حدیث مضطرب‌: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(ویرایش)
 
(۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۱ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
 
{{خوب}}
 
{{خوب}}
 
{{مدخل دائره المعارف|[[فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام]]}}
 
{{مدخل دائره المعارف|[[فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام]]}}
 +
به [[حدیث|حدیثى]] «مضطرب» اطلاق مى‌کنند که متن یا [[سند حدیث|سند]] آن و یا هر دو، مختلف و متفاوت نقل شده باشد؛ خواه از یک راوى یا بیشتر.
  
'''از اقسام [[خبر واحد]]'''
+
اضطراب در سند مانند این که راوى گاه سند را مثلًا از پدر، از جدش نقل کند و گاه از جدش بدون واسطه و گاهى از غیر آن دو و اضطراب در متن، مانند این که حدیث را یک بار به گونه‌اى (مثلًا با زیادى) و یک بار به گونه‌اى دیگر (با نقصان) نقل کند.
  
این عنوان از اصطلاحات [[علم درایه]] است.
+
اضطراب از اسباب ضعف حدیث به شمار مى‌رود، به شرط آن که هر دو حدیث از لحاظ صحت و غیر آن، برابر باشند و یکى بر دیگرى ترجیح نداشته باشد؛ و در صورت ترجیح - مانند این که راوى یکى اضبط از راوى دیگرى باشد -، روایت اضبط مقدم مى‌شود.<ref> وصول الاخیار، ۱۱۲-۱۱۳؛ نهایة الدرایة (سید حسن صدر)، ۲۲۴.</ref>
  
به حدیثى مضطرب اطلاق مى‌كنند كه متن یا سند آن و یا هر دو، مختلف و متفاوت نقل شده باشد؛ خواه از یك راوى یا بیشتر. اضطراب در سند مانند این كه راوى گاه سند را مثلًا از پدر، از جدش نقل كند و گاه از جدش بدون واسطه و گاهى از غیر آن دو و اضطراب در متن، مانند این كه [[حدیث]] را یك بار به گونه‌اى (مثلًا با زیادى) و یك بار به گونه‌اى دیگر (با نقصان) نقل كند.
+
البته در جایى که اضطراب موجب اختلاف در حکم یا خدشه در سند روایت نگردد و حدیث، دیگر شرایط صحت را داشته باشد، [[حجت]] خواهد بود و به مفاد آن عمل مى‌شود.<ref> الدرایة (شهید ثانى)، ۵۳؛ مقباس الهدایة، ۱/۳۸۷.</ref>
  
اضطراب از اسباب ضعف حدیث به شمار مى‌رود، به شرط آن كه هر دو حدیث از لحاظ صحت و غیر آن، برابر باشند و یكى بر دیگرى ترجیح نداشته باشد؛ و در صورت ترجیح، مانند این كه راوى یكى اضبط از راوى دیگرى باشد، روایت اضبط مقدم مى‌شود.<ref> وصول الاخیار/ 112-113؛ نهایة الدرایة (سید حسن صدر)/ 224.</ref>
+
==پانویس==
 
 
البته در جایى كه اضطراب موجب اختلاف در حكم یا خدشه در سند روایت نگردد و حدیث، دیگر شرایط صحت را داشته باشد، حجت خواهد بود و به مفاد آن عمل مى‌شود.<ref> الدرایة (شهید ثانى)/53؛ مقباس الهدایة 1/387.</ref>
 
 
 
==پانویس ==
 
 
<references />
 
<references />
  
 
==منابع==
 
==منابع==
جمعى از پژوهشگران زیر نظر سید محمود هاشمى شاهرودى، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام، جلد ‌3، صفحه 272‌.
+
 
 +
* [[فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام (کتاب)|فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام]]، سید محمود هاشمى شاهرودى، جلد ‌۳، صفحه ۲۷۲‌.
  
 
{{اصطلاحات حدیثی}}
 
{{اصطلاحات حدیثی}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۲ دسامبر ۲۰۲۱، ساعت ۰۶:۰۰


Icon-encycolopedia.jpg

این صفحه مدخلی از فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام است

(احتمالا تصرف اندکی صورت گرفته است)

به حدیثى «مضطرب» اطلاق مى‌کنند که متن یا سند آن و یا هر دو، مختلف و متفاوت نقل شده باشد؛ خواه از یک راوى یا بیشتر.

اضطراب در سند مانند این که راوى گاه سند را مثلًا از پدر، از جدش نقل کند و گاه از جدش بدون واسطه و گاهى از غیر آن دو و اضطراب در متن، مانند این که حدیث را یک بار به گونه‌اى (مثلًا با زیادى) و یک بار به گونه‌اى دیگر (با نقصان) نقل کند.

اضطراب از اسباب ضعف حدیث به شمار مى‌رود، به شرط آن که هر دو حدیث از لحاظ صحت و غیر آن، برابر باشند و یکى بر دیگرى ترجیح نداشته باشد؛ و در صورت ترجیح - مانند این که راوى یکى اضبط از راوى دیگرى باشد -، روایت اضبط مقدم مى‌شود.[۱]

البته در جایى که اضطراب موجب اختلاف در حکم یا خدشه در سند روایت نگردد و حدیث، دیگر شرایط صحت را داشته باشد، حجت خواهد بود و به مفاد آن عمل مى‌شود.[۲]

پانویس

  1. وصول الاخیار، ۱۱۲-۱۱۳؛ نهایة الدرایة (سید حسن صدر)، ۲۲۴.
  2. الدرایة (شهید ثانى)، ۵۳؛ مقباس الهدایة، ۱/۳۸۷.

منابع