 51
- ↑ تاریخ طبرى، ج 2، ص 357.
- ↑ تاریخ طبرى، ج 2، ص 447.
- ↑ تاريخ مدينة دمشق ، ج46، ص: 53
- ↑ تاريخ مدينة دمشق ، ج46، ص: 57
- ↑ تاریخ طبرى، ج 2، ص 662 و 663.
- ↑ تاریخ طبرى، ج 2 ص 693.
- ↑ الإستيعاب في معرفة الأصحاب، ج3، ص: 1178
- ↑ تاريخ مدينة دمشق ، ج46، ص: 51
- ↑ اسدالغابه، ج 2، ص 621.
- ↑ أسد الغابة في معرفة الصحابة، ج5، ص: 16
- ↑ تاريخ مدينة دمشق ، ج46، ص: 52
- ↑ ترجمه الاخبارالطوال، ص 208.
- ↑ ترجمه الاخبارالطوال، ص 213-222
- ↑ ترجمه الاخبارالطوال، ص 232
- ↑ ترجمه الاخبارالطوال، ص 241
- ↑ ترجمه الاخبارالطوال، ص 240
- ↑ تاريخ مدينة دمشق ،ج46، ص:59
- ↑ الكشّاف، ج 3، ص 519؛ مجمع‌البیان، ج 8، ص 525 و 526.
- ↑ بحار الأنوار ، ج18، ص: 201
- ↑ قرطبى، ج 14، ص 95.
- ↑ الخصال، ج 2، ص 499.
منابع
- ابن عبد البر، يوسف بن عبد الله، الإستيعاب في معرفة الأصحاب، 4جلد، دار الجيل - لبنان - بيروت، چاپ: 1، 1412 ه.ق.
- ابن اثير، على بن محمد، أسد الغابة في معرفة الصحابة، 6جلد، دار الفكر - لبنان - بيروت، چاپ: 1، 1409 ه.ق.
- ابن عساكر، على بن حسن، تاريخ مدينة دمشق، 80جلد، دار الفكر - لبنان - بيروت، چاپ: 1، 1415 ه.ق.
- ابن اثير، على بن محمد، أسد الغابة في معرفة الصحابة، 6جلد، دار الفكر - لبنان - بيروت، چاپ: 1، 1409 ه.ق.
- اخبار الطوال، ابو حنيفه احمد بن داود دينورى (م 283)، ترجمه محمود مهدوى دامغانى، تهران، نشر نى، چ چهارم، 1371ش.
- الكشاف عن حقائق غوامض التنزيل، زمخشرى محمود، بيروت:دار الكتاب العربي،1407 ق
- مجمع البيان فى تفسير القرآن، طبرسى، فضل بن حسن، تهران:انتشارات ناصر خسرو، 1372 ش
- بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، مجلسى، محمدباقر بن محمدتقى، بیروت: دار احياء التراث العربي
- الجامع لأحكام القرآن، قرطبى محمد بن احمد، تهران:انتشارات ناصر خسرو، 1364 ش
