زبیر بن بکار قرشی: تفاوت بین نسخه‌ها
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) |
|||
| (۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشده) | |||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| − | {{ | + | '''«زبیر بن بکّار»''' (۱۷۲-۲۵۶ ق)، نسب‌شناس، محدث، ادیب و شاعر عرب در قرن سوم هجری و از نوادگان [[زبیر بن عوام|زبیر بن عوام]] است. او در [[مکه]] معظمه در عصر خلافت [[حکومت بنی عباس|عباسیان]] به [[قضاوت]] منصوب بود. کتاب «[[الاخبار الموفقیات (کتاب)|الاخبار الموفقیات]]» از آثار معروف اوست. |
| − | ابوعبدالله، | + | {{شناسنامه عالم |
| + | |نام شخصیت = | ||
| + | |نام کامل = زبیر بن بکار قرشی | ||
| + | |تصویر= | ||
| + | |زادروز = ۱۷۲ قمری | ||
| + | |زادگاه = [[مدینه]] | ||
| + | |وفات = ۲۵۶ قمری | ||
| + | |مدفن = [[مکه]] | ||
| + | |اساتید = سفیان بن عیینه، انس بن عیاض، نضر بن شمیل، علی بن محمد مدائنی، [[محمد بن عمر واقدی]]،... | ||
| + | |شاگردان = [[ابن ماجه]]، ابن ابی طاهر، [[احمد بن یحیی بلاذری]]، [[محمد بن جریر طبری|طبری]]، ابوحاتم رازی،... | ||
| + | |آثار = [[الاخبار الموفقیات (کتاب)|الاخبار الموفقیات]]، نسب قریش و اخبارها، اخبار العرب و ایامها، نوادر اخبار النسب، الاوس و الخزرج، المفاخرات، اخبار المدینة، الاختلاف،... | ||
| + | }} | ||
| + | == زندگی‌نامه == | ||
| + | ابوعبدالله، زبیر بن بکار بن عبدالله بن مصعب بن ثابت بن [[عبدالله بن زبیر]]، در حدود سال ۱۷۲ قمری، در [[مدینه]] به دنیا آمد و در همان سرزمین رشد کرد. پدرش، بکّار بن عبدالله، نیز از امرا و قضات بزرگ حکومت [[حکومت بنی عباس|عباسیان]] بود. | ||
| − | + | پس از مرگ بکار، بنا به فرمان [[متوکل|متوکل عباسی]]، زبیر بن بکار به این مقام برگزیده شد و تا آخر عمرش، منصب قضاوت را بر عهده داشت<ref> کشف الیقین، علامه حلی، ص ۴۷۰.</ref> و به میل و خواست خلفای عباسی (یعنی: متوکل، [[منتصر]]، [[مستعین|مستعین]]، [[معتز]] و [[مهتدى|مهتدی]]) در میان مردم داوری می‌نمود. | |
| − | + | زبیر بن بکّار در مدینه، [[مکه]] و [[بغداد]]، علومی مانند [[حدیث]]، [[فقه]]، ادبیات، نسب‌شناسی و تاریخ فراگرفت. شماری از استادان و [[مشایخ]] روایی او عبارت بودند از: سفیان بن عُیینه، انس بن عِیاض، نَضر بن شُمَیل، علی بن محمد مدائنی، محمد بن حسن بن زَباله، ابن ماجِشون، عمویش مُصعَب بن عبداللّه زبیری، و [[محمد بن عمر واقدی]]. زبیر با اسحاق موصلی، ادیب و موسیقی‌دان دربار خلفای عباسی، نیز دیدار و گفتگو کرد و از وی دانش آموخت. | |
| − | + | زبیر بن بکار، همانند جدش [[عبدالله بن زبیر|عبدالله بن زبیر]]، از جهت اعتقادی، از مخالفان و دشمنان [[اهل بیت]] علیهم‌السلام بود و نسبت به مقام شامخ [[امیرالمومنین|امیرالمؤمنین]] علیه‌السلام دشمنی و [[کینه|کینه]] زیادی داشت.<ref> کشف الیقین، ص ۴۷۰.</ref> [[شیخ صدوق|ابن بابویه]] ضمن نقل روایتی، از مناسبات عداوت آمیز وی و پدر و جدش با [[امام رضا علیه السلام|امام رضا]] علیه‌السلام و [[علویان|علویان]] یاد کرده است. [[شیخ مفید|شیخ مفید]] نیز بر آن است که درباره آنچه زبیر راجع به [[بنی هاشم]] ادعا کرده، نمی‌توان اعتماد کرد. | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | + | زبیر بن بکار به خاطر اختلاف با یکی از طالبیین و [[سوگند]] دادنش به [[محراب]] و قبر [[پیامبر اسلام|رسول خدا]] صلی الله علیه و آله، به بیماری برص (پیسی) گرفتار و پاهایش به آن مبتلا شده بود.<ref> وقایع الایام، شیخ عباس قمی، ص ۹۹.</ref> او سرانجام در ۲۳ [[ذی القعده]] سال ۲۵۶ قمری در ۸۴ سالگی در [[مکه|مکه]] معظمه، به کام [[مرگ]] گرفتار آمد و در قبرستان حُجون به خاک سپرده شد.<ref> کشف الیقین، ص ۴۷۰؛ وقایع الایام، ص ۹۹.</ref> | |
| − | + | == آثار و تألیفات == | |
| + | زبیر بن بکار از علمای [[اهل سنت]] و از نَسَب‌شناسان معروف عرب بود و کتاب‌های چندی در أنساب و تاریخ، به رشته تحریر درآورد. اسامی برخی از تألیفاتش، عبارتند از: | ||
| + | #[[الاخبار الموفقیات (کتاب)|الاخبار الموفقیات]]؛ | ||
| + | # نسب قریش و اخبارها؛ | ||
| + | # اخبار العرب و ایامها؛ | ||
| + | # نوادر اخبار النسب؛ | ||
| + | # مزاح النبی(ص)؛ | ||
| + | # الاوس و الخزرج؛ | ||
| + | # النحل؛ | ||
| + | # نوادر المدنیین؛ | ||
| + | # الاختلاف؛ | ||
| + | # العقیق و اخباره؛ | ||
| + | # اغارة کثیر علی الشعراء؛ | ||
| + | # اخبار نُصیب؛ | ||
| + | # اخبار هدبة و زیادة؛ | ||
| + | # اخبار القاری؛ | ||
| + | # المفاخرات؛ | ||
| + | # اخبار المدینة. | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| − | <references/> | + | <references /> |
| − | |||
==منابع== | ==منابع== | ||
| − | + | * مؤسسه تبیان، نرم‌افزار دایرة‌المعارف چهارده معصوم علیهم‌السلام. | |
| − | + | * [[دانشنامه جهان اسلام (کتاب)|دانشنامه جهان اسلام]]، برگرفته از مقاله "زبیر بن بکار"، محمدرضا ناجی، ج۲۱. | |
[[رده:وقایع ماه ذی القعده]] | [[رده:وقایع ماه ذی القعده]] | ||
[[رده:سال ۲۵۶ هجری قمری]] | [[رده:سال ۲۵۶ هجری قمری]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۳ ژوئن ۲۰۲۲، ساعت ۰۸:۰۱
«زبیر بن بکّار» (۱۷۲-۲۵۶ ق)، نسب‌شناس، محدث، ادیب و شاعر عرب در قرن سوم هجری و از نوادگان زبیر بن عوام است. او در مکه معظمه در عصر خلافت عباسیان به قضاوت منصوب بود. کتاب «الاخبار الموفقیات» از آثار معروف اوست.
| نام کامل | زبیر بن بکار قرشی |
| زادروز | ۱۷۲ قمری |
| زادگاه | مدینه |
| وفات | ۲۵۶ قمری |
| مدفن | مکه |
|
| |
| اساتید |
سفیان بن عیینه، انس بن عیاض، نضر بن شمیل، علی بن محمد مدائنی، محمد بن عمر واقدی،... |
| شاگردان |
ابن ماجه، ابن ابی طاهر، احمد بن یحیی بلاذری، طبری، ابوحاتم رازی،... |
| آثار |
الاخبار الموفقیات، نسب قریش و اخبارها، اخبار العرب و ایامها، نوادر اخبار النسب، الاوس و الخزرج، المفاخرات، اخبار المدینة، الاختلاف،... |
محتویات
زندگی‌نامه
ابوعبدالله، زبیر بن بکار بن عبدالله بن مصعب بن ثابت بن عبدالله بن زبیر، در حدود سال ۱۷۲ قمری، در مدینه به دنیا آمد و در همان سرزمین رشد کرد. پدرش، بکّار بن عبدالله، نیز از امرا و قضات بزرگ حکومت عباسیان بود.
پس از مرگ بکار، بنا به فرمان متوکل عباسی، زبیر بن بکار به این مقام برگزیده شد و تا آخر عمرش، منصب قضاوت را بر عهده داشت[۱] و به میل و خواست خلفای عباسی (یعنی: متوکل، منتصر، مستعین، معتز و مهتدی) در میان مردم داوری می‌نمود.
زبیر بن بکّار در مدینه، مکه و بغداد، علومی مانند حدیث، فقه، ادبیات، نسب‌شناسی و تاریخ فراگرفت. شماری از استادان و مشایخ روایی او عبارت بودند از: سفیان بن عُیینه، انس بن عِیاض، نَضر بن شُمَیل، علی بن محمد مدائنی، محمد بن حسن بن زَباله، ابن ماجِشون، عمویش مُصعَب بن عبداللّه زبیری، و محمد بن عمر واقدی. زبیر با اسحاق موصلی، ادیب و موسیقی‌دان دربار خلفای عباسی، نیز دیدار و گفتگو کرد و از وی دانش آموخت.
زبیر بن بکار، همانند جدش عبدالله بن زبیر، از جهت اعتقادی، از مخالفان و دشمنان اهل بیت علیهم‌السلام بود و نسبت به مقام شامخ امیرالمؤمنین علیه‌السلام دشمنی و کینه زیادی داشت.[۲] ابن بابویه ضمن نقل روایتی، از مناسبات عداوت آمیز وی و پدر و جدش با امام رضا علیه‌السلام و علویان یاد کرده است. شیخ مفید نیز بر آن است که درباره آنچه زبیر راجع به بنی هاشم ادعا کرده، نمی‌توان اعتماد کرد.
زبیر بن بکار به خاطر اختلاف با یکی از طالبیین و سوگند دادنش به محراب و قبر رسول خدا صلی الله علیه و آله، به بیماری برص (پیسی) گرفتار و پاهایش به آن مبتلا شده بود.[۳] او سرانجام در ۲۳ ذی القعده سال ۲۵۶ قمری در ۸۴ سالگی در مکه معظمه، به کام مرگ گرفتار آمد و در قبرستان حُجون به خاک سپرده شد.[۴]
آثار و تألیفات
زبیر بن بکار از علمای اهل سنت و از نَسَب‌شناسان معروف عرب بود و کتاب‌های چندی در أنساب و تاریخ، به رشته تحریر درآورد. اسامی برخی از تألیفاتش، عبارتند از:
- الاخبار الموفقیات؛
- نسب قریش و اخبارها؛
- اخبار العرب و ایامها؛
- نوادر اخبار النسب؛
- مزاح النبی(ص)؛
- الاوس و الخزرج؛
- النحل؛
- نوادر المدنیین؛
- الاختلاف؛
- العقیق و اخباره؛
- اغارة کثیر علی الشعراء؛
- اخبار نُصیب؛
- اخبار هدبة و زیادة؛
- اخبار القاری؛
- المفاخرات؛
- اخبار المدینة.
پانویس
منابع
- مؤسسه تبیان، نرم‌افزار دایرة‌المعارف چهارده معصوم علیهم‌السلام.
- دانشنامه جهان اسلام، برگرفته از مقاله "زبیر بن بکار"، محمدرضا ناجی، ج۲۱.
