خط تعلیق: تفاوت بین نسخه‌ها
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) |
|||
| (۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشده) | |||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| − | از قرن پنجم هجری در نسخ تحریری (شیوهٔ ایرانی)، بتدریج دگرگونی‌هایی پدید آمد و از اواسط قرن هفتم بر اثر تکامل قلم ایرانی خطی بوجود آمد که مقتبس از آن و نیز خط توقیع و رقاع بود و بنام خط تعلیق کمال و رواج یافت. این خط در تحریر کتاب‌ها و دیوان‌های | + | [[پرونده:تعلیق.jpg|بندانگشتی|خط ﺗﻌﻠﻴﻖ]] |
| + | از قرن پنجم هجری در نسخ تحریری (شیوهٔ [[ایران|ایرانی]])، بتدریج دگرگونی‌هایی پدید آمد و از اواسط قرن هفتم هجری بر اثر تکامل قلم ایرانی خطی بوجود آمد که مقتبس از آن و نیز [[خط توقیع]] و [[خط رقاع]] بود و بنام '''خط تعلیق''' کمال و رواج یافت. این خط در تحریر کتاب‌ها و [[دیوان (شعر)|دیوان‌های]] شعری بکار می‌رفت و تا قرن هشتم رو به تکامل رفت. | ||
| − | + | ﺗﻌﻠﻴﻖ ﺧﻄﯽ ﺗﻮ ﺩﺭ ﺗﻮ ﻭ ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﻫﻢ ﺍﺳﺖ. ﮐﻠﻤﺎﺕ ﻭ ﺣﺮﻭﻑ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻳﮑﻨﻮﺍﺧﺖ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻧﻤﯽ ﺷﻮﻧﺪ. ﮔﺎﻫﯽ ﺑﺰﺭﮒ ﻭ ﮔﺎﻫﯽ ﮐﻮﭼﮏ. خط تعلیق یا ﺗﺮﺳّﻞ ﺩﻭﺍﻳﺮ ﺯﻳﺎﺩ ﺣﺮﻭﻑ ﻣﺪﻭﺭ ﻭ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ ﺩﺭ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺗﺮﮐﻴﺐ ﻫﺎﯼ ﻣﺘﻨﻮﻉ ﺩﺍﺭﺩ. این نوع خط ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﺧﻮﺍﺹ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺭﻭﺍﺝ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﻓﺮﻣﺎﻥ ﻫﺎﯼ ﺣﮑﻮﻣﺘﯽ ﺑﺎ آن ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﺪ. | |
| − | + | خط ﺗﻌﻠﻴﻖ حدود ﺻﺪ و پنجاه ﺳﺎﻝ ﺣﮑﻤﺮﺍﻥ ﺧﻄﻮﻁ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺭﻭﺍﺝ ﮐﺎﻣﻞ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺑﺎ ﭘﻴﺪﺍﻳﺶ [[خط نستعلیق|ﻧﺴﺘﻌﻠﻴﻖ]] ﺍﺯ ﻧﻔﺲ ﺍﻓﺘﺎﺩ ﻭ ﺍﺯ ﺗﺨﺖ ﺑﻪ ﺯﻳﺮ ﺁﻣﺪ. ﻭﺟﻪ ﺗﺴﻤﻴﻪ ﺗﻌﻠﻴﻖ ﺩﺭ ﻟﻐﺖ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﯼ “ﻣﻌﻠﻖ ﻭ ﺩﺭ ﺁﻭﻳﺨﺘﻦ” ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﺎﺷﯽ ﺍﺯ ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﯽ ﺩﺭ ﻧﻮﺷﺘﻦ ﺣﺮﻭﻑ ﻭ ﺭﻭﺍﻧﯽ ﺣﺮﮐﺎﺕ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﮔﻮﻳﺎ بر ﮐﺎﻏﺬ ﻣﻌﻠﻖ ﺍست. | |
| − | *[http://www.ical.ir/index.php?option=com_k2&view=item&id=11330:%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B9-%D8%AE%D8%B7%D9%88%D8%B7-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C/-%D8%BA%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%B1%D8%B6%D8%A7-%D9%85%D8%B4%D8%B9%D8%B4%D8%B9%DB%8C&Itemid=9&tmpl=component&print=1| انواع خطوط ایانی]، بازدید در | + | نیاز به سرعت در نوشتن باعث شد تا پیوستگی حروف و کلمات مجاز شود و خطی بوجود آمد که شکسته تعلیق نامیده شد. این قلم خاص کاتبان [[دیوان (تشکیلات اداری)|دیوان]] بود که گاهی ”ترسّل“ نیز نامیده شده است. امروزه خطاطان [[ایران|ایرانی]] با تعلیق کمتر آشنایی دارند. پس از رواج خط تعلیق، عثمانی‌ها و مصری‌ها در آن تصرفاتی موافق با سلیقه خود ایجاد کردند و شیوهٔ خود را ”دیوانی“ نامیدند. |
| + | |||
| + | ==منابع== | ||
| + | |||
| + | *[http://www.ical.ir/index.php?option=com_k2&view=item&id=11330:%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%B9-%D8%AE%D8%B7%D9%88%D8%B7-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C/-%D8%BA%D9%84%D8%A7%D9%85%D8%B1%D8%B6%D8%A7-%D9%85%D8%B4%D8%B9%D8%B4%D8%B9%DB%8C&Itemid=9&tmpl=component&print=1| انواع خطوط ایانی]، بازدید در ۱۵ بهمن ۱۳۹۳. | ||
{{ترتیب:تعلیق، خط}} | {{ترتیب:تعلیق، خط}} | ||
| − | [[رده: | + | [[رده:خوشنویسی]] |
نسخهٔ کنونی تا ۱۵ اوت ۲۰۲۱، ساعت ۱۰:۲۹
از قرن پنجم هجری در نسخ تحریری (شیوهٔ ایرانی)، بتدریج دگرگونی‌هایی پدید آمد و از اواسط قرن هفتم هجری بر اثر تکامل قلم ایرانی خطی بوجود آمد که مقتبس از آن و نیز خط توقیع و خط رقاع بود و بنام خط تعلیق کمال و رواج یافت. این خط در تحریر کتاب‌ها و دیوان‌های شعری بکار می‌رفت و تا قرن هشتم رو به تکامل رفت.
ﺗﻌﻠﻴﻖ ﺧﻄﯽ ﺗﻮ ﺩﺭ ﺗﻮ ﻭ ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﻫﻢ ﺍﺳﺖ. ﮐﻠﻤﺎﺕ ﻭ ﺣﺮﻭﻑ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻳﮑﻨﻮﺍﺧﺖ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻧﻤﯽ ﺷﻮﻧﺪ. ﮔﺎﻫﯽ ﺑﺰﺭﮒ ﻭ ﮔﺎﻫﯽ ﮐﻮﭼﮏ. خط تعلیق یا ﺗﺮﺳّﻞ ﺩﻭﺍﻳﺮ ﺯﻳﺎﺩ ﺣﺮﻭﻑ ﻣﺪﻭﺭ ﻭ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ ﺩﺭ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺗﺮﮐﻴﺐ ﻫﺎﯼ ﻣﺘﻨﻮﻉ ﺩﺍﺭﺩ. این نوع خط ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﺧﻮﺍﺹ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺭﻭﺍﺝ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﻓﺮﻣﺎﻥ ﻫﺎﯼ ﺣﮑﻮﻣﺘﯽ ﺑﺎ آن ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﺪ.
خط ﺗﻌﻠﻴﻖ حدود ﺻﺪ و پنجاه ﺳﺎﻝ ﺣﮑﻤﺮﺍﻥ ﺧﻄﻮﻁ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺭﻭﺍﺝ ﮐﺎﻣﻞ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺑﺎ ﭘﻴﺪﺍﻳﺶ ﻧﺴﺘﻌﻠﻴﻖ ﺍﺯ ﻧﻔﺲ ﺍﻓﺘﺎﺩ ﻭ ﺍﺯ ﺗﺨﺖ ﺑﻪ ﺯﻳﺮ ﺁﻣﺪ. ﻭﺟﻪ ﺗﺴﻤﻴﻪ ﺗﻌﻠﻴﻖ ﺩﺭ ﻟﻐﺖ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﯼ “ﻣﻌﻠﻖ ﻭ ﺩﺭ ﺁﻭﻳﺨﺘﻦ” ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﺎﺷﯽ ﺍﺯ ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﯽ ﺩﺭ ﻧﻮﺷﺘﻦ ﺣﺮﻭﻑ ﻭ ﺭﻭﺍﻧﯽ ﺣﺮﮐﺎﺕ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﮔﻮﻳﺎ بر ﮐﺎﻏﺬ ﻣﻌﻠﻖ ﺍست.
نیاز به سرعت در نوشتن باعث شد تا پیوستگی حروف و کلمات مجاز شود و خطی بوجود آمد که شکسته تعلیق نامیده شد. این قلم خاص کاتبان دیوان بود که گاهی ”ترسّل“ نیز نامیده شده است. امروزه خطاطان ایرانی با تعلیق کمتر آشنایی دارند. پس از رواج خط تعلیق، عثمانی‌ها و مصری‌ها در آن تصرفاتی موافق با سلیقه خود ایجاد کردند و شیوهٔ خود را ”دیوانی“ نامیدند.
منابع
- انواع خطوط ایانی، بازدید در ۱۵ بهمن ۱۳۹۳.
