بیعت مسلمانان با امام علی علیه السلام: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
جز
 
(۲ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۱ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
{{تقویم|روز= 19 ذی الحجه|سال= سال 35 هجری قمری}}  
+
{{تقویم|روز= 19 ذی الحجه|سال= سال ۳۵ هجری قمری}}  
پس از آن كه [[عثمان بن عفان]] سومين خليفه راشدين بدست مسلمانان معترض و انقلابيون مهاجر مصري در خانه‌اش كشته شد و مخالفان خليفه به پيروزي رسيدند، همگي در [[مسجد النبی]] صلی الله علیه و آله گردهم آمده و درباره انتخاب خليفه‌اي ديگر به گفتگو پرداختند.
+
پس از آن که [[عثمان بن عفان]] سومین خلیفه بدست مسلمانان معترض و انقلابیون مهاجر [[مصر|مصری]] در خانه‌اش کشته شد و مخالفان خلیفه به پیروزی رسیدند، همگی در [[مسجد النبی]] صلی الله علیه و آله گردهم آمده و درباره انتخاب خلیفه‌ای دیگر به گفتگو پرداختند.
  
از ميان اعضاي شوراي شش نفره‌اي كه [[عمر بن خطاب]] دومين خليفه راشدين براي انتخاب خليفه پس از خود تعيين كرده بود، دو نفر يعني عبدالرحمن بن عوف و عثمان بن عفان از دنيا رفته و چهار نفر ديگر، يعني: حضرت علي بن ابی طالب علیه‌السلام، [[سعد بن ابي‌وقاص]]، [[زبير بن عوام]] و [[طلحة بن عبيدالله]] در قيد حيات بودند و اكثر قريب به اتفاق مردم، خواهان آن بودند كه يكي از آنان مقام خلافت را بر عهده گيرد.  
+
از میان اعضای [[شورای شش نفره خلافت|شورای شش نفره‌ای]] که [[عمر بن خطاب]] دومین خلیفه راشدین برای انتخاب خلیفه پس از خود تعیین کرده بود، دو نفر یعنی عبدالرحمن بن عوف و عثمان بن عفان از دنیا رفته و چهار نفر دیگر، یعنی: [[امام علی علیه السلام|حضرت علی بن ابی طالب]] علیه‌السلام، [[سعد بن ابی وقاص|سعد بن ابی‌وقاص]]، [[زبیر بن عوام]] و [[طلحة بن عبیدالله]] در قید حیات بودند و اکثر قریب به اتفاق مردم، خواهان آن بودند که یکی از آنان مقام [[خلافت]] را بر عهده گیرد.  
  
ولي مظلوميت اميرمؤمنان علي بن ابي‌طالب علیه‌السلام پس از رحلت پيامبر اكرم صلی الله علیه و آله و غصب خلافت از وي از يك سو و حق‌گرايي و عدالت‌خواهي آن حضرت از سوي ديگر، مردم انقلابي و مسلمانان واقعي و دلسوز را واداشت كه بيش از همه، تمايل به انتخاب آن حضرت داشته باشند.
+
ولی مظلومیت امیرمؤمنان علی بن ابی‌طالب علیه‌السلام پس از رحلت [[پیامبر اکرم]] صلی الله علیه و آله و [[غصب]] خلافت از وی از یک سو و حق‌گرایی و [[عدالت|عدالت‌]]<nowiki/>خواهی آن حضرت از سوی دیگر، مردم انقلابی و مسلمانان واقعی و دلسوز را واداشت که بیش از همه، تمایل به انتخاب آن حضرت داشته باشند.
  
بدين جهت چندين تن از صحابه رسول خدا صلی الله علیه و آله و مسلمانان مبارز و سردسته‌هاي مخالفان عثمان، مانند [[عمار یاسر]]، [[ابو ایوب انصاری]]، [[ابوهيثم بن تيهان]]، [[رفاعة بن رافع]]، [[مالك اشتر نخعى]] ، [[خزيمة بن ثابت]] و [[مالك بن عجلان]] در ميان مردم از شايستگي‌ها و فضايل اميرمؤمنان علي بن ابي‌طالب علیه‌السلام داد سخن داده و مردم را يكپارچه به سوي خانه حضرت علي علیه‌السلام به راه انداختند و از آن حضرت، مصرانه درخواست پذيرش خلافت اسلامي را نمودند.
+
بدین جهت چندین تن از [[صحابی|صحابه]] رسول خدا صلی الله علیه و آله و مسلمانان مبارز و سردسته‌های مخالفان عثمان، مانند [[عمار یاسر]]، [[ابو ایوب انصاری]]، [[ابوالهیثم بن تیهان|ابوهیثم بن تیهان]]، [[مالک اشتر]]، [[خزیمة بن ثابت|خزیمة بن ثابت]]، رفاعة بن رافع و مالک بن عجلان در میان مردم از شایستگی‌ها و فضایل امیرمؤمنان علی بن ابی‌طالب علیه‌السلام داد سخن داده و مردم را یکپارچه به سوی خانه حضرت علی علیه‌السلام به راه انداختند و از آن حضرت، مصرّانه درخواست پذیرش خلافت اسلامی را نمودند.
  
حضرت علي علیه‌السلام كه به مدت بيست و پنج سال از حق طبيعي و الهي خويش محروم مانده بود و هم اينك زماني مردم به وي روي آوردند كه فتنه و آشوب، سراسر عالم اسلام را فراگرفته بود. آن حضرت، آينده خلافت را چندان روشن نمي‌ديد و بدين لحاظ از پذيرفتن آن امتناع نمود و فرمود: اگر من وزير شما باشم بهتر است از اين كه امير شما قرار گيرم و هر كسي شما برگزينيد، من نيز به آن راضي خواهم بود.
+
حضرت علی علیه‌السلام که به مدت بیست و پنج سال از حق طبیعی و الهی خویش محروم مانده بود و هم اینک زمانی مردم به وی روی آوردند که [[فتنه]] و آشوب، سراسر عالم [[اسلام]] را فراگرفته بود، آینده خلافت را چندان روشن نمی‌دید و بدین لحاظ از پذیرفتن آن امتناع نمود و فرمود: اگر من وزیر شما باشم بهتر است از این که امیر شما قرار گیرم و هر کسی شما برگزینید، من نیز به آن راضی خواهم بود.
  
ولي مردم فرياد مي‌زدند كه ما جز تو كسي را شايسته اين مقام نمي‌بينيم و مي‌خواهيم بار ديگر سنت رسول خدا صلی الله علیه و آله در ميان مسلمانان زنده گردد. امام علي بن ابي‌طالب علیه‌السلام كه با اصرار مهاجر و انصار [[مدينه]] و مسلمانان انقلابي شهرهاي مختلف، مانند [[كوفه]]، [[بصره]]، [[مصر]] و [[يمن]] روبرو بود. چاره‌اي جز پذيرش درخواست آنان نداشت، ولي از باب اين كه رأي دادن مردم و بيعت آنان با حضرت، تنها حالت احساسي و عاطفي نداشته و همراه با انديشه و تدبر باشد، آنان را به روز ديگر وعد داده كه اگر ثابت قدم بوده و درخواسته خود اصرار داشته باشند، با حضور صحابه كبار و بزرگان مهاجر و انصار در مسجدالنبي صلی الله علیه و آله گرد هم آمده و با وي [[بيعت]] نمايند.
+
ولی مردم فریاد می‌زدند که ما جز تو کسی را شایسته این مقام نمی‌بینیم و می‌خواهیم بار دیگر [[سنت]] رسول خدا صلی الله علیه و آله در میان مسلمانان زنده گردد. امام علی بن ابی‌طالب علیه‌السلام که با اصرار [[مهاجرین|مهاجر]] و [[انصار]] مدینه و مسلمانان انقلابی شهرهای مختلف، مانند [[کوفه]]، [[بصره]]، [[مصر]] و [[یمن]] روبرو بود، چاره‌ای جز پذیرش درخواست آنان نداشت، ولی از باب این که رأی دادن مردم و [[بیعت]] آنان با حضرت، تنها حالت احساسی و عاطفی نداشته و همراه با اندیشه و تدبر باشد، آنان را به روز دیگر وعد داده که اگر ثابت قدم بوده و درخواسته خود اصرار داشته باشند، با حضور [[صحابه]] کبار و بزرگان مهاجر و انصار در مسجدالنبی صلی الله علیه و آله گرد هم آمده و با وی بیعت نمایند.
  
مردم براي روز بعد، به انتظار نشسته و براي بيعت با اميرمؤمنان علیه‌السلام لحظه شماري مي‌كردند. تا اين كه خورشيد فروزان روز نوزدهم [[ذی الحجه]]، مدينه منوره را تابناك و روشن كرد و مردم دوستدار ولايت و منتظران طلوع حقيقت را به [[مسجدالنبي]] صلی الله علیه و آله كشانيد.  
+
مردم برای روز بعد، به انتظار نشسته و برای بیعت با امیرمؤمنان علیه‌السلام لحظه شماری می‌کردند. در روز نوزدهم [[ذی الحجه]]، مولای متقیان حضرت علی علیه‌السلام به همراه یاران وفادار و صحابه کبار وارد مسجد پیامبر صلی الله علیه و آله شد و با حضور خود، جمعیت انبوه را به وجد و شادمانی آورد و با [[صلوات]] و سلام آنان بر فراز منبر رسول خدا صلی الله علیه و آله قرار گرفت و با خواندن خطبه‌ای، - برای اتمام حجت - بار دیگر از آنان درخواست نمود که از وی صرفنظر کرده و شخص دیگری را به این مقام برگزینند، ولی مردم یکپارچه فریاد برداشتند که غیر از تو کسی را برای این مقام شایسته نمی‌دانیم و در این هنگام برخاستند و به صف ایستاده و منتظر بیعت با آن حضرت شدند.  
  
در اين هنگام مولاي متقيان حضرت علي علیه‌السلام به همراه ياران وفادار و صحابه كبار وارد مسجد پيامبر صلی الله علیه و آله شد و با حضور خود، جمعيت انبوه را به وجد و شادماني آورد و با [[صلوات]] و سلام آنان بر فراز منبر رسول خدا صلی الله علیه و آله قرار گرفت و با خواندن خطبه‌اي، بار ديگر از آنان درخواست نمود كه از وي صرفنظر كرده و شخص ديگري را به اين مقام برگزينند، ولي مردم يكپارچه فرياد برداشتند كه غير از تو كسي را براي اين مقام شايسته نمي‌دانيم و در اين هنگام و برخاستند و به صف ايستاده و منتظر بيعت با آن حضرت شدند.
+
نخستین کسی که پیش‌دستی کرد و در صف مقدم با آن حضرت بیعت کرد، [[طلحة بن عبیدالله|طلحة بن عبیدالله]] بود. گویند دست وی و یا یکی از انگشتانش در یکی از جنگ‌ها مصدوم شده و شل بود و چون با آن دست بیعت کرد، یکی از حاضران در مجلس به نام قبیصة بن جابر اسدی گفت: انا لله و انا الیه راجعون. عجب حالتی! اول دستی که بر دست امیرمؤمنان علیه‌السلام به بیعت داده شد، دست شَل است. به خدا سوگند که بیعت طلحه پایدار نماند و ناقص گردد.
  
نخستين كسي كه پيش‌دستي كرد و در صف مقدم با آن حضرت بيعت كرد، طلحة بن عبيدالله بود. گويند دست وي و يا يكي از انگشتانش در يكي از جنگ‌ها مصدوم شده و شل بود و چون با آن دست بيعت كرد، يكي از حاضران در مجلس به نام [[قبيصة بن جابر اسدي]] گفت: انا لله و انا اليه راجعون. عجب حالتي! اول دستي كه بر دست اميرمؤمنان علیه‌السلام به بيعت داده شد، دست شَل است. به خدا سوگند كه بيعت طلحه پايدار نماند و ناقص گردد.
+
به هر روی، تمامی مهاجران و انصار مدینه و انقلابیون و مهاجران شهرهای مختلف، در آن روز با آن حضرت بیعت کرده و به شادمانی پرداختند. تنها عده‌ای اندک در حدود ده نفر از مهاجران و انصار مدینه با آن حضرت بیعت نکرده و خود را با این رفتارشان منزوی و رسوا نمودند.  
 
 
به هر روي، تمامي مهاجران و انصار مدينه و انقلابيون و مهاجران شهرهاي مختلف، در آن روز با آن حضرت بيعت كرده و به شادماني پرداختند. تنها عده‌اي اندك از مهاجران و انصار مدينه با آن حضرت بيعت نكرده و خود را با اين رفتارشان منزوي و رسوا نمودند. تعداد آنان در حدود ده نفر بود. حضرت علي علیه‌السلام كه جانشين منصوب و منصوص [[رسول خدا]] صلی الله علیه و آله بود، پس از 25 سال محروميت از حق خويش به ياري خداي بزرگ و همت مسلمانان حقيقت‌گرا در 19 ذی الحجه سال 35 قمري به خلافت اسلامي نايل آمد و زمام امور مسلمانان را بدست با كفايت خويش گرفت.<ref> [[مسارالشيعه]] [[شيخ مفيد]]، ص 22؛ الفتوح ابن اعثم كوفي، ص 389؛ انساب الاشراف/ ترجمه [[اميرالمؤمنين]] علیه‌السلام - [[احمد بن يحيي بلاذري]] ف ص 115؛ [[تاريخ ابن خلدون]]، ج 1، ص 574؛ [[بحارالانوار]] [[علامه مجلسی]]، ج 93؛ ص 9.</ref>
 
  
 +
به این ترتیب، حضرت علی علیه‌السلام که جانشین منصوب و منصوص [[رسول خدا]] صلی الله علیه و آله بود، پس از ۲۵ سال محرومیت از حق خویش به یاری خدای بزرگ و همت مسلمانان حقیقت‌گرا در [[۱۹ ذی الحجه]] سال ۳۵ قمری به خلافت اسلامی نایل آمد و زمام امور مسلمانان را بدست با کفایت خویش گرفت.<ref> مسارالشیعه، شیخ مفید، ص ۲۲؛ الفتوح ابن اعثم کوفی، ص ۳۸۹؛ انساب الاشراف، احمد بن یحیی بلاذری، ص ۱۱۵؛ تاریخ ابن خلدون، ج ۱، ص ۵۷۴؛ بحارالانوار، علامه مجلسی، ج ۹۳؛ ص ۹.</ref>
 
==پانویس==
 
==پانویس==
<references/>
+
<references />
 
 
 
==منابع==
 
==منابع==
 
+
* مؤسسه تبیان، نرم‌افزار دایرة‌المعارف چهارده معصوم علیهم‌السلام
موسسه تبیان، نرم‌افزار دایرة‌المعارف چهارده معصوم علیهم‌السلام
 
 
 
 
منابع بیشتر:
 
منابع بیشتر:
 
+
* [http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource/31855/%D9%81%D9%8A%D8%B6-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%81%D9%8A-%D8%B9%D9%85%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%87%D9%88%D8%B1-%D9%88-%D9%88%D9%82%D8%A7%D9%8A%D8%B9-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%8A%D8%A7%D9%85/preview/31084/%D9%85%D8%AD%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%8A-%D8%AF%D9%8A%D8%AC%D9%8A%D8%AA%D8%A7%D9%84%D9%8A/#!page=55 وقایع الایام شیخ عباس قمی، ۱۹ ذی‌الحجه].
[http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource/31855/%D9%81%D9%8A%D8%B6-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%81%D9%8A-%D8%B9%D9%85%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D9%87%D9%88%D8%B1-%D9%88-%D9%88%D9%82%D8%A7%D9%8A%D8%B9-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%8A%D8%A7%D9%85/preview/31084/%D9%85%D8%AD%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%8A-%D8%AF%D9%8A%D8%AC%D9%8A%D8%AA%D8%A7%D9%84%D9%8A/#!page=55 وقایع الایام شیخ عباس قمی، 18 ذی‌الحجه].
 
  
 
[[رده:وقایع ماه ذی الحجه]]
 
[[رده:وقایع ماه ذی الحجه]]
 
[[رده:سال ۳۵ هجری قمری]]
 
[[رده:سال ۳۵ هجری قمری]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۹ ژوئن ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۱۶

تقویم هجری قمری

روز واقعه:19 ذی الحجه
سال ۳۵ هجری قمری

پس از آن که عثمان بن عفان سومین خلیفه بدست مسلمانان معترض و انقلابیون مهاجر مصری در خانه‌اش کشته شد و مخالفان خلیفه به پیروزی رسیدند، همگی در مسجد النبی صلی الله علیه و آله گردهم آمده و درباره انتخاب خلیفه‌ای دیگر به گفتگو پرداختند.

از میان اعضای شورای شش نفره‌ای که عمر بن خطاب دومین خلیفه راشدین برای انتخاب خلیفه پس از خود تعیین کرده بود، دو نفر یعنی عبدالرحمن بن عوف و عثمان بن عفان از دنیا رفته و چهار نفر دیگر، یعنی: حضرت علی بن ابی طالب علیه‌السلام، سعد بن ابی‌وقاص، زبیر بن عوام و طلحة بن عبیدالله در قید حیات بودند و اکثر قریب به اتفاق مردم، خواهان آن بودند که یکی از آنان مقام خلافت را بر عهده گیرد.

ولی مظلومیت امیرمؤمنان علی بن ابی‌طالب علیه‌السلام پس از رحلت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و غصب خلافت از وی از یک سو و حق‌گرایی و عدالت‌خواهی آن حضرت از سوی دیگر، مردم انقلابی و مسلمانان واقعی و دلسوز را واداشت که بیش از همه، تمایل به انتخاب آن حضرت داشته باشند.

بدین جهت چندین تن از صحابه رسول خدا صلی الله علیه و آله و مسلمانان مبارز و سردسته‌های مخالفان عثمان، مانند عمار یاسر، ابو ایوب انصاری، ابوهیثم بن تیهان، مالک اشتر، خزیمة بن ثابت، رفاعة بن رافع و مالک بن عجلان در میان مردم از شایستگی‌ها و فضایل امیرمؤمنان علی بن ابی‌طالب علیه‌السلام داد سخن داده و مردم را یکپارچه به سوی خانه حضرت علی علیه‌السلام به راه انداختند و از آن حضرت، مصرّانه درخواست پذیرش خلافت اسلامی را نمودند.

حضرت علی علیه‌السلام که به مدت بیست و پنج سال از حق طبیعی و الهی خویش محروم مانده بود و هم اینک زمانی مردم به وی روی آوردند که فتنه و آشوب، سراسر عالم اسلام را فراگرفته بود، آینده خلافت را چندان روشن نمی‌دید و بدین لحاظ از پذیرفتن آن امتناع نمود و فرمود: اگر من وزیر شما باشم بهتر است از این که امیر شما قرار گیرم و هر کسی شما برگزینید، من نیز به آن راضی خواهم بود.

ولی مردم فریاد می‌زدند که ما جز تو کسی را شایسته این مقام نمی‌بینیم و می‌خواهیم بار دیگر سنت رسول خدا صلی الله علیه و آله در میان مسلمانان زنده گردد. امام علی بن ابی‌طالب علیه‌السلام که با اصرار مهاجر و انصار مدینه و مسلمانان انقلابی شهرهای مختلف، مانند کوفه، بصره، مصر و یمن روبرو بود، چاره‌ای جز پذیرش درخواست آنان نداشت، ولی از باب این که رأی دادن مردم و بیعت آنان با حضرت، تنها حالت احساسی و عاطفی نداشته و همراه با اندیشه و تدبر باشد، آنان را به روز دیگر وعد داده که اگر ثابت قدم بوده و درخواسته خود اصرار داشته باشند، با حضور صحابه کبار و بزرگان مهاجر و انصار در مسجدالنبی صلی الله علیه و آله گرد هم آمده و با وی بیعت نمایند.

مردم برای روز بعد، به انتظار نشسته و برای بیعت با امیرمؤمنان علیه‌السلام لحظه شماری می‌کردند. در روز نوزدهم ذی الحجه، مولای متقیان حضرت علی علیه‌السلام به همراه یاران وفادار و صحابه کبار وارد مسجد پیامبر صلی الله علیه و آله شد و با حضور خود، جمعیت انبوه را به وجد و شادمانی آورد و با صلوات و سلام آنان بر فراز منبر رسول خدا صلی الله علیه و آله قرار گرفت و با خواندن خطبه‌ای، - برای اتمام حجت - بار دیگر از آنان درخواست نمود که از وی صرفنظر کرده و شخص دیگری را به این مقام برگزینند، ولی مردم یکپارچه فریاد برداشتند که غیر از تو کسی را برای این مقام شایسته نمی‌دانیم و در این هنگام برخاستند و به صف ایستاده و منتظر بیعت با آن حضرت شدند.

نخستین کسی که پیش‌دستی کرد و در صف مقدم با آن حضرت بیعت کرد، طلحة بن عبیدالله بود. گویند دست وی و یا یکی از انگشتانش در یکی از جنگ‌ها مصدوم شده و شل بود و چون با آن دست بیعت کرد، یکی از حاضران در مجلس به نام قبیصة بن جابر اسدی گفت: انا لله و انا الیه راجعون. عجب حالتی! اول دستی که بر دست امیرمؤمنان علیه‌السلام به بیعت داده شد، دست شَل است. به خدا سوگند که بیعت طلحه پایدار نماند و ناقص گردد.

به هر روی، تمامی مهاجران و انصار مدینه و انقلابیون و مهاجران شهرهای مختلف، در آن روز با آن حضرت بیعت کرده و به شادمانی پرداختند. تنها عده‌ای اندک در حدود ده نفر از مهاجران و انصار مدینه با آن حضرت بیعت نکرده و خود را با این رفتارشان منزوی و رسوا نمودند.

به این ترتیب، حضرت علی علیه‌السلام که جانشین منصوب و منصوص رسول خدا صلی الله علیه و آله بود، پس از ۲۵ سال محرومیت از حق خویش به یاری خدای بزرگ و همت مسلمانان حقیقت‌گرا در ۱۹ ذی الحجه سال ۳۵ قمری به خلافت اسلامی نایل آمد و زمام امور مسلمانان را بدست با کفایت خویش گرفت.[۱]

پانویس

  1. مسارالشیعه، شیخ مفید، ص ۲۲؛ الفتوح ابن اعثم کوفی، ص ۳۸۹؛ انساب الاشراف، احمد بن یحیی بلاذری، ص ۱۱۵؛ تاریخ ابن خلدون، ج ۱، ص ۵۷۴؛ بحارالانوار، علامه مجلسی، ج ۹۳؛ ص ۹.

منابع

  • مؤسسه تبیان، نرم‌افزار دایرة‌المعارف چهارده معصوم علیهم‌السلام

منابع بیشتر: