احمدیه: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
جز (هند)
 
(۲ نسخهٔ میانیِ همین کاربر نمایش داده نشده است)
سطر ۱: سطر ۱:
اين فرقه منسوب به (ميرزا غلام احمدقديانى ). ( ۱۳۲۸ ۱۲۵۰-ق / ۱۹۰۸ - ۱۸۳۵ م ) مى باشد.
+
فرقه '''«احمدیه»''' یا «قادیانیه»، منسوب به میرزا غلام احمد قادیانى (۱۳۲۸-۱۲۵۰ ق)، فرقه‌‏ای تجدید نظر طلب در عقاید و احکام [[اسلام|اسلامی]] است. اعتقادات قادیانی درباره [[حضرت عیسی علیه السلام|حضرت مسیح]] و [[امام زمان عجل الله فرجه الشریف|مهدی موعود]] (علیهماالسلام) و ادعاهای او درباره مأموریت ویژه از جانب خدا برای تجدید اسلام و دیگر عقاید و دعاوی او، با معتقدات و باورهای مسلّم و مورد [[اجماع]] مسلمانان مخالف است.
 +
[[پرونده:قادیانی.jpg|بندانگشتی|غلام احمد قادیانى]]
  
== شناسائی قادیانی==
+
==شکل‌گیری فرقه==
  
(قاديانى ) از احفا (امير بر لاس ) عموى (امير تيمور گورگانى ) است . وقتى (امير تيمور) ايالت ((كش ) رابه تصرف خود دراورد ت انى خاندان به ((خراسان ) كوچ كردند و تا اواخر قرن دهم هجرى /۱۶ ميلادى / نام داشت و در نزديك رودخانه (بپاس ) دهكده (اسلامپور) (: اسلام شهر) را بنا نهاد.  
+
غلام احمد فرزند مرتضى در سال ۱۲۵۵ ق/۱۸۳۹ م. در قادیان از شهرستان گرداس پور پنجاب از ایالت‏های هند متولّد شد. اجداد غلام احمد در دربار پادشاهان مغول هند مقام یافتند. مرکز بعدى این خاندان شهرستان قادیان واقع در ناحیه گورداس (پنجاب هند) بود.  
  
==مقام اجداد علام احمد در دربار مغول==
+
غلام احمد بیشتر وقت خود را صرف فراگیری [[علوم اسلامی]]، مباحثات علمی و موعظه مردم می‏ کرد. [[منطق]]، [[فلسفه]]، علوم دینی و ادبی را نزد اساتید خود فرا گرفت، و علم [[طب|طبابت]] را نزد پدرش که طبیب ماهری بود آموخت. وی زمانی که [[کشیش|کشیشان]] [[مسیحیت|مسیحی]] به تبلیغات گسترده ‏ای در شبه قاره هند اقدام کرده بودند، به مبارزه با آنها پرداخت و در این باره کتاب «براهین احمدیه» در اثبات حقانیت [[قرآن]] را در چهل سالگی به نگارش درآورد (۱۸۸۰ م) که با استقبال مردم روبرو شد.
  
اجداد غلام احمد در دربار پادشاهان مغول هند مقام يافتند. مركز بعدى اين خاندان شهرستان (قاديان ) واقع در ناحيه ((گورداس ) (پنجاب هند) بود. پدر (غلام احمد) مرتضى نام داشت . غلام احمد در سال ۱۲۵۵ ق / ۱۸۳۹ م در قاديان متولد شد. حرفه پدرش ‍ طبابت بود.
+
غلام احمد بعد وارد خدمت دولت انگلیس شد.
غلام احمد به تحصيلات اسلامى روى آورد و بعد وارد خدمت دولت انگليس شد.
+
از سال ۱۸۶۰ تا ۱۸۶۵ م. در شهر سیالکوت مشغول کار بود. بعدها از کار دولتى کناره گرفت و در زادگاه خود قادیان گوشه گیرى اختیار کرد.  
از سال ۱۸۶۰ تا ۱۸۶۵ م در شهر سيالكوت مشغول كار بود. بعدها از كار دولتى كناره گرفت و در زادگاه خود[[ قاديان]] گوشه گيرى اختيار كرد. چهل سال داشت كه كتاب مذهبى خود را به نام براهين احمديه منتشر كرد (۱۸۸۰ م ). اين كتاب با استقبال مردم روبرو شد.
 
  
==آعاز دعوت==
+
احمد قادیانی در حدود پنجاه سالگى (۱۸۸۹ م) دعوت خویش را آغاز کرد و مدعى شد که از طرف [[خداوند]] به وى [[وحى]] مى شود، و از کسانی است که خداوند هر صد سال یکی از آنها را برمی ‏انگیزد تا دین [[اسلام]] را تجدید کند و ادعا کرد که از طرف خداوند مأمور است از مردم بیعت بگیرد. 
  
در حدود پنجاه سالگى دعوت خويش را آغاز كرد و مدعى شد كه از طرف خداوند به وى وحى مى شود، و اجازه دارد كه بيعت مردم را بپذيرد.
+
غلام احمد معترف بود که بیشتر عمر خود را در تأیید و پیروزی دولت انگلستان سپری کرده است. و در زمان استعمار هندوستان توسط انگلیس چندین رساله و کتاب در تجلیل و حمایت از دولت انگلستان به نگارش درآورد. این ارتباط و دلبستگی بعد از غلام احمد نیز در پیروان او ادامه داشت.  
در سال ۱۹۰۴ خود را ([[مسيح]]) و (مهدى موعود) و (تاراكريشنا) خواند.
 
قاديانى گفت : ( حضرت (عيسى ) را به دار نزده اند، بلكه او از دست دشمنان گرخته و به ([[هند|هندوستان]] ) هجرت كرده و در (كشمير) اقامت نموده و به تعليم ([[انجيل]]) پرداخته است . (عيسى ) پس از ۱۲۰ سال زندگى درگذشت و در (سرى ناگر) به خاك سپرده شد و مرقد او امروز به قبر (يوذاسف ) مشهور است .) پس از مرگ قايانى ، پيروان او شخصى را به نام (مولوى نورالدين ) به جانشينى او انتخاب كردند.
 
پس از چندى پسر ۲۵ ساله اش (ميرزابشير الدين محمود احمد) را به عنوان (خليفة المسيح الثانى ) برگزيدند. وى چهل سال خلافت كرد. و نظم جديدى به مذهب قاديانى داد.
 
  
==اختلاف با عقاید مسلمانان==
+
قادیانی در سال ۱۹۰۴ م. خود را مسیح و مهدى موعود و تاراکریشنا خواند.
 +
قادیانى گفت: [[حضرت عیسى]] را به دار نزده اند، بلکه او از دست دشمنان گرخته و به هندوستان هجرت کرده و در کشمیر اقامت نموده و به تعلیم [[انجیل]] پرداخته است. عیسى پس از ۱۲۰ سال زندگى درگذشت و در سرى ناگر به خاک سپرده شد و مرقد او امروز به قبر یوذاسف مشهور است.
  
عقايد احمديه با عقايد عامه مسلمانان اختلاف زيادى ندارد، اختلاف در سه اصل است :
+
محققان در تاریخ فرقه احمدیه و سیر عقاید آن مى گویند که غلام احمد خود را ابتدا متجدد (مجدد) قرن چهاردهم هجرى معرفى کرد و بعدا ادعاى [[نبوت]] کرد. و مدعى [[مهدویت]] و رجعت مسیح شد.
 +
قادیانى به مشایخ [[تصوف|صوفیه]] ارادت بسیار داشت و [[معجزه]] را براى پیامبران ضرورى نمى دانست.
  
۱ - طبيعت مسيح يافتن .
+
غلام احمد قادیانی در سال ۱۹۰۸م. در شهر لاهور در [[پاکستان]] از دنیا رفت و جسد او به قادیان منتقل و در آنجا به خاک سپرده شد. پس از مرگ قادیانى، پیروان او شخصى را به نام مولوى نورالدین به جانشینى او انتخاب کردند.
 +
پس از چندى پسر ۲۵ ساله اش میرزا بشیرالدین محمود احمد را به عنوان خلیفة المسیح الثانى برگزیدند که نظم جدیدى به مذهب قادیانى داد. محمود احمد به عنوان خلیفه دوم احمدیه تا سال ۱۹۶۵ م. به مدت پنجاه و یک سال رهبری این فرقه را به عهده داشت. از جمله کتاب‏های وی [[تفسیر قرآن|تفسیر]] کبیر قرآن است.
  
۲ - دعوى مهدويت غلام احمد.
+
مرکز این فرقه ابتدا در قادیان بود و بعد از تشکیل دولت پاکستان به این کشور منتقل شد و در قصبه ربوه در ۱۰۴ کیلومترى لاهور پاکستان استقرار یافت. بر طبق آمار خود قادیانیه، قریب به نیم میلیون مؤمن احمدى وجود دارد که در حدود نیمى از آنها در [[پاکستان]] و بقیه به‌طور یکسان میان هندوستان و دیگر نقاط، بویژه در افریقا و اندونزى تقسیم شده‌اند.
  
۳ - انكار جهاد اسلامى .
+
گروه احمدیه باید حداقل یک چهارم درآمد خود را به صندوق انجمن بپردازند.
 +
یک مجلس ‍مشورتى هم دارند که اعضاى آن بیشتر انتخابى هستند تا انتصابى. کسانى که مذهب احمدیه را مى پذیرند، باید احمدى زاده باشند یا رسما اظهار ایمان کنند:
 +
(گواهى مى دهم که تنها خداوند بزرگ را باید پرستید. او کسى است که انباز و شریک ندارد. من مى کوشم تا به همه قوانین اسلام عمل کنم. من [[پیامبر اسلام|محمد]] (صلى الله علیه و آله) پیامبر [[اسلام]] را [[خاتم الأنبیاء|خاتم پیامبران]] مى دانم و نیز به تمام دعوى هاى میرزا غلام احمد قادیانى اعتقاد دارم).
  
غلام احمدمى گويد: (در زمان ما نبايد جهاد به جنگ وشمشير باشدت بلكه جهاد به معناى كوشش است كه پيروان مذهب بايد در گسترش آن عقيده با صلح و آرامش به جاى آوردند.)
+
پس از چندى گروهى از جماعت احمدیه جدا شدند و غلام احمد را متجدد خواندند نه یک پیامبر و تأکید دارند که او ادعاى پیامبرى نکرده است. این فرقه اقلیت را تشکیل مى دهند ولى در فعالیت مذهبى خود پرشور مى باشند و مى کوشند مردم را به اسلام دعوت کنند نه به آئین خود. در کشورهاى انگلیسى زبان براى اشاعه مذهب خود انتشارات فراوانى دارند. این گروه را انجمن اشاعه اسلام احمدیه گویند. مرکز تبلیغات انجمن در لندن، برلن و جاکارتا در اندونزى است.
(قاديانيه ) خود را (جماعه احمديه ) نيز مى گويند وگاهى آنن را (ميزائيه ) مى نامند.
 
  
== جغرافیای این فرقه==
+
==عقاید احمدیه==
  
آمارى كه از خودداده اند ،نزديك به نيم ميليون نفر در كشورهاى مختلف مى باشد. كه حدود نيمى از آنان در [[پاكستان]] وبقيه در [[هند|هندوستان]] و كشورهاى آفريقائى زندگى مى كنند.
+
عقاید احمدیه با عقاید عامه مسلمانان اختلاف زیادى ندارد، جز در سه اصل که همین اصول، گمراهی آنها را نشان می‌دهد:
گروه احمديه بايد حداقل يك چهارم درآمد خود را به صندوق انجمن بپردازند.
 
مركز جديد اين جماعت در (ربوه ) پاكستان قرار دارد. يك مجلس ‍ مشورتى هم دارند كه اعضاى آن بيشتر انتخابى هستند تا انتصابى .
 
(ربوه ) در ۱۰۴ كيلومترى ([[لاهور]]) پاكستان واقع است .
 
كسانى كه مذهب (احمديه ) رامى پذيرند، بايد احمدى زاده باشند يا رسما اظهار (ايمان ) كنند:
 
(گواهى مى دهم كه تنها خداوند بزرگ را بايد پرستيد.اوكسى است كه انباز و شريك ندارد.من مى كوشم تابه همه قوانين اسلام عمل كنم . من (محمد) صلى الله عليه و آله ) پيامبر اسلام را خاتم پيامبران مى دانم و نيز به تمام دعوى هاى ميرزا (غلام احمد) قاديانى اعتقاد دارم .)
 
پس ازچندى گروهى از جماعت (احمديه ) جدا شدند و (غلام احمد) را (متجدد) خواندند نه يك (پيامبر) و تاءكيد دارند كه ادعاى (پيامبرى ) نكرده است . اين فرقه (اقليت ) راتشكيل مى دهند ولى در فعاليت مذهبى خود پرشومى باشند و مى كوشند مردم را به اسلامى دعوت كنند نه بهآئين خود.در كشورهاى انگليسى زبان براى اشاعه مذهب خودانتشارات فراوانى دارند.اين گروه را (انجمن اشاعه اسلام احمديه ) گويند. مركز تبليغات انجمن در (لندن )، (برلن ) و (([[جاكارتا]]) (در [[اندونزى]] ) است
 
  
==نظر محققان==
+
* الف. طبیعت مسیح یافتن؛ به گفته قادیانی، [[حضرت عیسی]](ع) بر روی صلیب از دنیا نرفت بلکه بی هوش گردید و پایین آورده شد و هنگامی که جراحت‏های او بهبود یافت به هند رفت و پس از مدتی به مرگ طبیعی از دنیا رفت. قبر مسیح(ع) نزدیک خطه پنجاب در «سرینگر» کشمیر واقع است. او اعتقاد مسیحیان به رستاخیز عیسی در [[آخرالزمان]] را قبول ندارد، لذا [[احادیث]] مربوط به رجوع دوباره عیسی مسیح را [[تأویل]] کرده و گفته است منظور، خود عیسی نیست بلکه فردی شبیه به عیسی و تجلی اوست. او معتقد بود که به دلیل ضلالت بیش از حد مسیحیان و انحراف مردم از دین حق و فراگیری فساد، تباهی، ظلم و کذب در سراسر جهان، خداوند حضرت عیسی(ع) را از فتنه‏ های امتش مطلع کرد و وقتی حضرت مسیح(ع) فهمید امتش همه اهل زمین را هلاک و از راه حق دور می‏ سازند، ناراحت شد و برای کمک به ستم دیده ‏ها و مظلومان، نائبی از خداوند درخواست کرد که متحد و مشابه با حقیقت و جوهر او و به رنگ اعضا و جوارحش باشد و خداوند نیز وی (غلام احمد قادیانی) را به نیابت حضرت مسیح(ع)، انتخاب کرد تا صلیب را که مسیحیان تعظیمش می ‏کنند بشکند و خوک را بکشد.
 +
* ب. دعوى [[مهدویت|مهدویت]]؛ غلام احمد احادیثی را که درباره [[امام زمان عجل الله فرجه الشریف|مهدی موعود]] آمده و ایشان را از اولاد [[حضرت فاطمه]] دختر [[پیامبر|پیامبر اکرم]] معرفی می‏ کند ضعیف می ‏داند. وی با توجه به حدیثی که در بعضی از کتب [[اهل سنت]] آمده و اکثر علمای اهل سنت آن را معتبر نمی‏ دانند بر این عقیده است که مهدی و عیسی یکی می ‏باشند. غلام احمد در مورد مبعوث بودنش از جانب خداوند در مراحل مختلف، ادعاهای گوناگونی را مطرح کرده است. ابتدا بدون ادعای [[نبوت]] یا [[ولایت]] مدعی شد که از جانب خداوند به او الهام می ‏شود. پس از مدتی قائل شد که خداوند هر صد سال یک بار کسی را برمی ‏انگیزد تا [[دین]] این ملت را تجدید کند؛ سپس مدعی شد همچنان که سلسله نبوت بر پیامبر اسلام خاتمه یافت، سلسله ولایت نیز بر وی خاتمه یافته است، وی خود را خاتم اولیا معرفی نمود و این که هیچ ولیّی بعد از او نیست مگر آن که بر عهد او باشد. تا این مرحله، او خود را نبی نمی ‏دانست، امّا خود را محدث و کلیم الله می‏ شمرد. پس از چندی مدعی شد فرشته [[وحی]] بر او نازل می‏ شود و زمان نزول وحی بر او به اندازه زمان نزول وحی بر پیامبر اسلام است. او در آخرین مرحله ادعای خود، معتقد شد به این که عنایات الهی اقتضا کرده نبی یا محدثی را مبعوث کند که به دین الهی خدمت کند، آن هم در وقت ضرورت که همه جا را فساد و تباهی فرا گرفته است. او خود را نبی مبعوث دانست. مراد غلام احمد از لفظ ختم نبوت، کمالات نبوت بود او خود را کاملاً مطیع [[قرآن]] و [[شریعت]] پیامبری می ‏دانست.
 +
* ج. انکار [[جهاد]] اسلامى؛ احمدیه معتقدند حکم جهاد مخصوص دوران صدر اسلام است چرا که تعداد مسلمانان اندک بود و آنان برای حفظ جان خود ناگزیر به جنگیدن با مخالفان و کشتن آنان بودند. اکنون زمان جهاد با شمشیر گذشته است و هنگامه جهاد با قلم و دعوت است. از این رو حتی [[امام مهدی]] در هنگام ظهور با شمشیر به جنگ کفّار نمی‏ رود. غلام احمد مى گوید: در زمان ما نباید جهاد به جنگ و شمشیر باشد، بلکه جهاد به معناى کوشش است که پیروان مذهب باید در گسترش آن عقیده با صلح و آرامش به جاى آوردند. از این رو، جهاد با شمشیر نزد این فرقه حرام است.
  
محققان در تاريخ فرقه احمديه و سير عقايد آن مى گويند كه غلام احمد خود را ابتدا ((متجدد) / مجدد؟ / قرن چهاردهم هجرى معرفى كرد و بعدا ادعاى ((نبوت ) كرد. و مدعى (([[مهدويت]] ) و ((رجعت مسيح ) شد.
+
==مخالفت با احمدیه==
قاديانى به مشايخ [[صوفيه]] ارادت بسيار داشت ومعجزه را براى پيامبران ضرورى نمى دانست .
+
اعتقادات غلام احمد درباره [[حضرت عیسی علیه السلام|حضرت مسیح]](ع) و [[امام زمان عجل الله فرجه الشریف|مهدی موعود]](عج) و ادعاهای او درباره مأموریت ویژه از جانب خدا برای تجدید [[اسلام]] و دیگر عقاید و دعاوی او، با معتقدات و باورهای مسلمانان سازگاری ندارد. بدین جهت، همه مذاهب اسلامی ادعای میرزا غلام احمد را رد کرده، و صدها کتاب، مقاله، [[فتوا]] و سخنرانی و تجمع بر ضد این فرقه در اکثر کشورهای اسلامی نوشته و صادر شد. از جمله کتاب‌های منتشر شده عبارت‌اند از: القادیانی و القادیانیه (جمعی از علمای [[پاکستان]])، دفع اوهام توضیح المرام فی الرد علی القادیانیه (شیخ سلیمان ظاهر عاملی)، موقف الامة الاسلامیة من القادیانیه (جمعی از نویسندگان) و ... . به فتوای [[امام خمینی]]، اگر شخصی از فرقه احمدیه، ادعاهای غلام احمد قادیانی را مبنی بر ادعای [[نبوّت]] بپذیرد [[کفر|کافر]] است.
پس از مرگ قاديانى پيروان او به دوگروه تقسيم شدند: عده اى دنبال فرزندش راگرفتند و گروهى پيرامون (مولامحمدعلى ) جمع شدند.
 
اقوال و آراء از تاءويلات صوفيه و اسماعيليه گرفته شده است .
 
  
==مخالفت برخی دولت ها با احمدیه==
+
دولت پاکستان سعى کرد براى نابودى این فرقه، آنان را متهم به انکار [[خاتمیت]] [[پیامبر اسلام]] نماید.
 +
دولت [[عربستان]] که پیرو آئین [[وهابیت|وهابیت]] است، با این فرقه عناد بسیارى دارد و از ورود این افراد به [[حجاز]] جلوگیرى مى کند.
 +
[[محمد اقبال لاهوری|اقبال لاهورى]] از مخالفان این فرقه بود. علماى مناطق شبه قاره هند، پاکستان، [[مصر]]، [[سوریه]] و [[عراق]] علیه قادیانیه موضع گرفتند. در سال ۱۳۶۳ ق. از سوی تمام علمای مذاهب اسلامی در شبه قاره هند، فتوای [[تکفیر]] قادیانی‏ها صادر شد و در سال ۱۳۹۴ ق (۱۹۷۴م) کنفرانس بزرگی با شرکت علمای تمام مذاهب و فرق اسلامی در [[مکه]] مکرمه تشکیل گردید و طی بیانیه ‏ای، فرقه احمدیه تکفیر گردید و وجود آنان خطر بزرگی برای اسلام دانسته شد.
  
دولت پاكستان سعى كرد براى نابودى اين فرقه ، آنان را متهم به انكار خاتميت پيامبر اسلام نمايد:
+
==منابع==
دولت [[عربستان]] كه پيرو آئين وهابيت است ، با اين فرقه عناد بسيارى دارد و از ورود اين افراد به حجاز جلوگيرى مى كند.
 
[[اقبال لاهورى]] از مخالفان اين فرقه بود. علماى مناطق شبه قاره هند، پاكستان ، [[مصر]]، [[سوريه]] و [[عراق]] عليه قاديانيه موضع گرفتند.
 
(گويا چون از ورود حجاز منع شده اند، زادگاه غلام احمد را (مكه ) خويش قرار دادند) (؟!).
 
تاريخ و عقايداين فرقه از سوى متعصبان مذاهب مختلف اسلامى تحريف شده و اقاويلى به آن نسبت داده اند.
 
  
==منبع==
+
*تاریخ ادیان و مذاهب جهان، عبدالله مبلغی آبادانی، ج۳ ص۲۸۳، در دسترس: [http://www.adyannet.com/book/3823 پایگاه اطلاع‌رسانی فرق و ادیان و مذاهب].
 
+
*"فرقه احمدیه"، اسماعیل آذری‌نژاد، مجله کلام اسلامی، ۱۳۸۳، شماره ۵۰.
عبدالله مبلغی آبادانی، تاریخ ادیان و مذاهب جهان ،ج3 ، ص  283 در دسترس در  [http://www.adyannet.com/book/3823 پایگاه اطلاع رسانی فرق و ادیان و مذاهب] بازیابی: دوازدهم مرداد 1394
+
*[https://www.islamquest.net/fa/archive/id12713 "فرقه احمدیه"، سایت اسلام کوئست].
  
 
[[رده:ادیان و فرق]]
 
[[رده:ادیان و فرق]]
 +
[[رده:فرقه های انحرافی در اسلام]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۵ سپتامبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۷:۱۲

فرقه «احمدیه» یا «قادیانیه»، منسوب به میرزا غلام احمد قادیانى (۱۳۲۸-۱۲۵۰ ق)، فرقه‌‏ای تجدید نظر طلب در عقاید و احکام اسلامی است. اعتقادات قادیانی درباره حضرت مسیح و مهدی موعود (علیهماالسلام) و ادعاهای او درباره مأموریت ویژه از جانب خدا برای تجدید اسلام و دیگر عقاید و دعاوی او، با معتقدات و باورهای مسلّم و مورد اجماع مسلمانان مخالف است.

غلام احمد قادیانى

شکل‌گیری فرقه

غلام احمد فرزند مرتضى در سال ۱۲۵۵ ق/۱۸۳۹ م. در قادیان از شهرستان گرداس پور پنجاب از ایالت‏های هند متولّد شد. اجداد غلام احمد در دربار پادشاهان مغول هند مقام یافتند. مرکز بعدى این خاندان شهرستان قادیان واقع در ناحیه گورداس (پنجاب هند) بود.

غلام احمد بیشتر وقت خود را صرف فراگیری علوم اسلامی، مباحثات علمی و موعظه مردم می‏ کرد. منطق، فلسفه، علوم دینی و ادبی را نزد اساتید خود فرا گرفت، و علم طبابت را نزد پدرش که طبیب ماهری بود آموخت. وی زمانی که کشیشان مسیحی به تبلیغات گسترده ‏ای در شبه قاره هند اقدام کرده بودند، به مبارزه با آنها پرداخت و در این باره کتاب «براهین احمدیه» در اثبات حقانیت قرآن را در چهل سالگی به نگارش درآورد (۱۸۸۰ م) که با استقبال مردم روبرو شد.

غلام احمد بعد وارد خدمت دولت انگلیس شد. از سال ۱۸۶۰ تا ۱۸۶۵ م. در شهر سیالکوت مشغول کار بود. بعدها از کار دولتى کناره گرفت و در زادگاه خود قادیان گوشه گیرى اختیار کرد.

احمد قادیانی در حدود پنجاه سالگى (۱۸۸۹ م) دعوت خویش را آغاز کرد و مدعى شد که از طرف خداوند به وى وحى مى شود، و از کسانی است که خداوند هر صد سال یکی از آنها را برمی ‏انگیزد تا دین اسلام را تجدید کند و ادعا کرد که از طرف خداوند مأمور است از مردم بیعت بگیرد.

غلام احمد معترف بود که بیشتر عمر خود را در تأیید و پیروزی دولت انگلستان سپری کرده است. و در زمان استعمار هندوستان توسط انگلیس چندین رساله و کتاب در تجلیل و حمایت از دولت انگلستان به نگارش درآورد. این ارتباط و دلبستگی بعد از غلام احمد نیز در پیروان او ادامه داشت.

قادیانی در سال ۱۹۰۴ م. خود را مسیح و مهدى موعود و تاراکریشنا خواند. قادیانى گفت: حضرت عیسى را به دار نزده اند، بلکه او از دست دشمنان گرخته و به هندوستان هجرت کرده و در کشمیر اقامت نموده و به تعلیم انجیل پرداخته است. عیسى پس از ۱۲۰ سال زندگى درگذشت و در سرى ناگر به خاک سپرده شد و مرقد او امروز به قبر یوذاسف مشهور است.

محققان در تاریخ فرقه احمدیه و سیر عقاید آن مى گویند که غلام احمد خود را ابتدا متجدد (مجدد) قرن چهاردهم هجرى معرفى کرد و بعدا ادعاى نبوت کرد. و مدعى مهدویت و رجعت مسیح شد. قادیانى به مشایخ صوفیه ارادت بسیار داشت و معجزه را براى پیامبران ضرورى نمى دانست.

غلام احمد قادیانی در سال ۱۹۰۸م. در شهر لاهور در پاکستان از دنیا رفت و جسد او به قادیان منتقل و در آنجا به خاک سپرده شد. پس از مرگ قادیانى، پیروان او شخصى را به نام مولوى نورالدین به جانشینى او انتخاب کردند. پس از چندى پسر ۲۵ ساله اش میرزا بشیرالدین محمود احمد را به عنوان خلیفة المسیح الثانى برگزیدند که نظم جدیدى به مذهب قادیانى داد. محمود احمد به عنوان خلیفه دوم احمدیه تا سال ۱۹۶۵ م. به مدت پنجاه و یک سال رهبری این فرقه را به عهده داشت. از جمله کتاب‏های وی تفسیر کبیر قرآن است.

مرکز این فرقه ابتدا در قادیان بود و بعد از تشکیل دولت پاکستان به این کشور منتقل شد و در قصبه ربوه در ۱۰۴ کیلومترى لاهور پاکستان استقرار یافت. بر طبق آمار خود قادیانیه، قریب به نیم میلیون مؤمن احمدى وجود دارد که در حدود نیمى از آنها در پاکستان و بقیه به‌طور یکسان میان هندوستان و دیگر نقاط، بویژه در افریقا و اندونزى تقسیم شده‌اند.

گروه احمدیه باید حداقل یک چهارم درآمد خود را به صندوق انجمن بپردازند. یک مجلس ‍مشورتى هم دارند که اعضاى آن بیشتر انتخابى هستند تا انتصابى. کسانى که مذهب احمدیه را مى پذیرند، باید احمدى زاده باشند یا رسما اظهار ایمان کنند: (گواهى مى دهم که تنها خداوند بزرگ را باید پرستید. او کسى است که انباز و شریک ندارد. من مى کوشم تا به همه قوانین اسلام عمل کنم. من محمد (صلى الله علیه و آله) پیامبر اسلام را خاتم پیامبران مى دانم و نیز به تمام دعوى هاى میرزا غلام احمد قادیانى اعتقاد دارم).

پس از چندى گروهى از جماعت احمدیه جدا شدند و غلام احمد را متجدد خواندند نه یک پیامبر و تأکید دارند که او ادعاى پیامبرى نکرده است. این فرقه اقلیت را تشکیل مى دهند ولى در فعالیت مذهبى خود پرشور مى باشند و مى کوشند مردم را به اسلام دعوت کنند نه به آئین خود. در کشورهاى انگلیسى زبان براى اشاعه مذهب خود انتشارات فراوانى دارند. این گروه را انجمن اشاعه اسلام احمدیه گویند. مرکز تبلیغات انجمن در لندن، برلن و جاکارتا در اندونزى است.

عقاید احمدیه

عقاید احمدیه با عقاید عامه مسلمانان اختلاف زیادى ندارد، جز در سه اصل که همین اصول، گمراهی آنها را نشان می‌دهد:

  • الف. طبیعت مسیح یافتن؛ به گفته قادیانی، حضرت عیسی(ع) بر روی صلیب از دنیا نرفت بلکه بی هوش گردید و پایین آورده شد و هنگامی که جراحت‏های او بهبود یافت به هند رفت و پس از مدتی به مرگ طبیعی از دنیا رفت. قبر مسیح(ع) نزدیک خطه پنجاب در «سرینگر» کشمیر واقع است. او اعتقاد مسیحیان به رستاخیز عیسی در آخرالزمان را قبول ندارد، لذا احادیث مربوط به رجوع دوباره عیسی مسیح را تأویل کرده و گفته است منظور، خود عیسی نیست بلکه فردی شبیه به عیسی و تجلی اوست. او معتقد بود که به دلیل ضلالت بیش از حد مسیحیان و انحراف مردم از دین حق و فراگیری فساد، تباهی، ظلم و کذب در سراسر جهان، خداوند حضرت عیسی(ع) را از فتنه‏ های امتش مطلع کرد و وقتی حضرت مسیح(ع) فهمید امتش همه اهل زمین را هلاک و از راه حق دور می‏ سازند، ناراحت شد و برای کمک به ستم دیده ‏ها و مظلومان، نائبی از خداوند درخواست کرد که متحد و مشابه با حقیقت و جوهر او و به رنگ اعضا و جوارحش باشد و خداوند نیز وی (غلام احمد قادیانی) را به نیابت حضرت مسیح(ع)، انتخاب کرد تا صلیب را که مسیحیان تعظیمش می ‏کنند بشکند و خوک را بکشد.
  • ب. دعوى مهدویت؛ غلام احمد احادیثی را که درباره مهدی موعود آمده و ایشان را از اولاد حضرت فاطمه دختر پیامبر اکرم معرفی می‏ کند ضعیف می ‏داند. وی با توجه به حدیثی که در بعضی از کتب اهل سنت آمده و اکثر علمای اهل سنت آن را معتبر نمی‏ دانند بر این عقیده است که مهدی و عیسی یکی می ‏باشند. غلام احمد در مورد مبعوث بودنش از جانب خداوند در مراحل مختلف، ادعاهای گوناگونی را مطرح کرده است. ابتدا بدون ادعای نبوت یا ولایت مدعی شد که از جانب خداوند به او الهام می ‏شود. پس از مدتی قائل شد که خداوند هر صد سال یک بار کسی را برمی ‏انگیزد تا دین این ملت را تجدید کند؛ سپس مدعی شد همچنان که سلسله نبوت بر پیامبر اسلام خاتمه یافت، سلسله ولایت نیز بر وی خاتمه یافته است، وی خود را خاتم اولیا معرفی نمود و این که هیچ ولیّی بعد از او نیست مگر آن که بر عهد او باشد. تا این مرحله، او خود را نبی نمی ‏دانست، امّا خود را محدث و کلیم الله می‏ شمرد. پس از چندی مدعی شد فرشته وحی بر او نازل می‏ شود و زمان نزول وحی بر او به اندازه زمان نزول وحی بر پیامبر اسلام است. او در آخرین مرحله ادعای خود، معتقد شد به این که عنایات الهی اقتضا کرده نبی یا محدثی را مبعوث کند که به دین الهی خدمت کند، آن هم در وقت ضرورت که همه جا را فساد و تباهی فرا گرفته است. او خود را نبی مبعوث دانست. مراد غلام احمد از لفظ ختم نبوت، کمالات نبوت بود او خود را کاملاً مطیع قرآن و شریعت پیامبری می ‏دانست.
  • ج. انکار جهاد اسلامى؛ احمدیه معتقدند حکم جهاد مخصوص دوران صدر اسلام است چرا که تعداد مسلمانان اندک بود و آنان برای حفظ جان خود ناگزیر به جنگیدن با مخالفان و کشتن آنان بودند. اکنون زمان جهاد با شمشیر گذشته است و هنگامه جهاد با قلم و دعوت است. از این رو حتی امام مهدی در هنگام ظهور با شمشیر به جنگ کفّار نمی‏ رود. غلام احمد مى گوید: در زمان ما نباید جهاد به جنگ و شمشیر باشد، بلکه جهاد به معناى کوشش است که پیروان مذهب باید در گسترش آن عقیده با صلح و آرامش به جاى آوردند. از این رو، جهاد با شمشیر نزد این فرقه حرام است.

مخالفت با احمدیه

اعتقادات غلام احمد درباره حضرت مسیح(ع) و مهدی موعود(عج) و ادعاهای او درباره مأموریت ویژه از جانب خدا برای تجدید اسلام و دیگر عقاید و دعاوی او، با معتقدات و باورهای مسلمانان سازگاری ندارد. بدین جهت، همه مذاهب اسلامی ادعای میرزا غلام احمد را رد کرده، و صدها کتاب، مقاله، فتوا و سخنرانی و تجمع بر ضد این فرقه در اکثر کشورهای اسلامی نوشته و صادر شد. از جمله کتاب‌های منتشر شده عبارت‌اند از: القادیانی و القادیانیه (جمعی از علمای پاکستان)، دفع اوهام توضیح المرام فی الرد علی القادیانیه (شیخ سلیمان ظاهر عاملی)، موقف الامة الاسلامیة من القادیانیه (جمعی از نویسندگان) و ... . به فتوای امام خمینی، اگر شخصی از فرقه احمدیه، ادعاهای غلام احمد قادیانی را مبنی بر ادعای نبوّت بپذیرد کافر است.

دولت پاکستان سعى کرد براى نابودى این فرقه، آنان را متهم به انکار خاتمیت پیامبر اسلام نماید. دولت عربستان که پیرو آئین وهابیت است، با این فرقه عناد بسیارى دارد و از ورود این افراد به حجاز جلوگیرى مى کند. اقبال لاهورى از مخالفان این فرقه بود. علماى مناطق شبه قاره هند، پاکستان، مصر، سوریه و عراق علیه قادیانیه موضع گرفتند. در سال ۱۳۶۳ ق. از سوی تمام علمای مذاهب اسلامی در شبه قاره هند، فتوای تکفیر قادیانی‏ها صادر شد و در سال ۱۳۹۴ ق (۱۹۷۴م) کنفرانس بزرگی با شرکت علمای تمام مذاهب و فرق اسلامی در مکه مکرمه تشکیل گردید و طی بیانیه ‏ای، فرقه احمدیه تکفیر گردید و وجود آنان خطر بزرگی برای اسلام دانسته شد.

منابع