حریز بن عبدالله سجستانی: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(اضافه کردن رده)
(ویرایش)
 
(۲ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
{{بخشی از یک کتاب}}
+
«حریز بن عبدالله سجستانی» از اصحاب معروف [[امام باقر علیه السلام|امام باقر]] و [[امام صادق علیه السلام|امام صادق]] علیهما السلام است. او از اهل [[کوفه]] بود، لکن به جهت تجارت روغن، مسافرت به سجستان مى‌کرد به «سجستانى» مشهور شد.
  
 +
گفته شده «حریز» در زمان حضرت صادق علیه السلام به جهت قتال با [[خوارج]] سجستان در واکنش به ناسزاگویی آنان به [[امام علی علیه السلام|امام ­علی]] علیه السلام، شمشیر کشید و خود به دست آنان کشته شد.<ref> الاختصاص، ص ۲۰۷.</ref> [[احمد بن علی نجاشی|نجاشی]] تصریح کرده او به دلیل قیام مسلحانه و بدون اجازه امام صادق، مورد سرزنش ایشان قرار گرفت.<ref>نجاشی، ص۱۴۴-۱۴۵؛ کشی، ص۳۳۶.</ref>
  
 +
حریز از فقیهان برجسته عصر خود بوده و [[شیخ طوسی]] و برخی دیگر، وی را از ثقات فقهاء [[شیعه]] به شمار آورده اند. [[یونس بن عبدالرحمن|یونس‌ بن عبدالرحمان]] وی را به‌اعتبار دانش گسترده‌اش در [[فقه]] ستوده و در منابع رجالی [[اهل سنت|اهل سنّت]] نیز از او به عنوان یکی از مشایخ شیعه یاد شده است. [[ابوعمرو کشی|کشی]] از گفتگوی میان حریز و [[ابوحنیفه]]، درباره برخی مسائل فقهی، گزارشی آورده است.
  
 +
عموم روایات حریز به نقل از دو [[فقیه]] برجسته شیعه در کوفه، یعنی [[زرارة بن اعین]] و [[محمد بن مسلم ثقفی کوفی|محمد بن مسلم طحان]] است. از دیگر [[مشایخ]] حریز، [[برید بن معاویه|بُرَید بن معاویه عجلی]]، [[معلی بن خنیس|معلّی‌ بن خُنَیس]] و [[فضیل بن یسار|فُضَیل‌ بن یسار]] بوده‌اند.
  
از معروفترين اصحاب حضرت صادق عليه السلام است و كتبى در عبادات نوشته از جمله (كتاب صلوة) است كه مرجع اصحاب و معتمد عليه و مشهور بوده. و در روايت معروفه حماد است كه به حضرت [[امام صادق]] عليه السلام گفت: «اَنَا اَحْفَطُ كِتابَ حَريزٍ فِى الصَّلوةِ».<ref> تنقيح المقال، 1/261.</ref>
+
حریز سجستانی کتبى در عبادات از جمله «کتاب الصلوة» نوشته است که مرجع اصحاب و معتمد علیه و مشهور بوده و اغلب روایات آن، راجع به [[نماز]] است. و در روایت معروفه [[حماد بن عیسی|حمّاد]] است که به امام صادق علیه السلام گفت: «اَنَا اَحْفَظُ کتابَ حَریزٍ فِى الصَّلوةِ».<ref> تنقیح المقال، ۱/۲۶۱.</ref>
  
و بالجمله؛ او از اهل [[كوفه]] است لكن به جهت تجارت، مسافرت به سجستان مى‌كرد به (سجستانى) مشهور شد و در زمان حضرت صادق عليه السلام شمشير كشيد به جهت قتال [[خوارج]] سجستان.<ref> الاختصاص، ص 207.</ref> و روايت شده كه حضرت او را جدا كرد و محجوب كرد از خودش و او همان است كه يونس بن عبدالرحمن [[فقه]] بسيار از او نقل كرده.<ref> تنقيح المقال، 1/261.</ref>
+
از دیگر آثار حریز، «کتاب الصوم» و «کتاب النوادر» بوده است. [[شیخ طوسی]] اشاره کرده است که تمام آثار حریز از جمله کتب [[اصول اربعمائه‌‌‌|اصول]] شمرده می‌شوند. منقولات وی در کتب «[[الکافی (کتاب)|الکافی]]»، «[[من لایحضره الفقیه (کتاب)|من لایحضره الفقیه]]»، «[[تهذیب الأحکام (کتاب)|تهذیب الاحکام]]» و «[[الاستبصار (کتاب)|الإستبصار]]»، به حدود ۱۸۰۰ [[حدیث]] می رسد.  
  
==پانویس ==
+
==پانویس==
 
<references />
 
<references />
===منبع===
+
==منابع==
 +
 
 +
* [[منتهى الآمال (کتاب)|منتهی الآمال]]، شیخ عباس قمی، باب نهم: در تاریخ حضرت صادق علیه السلام.
 +
* [[دانشنامه جهان اسلام (کتاب)|دانشنامه جهان اسلام]]، برگرفته از مقاله "حریز بن عبدالله سجستانی"، شماره ۶۰۵۸.
 +
* "تضارب آرای شیخ طوسی و نجاشی درباره حریز بن عبدالله سجستانی"، مهدی بیات مختاری، نشریه علوم قرآن و حدیث، ۱۳۹۰  شماره ۸۷.
  
حاج شیخ عباس قمی, منتهی الآمال قسمت دوم، باب نهم: در تاريخ حضرت صادق عليه السلام
 
 
[[Category:اصحاب اهل البیت علیهم السلام]]
 
[[Category:اصحاب اهل البیت علیهم السلام]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۱ دسامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۰:۲۵

«حریز بن عبدالله سجستانی» از اصحاب معروف امام باقر و امام صادق علیهما السلام است. او از اهل کوفه بود، لکن به جهت تجارت روغن، مسافرت به سجستان مى‌کرد به «سجستانى» مشهور شد.

گفته شده «حریز» در زمان حضرت صادق علیه السلام به جهت قتال با خوارج سجستان در واکنش به ناسزاگویی آنان به امام ­علی علیه السلام، شمشیر کشید و خود به دست آنان کشته شد.[۱] نجاشی تصریح کرده او به دلیل قیام مسلحانه و بدون اجازه امام صادق، مورد سرزنش ایشان قرار گرفت.[۲]

حریز از فقیهان برجسته عصر خود بوده و شیخ طوسی و برخی دیگر، وی را از ثقات فقهاء شیعه به شمار آورده اند. یونس‌ بن عبدالرحمان وی را به‌اعتبار دانش گسترده‌اش در فقه ستوده و در منابع رجالی اهل سنّت نیز از او به عنوان یکی از مشایخ شیعه یاد شده است. کشی از گفتگوی میان حریز و ابوحنیفه، درباره برخی مسائل فقهی، گزارشی آورده است.

عموم روایات حریز به نقل از دو فقیه برجسته شیعه در کوفه، یعنی زرارة بن اعین و محمد بن مسلم طحان است. از دیگر مشایخ حریز، بُرَید بن معاویه عجلی، معلّی‌ بن خُنَیس و فُضَیل‌ بن یسار بوده‌اند.

حریز سجستانی کتبى در عبادات از جمله «کتاب الصلوة» نوشته است که مرجع اصحاب و معتمد علیه و مشهور بوده و اغلب روایات آن، راجع به نماز است. و در روایت معروفه حمّاد است که به امام صادق علیه السلام گفت: «اَنَا اَحْفَظُ کتابَ حَریزٍ فِى الصَّلوةِ».[۳]

از دیگر آثار حریز، «کتاب الصوم» و «کتاب النوادر» بوده است. شیخ طوسی اشاره کرده است که تمام آثار حریز از جمله کتب اصول شمرده می‌شوند. منقولات وی در کتب «الکافی»، «من لایحضره الفقیه»، «تهذیب الاحکام» و «الإستبصار»، به حدود ۱۸۰۰ حدیث می رسد.

پانویس

  1. الاختصاص، ص ۲۰۷.
  2. نجاشی، ص۱۴۴-۱۴۵؛ کشی، ص۳۳۶.
  3. تنقیح المقال، ۱/۲۶۱.

منابع

  • منتهی الآمال، شیخ عباس قمی، باب نهم: در تاریخ حضرت صادق علیه السلام.
  • دانشنامه جهان اسلام، برگرفته از مقاله "حریز بن عبدالله سجستانی"، شماره ۶۰۵۸.
  • "تضارب آرای شیخ طوسی و نجاشی درباره حریز بن عبدالله سجستانی"، مهدی بیات مختاری، نشریه علوم قرآن و حدیث، ۱۳۹۰ شماره ۸۷.