اردن: تفاوت بین نسخه‌ها
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) |
|||
| (۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشده) | |||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| − | اردن در منطقه خاورمیانه و کنار خلیج عقبه قرار دارد و مساحت آن به | + | [[پرونده:Jordan.jpg|left|thumb|اردن در جهان]] |
| + | '''«اُردُن»''' کشوری مسلمان در منطقه در غرب آسیا ([[خاورمیانه]]) و کنار خلیج عقبه قرار دارد و مساحت آن به ۹۷۷۴۰ کیلومترمربع بالغ می گردد، که ۲۲۷۰ کیلومتر آن در اشغال رژیم غاصب صهیونیستی می‌باشد. «عَمّان» پایتخت و بزرگترین شهر اردن است. | ||
| − | این کشور در شرق [[فلسطین]]، جنوب [[سوریه]]، | + | ==وضعیت جغرافیایی== |
| + | این کشور در شرق [[فلسطین]]، جنوب [[سوریه]]، غرب [[عراق]] و شمال غربی [[عربستان]] قرار دارد. اردن شامل فلات شیبداری در شمال غربی [[شبه جزیره عربستان]] و در غرب می باشد. رودهای مهم آن اردن و یرموک نام دارد و نام کشور «اردن» برگرفته از رود اردن است که از داخل این کشور می‌گذرد و تقدسی ویژه نزد پیروان ادیان ابراهیمی دارد. | ||
| − | اردن | + | بیش از ۸۰% اردن را بیابان فراگرفته و بدلیل نزدیکی به مدیترانه، زمستانهای نسبتاً بارانی و سرد و تابستانهای گرم و خشک دارد. |
| − | اردن در سال | + | ==تاریخ سیاسی== |
| + | اردن از گذشته، اغلب تحت تسلط ابرقدرتها بوده و خود کمتر دولتی مستقل داشته است. ۴ قرن تحت قوای عثمانی قرار داشته و با شکست عثمانیان در جنگ جهانی اول، اردن در سال ۱۹۱۶م. به زیر سلطه انگلستان درآمد و در سال ۱۹۲۱م، انگلیس حکومت ملک عبدالله هاشمی را به عنوان پادشاه خود مختار اردن به رسمیت شناخت. در سال ۱۹۴۶م، انگلستان برای حفظ منافع خود و افراد دست نشانده طی عهدنامه ای استقلال آن را اعلام کرد. در سال ۱۹۵۰م. گروه زیادی از فلسطینیان با فشار رژیم اشغالگر قدس به صورت پناهنده به اردن آمدند. | ||
| − | در | + | اردن در سال ۱۹۵۵م. به عضویت سازمان ملل درآمد. در سال ۱۹۶۷م. و در جنگ اعراب و اسرائیل که اردن هم از طرف های درگیر بود، پس از شکست سختی، کرانه غربی رود اردن را از دست داد. در سال ۱۹۷۰ م. و در فاجعه سپتامبر سیاه به دستور ملک حسین پادشاه اردن ۲۰۰۰۰ نفر از فلسطینیان به طرز فجیعی توسط ارتش این کشور کشته شدند ولی با این حال درصد مهمی از آوارگان فلسطینی در این کشور سکونت دارند. |
| − | اردن | + | در زمینه سیاست خارجی، اردن با کشورهای مرتجع و محافظه کار عربی و کشورهای غربی به ویژه امریکا مناسبات سیاسی و تجاری وسیعی دارد و بر حسب ملاحظات سیاسی، گاهی به [[سوریه]] روی می آورد و گاهی هم به [[عراق]]. |
| − | + | رنگ مشکی پرچم اردن به حکومت [[عباسیان]]، رنگ سفید به [[بنی امیه|امویان]] یا [[فاطمیان]] و رنگ سبز به [[علویان]] تعلق دارد. قانون اساسی این کشور در سال ۱۹۵۲ م. تنظیم شده و در سالهای ۱۹۷۴ و ۱۹۷۶م، اصلاحاتی در آن به عمل آمده است. از نوامبر ۱۹۸۹ م. که نظام حاکم بر اردن می خواست به اصطلاح اصول دموکراسی پیاده کند جنبش های اصیل [[اسلام|اسلامی]] در این کشور رشد فزاینده ای یافت اما رژیم وابسته به غرب اردن در جهت سرکوبی آنان از هیچ خیانتی فروگذاری نمی کند و حتی نمایندگانی که می خواهند به اسلام اصیل بازگردند، بازداشت می شوند. | |
| − | + | اردن به دلیل تشنجات سیاسی و شکست قابل توجهی که در دو جنگ ۱۹۴۸ و ۱۹۶۷م. از اسرائیل خورد و از دست دادن بخش حاصلخیز و پربرکتی از ارضی اش، یکی از عقب افتاده ترین کشورهای [[خاورمیانه]] به حساب می آید. از دست دادن ساحل غربی رود اردن موجب نابودی صنعت نوپای جهانگردی در اردن و فقدان ارز ناشی از بازدید جهانگردان از شهرهای [[بیت المقدس]] و [[بیت لحم|بیت اللحم]] گردید. | |
| − | + | ==جمعیت و دین== | |
| + | جمعیت اردن در نوامبر سال ۲۰۱۱ م. ۶.۵۰۸.۲۷۱ تن اعلام شده است. اردن ۸ استان دارد که ۳ استان آن در اشغال رژیم صهیونیستی است. مرکز حکومت اردن، عَمان و از شهرهای مهم آن بندر عقبه، معان و زرقاء قابل ذکرند. بعد از عمان از نظر شمار جمعیت، به ترتیب شهرهای اربد و زرقا قرار دارد. شهرهای دیگر اردن اینهاست: [[بیت لحم]]، سلط، جنین، رام‌الله، مأدبا، رمثا و اریحا که تمام شهرها (بجز عمان، اربد، رمثا و سلط) در ساحل غربی قرار دارند. | ||
| − | + | عربی زبان رسمی و همگانی اردن و دین رسمی آن [[اسلام]] و مبنای قانون اساسی است. بیش از ۵۰% آنان را اعراب [[فلسطین|فلسطینی]] تشکیل می دهند. بیش از ۹۵% سکنه اردن مسلمان هستند که از نژاد سامی و به زبان عربی تکلم می کنند. بقیه مردم پیرو آئین [[مسیحیت|مسیح]] هستند وگرچه مسیحیان در رأس امور سیاسی – اداری کشور نمی باشند، ولی در دستگاههای دولتی نفوذ زیادی داشته و از قدرت سیاسی بالایی برخوردارند. ناگفته نماند که حدود یک سوم مسلمین آن، [[شیعه]] هستند. | |
| − | + | آثار مهم تاریخی اردن که مورد توجه جهانگردان قرار می‌گیرند، عبارتند از: جرش، که یکی از عالی‌ترین نمونۀ شهرهای رومی ـ یونانی است که از روزگاران گذشته باقی مانده است؛ مأدبا، که آثار عصر مفرغ مربوط به ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ ق.م. در آن برجای مانده است؛ پترا، شهری که در بدنۀ کوههای ماسه‌سنگ قرمز رنگ پدید آمده است؛ و سرانجام [[مسجد|مساجد]] و [[کلیسا|کلیساها]] و مکانهای مقدس فراوان که بیشتر در ساحل غربی رود اردن قرار دارند. | |
==منابع== | ==منابع== | ||
| − | |||
| + | *سرزمین اسلام (شناخت اجمالی کشورها و نواحی مسلمان نشین جهان)، غلامرضا گلی زواره. | ||
| + | *[https://hajj.ir/fa/content/id/id=86435/token=020a0fec3e3664a6ec2861e17694266193eacc15 "اردن"، سایت حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت]. | ||
| + | *[https://www.cgie.org.ir/fa/article/232457/%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%86 "اردن"، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی]. | ||
| + | {{کشورهای اسلامی}} | ||
[[رده:کشورهای اسلامی]] | [[رده:کشورهای اسلامی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۵ اکتبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۷:۳۴
«اُردُن» کشوری مسلمان در منطقه در غرب آسیا (خاورمیانه) و کنار خلیج عقبه قرار دارد و مساحت آن به ۹۷۷۴۰ کیلومترمربع بالغ می گردد، که ۲۲۷۰ کیلومتر آن در اشغال رژیم غاصب صهیونیستی می‌باشد. «عَمّان» پایتخت و بزرگترین شهر اردن است.
وضعیت جغرافیایی
این کشور در شرق فلسطین، جنوب سوریه، غرب عراق و شمال غربی عربستان قرار دارد. اردن شامل فلات شیبداری در شمال غربی شبه جزیره عربستان و در غرب می باشد. رودهای مهم آن اردن و یرموک نام دارد و نام کشور «اردن» برگرفته از رود اردن است که از داخل این کشور می‌گذرد و تقدسی ویژه نزد پیروان ادیان ابراهیمی دارد.
بیش از ۸۰% اردن را بیابان فراگرفته و بدلیل نزدیکی به مدیترانه، زمستانهای نسبتاً بارانی و سرد و تابستانهای گرم و خشک دارد.
تاریخ سیاسی
اردن از گذشته، اغلب تحت تسلط ابرقدرتها بوده و خود کمتر دولتی مستقل داشته است. ۴ قرن تحت قوای عثمانی قرار داشته و با شکست عثمانیان در جنگ جهانی اول، اردن در سال ۱۹۱۶م. به زیر سلطه انگلستان درآمد و در سال ۱۹۲۱م، انگلیس حکومت ملک عبدالله هاشمی را به عنوان پادشاه خود مختار اردن به رسمیت شناخت. در سال ۱۹۴۶م، انگلستان برای حفظ منافع خود و افراد دست نشانده طی عهدنامه ای استقلال آن را اعلام کرد. در سال ۱۹۵۰م. گروه زیادی از فلسطینیان با فشار رژیم اشغالگر قدس به صورت پناهنده به اردن آمدند.
اردن در سال ۱۹۵۵م. به عضویت سازمان ملل درآمد. در سال ۱۹۶۷م. و در جنگ اعراب و اسرائیل که اردن هم از طرف های درگیر بود، پس از شکست سختی، کرانه غربی رود اردن را از دست داد. در سال ۱۹۷۰ م. و در فاجعه سپتامبر سیاه به دستور ملک حسین پادشاه اردن ۲۰۰۰۰ نفر از فلسطینیان به طرز فجیعی توسط ارتش این کشور کشته شدند ولی با این حال درصد مهمی از آوارگان فلسطینی در این کشور سکونت دارند.
در زمینه سیاست خارجی، اردن با کشورهای مرتجع و محافظه کار عربی و کشورهای غربی به ویژه امریکا مناسبات سیاسی و تجاری وسیعی دارد و بر حسب ملاحظات سیاسی، گاهی به سوریه روی می آورد و گاهی هم به عراق.
رنگ مشکی پرچم اردن به حکومت عباسیان، رنگ سفید به امویان یا فاطمیان و رنگ سبز به علویان تعلق دارد. قانون اساسی این کشور در سال ۱۹۵۲ م. تنظیم شده و در سالهای ۱۹۷۴ و ۱۹۷۶م، اصلاحاتی در آن به عمل آمده است. از نوامبر ۱۹۸۹ م. که نظام حاکم بر اردن می خواست به اصطلاح اصول دموکراسی پیاده کند جنبش های اصیل اسلامی در این کشور رشد فزاینده ای یافت اما رژیم وابسته به غرب اردن در جهت سرکوبی آنان از هیچ خیانتی فروگذاری نمی کند و حتی نمایندگانی که می خواهند به اسلام اصیل بازگردند، بازداشت می شوند.
اردن به دلیل تشنجات سیاسی و شکست قابل توجهی که در دو جنگ ۱۹۴۸ و ۱۹۶۷م. از اسرائیل خورد و از دست دادن بخش حاصلخیز و پربرکتی از ارضی اش، یکی از عقب افتاده ترین کشورهای خاورمیانه به حساب می آید. از دست دادن ساحل غربی رود اردن موجب نابودی صنعت نوپای جهانگردی در اردن و فقدان ارز ناشی از بازدید جهانگردان از شهرهای بیت المقدس و بیت اللحم گردید.
جمعیت و دین
جمعیت اردن در نوامبر سال ۲۰۱۱ م. ۶.۵۰۸.۲۷۱ تن اعلام شده است. اردن ۸ استان دارد که ۳ استان آن در اشغال رژیم صهیونیستی است. مرکز حکومت اردن، عَمان و از شهرهای مهم آن بندر عقبه، معان و زرقاء قابل ذکرند. بعد از عمان از نظر شمار جمعیت، به ترتیب شهرهای اربد و زرقا قرار دارد. شهرهای دیگر اردن اینهاست: بیت لحم، سلط، جنین، رام‌الله، مأدبا، رمثا و اریحا که تمام شهرها (بجز عمان، اربد، رمثا و سلط) در ساحل غربی قرار دارند.
عربی زبان رسمی و همگانی اردن و دین رسمی آن اسلام و مبنای قانون اساسی است. بیش از ۵۰% آنان را اعراب فلسطینی تشکیل می دهند. بیش از ۹۵% سکنه اردن مسلمان هستند که از نژاد سامی و به زبان عربی تکلم می کنند. بقیه مردم پیرو آئین مسیح هستند وگرچه مسیحیان در رأس امور سیاسی – اداری کشور نمی باشند، ولی در دستگاههای دولتی نفوذ زیادی داشته و از قدرت سیاسی بالایی برخوردارند. ناگفته نماند که حدود یک سوم مسلمین آن، شیعه هستند.
آثار مهم تاریخی اردن که مورد توجه جهانگردان قرار می‌گیرند، عبارتند از: جرش، که یکی از عالی‌ترین نمونۀ شهرهای رومی ـ یونانی است که از روزگاران گذشته باقی مانده است؛ مأدبا، که آثار عصر مفرغ مربوط به ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ ق.م. در آن برجای مانده است؛ پترا، شهری که در بدنۀ کوههای ماسه‌سنگ قرمز رنگ پدید آمده است؛ و سرانجام مساجد و کلیساها و مکانهای مقدس فراوان که بیشتر در ساحل غربی رود اردن قرار دارند.
منابع
- سرزمین اسلام (شناخت اجمالی کشورها و نواحی مسلمان نشین جهان)، غلامرضا گلی زواره.
- "اردن"، سایت حوزه نمایندگی ولی فقیه در امور حج و زیارت.
- "اردن"، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی.
| آسیا | * ایران * ترکیه * سوریه * عراق * عربستان * فلسطین * یمن * آذربایجان * اردن * ازبکستان * افغانستان * امارات متحده عربی * بحرین * برونئی * بنگلادش * تاجیکستان * عمان * قرقیزستان * قطر * لبنان * مالزی * پاکستان * کویت * مالدیو * قزاقستان * ترکمنستان |
| آفریقا | * تونس * اتیوپی * الجزایر * تانزانیا * ساحل عاج * سنگال * سودان * سومالی * لیبی * مالی * مصر * موریتانی * موزامبیک * نیجر * نیجریه * چاد * کامرون * گابن * گامبیا * گینه * سیرالئون * کومور * جیبوتی * بورکینافاسو * گینه بیسائو * کنگو * جمهوری غنا * جمهوری عربی صحرا * توگو |
| سایر قاره ها | * آلبانی (اروپا) * بوسنی هرزه گوین (اروپا) *سورینام (آمریکا) |
