قطب الدین راوندی: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
جز (مهدی موسوی صفحهٔ قطب راوندى را به قطب الدین راوندی که تغییرمسیر بود منتقل کرد)
 
(۱۲ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
−
قطب الدین ابوالحسین سعید بن عبد الله بن حسین بن هبة الله راوندی کاشانی (متوفای 573 هجری قمری) معروف به قطب راوندی محدث، مفسر، متکلم، فقیه، فیلسوف و مورخ بزرگ شیعه در قرن ششم هجری است. وی از شاگردان شیخ طبرسی صاحب تفسیر مجمع البیان و صاحب تألیفات بسیاری بوده که معروف ترین اثر وی کتاب الخرائج و الجرائح است. مدفن وی در حرم حضرت معصومه (س) در قم می باشد.  
+
قطب الدین ابوالحسین سعید بن عبد الله بن حسین بن هبة الله راوندی کاشانی معروف به قطب راوندی (م، ۵۷۳ ق)، [[محدث]]، مفسر، متکلم، [[فقیه]]، فیلسوف و مورخ بزرگ [[شیعه]] در قرن ششم هجری است.
 +
وی از شاگردان [[شیخ طبرسی]] صاحب تفسیر [[مجمع البیان]] و صاحب تألیفات بسیاری بوده که معروف ترین اثر وی کتاب [[الخرائج و الجرائح]] است. قطب راوندی خود به [[قرآن]] عشق می‌ورزید و در راه نشر معارف آن پرتلاش بود اما تأثیر نفس قدسی استادش طبرسی بزرگ، در اندیشه و آثار گران سنگ او نقش بسزایی داشت و از این رو، آثار و تألیفات قطب راوندی، رنگ خدایی و بوی [[وحی]] به خود گرفت.<ref> الغدیر، ج ۵، ص ۳۸۰، [[روضات الجنات]]، میرزا محمدباقر خوانساری، ج ۴، ص ۷.</ref>
 +
{{شناسنامه عالم
 +
|نام کامل = قطب الدین راوندی
 +
|تصویر= [[پرونده:Ghotboldin-ravandi.jpg]]
 +
|زادروز = 
 +
|زادگاه =  کاشان، راوند
 +
|وفات =    ۵۷۳ قمری
 +
|مدفن =  [[قم]]
 +
|اساتید =  [[شیخ طبرسی]]، محمد بن علی حلبی، محمد بن علی تمیمی نیشابوری،...
 +
|شاگردان = احمد بن علی طبرسی، حسین بن سعید بن هبه الله، محمد بن الحسن البغدادی،...
 +
|آثار = [[الخرائج و الجرائح]]، [[فقه القرآن]]، تهافت الفلاسفه،...
 +
}}
  
−
==زادگاه و نیاكان==
+
==زادگاه و نیاکان==
 +
زادگاه او «راوند»، در آن زمان روستایی در نزدیکی کاشان بود زادگاه عالمان بسیاری شناخته می‌شد. به گونه‌ای که [[آقا بزرگ تهرانی]] بیش از ده نفر از بزرگان راوند را منحصر قرن ششم یاد می‌کند.<ref> الثقات العیون فی سادس القرون، [[آقا بزرگ تهرانی]]، ص ۱۰۳.</ref>
  
−
«راوند» كه در آن زمان روستایی در نزدیكی كاشان بود زادگاه عالمان بسیاری شناخته می‌شد. به گونه‌ای كه [[آقا بزرگ تهرانی]] بیش از ده نفر از بزرگان راوند را منحصر قرن ششم یاد می‌كند.<ref> الثقات العیون فی سادس القرون، [[آقا بزرگ تهرانی]]، ص 103.</ref>
+
قطب رواندی فرزند «هبه الله بن حسین بن هبه الله بن حسن راوندی» بود. گرچه اطلاعات کافی از همه نیاکان او بدست نیامده، همین اندازه معلوم است که پدر و جد قطب ‌الدین، از عالمان و برجستگان آن دیار بوده‌اند.<ref> همان، ص ۱۲۴، [[امل الآمل]]، و عامل، ج ۲، ص ۱۲۵؛ [[اعیان الشیعه]]، سید محسن امین عاملی، ج ۷، ص ۲۶۰.</ref> از دوران کودکی او نیز چیزی در دست نیست.
  
−
«سعید» گلی از بوستان مكتب محمدی بود كه از آن دیار برخاست و قلب ‌الدین لقب یافت او فرزند «هبه الله بن حسین بن هبه الله بن حسن راوندی» بود. گرچه اطلاعات كافی از همه نیاكان او بدست نیامده، همین اندازه معلوم است كه پدر و جد قطب ‌الدین، از عالمان و برجستگان آن دیار بوده‌اند.<ref> همان، ص 124، [[امل الآمل]]، و عامل، ج 2، ص 125؛ [[اعیان الشیعه]]، سید محسن امین عاملی، ج 7، ص 260.</ref> با تأسف تاریخچه و شرح حالی از تولد و دوران كودكی او نیز بدست نیامده است.
+
==تحصیلات و استادان==
  
−
==تحصیلات==
+
رواندی علاوه بر پدر، از محضر بزرگان دیگری استفاده کرده است. بنابر آن چه در [[ریاض العلماء]] آمده است، قطب الدین روایاتی از بزرگان حدیث در شهرهای [[اصفهان]]، [[خراسان]] و همدان شنیده و نقل کرده است.<ref> [[ریاض العلماء]]، میرزا عبدالله افندی، ج ۲، ص ۴۳۵.</ref> و از این روزنه می‌توان به مسافرت های علمی او به شهرهای مختلف پی برد. چنان که قرار داشتن [[قبر]] شریف او در شهر [[قم]]، دلیلی بر استفاده او از محضر استادان آن دیار است.  
−
 
 
−
فرزانه برومند راوند، علاوه بر پدر، از محضر بزرگان دیگری استفاده كرده است. قطب الدین خوشه‌چین خرمن عالمانی است كه ثمره اندیشه‌شان قرن های متمادی مشام انسان ها را معطر ساخته است. افكار بزرگ شخصیت هایی چون [[شیخ صدوق]]، [[سید مرتضی]]، [[سید رضی]] و [[شیخ طوسی]]، در اندیشه و تفكر او جای پیدا كرده و با نقل [[حدیث]] از شاگردان آنان، جوهره علمی و عملی او نضج یافته است.
 
−
 
 
−
بنابر آن چه در [[ریاض العلماء]] آمده است، قطب الدین روایاتی از بزرگان حدیث در شهرهای اصفهان، خراسان و همدان شنیده و نقل كرده است.<ref> [[ریاض العلماء]]، میرزا عبدالله افندی، ج 2، ص 435.</ref> و از این روزنه می‌توان به مسافرت های علمی او به شهرهای مختلف پی برد. چنان كه قرار داشتن [[قبر]] شریف او در شهر قم، دلیلی بر استفاده او از محضر استادان آن دیار است.  
 
  
 
برخی از استادان او عبارت اند از:
 
برخی از استادان او عبارت اند از:
  
−
# ابوجعفر محمد بن علی بن محسن حلبی. او موفق به درك محضر شیخ طوسی شده و قطب الدین راوندی از وی روایت نقل كرده است.
+
#[[شیخ طبرسی]]. قطب راوندی شاگر ممتاز شیخ طبرسی بوده است و این امتیاز و شایستگی شاگرد، به حدی رسیده که قطب را با او و او را با قطب می‌شناسند.
−
# ابوالحسن محمد بن علی بن عبدالصمد تمیمی نیشابوری. او از شاگردان فرزند شیخ طوسی بوده است.
+
#ابوجعفر محمد بن علی بن محسن حلبی. او موفق به درک محضر [[شیخ طوسی]] شده و قطب الدین راوندی از وی روایت نقل کرده است.
−
# سید ابوالبركات محمد بن اسماعیل مشهدی. وی از شاگردان شیخ طوسی بوده است و علاوه بر قطب الدین منتجب الدین (صاحب كتاب الفهرست) و [[امام ضیاء الدین]] از جمله شاگردانش بوده‌اند.
+
#ابوالحسن محمد بن علی بن عبدالصمد تمیمی نیشابوری. او از شاگردان فرزند شیخ طوسی بوده است.
−
# صفی الدین مرتضی بن داعی بن قاسم. او از شاگردان شیخ طوسی و مؤلف كتاب تبصره العوام است.
+
#سید ابوالبرکات محمد بن اسماعیل مشهدی. وی از شاگردان شیخ طوسی بوده است و علاوه بر قطب الدین منتجب الدین (صاحب کتاب الفهرست) و امام ضیاء الدین از جمله شاگردانش بوده‌اند.
−
# شیخ الساده مجتبی بن داعی بن قاسم. ایشان نیز همچون برادرش از محدثان بزرگ بوده و قطب الدین از این دو برادر روایت نقل كرده است.
+
#صفی الدین مرتضی بن داعی بن قاسم. او از شاگردان شیخ طوسی و مؤلف کتاب تبصره العوام است.
−
# ابوالفضل عبدالرحیم بن احمد شیبانی.
+
#شیخ الساده مجتبی بن داعی بن قاسم. ایشان نیز همچون برادرش از محدثان بزرگ بوده و قطب الدین از این دو برادر روایت نقل کرده است.
−
# ابوجعفر محمد بن مرزبان. از شاگردان [[شیخ مفید]] است كه قطب‌الدین در كتاب [[قصص الانبیاء]] از او روایت نقل كرده است.
+
#ابوالفضل عبدالرحیم بن احمد شیبانی.
−
# هبه الله بن دعویدار. از شاگردان شیخ صدوق بشمار آمده است.
+
#ابوجعفر محمد بن مرزبان. از شاگردان [[شیخ مفید]] است که قطب‌الدین در کتاب [[قصص الانبیاء]] از او روایت نقل کرده است.
−
# ابوجعفر بن كمیح.
+
#هبة الله بن دعویدار. از شاگردان [[شیخ صدوق]] بشمار آمده است.
−
# ابونصر الغاری.
+
#ابوجعفر بن کمیح.
−
# ابوصمصام احمد بن سعید طوسی.
+
#ابونصر الغاری.
−
# ابوالحسین احمد بن محمد بن علی مرشكی.
+
#ابوصمصام احمد بن سعید طوسی.
−
# ابوسعید حسن بن علی لارآبادی.
+
#ابوالحسین احمد بن محمد بن علی مرشکی.
−
# ابوالقاسم حسن بن محمد حدیقی.
+
#ابوسعید حسن بن علی لارآبادی.
−
# ابو صمصام ذوالفقار بن محمد بن معبد حسینی.
+
#ابوالقاسم حسن بن محمد حدیقی.
−
 
+
#ابو صمصام ذوالفقار بن محمد بن معبد حسینی.
−
علاوه بر آن ها، نام هفت نفر از بزرگان و اندیشه‌وران آن عصر در شمار استادان قطب الدین قرار دارد.<ref> الثقات العیون فی سادس القرون، ص 15، 62، 66، 82، 99، 135، 158، 178، 196، 240، 242، 250، 274، 276، 288، 297، 299، 302، 332، 333؛ ریاض العلماء، ج 5، ص 62؛ الغدیر، [[علامه امینی]]، ج 5، ص 381.</ref>
 
−
 
 
−
==شخصیت علمی‌ قطب راوندی==
 
  
−
ابوعلی فضل بن حسن بن فضل طبرسی، معروف به «امین الدین» از بزرگترین دانشمندان و مفسران شیعی در قرن ششم هجری است. [[شیخ طبرسی]] با خلق [[تفسیر]] بی‌نظیر از [[قرآن]] كریم به نام «[[مجمع البیان]]» جاودانگی نام و یاد خویش را موجب گشت.
+
علاوه بر آنها، نام هفت نفر از بزرگان و اندیشه‌وران آن عصر در شمار استادان قطب الدین قرار دارد.<ref> الثقات العیون فی سادس القرون، ص ۱۵، ۶۲، ۶۶، ۸۲، ۹۹، ۱۳۵، ۱۵۸، ۱۷۸، ۱۹۶، ۲۴۰، ۲۴۲، ۲۵۰، ۲۷۴، ۲۷۶، ۲۸۸، ۲۹۷، ۲۹۹، ۳۰۲، ۳۳۲، ۳۳۳؛ ریاض العلماء، ج ۵، ص ۶۲؛ الغدیر، [[علامه امینی]]، ج ۵، ص ۳۸۱.</ref>
−
 
 
−
گرچه او بیش از دهها اثر مفید همچون «[[اعلام الوری]]» از خود به جا گذاشت، تفسیر قرآن (مجمع البیان) برای شناساندن شخصیت علمی‌اش از همه ممتازتر است.<ref> شرح زندگانی این مفسر بزرگ را در كتاب [[شیخ طبرسی]] (از مجموعه دیدار با ابرار) نوشته محمدباقر پورامینی مطالعه كنید.</ref> قطب راوندی شاگر ممتاز شیخ طبرسی بوده است و این امتیاز و شایستگی شاگرد، به حدی رسیده كه قطب را با او و او را با قطب می‌شناسند.
 
−
 
 
−
قطب راوندی خود به قرآن عشق می‌ورزید و در راه نشر معارف آن پرتلاش بود اما تأثیر نفس قدسی استادش طبرسی بزرگ، در اندیشه و آثار گران سنگ او نقش بسزایی داشت و از این رو، آثار و تألیفات قطب راوندی، رنگ خدایی و بوی [[وحی]] به خود گرفت.<ref> الغدیر، ج 5، ص 380، [[روضات الجنات]]، میرزا محمدباقر خوانساری، ج 4، ص 7.</ref>
 
  
 
==شاگردان==
 
==شاگردان==
  
−
راوندی دانشمند بزرگ و وارسته قرن ششم از چهره‌های درخشانی است كه فرزانگان بسیاری از محضر نورانی‌اش به فیض رسیده و دانش اندوخته و خود نیز شمع فروزان محافل علمی گردیده‌اند.
+
#احمد بن علی بن عبدالجبار طبرسی. او علاوه بر [[قضاوت]] به نقل [[حدیث]] نیز می‌پرداخت.
 +
#حسین بن سعید بن هبه الله. وی فرزند دانشور قطب‌الدین بوده و از او به عنوان شهید یاد شده است.
 +
#علی بن عبدالجبار بن محمد. از دانشمندان و فقهای بنام.
 +
#علی بن محمد المدائنی.
 +
#محمد بن الحسن البغدادی.
 +
#محمد بن سعید بن هبه الله. او فرزند دیگر قطب راوندی است که به ظهیرالدین معروف بود.<ref> الثقات العیون فی سادس القرون، ص ۱۳، ۷۵، ۱۹۲، ۲۰۶، ۲۵۴.</ref>
 +
#همچنین محمد بن علی معروف به «[[ابن شهر آشوب]]» نویسنده کتاب «[[معالم العلماء]]» از قطب الدین به عنوان استاد خویش نام برده و چند کتاب وی را ثبت کرده است.<ref> [[معالم العلماء]]، [[ابن شهر آشوب]]، ص ۵۵.</ref>
  
−
از میان انبوه جویندگان علم كه از خرمن فضل راوندی خوشه ‌چینی كرده‌اند نام فرزندان وی درخششی ویژه دارد. او نه تنها در [[مسجد]] و منزل و مكتب بلكه در سفر و حضر، به نورافشانی پرداخته و شاگردان بسیاری را به جامعه اسلامی آن روز ارائه داده است. شاگردان قطب الدین چهره‌های برجسته‌ای هستند كه از وی به نقل روایت پرداخته‌اند.
+
==آثار و تألیفات==
  
−
برخی از آنان عبارت‌اند از:
+
قطب الدین راوندی آثار بسیاری دارد و در بیشتر رشته‌های [[علوم اسلامی]] تالیف نموده است. از جمله آنها می توان به آثار زیر اشاره نمود:
  
−
# احمد بن علی بن عبدالجبار طبرسی. او علاوه بر [[قضاوت]] به نقل [[حدیث]] نیز می‌پرداخت.
+
#«ام القرآن».
−
# حسین بن سعید بن هبه الله. وی فرزند دانشور قطب‌الدین بوده و از او به عنوان [[شهید]] یاد شده است.
+
#«تفسیر القرآن» در دو جلد.
−
# علی بن عبدالجبار بن محمد. از دانشمندان و فقهای بنام.
+
#«خلاصه التفاسیر» در ده جلد.
−
# علی بن محمد المدائنی.
+
#«شرح آیات المشکله فی التنزیه».
−
# محمد بن الحسن البغدادی.
+
#«اللباب فی فضل آیه الکرسی».
−
# محمد بن سعید بن هبه الله. او فرزند دیگر قطب راوندی است كه به ظهیرالدین معروف بود.<ref> الثقات العیون فی سادس القرون، ص 13، 75، 192، 206، 254.</ref>
+
#«الناسخ والمنسوخ من القرآن».<ref> الذریعه، آقا بزرگ تهرانی، ج ۲، ص ۳۰۳؛ ج ۴، ص ۳۰۱؛ ج ۷، ص ۲۲۰؛ ج ۱۳، ص ۵۶؛ ج ۱۸، ص ۲۸۰؛ ج ۲۴، ص ۱۴.</ref>
 +
#«[[الخرایج والجرایح]]». این کتاب که معروفترین آثار قطب بشمار می‌آید در بیان مسائل [[علم کلام|کلامی]] و [[عقاید]] بوده و در برگیرنده هفت کتاب پیرامون مسأله [[معجزه]] و شیوه زندگی [[رسول خدا]] صلی الله علیه و آله است.
 +
#«ام المعجزات». نام کتابی است که راوندی پس از چندی به عنوان «تتمه الخرایج» به نگارش درآورد.
 +
#«الاختلافات». این کتاب در برگیرنده اختلاف های کلامی بین [[شیخ مفید]] و [[سید مرتضی]] (علم الهدی) بوده و ۹۵ مسأله اختلافی در آن بررسی شده است.
 +
#«تهافت الفلاسفه». این کتاب که نشان دهنده دانش فلسفی قطب است در موضوع [[حکمت]] و [[فلسفه]] نگارش شده و به تناقض گویی فلاسفه پرداخته است.
 +
#«جواهر الکلام فی شرح مقدمه الکلام». شرحی بر کتاب «مقدمه الکلام» [[شیخ طوسی]] در [[علم کلام]] است.<ref> ریاض العلماء، ج ۲، ص ۴۲۴ و ۴۲۵؛ الذریعه، ج ۴، ص ۵۰۲؛ ج ۵، ص ۲۷۷.</ref>
 +
#«آیات الاحکام». این کتاب آیاتی از [[قرآن کریم]] را که مربوط به مسائل فقهی و [[احکام]] دینی است مورد بحث و بررسی قرار داده است.
 +
#«احکام الاحکام».
 +
#«الانجاز». شرحی است بر کتاب «الایجاز فی الفرائض» شیخ طوسی.
 +
#«حل المعقود فی الجمل والعقود».
 +
#«الشافیه فی الغسله الثانیه».
 +
#«الخمس».
 +
#«من حضره الاداء و علیه القضاء».
 +
#«رساله الفقهاء».
 +
#«مشکلات النهایه».
 +
#«المنتهی فی شرح النهایه». این کتاب به شرح نهایه [[شیخ طوسی]] پرداخته و در ده جلد به چاپ رسیده است.
 +
#«الرائع فی الشرایع».
 +
#«النیات فی جمیع العبادات».
 +
#«نهایه النهایه».
 +
#[[«فقه القرآن»]]. این کتاب گرانسنگ با تلاش و کوششی ستودنی به دست توانمند قطب راوندی نوشته شده است. او در کتاب فوق تمام آیات قرآنی را که به احکام فقهی مربوط بوده است به ترتیب ابواب فقه دسته‌بندی کرده و در دو جلد به یادگار نهاده است.
 +
#«تحفه العلیل». در موضوع [[دعا]] و آداب آن و [[احادیث]] مربوط به امراض و بلاها.
 +
#«رساله فی صحه احادیث اصحابنا». موضوع آن بیان صحت احادیثی است که علمای شیعه نقل کرده‌اند.
 +
#«شرح الکلمات المائه». شامل شرح صد کلمه از سخنان حضرت [[امام علی]] علیه السلام.
 +
#«ضیاء الشهاب». شرحی بر کتاب شهاب الاخبار قاضی سلامه مصری.
 +
#«لباب الاخبار».
 +
#«لب اللباب». اخبار و احادیثی در موضوع اخلاق.
 +
#«مزار». کتابی بزرگ در موضوع زیارتنامه‌ها.
 +
#«المجالس فی الحدیث».
 +
#«[[دعوات]]» معروف به سلوه الحزین. موضوع این کتاب ارزشمند مربوط به آداب دعاها و تأثیر آن ها است که در چهار باب تدوین گشته است.
 +
#«جنی الجنتین». در تاریخ اولاد [[امام هادی]] علیه السلام و [[امام حسن عسکری]] علیه السلام.
 +
#«[[قصص الانبیاء راوندی (کتاب)|قصص الانبیاء]]». در این کتاب تاریخ و شرح زندگی [[پیامبران]] از زبان روایات بیان شده است.<ref> معالم العلماء، ص ۵۵.</ref>
 +
#«المستقصی». نام کتابی از راوندی در علم [[اصول فقه]] است. این کتاب شرحی بر «[[الذریعه الی اصول الشریعه (کتاب)|الذریعه]]» سید مرتضی در [[اصول فقه‌‌‌‌|علم اصول]] می‌باشد.<ref> الذریعه، ج ۲۱، ص ۱۳.</ref>
 +
#«التغریب فی التعریب».
 +
#«الاغراب فی الاعراب».
 +
#«شرح العوامل المأئه». شامل صد عامل در [[علم نحو]].
 +
#«غریب النهایه». در شرح لغت های مشکل فقهی کتاب نهایه [[شیخ طوسی]].
 +
#«نفثه المصدور». این کتاب دیوان اشعار قطب راوندی است.<ref> الذریعه، ج ۴، ص ۲۲۸، ج ۱۳، ص ۳۷۲، ج ۱۶، ص ۵۰.</ref>
 +
#«[[منهاج البراعة في شرح نهج‌البلاغة (راوندی) (کتاب)|منهاج البراعة فی شرح نهج‌البلاغة]]» کتابی است  در شرح [[نهج البلاغة (کتاب)|نهج‌البلاغه]] سید رضى.
  
−
محمد بن علی معروف به «[[ابن شهر آشوب]]» از ستارگان درخشان تشیع و برجسته‌ترین شاگردان قطب بود. «ابن شهر آشوب» در كتاب خویش «[[معالم العلماء]]» با یادی از قطب الدین به عنوان استاد خویش نام چند كتاب وی را ثبت كرده است.<ref> [[معالم العلماء]]، [[ابن شهر آشوب]]، ص 55.</ref><ref> شرح حال این دانشمند بزرگ در مجموعه دیدار با ابرار به قلم آقای محمدرحیم بیگ محمدی نگاشته شده است.</ref>
+
==قطب راوندی از نگاه بزرگان==
  
−
==دانش و آثار==
+
* [[علامه امینی]] درباره وی می نویسد: راوندى یکى از پیشوایان علماى [[شیعه]]، برگزیده این طایفه و یکی از اساتید [[فقه]] و [[حدیث]] و از نوابغ و رجال علم و ادب است. هیچ گونه عیبى در اثار فراوانش و هیچ غباری در فضایل و تلاش ها و خدمات دینى و اعمال نیکو و کتب ارزنده اش وجود ندارد.<ref> الغدیر، ج ۵، ص ۳۷۹. </ref>
−
 
+
* صاحب [[روضات الجنات (کتاب)|روضات الجنات]] مفصلا به تجلیل وی پرداخته است. در ابتدای معرفی قطب راوندی می گوید: فقیه، فردی شاخص و موثق که دارای تصنیفات متعدد است. <ref> روضات الجنات، ج ۴، ص ۶ و ۷. </ref>
−
مردان خدا الگوهای روشنی هستند كه به رغم مشكلات و كمبودهای عصر خویش، همه تلاش و همتشان خدمت به [[اسلام]] عزیز و احیای مجد و عظمت آن بوده است. آنان با عشق به [[قرآن]] مجید و [[اهل بیت]] علیهم السلام به نشر و پخش آثار ایشان پرداخته، همواره از سرچشمه زلال ابدیت سیراب می‌شوند.
+
* [[میرزا عبدالله افندی|میرزا عبدالله افندی اصفهانی]] درباره وی این گونه گفته است: شیخ، امام فقیه، قطب الدین راوندی، شخصى فاضل، عالم، متبحر، فقیه، محدث، متکلم، آشناى به اخبار و احادیث و شاعر بوده است.<ref> ریاض العلماء، ج ۲، ص ۴۱۹. </ref>
−
 
+
* [[حاج شیخ عباس قمی|شیخ عباس قمی]] درباره وی می نویسد: وی عالم، متبحر،‌ فقیه، محدث، مفسر، محقق ... و از بزرگ ترین محدثان شیعه است.<ref> الکنی و الالقاب، ج ۳، ص ۷۲. </ref>
−
قطب الدین راوندی در زمره مردان بزرگی است كه با دانش فراوان خود پس از بهره‌مندی از علوم مختلف و تبحر در آن ها، حلقه زرینی در سلسله حافظان و راویان معارف اسلامی گردید و در بیشتر رشته‌های علوم اسلامی تبحر و تخصص خود را به نمایش گذارد كه می‌توان به آثار زیر اشاره نمود:
+
* [[ابن حجرعسقلانی|ابن حجر عسقلانی]] از بزرگان [[اهل سنت]] درباره وی می گوید: او بر مذهب شیعه و در جمیع علوم فاضل است و در همه انواع، صاحب تصنیف است.<ref> لسان المیزان، ج ۳، ص ۴۸. </ref>
−
 
 
−
# «ام القرآن».
 
−
# «تفسیر القرآن» در دو جلد.
 
−
# «خلاصه التفاسیر» در ده جلد.
 
−
# «شرح آیات المشكله فی التنزیه».
 
−
# «اللباب فی فضل آیه الكرسی».
 
−
# «الناسخ والمنسوخ من القرآن».<ref> الذریعه، آقا بزرگ تهرانی، ج 2، ص 303؛ ج 4، ص 301؛ ج 7، ص 220؛ ج 13، ص 56؛ ج 18، ص 280؛ ج 24، ص 14.</ref>
 
−
# «الخرایج والجرایح». این كتاب كه معروفترین آثار قطب بشمار می‌آید در بیان مسائل كلامی و عقاید بوده و در برگیرنده هفت كتاب پیرامون مسأله [[معجزه]] و شیوه زندگی [[رسول خدا]] صلی الله علیه و آله است.
 
−
# «ام المعجزات». نام كتابی است كه راوندی پس از چندی به عنوان «تتمه الخرایج» به نگارش درآورد.
 
−
# «الاختلافات». این كتاب در برگیرنده اختلاف های كلامی بین [[شیخ مفید]] و [[سید مرتضی]] (علم الهدی) بوده و 95 مسأله اختلافی در آن بررسی شده است.
 
−
# «تهافت الفلاسفه». این كتاب كه نشان دهنده دانش فلسفی قطب است در موضوع [[حكمت]] و [[فلسفه]] نگارش شده و به تناقض گویی فلاسفه پرداخته است.
 
−
# «جواهر الكلام فی شرح مقدمه الكلام». شرحی بر كتاب «مقدمه الكلام» [[شیخ طوسی]] در [[علم كلام]] است.<ref> ریاض العلماء، ج 2، ص 424 و 425؛ الذریعه، ج 4، ص 502؛ ج 5، ص 277.</ref>
 
−
# «آیات الاحكام». این كتاب آیاتی از [[قرآن كریم]] را كه مربوط به مسائل فقهی و [[احكام]] دینی است مورد بحث و بررسی قرار داده است.
 
−
# «احكام الاحكام».
 
−
# «الانجاز». شرحی است بر كتاب «الایجاز فی الفرائض» شیخ طوسی.
 
−
# «حل المعقود فی الجمل والعقود».
 
−
# «الشافیه فی الغسله الثانیه».
 
−
# «الخمس».
 
−
# «من حضره الاداء و علیه القضاء».
 
−
# «رساله الفقهاء».
 
−
# «مشكلات النهایه».
 
−
# «المنتهی فی شرح النهایه». این كتاب به شرح نهایه [[شیخ طوسی]] پرداخته و در ده جلد به چاپ رسیده است.
 
−
# «[[الرائع فی الشرایع]]».
 
−
# «[[النیات فی جمیع العبادات]]».
 
−
# «[[نهیه النهایه]]».
 
−
# «فقه القرآن». این كتاب گرانسنگ با تلاش و كوششی ستودنی به دست توانمند قطب راوندی نوشته شده است. او در كتاب فوق تمام آیات قرآنی را كه به احكام فقهی مربوط بوده است به ترتیب ابواب فقه دسته‌بندی كرده و در دو جلد به یادگار نهاده است.
 
−
# «[[تحفه العلیل]]». در موضوع [[دعا]] و آداب آن و [[احادیث]] مربوط به امراض و بلاها.
 
−
# «رساله فی صحه احادیث اصحابنا». موضوع آن بیان صحت احادیثی است كه علمای شیعه نقل كرده‌اند.
 
−
# «شرح الكلمات المائه». شامل شرح صد كلمه از سخنان حضرت [[امام علی]] علیه السلام.
 
−
# «ضیاء الشهاب». شرحی بر كتاب شهاب الاخبار قاضی سلامه مصری.
 
−
# «لباب الاخبار».
 
−
# «لب اللباب». اخبار و احادیثی در موضوع اخلاق.
 
−
# «مزار». كتابی بزرگ در موضوع زیارتنامه‌ها.
 
−
# «المجالس فی الحدیث».
 
−
# «دعوات» معروف به سلوه الحزین. موضوع این كتاب ارزشمند مربوط به آداب دعاها و تأثیر آن ها است كه در چهار باب تدوین گشته است.
 
−
# «جنی الجنتین». در تاریخ اولاد [[امام هادی]] علیه السلام و [[امام حسن عسکری]] علیه السلام.
 
−
# «قصص الانبیاء». در این كتاب تاریخ و شرح زندگی [[پیامبران]] از زبان روایات بیان شده است.<ref> معالم العلماء، ص 55.</ref>
 
−
# «المستقصی». نام كتابی از راوندی در علم [[اصول فقه]] است. این كتاب شرحی بر «[[الذریعه]]» سید مرتضی در علم اصول می‌باشد.<ref> الذریعه، ج 21، ص 13.</ref>
 
−
# «التغریب فی التعریب».
 
−
# «الاغراب فی الاعراب».
 
−
# «شرح العوامل المأئه». شامل صد عامل در [[علم نحو]].
 
−
# «غریب النهایه». در شرح لغت های مشكل فقهی كتاب نهایه [[شیخ طوسی]].
 
−
# «نفثه المصدور». این كتاب دیوان اشعار قطب راوندی است.<ref> الذریعه، ج 4، ص 228، ج 13، ص 372، ج 16، ص 50.</ref>
 
−
 
 
−
 
 
−
== قطب راوندی از نگاه بزرگان و عالمان ==
 
−
 
 
−
علامه امینی درباره وی می نویسد: راوندى یکى از پیشوایان علماى شیعه، برگزیده این طایفه و یکی از اساتید فقه و حدیث و از نوابغ و رجال علم و ادب است. هیچ گونه عیبى در اثار فراوانش و هیچ غباری در فضایل و تلاش ها و خدمات دینى و اعمال نیکو و کتب ارزنده اش وجود ندارد.<ref> الغدیر، ج 5، ص 379. </ref>
 
−
 
 
−
صاحب روضات الجنات مفصلا به تجلیل وی پرداخته است. در ابتدای معرفی قطب راوندی می گوید: فقیه، فردی شاخص و موثق که دارای تصنیفات متعدد است. <ref> روضات الجنات، ج 4، ص 6 و 7. </ref>
 
−
 
 
−
میرزا عبدالله افندی اصفهانی درباره وی این گونه گفته است: شیخ، امام فقیه، قطب الدین راوندی، شخصى فاضل، عالم، متبحر، فقیه، محدث، متکلم، آشناى به اخبار و احادیث و شاعر بوده است.<ref> ریاض العلماء، ج 2، ص 419. </ref>
 
−
 
 
−
شیخ عباس قمی درباره وی می نویسد: وی عالم، متبحر،‌ فقیه، محدث، مفسر، محقق ... و از بزرگ ترین محدثان شیعه است.<ref> الکنی و الالقاب، ج 3، ص 72. </ref>
 
−
 
 
−
ابن حجر عسقلانی از بزرگان اهل سنت درباره وی می گوید: او بر مذهب شیعه و در جمیع علوم فاضل است و در همه انواع، صاحب تصنیف است.<ref> لسان المیزان، ج 3، ص 48. </ref>  
 
  
 
==وفات==
 
==وفات==
  
−
چهاردم [[شوال]] 573 ق. آسمان شهر [[قم]] رنگی دیگر به خود گرفته بود و عالمان و اندیشمندان و دوستداران [[اهل بیت]] ‌علیهم السلام در خانه قطب راوندی، بر بالین یكی از بزرگمردان گرد آمده بودند. نزدیكی های اذان ظهر بود كه نسیم عطرآگین [[بهشت]] مشام راوندی را نوازش داد و شبنم اشك از دیدگان زنان و كودكان سرازیر گشت و جهان [[اسلام]] در عزای یكی از فرهیختگان مكتب اهل بیت علیهم السلام به سوگ نشست.
+
قطب رواندی در چهاردم [[شوال]] ۵۷۳ ق وفات نمود و جوار مرقد مطهر [[حضرت معصومه]] علیهاالسلام به خاک سپرده شد. حضرت [[آیه الله مرعشی نجفی]] رحمه الله به پاس خدمات او، سنگ قبری بلند و به یاد ماندنی را بر فرازش به یادگار نهاد.  
−
 
 
−
پس از مراسم تشییع پیكر پاك آن فرزانه در جوار مرقد مطهر [[حضرت معصومه]] علیهماالسلام به خاك سپرده شد و [[روح]] «سعید» محدثان با زمزمه «عاش سعیدا و مات سعیدا» به [[ملكوت]] اعلی پر كشید.
 
−
 
 
−
از آن پس جسم مطهرش با كتاب ها و نوشته‌هایش جاودانه شد و روزی كه پس از هشت قرن تعمیرگران صحن مطهر حضرت معصومه علیهماالسلام با پیكر سالم و سیمای نورانیش روبرو شدند چیزی جز این منزلت را برای او تصور نكردند كه باید جسم مطهرش چون روح شاهد و ناظرش بر حوزه فقاهت اهل بیت علیهم السلام تا قیام [[قیامت]] سالم بماند.  
 
−
 
 
−
حضرت [[آیه الله مرعشی نجفی]] رحمه الله به پاس خدمات او، سنگ قبری بلند و به یاد ماندنی را بر فرازش به یادگار نهاد تا زائران حرم فاطمه معصومه علیهماالسلام در ابتدای ورود و خروج از صحن مباركش چشمانشان به قبر این فرزانه بزرگ روشن شود.
 
  
 
==پانویس==
 
==پانویس==
−
<references/>
+
<references />
  
 
==منابع==
 
==منابع==
−
*تلخيص از مجموعه گلشن ابرار، جلد 1، زندگی نامه "سعيد بن هبه الله راوندى" از عبدالوحيد وفايي
+
 
 +
*مجموعه [[گلشن ابرار (کتاب)|گلشن ابرار]]، جلد ۱، زندگی نامه "سعید بن هبه الله راوندى" از عبدالوحید وفایی.
  
 
*[http://wikishia.net/view/%D8%B3%D8%B9%DB%8C%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D9%87%D8%A8%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D8%B1%D8%A7%D9%88%D9%86%D8%AF%DB%8C ویکی شیعه]، بازیابی: 20 بهمن 1392.
 
*[http://wikishia.net/view/%D8%B3%D8%B9%DB%8C%D8%AF_%D8%A8%D9%86_%D9%87%D8%A8%D8%A9_%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87_%D8%B1%D8%A7%D9%88%D9%86%D8%AF%DB%8C ویکی شیعه]، بازیابی: 20 بهمن 1392.
  
−
'''پیوندها'''
+
'''پیوندها:'''
−
* '''[http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource.do?action=resource&id=64318&scope=GGExsrZOLQxdRuz8vqkdhgukfmwpSpoh&flowLastAction=view&from=search&query=%D9%82%D8%B7%D8%A8%20%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%8A%D9%86&field=&collectionPID=0&lang=&count=20&execute=true زندگينامه (عربی)]'''
+
 
 +
*'''[http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource.do?action=resource&id=64318&scope=GGExsrZOLQxdRuz8vqkdhgukfmwpSpoh&flowLastAction=view&from=search&query=%D9%82%D8%B7%D8%A8%20%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%8A%D9%86&field=&collectionPID=0&lang=&count=20&execute=true زندگينامه (عربی)]'''
  
−
* '''[http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource.do?action=resource&id=64227&scope=GGExsrZOLQxA-5uMUrpFj1c_wH8-sUC4&flowLastAction=view&from=search&query=%D9%82%D8%B7%D8%A8%20%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%8A%D9%86%20%D8%B1%D8%A7%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%8A&field=&collectionPID=0&lang=&count=20&execute=true زندگينامه]'''
+
*'''[http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource.do?action=resource&id=64227&scope=GGExsrZOLQxA-5uMUrpFj1c_wH8-sUC4&flowLastAction=view&from=search&query=%D9%82%D8%B7%D8%A8%20%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%8A%D9%86%20%D8%B1%D8%A7%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%8A&field=&collectionPID=0&lang=&count=20&execute=true زندگينامه]'''
  
−
* '''[http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource.do?action=resource&id=38279&scope=95YYli2geUGz1S8AwbpvXIjyLpBenykM&flowLastAction=view&from=search&query=%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B9%D9%88%D8%A7%D8%AA&field=&collectionPID=0&lang=&count=20&execute=true کتاب الدعوات]'''
+
*'''[http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource.do?action=resource&id=38279&scope=95YYli2geUGz1S8AwbpvXIjyLpBenykM&flowLastAction=view&from=search&query=%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B9%D9%88%D8%A7%D8%AA&field=&collectionPID=0&lang=&count=20&execute=true کتاب الدعوات]'''
  
−
* '''[http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource.do?action=resource&id=64821&scope=GGExsrZOLQy0cnd5EmahRk3myXWt71d8&flowLastAction=view&from=search&query=%D9%82%D8%B7%D8%A8%20%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%8A%D9%86%20%D8%B1%D8%A7%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%8A&field=&collectionPID=0&lang=&count=20&execute=true کتاب ألقاب الرسول وعترته]'''
+
*'''[http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource.do?action=resource&id=64821&scope=GGExsrZOLQy0cnd5EmahRk3myXWt71d8&flowLastAction=view&from=search&query=%D9%82%D8%B7%D8%A8%20%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%8A%D9%86%20%D8%B1%D8%A7%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%8A&field=&collectionPID=0&lang=&count=20&execute=true کتاب ألقاب الرسول وعترته]'''
  
−
* '''[http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource.do?action=resource&id=38527&scope=GGExsrZOLQxfbTm_3xqe8lc_wH8-sUC4&flowLastAction=view&from=search&query=%D9%82%D8%B7%D8%A8%20%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%8A%D9%86&field=&collectionPID=0&lang=&count=20&execute=true کتاب الخرائج والجرائح]'''
+
*'''[http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource.do?action=resource&id=38527&scope=GGExsrZOLQxfbTm_3xqe8lc_wH8-sUC4&flowLastAction=view&from=search&query=%D9%82%D8%B7%D8%A8%20%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%8A%D9%86&field=&collectionPID=0&lang=&count=20&execute=true کتاب الخرائج والجرائح]'''
  
−
* '''[http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource.do?action=resource&id=42574&scope=GGExsrZOLQxcIEM1s4AWh7M0nmC28TyV&flowLastAction=view&from=search&query=%D9%82%D8%B7%D8%A8%20%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%8A%D9%86&field=&collectionPID=0&lang=&count=20&execute=true کتاب قصص الانبياء]'''
+
*'''[http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource.do?action=resource&id=42574&scope=GGExsrZOLQxcIEM1s4AWh7M0nmC28TyV&flowLastAction=view&from=search&query=%D9%82%D8%B7%D8%A8%20%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%8A%D9%86&field=&collectionPID=0&lang=&count=20&execute=true کتاب قصص الانبياء]'''
  
 
[[رده:علمای قرن ششم]]
 
[[رده:علمای قرن ششم]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۵ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۵:۰۰

قطب الدین ابوالحسین سعید بن عبد الله بن حسین بن هبة الله راوندی کاشانی معروف به قطب راوندی (م، ۵۷۳ ق)، محدث، مفسر، متکلم، فقیه، فیلسوف و مورخ بزرگ شیعه در قرن ششم هجری است. وی از شاگردان شیخ طبرسی صاحب تفسیر مجمع البیان و صاحب تألیفات بسیاری بوده که معروف ترین اثر وی کتاب الخرائج و الجرائح است. قطب راوندی خود به قرآن عشق می‌ورزید و در راه نشر معارف آن پرتلاش بود اما تأثیر نفس قدسی استادش طبرسی بزرگ، در اندیشه و آثار گران سنگ او نقش بسزایی داشت و از این رو، آثار و تألیفات قطب راوندی، رنگ خدایی و بوی وحی به خود گرفت.[۱]

Ghotboldin-ravandi.jpg
نام کامل قطب الدین راوندی
زادگاه کاشان، راوند
وفات ۵۷۳ قمری
مدفن قم

Line.png

اساتید

شیخ طبرسی، محمد بن علی حلبی، محمد بن علی تمیمی نیشابوری،...

شاگردان

احمد بن علی طبرسی، حسین بن سعید بن هبه الله، محمد بن الحسن البغدادی،...

آثار

الخرائج و الجرائح، فقه القرآن، تهافت الفلاسفه،...


زادگاه و نیاکان

زادگاه او «راوند»، در آن زمان روستایی در نزدیکی کاشان بود زادگاه عالمان بسیاری شناخته می‌شد. به گونه‌ای که آقا بزرگ تهرانی بیش از ده نفر از بزرگان راوند را منحصر قرن ششم یاد می‌کند.[۲]

قطب رواندی فرزند «هبه الله بن حسین بن هبه الله بن حسن راوندی» بود. گرچه اطلاعات کافی از همه نیاکان او بدست نیامده، همین اندازه معلوم است که پدر و جد قطب ‌الدین، از عالمان و برجستگان آن دیار بوده‌اند.[۳] از دوران کودکی او نیز چیزی در دست نیست.

تحصیلات و استادان

رواندی علاوه بر پدر، از محضر بزرگان دیگری استفاده کرده است. بنابر آن چه در ریاض العلماء آمده است، قطب الدین روایاتی از بزرگان حدیث در شهرهای اصفهان، خراسان و همدان شنیده و نقل کرده است.[۴] و از این روزنه می‌توان به مسافرت های علمی او به شهرهای مختلف پی برد. چنان که قرار داشتن قبر شریف او در شهر قم، دلیلی بر استفاده او از محضر استادان آن دیار است.

برخی از استادان او عبارت اند از:

  1. شیخ طبرسی. قطب راوندی شاگر ممتاز شیخ طبرسی بوده است و این امتیاز و شایستگی شاگرد، به حدی رسیده که قطب را با او و او را با قطب می‌شناسند.
  2. ابوجعفر محمد بن علی بن محسن حلبی. او موفق به درک محضر شیخ طوسی شده و قطب الدین راوندی از وی روایت نقل کرده است.
  3. ابوالحسن محمد بن علی بن عبدالصمد تمیمی نیشابوری. او از شاگردان فرزند شیخ طوسی بوده است.
  4. سید ابوالبرکات محمد بن اسماعیل مشهدی. وی از شاگردان شیخ طوسی بوده است و علاوه بر قطب الدین منتجب الدین (صاحب کتاب الفهرست) و امام ضیاء الدین از جمله شاگردانش بوده‌اند.
  5. صفی الدین مرتضی بن داعی بن قاسم. او از شاگردان شیخ طوسی و مؤلف کتاب تبصره العوام است.
  6. شیخ الساده مجتبی بن داعی بن قاسم. ایشان نیز همچون برادرش از محدثان بزرگ بوده و قطب الدین از این دو برادر روایت نقل کرده است.
  7. ابوالفضل عبدالرحیم بن احمد شیبانی.
  8. ابوجعفر محمد بن مرزبان. از شاگردان شیخ مفید است که قطب‌الدین در کتاب قصص الانبیاء از او روایت نقل کرده است.
  9. هبة الله بن دعویدار. از شاگردان شیخ صدوق بشمار آمده است.
  10. ابوجعفر بن کمیح.
  11. ابونصر الغاری.
  12. ابوصمصام احمد بن سعید طوسی.
  13. ابوالحسین احمد بن محمد بن علی مرشکی.
  14. ابوسعید حسن بن علی لارآبادی.
  15. ابوالقاسم حسن بن محمد حدیقی.
  16. ابو صمصام ذوالفقار بن محمد بن معبد حسینی.

علاوه بر آنها، نام هفت نفر از بزرگان و اندیشه‌وران آن عصر در شمار استادان قطب الدین قرار دارد.[۵]

شاگردان

  1. احمد بن علی بن عبدالجبار طبرسی. او علاوه بر قضاوت به نقل حدیث نیز می‌پرداخت.
  2. حسین بن سعید بن هبه الله. وی فرزند دانشور قطب‌الدین بوده و از او به عنوان شهید یاد شده است.
  3. علی بن عبدالجبار بن محمد. از دانشمندان و فقهای بنام.
  4. علی بن محمد المدائنی.
  5. محمد بن الحسن البغدادی.
  6. محمد بن سعید بن هبه الله. او فرزند دیگر قطب راوندی است که به ظهیرالدین معروف بود.[۶]
  7. همچنین محمد بن علی معروف به «ابن شهر آشوب» نویسنده کتاب «معالم العلماء» از قطب الدین به عنوان استاد خویش نام برده و چند کتاب وی را ثبت کرده است.[۷]

آثار و تألیفات

قطب الدین راوندی آثار بسیاری دارد و در بیشتر رشته‌های علوم اسلامی تالیف نموده است. از جمله آنها می توان به آثار زیر اشاره نمود:

  1. «ام القرآن».
  2. «تفسیر القرآن» در دو جلد.
  3. «خلاصه التفاسیر» در ده جلد.
  4. «شرح آیات المشکله فی التنزیه».
  5. «اللباب فی فضل آیه الکرسی».
  6. «الناسخ والمنسوخ من القرآن».[۸]
  7. «الخرایج والجرایح». این کتاب که معروفترین آثار قطب بشمار می‌آید در بیان مسائل کلامی و عقاید بوده و در برگیرنده هفت کتاب پیرامون مسأله معجزه و شیوه زندگی رسول خدا صلی الله علیه و آله است.
  8. «ام المعجزات». نام کتابی است که راوندی پس از چندی به عنوان «تتمه الخرایج» به نگارش درآورد.
  9. «الاختلافات». این کتاب در برگیرنده اختلاف های کلامی بین شیخ مفید و سید مرتضی (علم الهدی) بوده و ۹۵ مسأله اختلافی در آن بررسی شده است.
  10. «تهافت الفلاسفه». این کتاب که نشان دهنده دانش فلسفی قطب است در موضوع حکمت و فلسفه نگارش شده و به تناقض گویی فلاسفه پرداخته است.
  11. «جواهر الکلام فی شرح مقدمه الکلام». شرحی بر کتاب «مقدمه الکلام» شیخ طوسی در علم کلام است.[۹]
  12. «آیات الاحکام». این کتاب آیاتی از قرآن کریم را که مربوط به مسائل فقهی و احکام دینی است مورد بحث و بررسی قرار داده است.
  13. «احکام الاحکام».
  14. «الانجاز». شرحی است بر کتاب «الایجاز فی الفرائض» شیخ طوسی.
  15. «حل المعقود فی الجمل والعقود».
  16. «الشافیه فی الغسله الثانیه».
  17. «الخمس».
  18. «من حضره الاداء و علیه القضاء».
  19. «رساله الفقهاء».
  20. «مشکلات النهایه».
  21. «المنتهی فی شرح النهایه». این کتاب به شرح نهایه شیخ طوسی پرداخته و در ده جلد به چاپ رسیده است.
  22. «الرائع فی الشرایع».
  23. «النیات فی جمیع العبادات».
  24. «نهایه النهایه».
  25. «فقه القرآن». این کتاب گرانسنگ با تلاش و کوششی ستودنی به دست توانمند قطب راوندی نوشته شده است. او در کتاب فوق تمام آیات قرآنی را که به احکام فقهی مربوط بوده است به ترتیب ابواب فقه دسته‌بندی کرده و در دو جلد به یادگار نهاده است.
  26. «تحفه العلیل». در موضوع دعا و آداب آن و احادیث مربوط به امراض و بلاها.
  27. «رساله فی صحه احادیث اصحابنا». موضوع آن بیان صحت احادیثی است که علمای شیعه نقل کرده‌اند.
  28. «شرح الکلمات المائه». شامل شرح صد کلمه از سخنان حضرت امام علی علیه السلام.
  29. «ضیاء الشهاب». شرحی بر کتاب شهاب الاخبار قاضی سلامه مصری.
  30. «لباب الاخبار».
  31. «لب اللباب». اخبار و احادیثی در موضوع اخلاق.
  32. «مزار». کتابی بزرگ در موضوع زیارتنامه‌ها.
  33. «المجالس فی الحدیث».
  34. «دعوات» معروف به سلوه الحزین. موضوع این کتاب ارزشمند مربوط به آداب دعاها و تأثیر آن ها است که در چهار باب تدوین گشته است.
  35. «جنی الجنتین». در تاریخ اولاد امام هادی علیه السلام و امام حسن عسکری علیه السلام.
  36. «قصص الانبیاء». در این کتاب تاریخ و شرح زندگی پیامبران از زبان روایات بیان شده است.[۱۰]
  37. «المستقصی». نام کتابی از راوندی در علم اصول فقه است. این کتاب شرحی بر «الذریعه» سید مرتضی در علم اصول می‌باشد.[۱۱]
  38. «التغریب فی التعریب».
  39. «الاغراب فی الاعراب».
  40. «شرح العوامل المأئه». شامل صد عامل در علم نحو.
  41. «غریب النهایه». در شرح لغت های مشکل فقهی کتاب نهایه شیخ طوسی.
  42. «نفثه المصدور». این کتاب دیوان اشعار قطب راوندی است.[۱۲]
  43. «منهاج البراعة فی شرح نهج‌البلاغة» کتابی است در شرح نهج‌البلاغه سید رضى.

قطب راوندی از نگاه بزرگان

  • علامه امینی درباره وی می نویسد: راوندى یکى از پیشوایان علماى شیعه، برگزیده این طایفه و یکی از اساتید فقه و حدیث و از نوابغ و رجال علم و ادب است. هیچ گونه عیبى در اثار فراوانش و هیچ غباری در فضایل و تلاش ها و خدمات دینى و اعمال نیکو و کتب ارزنده اش وجود ندارد.[۱۳]
  • صاحب روضات الجنات مفصلا به تجلیل وی پرداخته است. در ابتدای معرفی قطب راوندی می گوید: فقیه، فردی شاخص و موثق که دارای تصنیفات متعدد است. [۱۴]
  • میرزا عبدالله افندی اصفهانی درباره وی این گونه گفته است: شیخ، امام فقیه، قطب الدین راوندی، شخصى فاضل، عالم، متبحر، فقیه، محدث، متکلم، آشناى به اخبار و احادیث و شاعر بوده است.[۱۵]
  • شیخ عباس قمی درباره وی می نویسد: وی عالم، متبحر،‌ فقیه، محدث، مفسر، محقق ... و از بزرگ ترین محدثان شیعه است.[۱۶]
  • ابن حجر عسقلانی از بزرگان اهل سنت درباره وی می گوید: او بر مذهب شیعه و در جمیع علوم فاضل است و در همه انواع، صاحب تصنیف است.[۱۷]

وفات

قطب رواندی در چهاردم شوال ۵۷۳ ق وفات نمود و جوار مرقد مطهر حضرت معصومه علیهاالسلام به خاک سپرده شد. حضرت آیه الله مرعشی نجفی رحمه الله به پاس خدمات او، سنگ قبری بلند و به یاد ماندنی را بر فرازش به یادگار نهاد.

پانویس

  1. ↑ الغدیر، ج ۵، ص ۳۸۰، روضات الجنات، میرزا محمدباقر خوانساری، ج ۴، ص ۷.
  2. ↑ الثقات العیون فی سادس القرون، آقا بزرگ تهرانی، ص ۱۰۳.
  3. ↑ همان، ص ۱۲۴، امل الآمل، و عامل، ج ۲، ص ۱۲۵؛ اعیان الشیعه، سید محسن امین عاملی، ج ۷، ص ۲۶۰.
  4. ↑ ریاض العلماء، میرزا عبدالله افندی، ج ۲، ص ۴۳۵.
  5. ↑ الثقات العیون فی سادس القرون، ص ۱۵، ۶۲، ۶۶، ۸۲، ۹۹، ۱۳۵، ۱۵۸، ۱۷۸، ۱۹۶، ۲۴۰، ۲۴۲، ۲۵۰، ۲۷۴، ۲۷۶، ۲۸۸، ۲۹۷، ۲۹۹، ۳۰۲، ۳۳۲، ۳۳۳؛ ریاض العلماء، ج ۵، ص ۶۲؛ الغدیر، علامه امینی، ج ۵، ص ۳۸۱.
  6. ↑ الثقات العیون فی سادس القرون، ص ۱۳، ۷۵، ۱۹۲، ۲۰۶، ۲۵۴.
  7. ↑ معالم العلماء، ابن شهر آشوب، ص ۵۵.
  8. ↑ الذریعه، آقا بزرگ تهرانی، ج ۲، ص ۳۰۳؛ ج ۴، ص ۳۰۱؛ ج ۷، ص ۲۲۰؛ ج ۱۳، ص ۵۶؛ ج ۱۸، ص ۲۸۰؛ ج ۲۴، ص ۱۴.
  9. ↑ ریاض العلماء، ج ۲، ص ۴۲۴ و ۴۲۵؛ الذریعه، ج ۴، ص ۵۰۲؛ ج ۵، ص ۲۷۷.
  10. ↑ معالم العلماء، ص ۵۵.
  11. ↑ الذریعه، ج ۲۱، ص ۱۳.
  12. ↑ الذریعه، ج ۴، ص ۲۲۸، ج ۱۳، ص ۳۷۲، ج ۱۶، ص ۵۰.
  13. ↑ الغدیر، ج ۵، ص ۳۷۹.
  14. ↑ روضات الجنات، ج ۴، ص ۶ و ۷.
  15. ↑ ریاض العلماء، ج ۲، ص ۴۱۹.
  16. ↑ الکنی و الالقاب، ج ۳، ص ۷۲.
  17. ↑ لسان المیزان، ج ۳، ص ۴۸.

منابع

  • مجموعه گلشن ابرار، جلد ۱، زندگی نامه "سعید بن هبه الله راوندى" از عبدالوحید وفایی.

پیوندها:

برگرفته از «https://wiki.ahlolbait.com/index.php?title=قطب_الدین_راوندی&oldid=149228»
آپارات موسسه اهل البیت علیهم السلام کانال عکس نوشته قرآن و حدیث در اینستاگرام تلگرام قرآن و حدیث کانال قرآن و حدیث در ایتا