فهرست حکومت های اسلامی: تفاوت بین نسخهها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
(صفحهای تازه حاوی «حکومت های اسلامی، آن دسته از حکومت هایی هستند که توسط مسلمانان در مناطق مختل...» ایجاد کرد) |
(رده تاریخ اسلام) |
||
(۲۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشده) | |||
سطر ۱: | سطر ۱: | ||
− | حکومت های اسلامی، آن دسته از حکومت هایی هستند که توسط مسلمانان در مناطق مختلف جهان، به وجود آمده و اقدام به | + | حکومت های اسلامی، آن دسته از حکومت هایی هستند که توسط مسلمانان در مناطق مختلف جهان، به وجود آمده و اقدام به حکومترانی بر مسلمانان و غیرمسلمانان آن مناطق می نموده اند. این مناطق اغلباً مکان هایی بوده اند که در قرون اولیه اسلامی توسط جنگجویان مسلمان فتح می شده و مردمان آنجا به مرور مسلمان می گشتند. اما مردمان برخی از این مناطق نیز، پیش از آنکه سرزمین های آنان توسط جنگجویان مسلمان فتح شوند، توسط بازرگانان و مبلغان و روحانیون، به دین [[اسلام]] در می آمدند. این مناطق و حکومت های آنان را می توان به چند ناحیه تقسیم کرد: [[فهرست حکومت های ایران|ایران]]، میانه و [[ماوراءالنهر]]، شبه قاره هند، شامات، [[مصر]] و آناتولی، شمال آفریقا و [[اندلس|آندلس]]. |
− | + | ||
− | #حکومت های اسلامی در آسیای میانه و شبه قاره هند | + | ==فهرست حکومت های اسلامی در ایران== |
− | #حکومت های اسلامی در شامات و آناتولی | + | {| width="80%" border="1" cellspacing="0" cellpadding="5" style="heading1:3em 3em 3em 1; text-align:center; float:center; border-style:solid;" |
− | #حکومت های اسلامی در شمال آفریقا و | + | |+ |
+ | '''حکومت های اسلامی در فلات ایران و ماوراءالنهر''' | ||
+ | |||
+ | |- style="width:10%; background:#ccccff" | ||
+ | |'''نام حکومت'''||'''مدت زمان حکومت (میلادی)'''||''' مدت زمان حکومت (قمری)'''||''' بنیان گذار'''||'''پایتخت'''||'''محدوده حکومت''' | ||
+ | |||
+ | |- | ||
+ | |[[طاهریان]]||821 - 873||205 - 259 ه.ق||[[طاهر بن حسین ]] (ذوالیمینین)||[[مرو]]، [[نیشابور]] و [[بلخ]]||[[پرونده:Tahirid Dynasty 821 - 873 (AD).png]] | ||
+ | |- | ||
+ | |[[صفاریان]]||867 - 1002||247 - 287 ه.ق||[[یعقوب لیث صفاری|یعقوب لیث]]||[[زرنج]]||[[پرونده:Saffarid dynasty 861-1003.png]] | ||
+ | |- | ||
+ | |[[سامانیان]]||875 - 999||261 - 389 ه.ق||[[نصر بن احمد]]||[[بلخ]] و [[بخارا]]||[[پرونده:Samanid dynasty (819–999).GIF]] | ||
+ | |- | ||
+ | |[[علویان طبرستان]]||864 - 928||250 - 316 ه.ق||حسن بن زید علوی||[[آمل]]، [[ساری]] و [[استرآباد]]||[[پرونده:400px-علویان در طبرستان.png]] | ||
+ | |- | ||
+ | |[[زیاریان]]||928 - 1043||315 - 434 ه.ق||[[مرداویج بن زیار]]||[[اصفهان]]، [[شیراز]]، [[گرگان]]، [[رودسر]]، [[ری]] و [[آمل]]||[[پرونده:Ziyardi Dynasty 928 - 1043 (AD).PNG]] | ||
+ | |- | ||
+ | |[[آل بویه]]||934 - 1055||320 - 440 ه.ق||[[علی بن بویه]] (عمادالدوله)||[[بغداد]]، [[اصفهان]]، [[ری]]، [[شیراز]] و [[همدان]]||[[پرونده:Buyid Dynasty 934 1055 (AD).PNG]] | ||
+ | |- | ||
+ | |آل حسنویه||934 - 1055||348 - 405 ه.ق||حسنویه پسر حسین برزکانی||قلعه سرماح||[[پرونده:Hasanwayhids map.png]] | ||
+ | |- | ||
+ | |[[غزنویان]]||963 - 1186||351 - 581 ه.ق||سبکتکین (ناصرالدین)||[[غزنین]] و [[لاهور]]||[[پرونده:Ghaznavid Empire 975 - 1187 (AD).PNG]] | ||
+ | |- | ||
+ | |[[سلجوقیان]]||1037 - 1194||428 - 590 ه.ق||[[طغرل بیگ]]||[[نیشابور]]، [[اصفهان]]، [[ری]]، [[مرو]] و [[همدان]]||[[پرونده:IMG-20اذذذ170225-212320.jpg]] | ||
+ | |- | ||
+ | |[[غوریان]]||1148 - 1215||542 - 611 ه.ق||قطب الدین محمد||[[هرات]] و [[غزنین]]||[[پرونده:Ghurids1200.png]] | ||
+ | |- | ||
+ | |[[اتابکان]]||ـــــــ||ــــ||ـــــــ||ــــــــ||ــــــــــــ | ||
+ | |- | ||
+ | |[[خوارزمشاهیان]]||1077 - 1231||470 - 628 ه.ق||انوشتکین غرجه||گرگانچ، غزنی، [[سمرقند]] و [[تبریز]]||[[پرونده:300px-Khwarezmian Empire 1190 - 1220 (AD).PNG]] | ||
+ | |- | ||
+ | |[[ایلخانیان]]||1256 - 1335||654 - 736 ه.ق||[[هلاکوخان]]||[[تبریز]]، [[مراغه]] و سلطانیه||[[پرونده:250px-Ilkhanate in 1256–1353.PNG]] | ||
+ | |- | ||
+ | |چوپانیان||1335 - 1357||736 - 759 ه.ق||شیخ حسن چوپانی||[[تبریز]]||[[پرونده:Chupanid - Jalayerid dyansty 1337–1432 ad.PNG]] | ||
+ | |- | ||
+ | |مظفریان||1335 - 1393||736 - 796 ه.ق||مبارزدالدین محمد||[[کرمان]]، [[شیراز]] و [[یزد]]||[[پرونده:MuzaffaridDynastyofIranMapHistoryofIran.png]] | ||
+ | |- | ||
+ | |جلایریان||1336- 1432||737 - 835 ه.ق||شیخ حسن بزرگ||[[بغداد]]، [[تبریز]] و [[بصره]]||[[پرونده:Chupanid - Jalayerid dyansty 1337–1432 ad.PNG]] | ||
+ | |- | ||
+ | |[[سربداران]]||1337 - 1376||738 - 778 ه.ق||عبدالرزاق باشتینی||[[سبزوار]]||[[پرونده:Sarbedaran.png]] | ||
+ | |- | ||
+ | |آل کرت||1244 - 1383||643 - 783 ه.ق||شمس الدین محمد بن ابی بکر||[[هرات]]||[[پرونده:Sarbedaran.png]] | ||
+ | |- | ||
+ | |[[تیموریان]]||1370 - 1507||772 - 912 ه.ق||تیمور لنگ||[[هرات]] و [[سمرقند]]||[[پرونده:تیموریان.png]] | ||
+ | |- | ||
+ | |[[قراقویونلو]]||1406 - 1468||809 - 873 ه.ق||قرامحمد||[[تبریز]]||[[پرونده:250px-Qara Qoyunlu Turcomans 1407–1468.png]] | ||
+ | |- | ||
+ | |[[آق قویونلو]]||1468 - 1582||873 - 990 ه.ق||قره عثمان||[[تبریز]] و دیاربکر||[[پرونده:Map Aq Qoyunlu 1478-en.png]] | ||
+ | |- | ||
+ | |مرعشیان||1359 - 1582||798 - 990 ه.ق||قوام الدین بن عبدالله||[[ساری]] و [[آمل]]||[[پرونده:Marashiyan government 1359-1582 AD.png]] | ||
+ | |- | ||
+ | |مشعشعیان||1411 - 1538||814 - 945 ه.ق||سید محمد فلاح||هویزه||[[پرونده:300px-مشعشعیان.png]] | ||
+ | |- | ||
+ | |[[صفویان]]||1501 - 1721||907 - 1134 ه.ق||[[شاه اسماعیل]] اول||[[تبریز]]، [[قزوین]] و [[اصفهان]]||[[پرونده:Safavid Empire 1501 1722 AD-ar.png]] | ||
+ | |- | ||
+ | |هوتکیان||1709 - 1738||1119 - 1150 ه.ق||مرویس خان هوتک||اصفهان و قندهار||[[پرونده:250px-Map of The Hotakids.png]] | ||
+ | |- | ||
+ | |[[افشاریان]]||1738 - 1796||1150 - 1210 ه.ق||[[نادرشاه]]||[[مشهد]]||[[پرونده:Afsharid dynasty Map 500x346.jpg]] | ||
+ | |- | ||
+ | |[[زندیان]]||1750 - 1794||1164 - 1198 ه.ق||[[کریم خان زند]]||[[شیراز]]||[[پرونده:ZanddynastyTrial.png]] | ||
+ | |- | ||
+ | |[[قاجار]]||1796- 1925||1150 - 1343 ه.ق||[[آقا محمد خان]]||[[تهران]]||[[پرونده:156403 505.gif]] | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | ==فهرست حکومت های اسلامی در آسیای میانه و ماوراءالنهر== | ||
+ | {| class="wikitable" align="center" border="1" cellpadding="4" cellspacing="0" style="text-align: center; font-weight: normal; font-size: 100%; margin: auto;" | ||
+ | |||
+ | |+ | ||
+ | '''حکومت های اسلامی در آسیای میانه و ماوراءالنهر''' | ||
+ | |||
+ | |- style="width:10%; background:#ccccff" | ||
+ | |'''نام حکومت'''||'''مدت زمان حکومت (میلادی)'''||''' مدت زمان حکومت (قمری)'''||''' بنیان گذار'''||'''پایتخت'''||'''محدوده حکومت''' | ||
+ | |- | ||
+ | |آل افراسیاب یا قراخانیان||840-1211||225 - 607 ه.ق||ـــــــــ||کاشغر||[[پرونده:250px-Kingdom of Kara-Khanids- 999-1212.png]] | ||
+ | |- | ||
+ | |آل فریغون||892-1010||279 - 401 ه.ق||ـــــــــ||جوزجان||ـــــــــــــــ | ||
+ | |- | ||
+ | |قراختاییان||1124-1218||517 - 614 ه.ق||ـــــــــ||بلاسغون||[[پرونده:250px-KaraKhitaiAD1200.png]] | ||
+ | |- | ||
+ | |شیبانیان||1500-1599||906 - 1005 ه.ق||شیبک خان ازبک||[[سمرقند]]||[[پرونده:250px-GökturksAD551-572.png]] | ||
+ | |- | ||
+ | |خانات خیوه||1515-1920||921 - 1338 ه.ق||ایلبارس اول||شهر خیوه (در ازبکستان)||[[پرونده:250px-Khiva1600.png]] | ||
+ | |- | ||
+ | |پادشاهی مستقل دروازه||1526-1878||932 - 1295 ه.ق||اسکندر بیگ فرزند میرزا سبحان قلی خان||قلعه خمب||ـــــــــــــــ | ||
+ | |- | ||
+ | |جانیان یا اشترخانیان||1598-1758||1007 - 1199 ه.ق||باقی محمدخان||بخارا||ـــــــــــــــ | ||
+ | |- | ||
+ | |خانات خوقند||1709-1876||1120 - 1293 ه.ق||شاهرخ بای||خوقند||[[پرونده:250px-Kokand1850.png]] | ||
+ | |- | ||
+ | |خانات بخارا||1785-1924||1199 - 1342 ه.ق||باقی محمدخان||بخارا||[[پرونده:250px-Bukhara1600.png]] | ||
+ | |} | ||
+ | ==فهرست حکومت های اسلامی در شبه قاره هند== | ||
+ | {| class="wikitable" align="center" border="1" cellpadding="4" cellspacing="0" style="text-align: center; font-weight: normal; font-size: 100%; margin: auto;" | ||
+ | |||
+ | |+ | ||
+ | '''حکومت های اسلامی در شبه قاره هند''' | ||
+ | |||
+ | |- style="width:10%; background:#ccccff" | ||
+ | |'''نام حکومت'''||'''مدت زمان حکومت (میلادی)'''||''' مدت زمان حکومت (قمری)'''||''' بنیان گذار'''||'''پایتخت'''||'''محدوده حکومت''' | ||
+ | |- | ||
+ | |ممالیک دهلی یا غلامشاهیان||1206-1290||602 - 686 ه.ق||قطب الدین آیبک||[[دهلی]]||[[پرونده:250px-Mamluk dynasty 1206 - 1290 ad.GIF]] | ||
+ | |- | ||
+ | |خلجیان||1290-1320||686-720 ه.ق||جلال الدین فیروز خلجی||دهلی||[[پرونده:250px-Khilji dynasty 1290 - 1320 ad.PNG]] | ||
+ | |- | ||
+ | |تغلقیان||1320-1414||720-814 ه.ق||غیاث الدین تغلق||دهلی||[[پرونده:250px-Tughlaq dynasty farsi (1).PNG]] | ||
+ | |- | ||
+ | |[[سادات]]||1414–1451||817-852 ه.ق||خضرخان||دهلی||[[پرونده:Sayyid-Dynasty.jpg]] | ||
+ | |- | ||
+ | |لودیان||1451-1526||852-932 ه.ق||بهلول لودی||دهلی||[[پرونده:Lodi-dynasty-map.jpg]] | ||
+ | |- | ||
+ | |بهمنیان دکن||1347-1527||747-933 ه.ق||علاءالدین حسن بهمن شاه||گلبرگه و بیدر||[[پرونده:250px-Bahamani-sultanate-map.svg.png]] | ||
+ | |- | ||
+ | |نظام شاهیان||1490–1636||896-1007 ه.ق||احمد نظام شاه||احمدنگر||[[پرونده:Deccan sultanates 1490 - 1687 ad.png]] | ||
+ | |- | ||
+ | |عادل شاهیان||1490-1686||896-1096 ه.ق||یوسف عادل شاه ساوی||بیجاپور||ــــــــــــــــ | ||
+ | |- | ||
+ | |قطب شاهیان||1518-1687||918 - 1098 ه.ق||سلطان قلی قطب شاه||گلکنده و حیدرآباد||[[پرونده:Deccan sultanates 1490 - 1687 ad.png]] | ||
+ | |- | ||
+ | |بریدشاهیان||1491-1619||897-1028 ه.ق||برید||بیدر||ـــــــــــــــــــ | ||
+ | |- | ||
+ | |سلاطین بنگال||1352-1576||752-983 ه.ق||ــــــــــــــ||لکهنوتی، پاندوا||[[پرونده:Bengal Sultanate.png]] | ||
+ | |- | ||
+ | |شاه میریان||1339-1561||740-969 ه.ق||شمس الدین شاه||کشمیر(سرینگر)||ــــــــــــــ | ||
+ | |- | ||
+ | |بابریان یا گورکانیان||1526-1858||746-1275 ه.ق||بابر||دهلی و آگرا||[[پرونده:250px-Mughal1700.png]]| | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | ==حکومت های اسلامی در جزیره، شامات، مصر و آناتولی== | ||
+ | {| class="wikitable" align="center" border="1" cellpadding="4" cellspacing="0" style="text-align: center; font-weight: normal; font-size: 100%; margin: auto;" | ||
+ | |||
+ | |+ | ||
+ | '''حکومت های اسلامی در مصر، شامات و آناتولی''' | ||
+ | |||
+ | |- style="width:10%; background:#ccccff" | ||
+ | |'''نام حکومت'''||'''مدت زمان حکومت (میلادی)'''||''' مدت زمان حکومت (قمری)'''||''' بنیان گذار'''||'''پایتخت'''||'''محدوده حکومت''' | ||
+ | |- | ||
+ | |طولونیان||868–905||255 - 293 ه.ق||[[احمد بن طولون]]||فسطاط||[[پرونده:Tulunid Emirate 868 - 905 (AD).PNG]] | ||
+ | |- | ||
+ | |حمدانیان||905–1002||293-394 ه.ق||عبدالله بن حمدان||[[موصل]] و [[حلب]]||[[پرونده:Hamdanids 955 AD.jpg]] | ||
+ | |- | ||
+ | |اخشیدیان||935–969||324-358 ه.ق||محمد بن طغج اخشید||فسطاط||[[پرونده:250px-Ikhshidid Dynasty 935 - 969 (AD).PNG]] | ||
+ | |- | ||
+ | |[[فاطمیان]]||909–1171||297-567 ه.ق||عبیدالله مهدی||مهدیه و [[قاهره]]||[[پرونده:Fatimid Caliphate.PNG]] | ||
+ | |- | ||
+ | |نمیریان||990–1081||380-473 ه.ق||ـــــــــ||حرّان||ـــــــــــــــــ | ||
+ | |- | ||
+ | |مروانیان||990–1085||380-469 ه.ق||باذکرد||دیاربرکر||[[پرونده:Marwanids dynasty.jpg]] | ||
+ | |- | ||
+ | |عقیلیان||ــــــ||سده چهارم||ـــــــــ||موصل||[[پرونده:300px-Uqaylid Dynasty 990 - 1096 (AD).PNG]] | ||
+ | |- | ||
+ | |مرداسیان||1024-1080||414- 472 ه.ق||صلیح بن مرداس||حران||[[پرونده:Mirdasid Dynasty Map.png]] | ||
+ | |- | ||
+ | |سلجوقیان روم||1077–1308||470-707 ه.ق||قتلمش||ایزنیک، قونیه و سواس||[[پرونده:250px-Seljuk Sultanate of Rum 1190 Locator Map.svg.png]] | ||
+ | |- | ||
+ | |آل ارتق||1101-1409||494-811 ه.ق||سعید بن ارتق||حصن کیفا و دیاربکر||[[پرونده:250px-Anatolia1200.png]] | ||
+ | |- | ||
+ | |[[زنگیان]]||1127–1250||521-647 ه.ق||عمادالدین زنگی||موصل و حلب||[[پرونده:250px-Zengid dynasty, 1127 - 1183.PNG]] | ||
+ | |- | ||
+ | |[[ایوبیان]]||1171–1260||566-658 ه.ق||[[صلاح الدین ایوبی]]||قاهره||[[پرونده:250px-AyyubidGreatest.png]]| | ||
+ | |- | ||
+ | |ممالیک بحری||1250-1380||648-783 ه.ق||شجرالدر||قاهره||[[پرونده:400px-Bahri Dynasty 1250 - 1382 (AD) (1).PNG]]| | ||
+ | |- | ||
+ | |ممالیک برجی||1382-1517||789-922 ه.ق||ظاهر سیفالدین برقوق||قاهره||[[پرونده:330px-1389 Mediterranean Sea.PNG]]| | ||
+ | |- | ||
+ | |عثمانیان||1299-1923||698-1341 ه.ق||عثمان بن أرطغل||سوگوت، بورسا، ادرنه و استانبول||[[پرونده:OttomanEmpireMain.png]]| | ||
+ | |||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | ==حکومت های اسلامی در شمال آفریقا و جنوب اسپانیا== | ||
+ | {| class="wikitable" align="center" border="1" cellpadding="4" cellspacing="0" style="text-align: center; font-weight: normal; font-size: 100%; margin: auto;" | ||
+ | |||
+ | |+ | ||
+ | '''حکومت های اسلامی در شمال آفریقا و اندلس''' | ||
+ | |||
+ | |- style="width:10%; background:#ccccff" | ||
+ | |'''نام حکومت'''||'''مدت زمان حکومت (میلادی)'''||''' مدت زمان حکومت (قمری)'''||''' بنیان گذار'''||'''پایتخت'''||'''محدوده حکومت''' | ||
+ | |- | ||
+ | |[[امویان اندلس]]||756-929||138-316 ه.ق||عبدالرحمن داخل||قرطبه||ــــــــــــ | ||
+ | |- | ||
+ | |رستمیان||767-909||149-296 ه.ق||عبدالرحمن بن رستم||تیارت(شهری در الجزایر)||[[پرونده:250px-Rustamid Dynasty 776 - 909 (AD).PNG]] | ||
+ | |- | ||
+ | |ادریسیان||788-985||171-374 ه.ق||ادریس بن عبدالله||ولیلی،فاس و هجرالناصر||[[پرونده:250px-Idrisids Dynasty 788 - 985 (AD).PNG]] | ||
+ | |- | ||
+ | |اغلبیان||800–909||183-358 ه.ق||ابراهیم بن اغلب||قیروان(شهری در تونس)||[[پرونده:250px-Aghlabids Dynasty 800 - 909 (AD).PNG]] | ||
+ | |- | ||
+ | |خلافت قرطبه||929-1031||316-422 ه.ق||عبدالرحمن سوم||قرطبه||[[پرونده:250px-Califato de Córdoba - 1000.svg.png]] | ||
+ | |- | ||
+ | |مرابطون||1040-1147||431-541 ه.ق||ابوبکر بن عمر||اغمات، فاس و مراکش||[[پرونده:Almoravid Map.png]] | ||
+ | |- | ||
+ | |موحدون||1121-1269||514-667ه.ق||عبدالمؤمن بن علی الکومی||تینمل و مراکش||[[پرونده:250px-Empire almohade.PNG]] | ||
+ | |- | ||
+ | |حفصیان||1229-1574||626-981ه.ق||ابوزکریا یحیی||بجایه و قسنطینه||[[پرونده:250px-Hafsid1400.png]] | ||
+ | |- | ||
+ | |مرینیان||1244-1465||592-869ه.ق||ابومحمد عبدالحق اول||فاس||[[پرونده:250px-Marinid dynasty 1258 - 1420 (AD).PNG]] | ||
+ | |- | ||
+ | |بنی نصر||1238-1492||635-897ه.ق||محمد بن نصر اول||گرانادا||[[پرونده:250px-Reino de Granada.svg (1).png]] | ||
+ | |- | ||
+ | |وطاسیان||1472-1554||831-956ه.ق||محمداول وطاسی (الشیخ)||فاس||[[پرونده:250px-Wattasids - Simplified map.PNG]] | ||
+ | |- | ||
+ | |علویان [[مراکش]]||1631- تا به امروز||1040 - تا به امروز||رشید بن علی شریف||رباط||[[پرونده:250px-Morocco in its region (all claimed).svg.png]] | ||
+ | |} | ||
+ | |||
+ | ==منابع== | ||
+ | * تاریخ جوامع اسلامی از آغاز تا قرن هجدهم، ایرا ام لاپیدوس، ترجمه محمود رمضان زاده، انتشارات آستان قدس رضوی، 1376. | ||
+ | [[رده:سلسله های حکومتی]] | ||
+ | [[رده:تاریخ اسلام]] |
نسخهٔ کنونی تا ۱۲ فوریهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۰۷:۱۸
حکومت های اسلامی، آن دسته از حکومت هایی هستند که توسط مسلمانان در مناطق مختلف جهان، به وجود آمده و اقدام به حکومترانی بر مسلمانان و غیرمسلمانان آن مناطق می نموده اند. این مناطق اغلباً مکان هایی بوده اند که در قرون اولیه اسلامی توسط جنگجویان مسلمان فتح می شده و مردمان آنجا به مرور مسلمان می گشتند. اما مردمان برخی از این مناطق نیز، پیش از آنکه سرزمین های آنان توسط جنگجویان مسلمان فتح شوند، توسط بازرگانان و مبلغان و روحانیون، به دین اسلام در می آمدند. این مناطق و حکومت های آنان را می توان به چند ناحیه تقسیم کرد: ایران، میانه و ماوراءالنهر، شبه قاره هند، شامات، مصر و آناتولی، شمال آفریقا و آندلس.
محتویات
فهرست حکومت های اسلامی در ایران
نام حکومت | مدت زمان حکومت (میلادی) | مدت زمان حکومت (قمری) | بنیان گذار | پایتخت | محدوده حکومت |
طاهریان | 821 - 873 | 205 - 259 ه.ق | طاهر بن حسین (ذوالیمینین) | مرو، نیشابور و بلخ | |
صفاریان | 867 - 1002 | 247 - 287 ه.ق | یعقوب لیث | زرنج | |
سامانیان | 875 - 999 | 261 - 389 ه.ق | نصر بن احمد | بلخ و بخارا | |
علویان طبرستان | 864 - 928 | 250 - 316 ه.ق | حسن بن زید علوی | آمل، ساری و استرآباد | |
زیاریان | 928 - 1043 | 315 - 434 ه.ق | مرداویج بن زیار | اصفهان، شیراز، گرگان، رودسر، ری و آمل | |
آل بویه | 934 - 1055 | 320 - 440 ه.ق | علی بن بویه (عمادالدوله) | بغداد، اصفهان، ری، شیراز و همدان | |
آل حسنویه | 934 - 1055 | 348 - 405 ه.ق | حسنویه پسر حسین برزکانی | قلعه سرماح | |
غزنویان | 963 - 1186 | 351 - 581 ه.ق | سبکتکین (ناصرالدین) | غزنین و لاهور | |
سلجوقیان | 1037 - 1194 | 428 - 590 ه.ق | طغرل بیگ | نیشابور، اصفهان، ری، مرو و همدان | |
غوریان | 1148 - 1215 | 542 - 611 ه.ق | قطب الدین محمد | هرات و غزنین | |
اتابکان | ـــــــ | ــــ | ـــــــ | ــــــــ | ــــــــــــ |
خوارزمشاهیان | 1077 - 1231 | 470 - 628 ه.ق | انوشتکین غرجه | گرگانچ، غزنی، سمرقند و تبریز | |
ایلخانیان | 1256 - 1335 | 654 - 736 ه.ق | هلاکوخان | تبریز، مراغه و سلطانیه | |
چوپانیان | 1335 - 1357 | 736 - 759 ه.ق | شیخ حسن چوپانی | تبریز | |
مظفریان | 1335 - 1393 | 736 - 796 ه.ق | مبارزدالدین محمد | کرمان، شیراز و یزد | |
جلایریان | 1336- 1432 | 737 - 835 ه.ق | شیخ حسن بزرگ | بغداد، تبریز و بصره | |
سربداران | 1337 - 1376 | 738 - 778 ه.ق | عبدالرزاق باشتینی | سبزوار | |
آل کرت | 1244 - 1383 | 643 - 783 ه.ق | شمس الدین محمد بن ابی بکر | هرات | |
تیموریان | 1370 - 1507 | 772 - 912 ه.ق | تیمور لنگ | هرات و سمرقند | |
قراقویونلو | 1406 - 1468 | 809 - 873 ه.ق | قرامحمد | تبریز | |
آق قویونلو | 1468 - 1582 | 873 - 990 ه.ق | قره عثمان | تبریز و دیاربکر | |
مرعشیان | 1359 - 1582 | 798 - 990 ه.ق | قوام الدین بن عبدالله | ساری و آمل | |
مشعشعیان | 1411 - 1538 | 814 - 945 ه.ق | سید محمد فلاح | هویزه | |
صفویان | 1501 - 1721 | 907 - 1134 ه.ق | شاه اسماعیل اول | تبریز، قزوین و اصفهان | |
هوتکیان | 1709 - 1738 | 1119 - 1150 ه.ق | مرویس خان هوتک | اصفهان و قندهار | |
افشاریان | 1738 - 1796 | 1150 - 1210 ه.ق | نادرشاه | مشهد | |
زندیان | 1750 - 1794 | 1164 - 1198 ه.ق | کریم خان زند | شیراز | |
قاجار | 1796- 1925 | 1150 - 1343 ه.ق | آقا محمد خان | تهران |
فهرست حکومت های اسلامی در آسیای میانه و ماوراءالنهر
نام حکومت | مدت زمان حکومت (میلادی) | مدت زمان حکومت (قمری) | بنیان گذار | پایتخت | محدوده حکومت |
آل افراسیاب یا قراخانیان | 840-1211 | 225 - 607 ه.ق | ـــــــــ | کاشغر | |
آل فریغون | 892-1010 | 279 - 401 ه.ق | ـــــــــ | جوزجان | ـــــــــــــــ |
قراختاییان | 1124-1218 | 517 - 614 ه.ق | ـــــــــ | بلاسغون | |
شیبانیان | 1500-1599 | 906 - 1005 ه.ق | شیبک خان ازبک | سمرقند | |
خانات خیوه | 1515-1920 | 921 - 1338 ه.ق | ایلبارس اول | شهر خیوه (در ازبکستان) | |
پادشاهی مستقل دروازه | 1526-1878 | 932 - 1295 ه.ق | اسکندر بیگ فرزند میرزا سبحان قلی خان | قلعه خمب | ـــــــــــــــ |
جانیان یا اشترخانیان | 1598-1758 | 1007 - 1199 ه.ق | باقی محمدخان | بخارا | ـــــــــــــــ |
خانات خوقند | 1709-1876 | 1120 - 1293 ه.ق | شاهرخ بای | خوقند | |
خانات بخارا | 1785-1924 | 1199 - 1342 ه.ق | باقی محمدخان | بخارا |
فهرست حکومت های اسلامی در شبه قاره هند
نام حکومت | مدت زمان حکومت (میلادی) | مدت زمان حکومت (قمری) | بنیان گذار | پایتخت | محدوده حکومت |
ممالیک دهلی یا غلامشاهیان | 1206-1290 | 602 - 686 ه.ق | قطب الدین آیبک | دهلی | |
خلجیان | 1290-1320 | 686-720 ه.ق | جلال الدین فیروز خلجی | دهلی | |
تغلقیان | 1320-1414 | 720-814 ه.ق | غیاث الدین تغلق | دهلی | |
سادات | 1414–1451 | 817-852 ه.ق | خضرخان | دهلی | |
لودیان | 1451-1526 | 852-932 ه.ق | بهلول لودی | دهلی | |
بهمنیان دکن | 1347-1527 | 747-933 ه.ق | علاءالدین حسن بهمن شاه | گلبرگه و بیدر | |
نظام شاهیان | 1490–1636 | 896-1007 ه.ق | احمد نظام شاه | احمدنگر | |
عادل شاهیان | 1490-1686 | 896-1096 ه.ق | یوسف عادل شاه ساوی | بیجاپور | ــــــــــــــــ |
قطب شاهیان | 1518-1687 | 918 - 1098 ه.ق | سلطان قلی قطب شاه | گلکنده و حیدرآباد | |
بریدشاهیان | 1491-1619 | 897-1028 ه.ق | برید | بیدر | ـــــــــــــــــــ |
سلاطین بنگال | 1352-1576 | 752-983 ه.ق | ــــــــــــــ | لکهنوتی، پاندوا | |
شاه میریان | 1339-1561 | 740-969 ه.ق | شمس الدین شاه | کشمیر(سرینگر) | ــــــــــــــ |
بابریان یا گورکانیان | 1526-1858 | 746-1275 ه.ق | بابر | دهلی و آگرا | | |
حکومت های اسلامی در جزیره، شامات، مصر و آناتولی
نام حکومت | مدت زمان حکومت (میلادی) | مدت زمان حکومت (قمری) | بنیان گذار | پایتخت | محدوده حکومت |
طولونیان | 868–905 | 255 - 293 ه.ق | احمد بن طولون | فسطاط | |
حمدانیان | 905–1002 | 293-394 ه.ق | عبدالله بن حمدان | موصل و حلب | |
اخشیدیان | 935–969 | 324-358 ه.ق | محمد بن طغج اخشید | فسطاط | |
فاطمیان | 909–1171 | 297-567 ه.ق | عبیدالله مهدی | مهدیه و قاهره | |
نمیریان | 990–1081 | 380-473 ه.ق | ـــــــــ | حرّان | ـــــــــــــــــ |
مروانیان | 990–1085 | 380-469 ه.ق | باذکرد | دیاربرکر | |
عقیلیان | ــــــ | سده چهارم | ـــــــــ | موصل | |
مرداسیان | 1024-1080 | 414- 472 ه.ق | صلیح بن مرداس | حران | |
سلجوقیان روم | 1077–1308 | 470-707 ه.ق | قتلمش | ایزنیک، قونیه و سواس | |
آل ارتق | 1101-1409 | 494-811 ه.ق | سعید بن ارتق | حصن کیفا و دیاربکر | |
زنگیان | 1127–1250 | 521-647 ه.ق | عمادالدین زنگی | موصل و حلب | |
ایوبیان | 1171–1260 | 566-658 ه.ق | صلاح الدین ایوبی | قاهره | | |
ممالیک بحری | 1250-1380 | 648-783 ه.ق | شجرالدر | قاهره | | |
ممالیک برجی | 1382-1517 | 789-922 ه.ق | ظاهر سیفالدین برقوق | قاهره | | |
عثمانیان | 1299-1923 | 698-1341 ه.ق | عثمان بن أرطغل | سوگوت، بورسا، ادرنه و استانبول | | |
حکومت های اسلامی در شمال آفریقا و جنوب اسپانیا
نام حکومت | مدت زمان حکومت (میلادی) | مدت زمان حکومت (قمری) | بنیان گذار | پایتخت | محدوده حکومت |
امویان اندلس | 756-929 | 138-316 ه.ق | عبدالرحمن داخل | قرطبه | ــــــــــــ |
رستمیان | 767-909 | 149-296 ه.ق | عبدالرحمن بن رستم | تیارت(شهری در الجزایر) | |
ادریسیان | 788-985 | 171-374 ه.ق | ادریس بن عبدالله | ولیلی،فاس و هجرالناصر | |
اغلبیان | 800–909 | 183-358 ه.ق | ابراهیم بن اغلب | قیروان(شهری در تونس) | |
خلافت قرطبه | 929-1031 | 316-422 ه.ق | عبدالرحمن سوم | قرطبه | |
مرابطون | 1040-1147 | 431-541 ه.ق | ابوبکر بن عمر | اغمات، فاس و مراکش | |
موحدون | 1121-1269 | 514-667ه.ق | عبدالمؤمن بن علی الکومی | تینمل و مراکش | |
حفصیان | 1229-1574 | 626-981ه.ق | ابوزکریا یحیی | بجایه و قسنطینه | |
مرینیان | 1244-1465 | 592-869ه.ق | ابومحمد عبدالحق اول | فاس | |
بنی نصر | 1238-1492 | 635-897ه.ق | محمد بن نصر اول | گرانادا | |
وطاسیان | 1472-1554 | 831-956ه.ق | محمداول وطاسی (الشیخ) | فاس | |
علویان مراکش | 1631- تا به امروز | 1040 - تا به امروز | رشید بن علی شریف | رباط |
منابع
- تاریخ جوامع اسلامی از آغاز تا قرن هجدهم، ایرا ام لاپیدوس، ترجمه محمود رمضان زاده، انتشارات آستان قدس رضوی، 1376.