|
|
| (۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشده) |
| سطر ۱: |
سطر ۱: |
| − | {{بخشی از یک کتاب}}
| + | «سید الشهداء» یکی از القاب [[امام حسین علیه السلام|امام حسین]] علیه‌السلام است. |
| | | | |
| − | '''منبع:''' زندگانی امام حسین علیه السلام
| + | قبل از شهادت حضرت [[امام حسین علیه السلام|ابی عبدالله]] علیه‌السلام، لقب «سیدالشهدا» به [[حضرت حمزه علیه السلام|حضرت حمزه]]، عموی [[پیامبر اسلام]]، اختصاص داشت که در [[غزوه احد|جنگ احد]] به [[شهادت در راه خدا|شهادت]] رسیده و رشادت‌های او در دفاع از پیامبر و حریم [[اسلام]] زبانزد همگان بود. ولی بعد از شهادت امام حسین علیه‌السلام در بسیاری از روایات این لقب برای او بکار رفته است. |
| | | | |
| − | '''نویسنده یا گردآورنده:''' علی اکبر تلافی
| + | لقب سیدالشهداء برای [[امام حسین]] علیه‌السلام را بسیاری از [[ائمه اطهار|ائمه]] علیهم‌السلام از جمله [[امام سجاد]] علیه‌السلام، [[امام باقر]] علیه‌السلام، [[امام صادق]] علیه‌السلام بکار برده‌اند. و نیز [[حضرت زینب سلام الله علیها|زینب کبری]] و [[میثم تمار]] از این لقب برای اشاره به امام حسین علیه‌السلام استفاده کرده‌اند. |
| | | | |
| − | ==زندگانی امام حسین علیه السلام==
| + | از جمله در روایتی، [[امام صادق]] علیه السلام به «ام سعید احمسیه» که مرکبى کرایه کرده بود تا در [[مدینه]] سر قبور شهدا برود، فرمود: آیا به تو خبر دهم که سرور شهیدان (سیدالشهدا) کیست؟ گفت: آرى. فرمود: [[امام حسین علیه السلام|حسین بن على]] است. پرسید: او سیدالشهداست؟ فرمود: آرى...<ref>جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، نشر معروف به نقل از بحارالانوار، ج ۹۸، ص ۳۶.</ref> |
| | | | |
| − | امام حسین فرزند دومین [[امام علی]] و [[حضرت فاطمه]] علیهم السلام است. آن حضرت در شهر [[مدینه]] به روز سوم [[شعبان]] ([[مصباح المتهجد]]/758) از سال سوم یا پنجم شعبان از سال چهارم هجرت ([[الارشاد]]/ 198) دیده به جهان گشود. [[کنیه]] ایشان ابوعبدالله و از جمله لقب هایشان رشید، طیب، وفی، زکی، مبارک، سبط و سید آمده است. ([[كشف الغمه]] 216/2) | + | به نظر می‌رسد که لقب سیدالشهدا برای حضرت حمزه به معنی این است که او سید و سرور شهدای زمان خودش بوده است تا زمان شهادت امام حسین علیه‌السلام؛ و از آن پس امام حسین علیه‌السلام سید و سرور شهدای همه زمان‌ها بوده و هست. چنانچه تعبیر «[[سیدة نساء العالمین|سیدة النساء]]» هم به [[حضرت مریم]] سلام الله علیها گفته می‌شود و هم به [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|حضرت زهرا]] سلام الله علیها. اما حضرت مریم بانوی زنان زمان خودش بوده و حضرت زهرا سلام الله علیها «سیده نساء العالمین» یعنی بانوی بزرگ همه عالم است. |
| | | | |
| − | آن حضرت شش ماه و ده روز با برادر مهترش [[امام حسن]] علیه السلام فاصله سنی داشت و مراحل رشد و نمو خویش را مدت کمتر از هفت سال در مصاحبت با رسول الله صلی الله علیه و آله و سی سال در کنار امیرالمومنین و ده سال با امام حسن علیهماالسلام گذراند. و به سال 49 یا 50 هجری پس از شهادت مظلومانه امام حسن علیه السلام [[امامت]] شیعیان را بر عهده گرفت. ([[كافي]] 461/1 و 462)
| + | ==پانویس== |
| | + | <references /> |
| | + | ==منابع== |
| | + | *جواد محدثی، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|فرهنگ عاشورا]]، نشر معروف |
| | + | *[[بحارالأنوار (کتاب)|بحارالانوار]]، ج ۴۳، ص ۳۷. |
| | + | *[[مناقب ابن شهر آشوب (کتاب)|مناقب ابن شهر آشوب]]. |
| | | | |
| − | امامت آن حضرت مقارن با حکمرانی [[معاویه]] بود و از آن جا که امام حسن علیه السلام با او صلح کرده بود ایشان نیز همان روش و سیره را ادامه داد. چه با مجاهدت های امام حسن علیه السلام [[حق]] و [[باطل]] برای مسلمانان شناخته شده بود و اصل [[اسلام]] در خطر جدی قرار نداشت. خطر از آن جا آغاز شد که معاویه به سال 59 هجری تصمیم گرفت پسرش یزید را به عنوان خلیفه پس از خود تعیین کند و برای اطمینان از وقوع چنین امری بر آن شد که در زمان حیات خود از مردم برای او بیعت بگیرد. معاویه خود نخستین کسی شد که با پسرش یزید دست بیعت داد. ([[مروج الذهب]] 36/3 و 37)
| + | [[رده:القاب و کنیه های امام حسین علیه السلام]] |
| | | | |
| − | ابن سعد در طبقات می نویسد: حسین بن علی بن ابیطالب از جمله اشخاصی بود که با یزید دست بیعت نداد. وی می افزاید: با [[مرگ]] معاویه در سال 60 هجری پسرش یزید بر مسند خلافت تکیه زد و مردم با وی بیعت کردند. آن گاه یزید با ارسال نامه ای به حاکم [[مدینه]] نوشت: مردم را فراخوان و از آنان بیعت گیر. و از بزرگان قریش آغاز کن و نخستین آنان حسین بن علی باشد. (تراثناش 164/10)
| + | {{واقعه عاشورا}} |
| − | | |
| − | چون حاکم مدینه از امام حسین علیه السلام بیعت خواست حضرتش در پاسخ گفت: ما خاندان [[نبوت]] و معدن رسالتیم. و یزید فاسق می گسار و آدم کش است. و مثل من با مثل او بیعت نکنند و در سخنی دیگر فرمود: و بر اسلام سلام باد آن گاه که این امت به حاکمی چون یزید مبتلا شود و...
| |
| − | | |
| − | مسعودی می نویسد: یزید مردی عیاش بود. پرندگان شکاری و سگ و میمون و یوز نگه می داشت و می گساری می کرد. و در ایام وی غنا در [[مکه]] و [[مدینه]] رواج یافت و لوازم لهو و لعب بکار رفت و مردم آشکارا می گساری می کردند. و درباره رفتار او با رعیت می گوید: [[فرعون]] در کار رعیت از او عادلتر و در کار خاصه و عامه مردم خویش منصفتر بود. (مروج الذهب 77/3 و 78)
| |
| − | | |
| − | امام حسین علیه السلام چون اوضاع مدینه را واژگونه یافت درنگ در آن شهر مقدس را جایز ندانست و در روز یکشنبه دو روز مانده به آخر [[رجب]] از سال 60 هجری به اتفاق اهل بیت و یاران خود راهی مکه شد. (الارشاد / 201)
| |
| − | | |
| − | آن حضرت هدف از خروج خویش را در وصیتی به برادرش [[محمد بن حنفیه]] چنین بیان فرمود: حقیقت آن که من از روی سرمستی و گردنکشی و فساد و ظلم خارج نشده ام و جز این نیست که خارج شدم برای اصلاح در امت جدم صلی الله علیه و آله. اراده دارم [[امر به معروف و نهی از منکر]] کنم و مطابق سیرت جدم و پدرم علی بن ابیطالب علیه السلام رفتار کنم و... امام حسین علیه السلام به فاصله 5 روز در شب جمعه سوم ماه [[شعبان]] به مکه معظمه وارد گردید. (الارشاد / 202)
| |
| − | | |
| − | چون مردم [[کوفه]] در [[عراق]] از مرگ [[معاویه]] و امتناع امام حسین علیه السلام از بیعت یزید اطلاع یافتند نامه های فراوان در پشتیبانی از امام حسین علیه السلام امضاء کردند و حضرتش را به کوفه فراخواندند. آنان نوشتند: ما در انتظار تو با کسی بیعت نکرده ایم و در راه تو آماده جانبازی هستیم و بخاطر تو در [[نماز جمعه]] و جماعت دیگران حاضر نمی شویم. (مروج الذهب 64/3)
| |
| − | | |
| − | امام حسین علیه السلام در پاسخ به درخواست های مردم کوفه [[مسلم بن عقیل]] را در نیمه ماه مبارک [[رمضان]] به جانب کوفه روانه کرد. و به او گفت: نزد مردم کوفه برو. اگر آن چه نوشته اند حق باشد مرا خبر ده تا به تو ملحق شوم. ([[مروج الذهب]] 64/3)
| |
| − | | |
| − | مسلم به روز پنجم [[شوال]] وارد کوفه شد چون خبر ورودش انتشار یافت 12000 کسب و به قولی 18000 نفر با او بیعت کردند. وی این مطلب را به امام حسین علیه السلام گزارش داد و از آن حضرت خواست به کوفه بیاید. اخبار کوفه به یزید رسید. وی در اولین عکس العمل [[نعمان بن بشیر]] حاکم کوفه را عزل و به جای او عبیدالله بن زیاد را نصب کرد و به او فرمان داد که مسلم بن عقیل را به قتل برساند. و از طرفی مزدوران خود را بسیج کرد تا امام حسین علیه السلام را در شهر مکه غافلگیر کرده از میان بردارد.
| |
| − | | |
| − | چون امام علیه السلام از توطئه سوء قصد به جان مبارکش آگاهی یافت از سر حفظ حرمت و قداست بیت الله الحرام [[مناسک حج]] را به اضطرار پایان برد و به روز هشتم [[ذی الحجه]] از سال 60 هجری مکه را به قصد عراق وداع گفت. (الارشاد / 218)
| |
| − | | |
| − | ابن عباس بعد از واقعه [[کربلا]] در نامه اش به یزید می نویسد: هرگز فراموش نخواهم کرد که حسین بن علی را از حرم پیامبر خدا صلی الله علیه و آله به حرم خدا طرد کردی و آن گاه مردانی را پنهانی بر سر او فرستادی تا غافلگیر او را بکشند. سپس او را از حرم خدا به کوفه راندی و ترسان و نگران از مکه بیرون شد با این که در گذشته و حال عزیزترین مردم بطحا بود و اگر در مکه اقامت می گزید و خونریزی در آن را روا می شمرد از همه مردم مکه و مدینه در دو حرم بیشتر فرمان برده می شد. لیکن او خوش نداشت که حرمت خانه و حرمت رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم را حلال شمارد. و بزرگ شمرد آن چه را که تو بزرگ نشمردی از آن جا که در نهان مردانی در پی او به مکه فرستادی تا در حرم با او بجنگند. ([[تاريخ يعقوبي]] 221/1 و 222)
| |
| − | | |
| − | عبیدالله با حیله و تزویر مسلم بن عقیل و پناه دهنده او [[هانی بن عروة]] را در کوفه به طرز دلخراشی به شهادت رساند. و از آن جا که می دانست امام حسین علیه السلام رو به شهر کوفه می آید سپاهی به سرکردگی [[حر بن یزید ریاحی]] برای زیرنظر گرفتن سپاه آن حضرت به منطقه قادسیه گسیل کرد. حر بن یزید در محلی به نام شراف با امام حسین علیه السلام روبرو شد و سخنانی بینشان رد و بدل گردید. آن حضرت نامه های اهل کوفه را که دو خرجین بود به حر بن یزید عرضه کرد و دعوت آنان را خاطر نشان ساخت و راه خود را ادامه داد. تا آن که به روز دوم [[محرم]] سال 61 هجری به ناحیه نینوا وارد شد. ([[تاريخ طبري]] 310/4)
| |
| − | | |
| − | در این زمین بود که ابن زیاد در رسید و نامه ای به حر بن یزید تسلیم کرد. متن نامه این بود: آن گاه که این نامه تو را رسد و فرستاده ما پیش تو آید بر حسین سخت گیر و او را در بیابانی فرود آر که نه دژ در آن باشد و نه آب حر بن یزید در اجرای دستور ابن زیاد کاروان امام حسین علیه السلام را در نقطه ای به نام کربلا متوقف کرد. فردای آن روز عمر بن سعد فرستاده عبیدالله بن زیاد نیز با چهار هزار جنگجو وارد شد.
| |
| − | | |
| − | شایان گفتن است که حر بن یزید پیش از شهادت امام حسین علیه السلام از کرده خود اظهار پشیمانی و [[توبه]] کرد و در جرگه یاران آن حضرت به درجه رفیع [[شهادت]] نائل آمد. عمر بن سعد سه روز مانده به عاشورا پانصد سواره بر کرانه فرات مامور کرد تا کاروان حسینی به آب دسترسی نداشته باشد. (تاريخ طبري 311/4 و 312) و روز نهم محرم تاسوعا امام حسین علیه السلام و اصحابش به طور کامل در حلقه محاصره دشمن واقع شدند و دشمن یقین کرد که دیگر برای آن حضرت یاوری نخواهد آمد.
| |
| − | | |
| − | عصر تاسوعا دستور حمله و آغاز جنگ از جانب دشمن صادر گردید. امام حسین علیه السلام چون تحرکات دشمن را بدید برادرش عباس بن علی علیهماالسلام را فرمود: سوار شو جانم به فدایت ای برادر تا آنان را دیدار کنی و بگویی: شما را چیست و چه در سر دارید؟! و...
| |
| − | | |
| − | حضرت عباس علیه السلام با آنان به مذاکره پرداخت و آنان پذیرفتند که حمله را تا فردا به تعویض اندازند. (تاريخ طبري 314/4) و سرانجام آن فردا ([[عاشورا]]) فرارسید. عمر بن سعد با سی هزار جنگجو حمله را آغاز کرد. و سپاه امام حسین که 32 سواره و 40 پیاده بودند. مردانه در برابر حملات ایستادند و شجاعانه جنگیدند و کشتند و کشته شدند. هر کس از یاران آن حضرت شهادت می یافت جای خالیش پیدا بود ولی سربازی که از سپاه یزید بر خاک می افتاد سربازی دیگر جایش را می گرفت.
| |
| − | | |
| − | جنگ همچنان به راه خود ادامه می داد تا بدانجا که اصحاب امام حسین علیه السلام همگی کشته شدند. در این هنگام نوبت به خاندان حضرتش رسید. اولین کس از آنان که پای در میدان گذارد پسر مهترش [[حضرت علی اکبر]] بود. و به دنبال او دیگر کسان امام حسین علیه السلام از جمله فرزندان [[امام علی]] و [[امام حسن]] علیهماالسلام و [[جعفر طیار]] و عقیل به میدان رفتند و پس از رزمی دلاورانه شهد شهادت به کام ریختند. و عباس بن علی علیهماالسلام هم که به قصد آب آوردن نبرد خویش را آغاز کرده بود مورد هجوم دشمن واقع شد و هستی خویش را فدای حسین علیه السلام ساخت. حساسترین لحظه عاشورا آن هنگام بود که عزیز زهرا سلام الله علیها و جگرگوشه مصطفی بی یار و یاور باقی ماند و دشمن از هر سو به حضرتش حمله آورد و...
| |
| − | | |
| − | حجاج بن عبدالله که خود در صحنه حاضر بود می گوید: به خدا هرگز شکسته ای را ندیده بودم که فرزند و کسان و یارانش کشته شده باشند و چون او ثابت قدم و آرام خاطر باشد. خدا پیش از او و پس از او کسی را همانندش ندیدم. وقتی حمله می برد پیادگان از راست و چپ او همچون بزغالگان از حمله گرگ فراری می شدند.
| |
| − | | |
| − | همو اضافه می کند: به خدا در این حال بود که زینب دختر فاطمه به طرف آن حضرت آمد. در این وقت [[عمر بن سعد]] نزدیک حسین رسید. زینب به او گفت: آیا ابوعبدالله کشته می شود و تو نگاه می کنی!؟ گوید: گویی اشک های عمر را می بینم که بر دو گونه و ریشش روان بود. و روی از زینب بگردانید. ([[تاريخ طبري]] 245/4)
| |
| − | | |
| − | برای امام حسین علیه السلام شش (ارشاد / 253) یا نه ([[تاريخ اهل البيت]] / 102) یا ده ([[كشف الغمه]] 250/2) فرزند از مادران مختلف شمرده اند که از آن فرزندان علی اکبر و عبدالله شیرخوار (علی اصغر) در کنار پدر به شهادت رسیدند و [[امام سجاد]] علیه السلام پیشوای چهارم شیعیان گردید.
| |
