سید حسین بادکوبه ای: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
جز (مهدی موسوی صفحهٔ سيد حسين بادکوبه اي را به سید حسین بادکوبه ای منتقل کرد)
 
(۲ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۱ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
یکی از مهمترین خاستگاه‌های مذهب حقه جعفری سرزمین عالم‌خیز آذربایجان است. این منطقه مستعد، صدها [[فقه]] متبحر و ده‌ها [[عارف]] و عالم فاضل را در دامان خویش پرورانده تحویل جهان اسلام داده است. یکی از چهره‌های پرفروغ حوزه‌های علمیه، فیلسوف بزرگ شیعه حضرت آیت الله سید حسین بادکوبه‌ای است. او با تدریس‌های ماهرانه، رسالت الاهی خویش را به خوبی انجام داد و ستارگان فروزانی را در آسمان دانش و فضیلت پروراند. برای آشنایی با مقام علمی ‌‌ایشان به فرازهایی از زندگانی او اشاره می‌‌کنیم.
+
'''آیت الله سید حسین بادکوبه‌ای''' (۱۲۹۳ - ۱۳۵۸ ق)، عالم ربانی [[شیعه]] در قرن ۱۴ هجری و از شاگردان [[میرزا ابوالحسن جلوه|سید ابوالحسن جلوه]] بود. این [[فقیه]] و فیلسوف بزرگ الهی، از مدرسان معروف [[فلسفه]] و [[عرفان]] در حوزه [[نجف]] بود و بیشتر کتاب‌های فلسفی و عرفانی را تدریس می‌‌نمود. [[علامه طباطبایى|علامه طباطبایی]] و [[آیت الله سید ابوالقاسم خویی|آیت الله خویی]] از شاگردان او هستند.
 
+
{{شناسنامه عالم
 +
||نام کامل = سید حسین حسینی بادکوبه‌ای
 +
||تصویر=
 +
||زادروز =  ۱۲۹۳ قمری
 +
|زادگاه = باکو
 +
|وفات =  ۱۳۵۸ قمری
 +
|مدفن = [[نجف]] - [[حرم امام علی علیه السلام]]
 +
|اساتید =  [[میرزا ابوالحسن جلوه|سید ابوالحسن جلوه]]، [[آخوند خراسانی|ملا محمدکاظم خراسانی]]، [[محمدحسن مامقانی|شیخ محمدحسن مامقانی]]،...
 +
|شاگردان = [[آیت الله سید ابوالقاسم خویی|سید ابوالقاسم خویی]]، [[علامه طباطبایى|سید محمدحسین طباطبایی]]، [[سید مرتضی مرعشی نجفی]]، [[شیخ محمدتقی آملی]]،...
 +
|آثار =
 +
}}
 
==ولادت==
 
==ولادت==
  
سید حسین در سال 1293 هـ.ق<ref> برابر با 1254 هـ.ش و 1876 م.</ref> در روستای زیبای «خوددلان»<ref> خوددلان یکی از روستاهای با صفای نزدیک باکو است.</ref> پا به عالم خاکی گذارد. پدرش، سید رضا، فرزند سید موسی حسینی لاهیجی،<ref> لاهج از توابع نزدیک قفقاز است.</ref> از بزرگان و شخصیت های مورد احترام بود. او در سلک روحانیت بوده و به مسائل شرعی مردم رسیدگی می‌‌نمود.
+
سید حسین بادکوبه‌ای در سال ۱۲۹۳ هـ.ق (برابر با ۱۲۵۴ هـ.ش) در «خوددلان» یکی از روستاهای نزدیک «باکو» پایتخت [[آذربایجان]] پا به عالم خاکی گذارد. پدرش، سید رضا حسینی لاهجی، از بزرگان و شخصیت های مورد احترام بود. او در سلک روحانیت بوده و به مسائل شرعی مردم رسیدگی می‌‌نمود.
 
 
==تحصیلات==
 
 
 
دانشمند فرزانه، بادکوبه‌ای از ابتدای نوجوانی به تحصیل دانش اسلامی‌‌ روی آورد و مقدمات علوم حوزوی را نزد پدر فراگرفت. پس از رحلت پدر گرامی‌‌اش جهت فراگیری علوم اسلامی ‌‌وطن خود را ترک گفت و به تهران رفت و در مدرسه «صدر» ساکن شد. ایشان به مدت هفت سال در تهران اقامت گزید و از محضر علمی ‌‌نوابغ روزگار مانند: حکیم متأله سید ابوالحسن جلوه (1238ـ1314 هـ.ق)<ref> در آسمان [[معرفت]]، حسن حسن زاده آملی، ص 351ـ329.</ref> فیلسوف نامی ‌‌میرزا هاشم اشکوری (متوفای 1332 هـ.ق)<ref> بزرگان تنکابن، محمد سماوی حائری، ص 292 و 291.</ref> و علامه علی آقا زنوزی (1234ـ1307 هـ.ق)<ref> تاریخ مرند، حسن جلالی عزیزیان، ص 409ـ407.</ref> خوشه‌ها چید و در [[فقه]]، [[اصول]] و [[فلسفه]] تبحر یافت.
 
 
 
==هجرت به نجف اشرف==
 
 
 
ایشان در عنفوان جوانی با عشق به آقا [[امیرالمومنین]] علی علیه السلام راهی [[عراق]] گردید و در حوزه کهن [[نجف]] اشرف مشغول فراگیری علوم اسلامی ‌‌شد. وی در ابتدای ورود، در حوزه درسی و پربار ملا محمدکاظم خراسانی (1255ـ1329 هـ.ق) حاضر گردید و بهره‌ها برد. در همان زمان در درس [[فقه]] آقا شیخ محمدحسن مامقانی (1237ـ1323 هـ.ق) حاضر شد و شایستگی علمی ‌‌خویش را به اثبات رسانید.<ref> نقباءالبشر، شیخ [[آقا بزرگ تهرانی]]، ج 2، ص 585 و 584.</ref>
 
  
==تدریس==
+
==تحصیلات و استادان==
  
این عالم فرهیخته، در پی سال‌ها تحقیق و پژوهش در محضر فرزانگان مشهور حوزه به چنان درجه‌ای از علم دست یازید که نامش زبانزد فضلا و دانشوران حوزه علمیه [[نجف]] گردید. محفل درس او آکنده از حضور مشتاقان علوم اسلامی ‌‌بود و حدود چهار دهه به تدریس سطوح عالیه [[فقه]]، [[اصول]]، [[فلسفه]]، [[عرفان]] و [[کلام]] پرداخت. در اثر نبوغ و استعداد ذاتی وی، تدریس فلسفه‌اش شهرت بسزایی یافت و از درس فقه و اصول او پیشی گرفت و در نجف کمتر کسی در علوم عقلی همتراز او بود.<ref> دایره المعارف تشیع، حاج سید جوادی، خرمشاهی، فانی، ج 3، ص 18.</ref>
+
سید حسین بادکوبه‌ای از ابتدای نوجوانی به تحصیل دانش اسلامی‌‌ روی آورد و مقدمات علوم حوزوی را نزد پدر فراگرفت. پس از رحلت پدر گرامی‌‌اش، جهت فراگیری [[علوم اسلامی|علوم اسلامی]] <nowiki/>وطن خود را ترک گفت و به [[تهران]] رفت و در مدرسه «صدر» ساکن شد. ایشان به مدت هفت سال در تهران اقامت گزید و از محضر علمی ‌‌نوابغ روزگار مانند: حکیم متأله [[میرزا ابوالحسن جلوه|سید ابوالحسن جلوه]] (۱۲۳۸ـ۱۳۱۴ هـ.ق)،<ref> در آسمان معرفت، حسن حسن زاده آملی، ص ۳۵۱ـ۳۲۹.</ref> فیلسوف نامی ‌‌میرزا هاشم اشکوری (متوفای ۱۳۳۲ هـ.ق)<ref> بزرگان تنکابن، محمد سماوی حائری، ص ۲۹۲ و ۲۹۱.</ref> و علامه علی آقا زنوزی (۱۲۳۴ـ۱۳۰۷ هـ.ق)<ref> تاریخ مرند، حسن جلالی عزیزیان، ص ۴۰۹ـ۴۰۷.</ref> بهره‌ها برد و در [[فقه]]، [[اصول فقه‌‌‌‌|اصول]] و [[فلسفه]] تبحر یافت.
  
==شاگردان==
+
ایشان در عنفوان جوانی با عشق به آقا [[امیرالمومنین]] علیه السلام راهی [[عراق]] گردید و در حوزه کهن [[نجف]] اشرف مشغول فراگیری علوم اسلامی ‌‌شد. وی در ابتدای ورود، در حوزه درسی و پربار [[آخوند خراسانی|ملا محمدکاظم خراسانی]] (۱۲۵۵ـ۱۳۲۹ هـ.ق) حاضر گردید و بهره‌ برد. در همان زمان در درس [[فقه]] آقا [[محمدحسن مامقانی|شیخ محمدحسن مامقانی]] (۱۲۳۷ـ۱۳۲۳ هـ.ق) حاضر شد و شایستگی علمی ‌‌خویش را به اثبات رسانید.<ref> نقباءالبشر، شیخ آقا بزرگ تهرانی، ج ۲، ص ۵۸۵ و ۵۸۴.</ref>
  
وی در طول سال‌ها تدریس در [[حوزه علمیه]] [[نجف]]، عالمان بسیاری پرورش داد و آنان را به سر منزل مقصود رسانید. دانشورانی که از استادان بزرگ و عالمان ردیف اول حوزه بشمار می‌‌رفتند و چرخ تدریس، تألیف و تحقیق به برکت وجود آن‌ها به حرکت درمی‌‌آمد. برخی از شاگردان ممتاز ایشان عبارتند از:
+
==تدریس و شاگردان==
  
# سید ابوالقاسم خویی (1317ـ1413 هـ.ق).<ref> یادنامه آیت الله العظمی ‌‌خویی، موسسه خیریه آیت الله خویی، ص 47.</ref>
+
این عالم فرهیخته، در پی سال‌ها تحقیق و پژوهش در محضر فرزانگان مشهور حوزه، به چنان درجه‌ای از علم دست یازید که نامش زبانزد فضلا و دانشوران [[حوزه علمیه|حوزه علمیه]] نجف گردید. محفل درس او آکنده از حضور مشتاقان علوم اسلامی ‌‌بود و حدود چهار دهه به تدریس سطوح عالیه [[فقه]]، [[اصول فقه‌‌‌‌|اصول]]، [[فلسفه]]، [[عرفان]] و [[کلام]] پرداخت. در اثر نبوغ و استعداد ذاتی وی، تدریس فلسفه‌اش شهرت بسزایی یافت و از درس فقه و اصول او پیشی گرفت و در نجف کمتر کسی در علوم عقلی همتراز او بود.<ref> دایره المعارف تشیع، حاج سید جوادی، خرمشاهی، فانی، ج ۳، ص ۱۸.</ref> وی به شاگردانش عشق می‌‌ورزید و علاقه فراوانی به تعلیم و تربیت آن‌ها داشت و در شکوفا نمودن استعداد شاگردانش نقش بسزایی ایفا می‌‌کرد.
# سید محمدحسین قاضی طباطبایی (1321ـ1402 هـ.ق).<ref> در آسمان معرفت، ص 98ـ17.</ref>
 
# سید محمدحسن الهی قاضی طباطبایی (1325ـ1388 هـ.ق).<ref> ستارگان حرم، گروهی از نویسندگان، ماهنامه کوثر، ج7، ص 26ـ11.</ref>
 
# سید مرتضی مرعشی نجفی (1325ـ1416 هـ.ق).<ref> همان، ج 3، ص 281ـ266.</ref>
 
# سید محمد بادکوبه‌ای (1285ـ1389 هـ.ق).<ref> ر.ک: مقاله نگارنده در گلشن ابرار، ج 5.</ref>
 
# میرزا علی‌اکبر آقا مرندی (1314ـ1415 هـ.ق).<ref> مفاخر آذربایجان، عبدالرحیم عقیقی بخشایشی، ج 1، ص 471.</ref>
 
# شیخ مجتبی لنکرانی (متوفای 1406 هـ.ق).<ref> گنجینه دانشمندان، محمد شریف رازی، ج 3، ص 106.</ref>
 
# سید عبدالاعلی سبزواری (1328ـ1414 هـ.ق).<ref> غروی اصفهانی نابغه [[نجف]]، محمد صحتی سردرودی، ص 89.</ref>
 
# سید علی‌اصغر خویی (1313ـ1402 هـ.ق).
 
# سید علی‌اکبر طسوجی (متولد 1319 هـ.ق).
 
# سید محمد اشکوری (1320ـ1394 هـ.ق).
 
# سید صدرالدین کوه‌پایی اصفهانی.
 
# میرزا کاظم دینوری (1323ـ1416 هـ.ق).
 
# شیخ غلامحسین جعفری همدانی (متولد 1325 هـ.ق).
 
# شیخ محمدرضا مهدوی قمشه‌ای (متوفای 1388 هـ.ق).
 
# شیخ محمدتقی آملی (1304ـ1391 هـ.ق).<ref> در آسمان معرفت، ص 222ـ201.</ref>
 
# آقا سید محمد نجفی بادکوبه‌ای (1314ـ1399 هـ.ق).
 
  
==ویژگی‌های اخلاقی==
+
وی در طول سال‌ها تدریس در حوزه علمیه [[نجف]]، عالمان بسیاری پرورش داد و آنان را به سر منزل مقصود رسانید. دانشورانی که از استادان بزرگ و عالمان ردیف اول حوزه بشمار می‌‌رفتند و چرخ تدریس، تألیف و تحقیق به برکت وجود آن‌ها به حرکت درمی‌‌آمد. برخی از شاگردان ممتاز ایشان عبارتند از:
  
[[صفات پسندیده]] آیت الله بادکوبه‌ای زبانزد خاص و عام بود. [[تواضع]]، [[زهد]]، [[تقوا]]، ساده‌زیستی مطالعه بسیار، برخورداری از حافظه قوی و ذوق سرشار و علاقه وافر به علم و عمل از صفات نیکویی است که در وجود آن بزرگوار جمع شده بود. این فقیه و فیلسوف بزرگ الهی از برجسته‌ترین استادان حوزه بوده و بیشتر کتاب‌های فلسفی و عرفانی را تدریس می‌‌نمود. وی به شاگردانش عشق می‌‌ورزید و علاقه فراوانی به تعلیم و تربیت آن‌ها داشت. و در شکوفانمودن استعداد شاگردانش نقش بسزایی ایفا می‌‌کرد.
+
#[[آیت الله سید ابوالقاسم خویی|سید ابوالقاسم خویی]] (۱۳۱۷ـ۱۴۱۳ هـ.ق).<ref> یادنامه آیت الله العظمی ‌‌خویی، موسسه خیریه آیت الله خویی، ص ۴۷.</ref>
 +
#[[علامه طباطبایى|سید محمدحسین طباطبایی]] (۱۳۲۱ـ۱۴۰۲ هـ.ق).<ref> در آسمان معرفت، ص ۹۸ـ۱۷.</ref>
 +
#[[سید محمدحسن الهی طباطبایی]] (۱۳۲۵ـ۱۳۸۸ هـ.ق).<ref> ستارگان حرم، گروهی از نویسندگان، ماهنامه کوثر، ج۷، ص ۲۶ـ۱۱.</ref>
 +
#[[سید مرتضی مرعشی نجفی]] (۱۳۲۵ـ۱۴۱۶ هـ.ق).<ref> همان، ج ۳، ص ۲۸۱ـ۲۶۶.</ref>
 +
#سید محمد بادکوبه‌ای (۱۲۸۵ـ۱۳۸۹ هـ.ق).<ref> ر.ک: مقاله نگارنده در گلشن ابرار، ج ۵.</ref>
 +
#میرزا علی‌اکبر آقا مرندی (۱۳۱۴ـ۱۴۱۵ هـ.ق).<ref> مفاخر آذربایجان، عبدالرحیم عقیقی بخشایشی، ج ۱، ص ۴۷۱.</ref>
 +
#شیخ مجتبی لنکرانی (متوفای ۱۴۰۶ هـ.ق).<ref> گنجینه دانشمندان، محمد شریف رازی، ج ۳، ص ۱۰۶.</ref>
 +
#[[سید عبدالاعلی سبزواری]] (۱۳۲۸ـ۱۴۱۴ هـ.ق).<ref> غروی اصفهانی نابغه نجف، محمد صحتی سردرودی، ص ۸۹.</ref>
 +
#[[سید علی اصغر خویی|سید علی‌اصغر خویی]] (۱۳۱۳ـ۱۴۰۲ هـ.ق).
 +
#سید علی‌اکبر طسوجی (متولد ۱۳۱۹ هـ.ق).
 +
#سید محمد اشکوری (۱۳۲۰ـ۱۳۹۴ هـ.ق).
 +
#سید صدرالدین کوه‌پایی اصفهانی.
 +
#میرزا کاظم دینوری (۱۳۲۳ـ۱۴۱۶ هـ.ق).
 +
#شیخ غلامحسین جعفری همدانی (متولد ۱۳۲۵ هـ.ق).
 +
#شیخ محمدرضا مهدوی قمشه‌ای (متوفای ۱۳۸۸ هـ.ق).
 +
#[[شیخ محمدتقی آملی]] (۱۳۰۴ـ۱۳۹۱ هـ.ق).<ref> در آسمان معرفت، ص ۲۲۲ـ۲۰۱.</ref>
 +
#آقا سید محمد نجفی بادکوبه‌ای (۱۳۱۴ـ۱۳۹۹ هـ.ق).
  
 
==از نگاه اندیشمندان==
 
==از نگاه اندیشمندان==
  
مرجع تقلید شیعه، آیت الله خویی همیشه از ایشان به بزرگی یاد می‌‌نمود و معتقد بود که او بهتر از محقق اصفهانی، اسفار و دیگر کتاب‌های فلسفی را تدریس می‌‌کرده است. <ref> یادنامه آیت الله خوی، ص 59.</ref>
+
*مرجع تقلید شیعه، [[آیت الله سید ابوالقاسم خویی|آیت الله خویی]] همیشه از ایشان به بزرگی یاد می‌‌نمود و معتقد بود که او بهتر از محقق اصفهانی، [[اسفار اربعه (کتاب)|اسفار]] و دیگر کتاب‌های [[فلسفه|فلسفی]] را تدریس می‌‌کرده است.<ref> یادنامه آیت الله خوی، ص ۵۹.</ref>
 
+
*[[علامه حسن زاده آملی]] در ذکر استادان [[علامه طباطبایی]] به بعد معنوی مرحوم آیت الله بادکوبه‌ای اشاره کرده می‌‌نویسد: «مرحوم آقا سید حسین بادکوبه‌ای خیلی مراقب بود، حرف نمی‌‌زد مگر به ضرورت».<ref> در آسمان معرفت، ص ۸۵.</ref>
علامه حسن زاده آملی در ذکر استادان [[علامه طباطبایی]] به بعد معنوی مرحوم آیت الله بادکوبه‌ای اشاره کرده می‌‌نویسد: «مرحوم آقا سید حسین بادکوبه‌ای هم، خیلی مراقب بود. حرف نمی‌‌زد مگر به ضرورت».<ref> در آسمان معرفت، ص 85.</ref>
+
*علامه شیخ [[آقا بزرگ تهرانی]] درباره بعد علمی ‌‌ایشان می‌‌نویسد: «آیت الله سید حسین بادکوبه‌ای در [[فلسفه]] و علوم عقلی اشتهار پیدا نمود و در آن رشته با مهارت، خبرویت و تحقیق و تدقیق شناخته شد و جمعی از افاضل طلاب از حوزه درسی او فارغ التحصیل شدند. او و علامه [[محمدحسین غروی اصفهانی|شیخ محمدحسین اصفهانی]]، دو چهره ممتاز و متمایز بودند که علوم خود را بین مشتغلین پخش می‌‌نمودند و آسیاب درس‌های علوم عقلی بر محور این دو شخصیت علمی ‌‌می‌‌چرخید و حقیقتاً شایسته این مقام بودند».<ref> نقباءالبشر، ج ۲، ص ۵۸۴.</ref>
 +
*مفسر بزرگ [[قرآن]] و شاگرد ممتاز آیت الله بادکوبه‌ای ([[علامه طباطبایى|علامه طباطبایی]]) در مورد تحصیل خود در محضر استاد خود می‌‌نویسد: «در فلسفه نیز به درس حکیم و فیلسوف معروف وقت مرحوم آقا سید حسین بادکوبه‌ای موفق شدم. در ظرف شش سال که نزد معظم‌له تلمذ می‌‌کردم [[شرح منظومه سبزواری (کتاب)|منظومه سبزواری]] و اسفار و مشاعر [[ملاصدرا]] و دوره «[[شفا (کتاب)|شفای]]» [[ابن سینا|بوعلی]] و ... را خواندم. مرحوم بادکوبه‌ای از فرط عنایتی که به تعلیم و تربیت نویسنده داشت برای این که مرا به طرز تفکر برهانی آشنا سازد و به ذوق فلسفی من تقویت بخشد، امر فرمود به تعلیم [[ریاضی|ریاضیات]] بپردازم و در امتثال امر معظم‌له به درس مرحوم سید ابوالقاسم خوانساری که ریاضیدان زبردستی بود، حاضر شدم ...».<ref> نقباءالبشر، ج ۲، ص ۵۸۴.</ref>
 +
*[[جعفر سبحانی|آیت الله سبحانی]] نیز در مورد شخصیت بی‌نظیر ایشان می‌‌نویسد: «در [[نجف]] اشرف او (علامه طباطبایی) با حکیم بزرگی برخورد می‌‌کند که از فحول فلاسفه و از استادان بس لایق این دانش بوده، یعنی با حکیم فیلسوف وقت خود، سید حسین بادکوبه‌ای رضوان الله علیه آشنا می‌‌گردد. این حکیم معروف که هنوز حتی جامعه علمی ‌‌او را به خوبی نشناخته است یکی از متفکران عصر خود بود و او بود که توانست علامه طباطبایی را با حقیقت [[فلسفه]] و [[عرفان]]، بالاخص تفکر فلسفی آشنا سازد».<ref> همان، ص ۵۵.</ref>
  
علامه فرزانه شیخ [[آقا بزرگ تهرانی]] درباره بعد علمی ‌‌ایشان می‌‌نویسد: «آیت الله سید حسین بادکوبه‌ای در [[فلسفه]] و علوم عقلی اشتهار پیدا نمود و در آن رشته با مهارت، خبرویت و تحقیق و تدقیق شناخته شد و جمعی از افاضل طلاب از حوزه درسی او فارغ التحصیل شدند. او و علامه شیخ محمدحسین اصفهانی، مشهور به کمپانی، دو چهره ممتاز و متمایز بودند که علوم خود را بین مشتغلین پخش می‌‌نمودند و آسیاب درس‌های علوم عقلی بر محور این دو شخصیت علمی ‌‌می‌‌چرخید و حقیقتاً شایسته این مقام بودند».<ref> نقباءالبشر، ج 2، ص 584.</ref>
+
==وفات==
  
مفسر بزرگ [[قرآن]] و شاگرد ممتاز آیت الله بادکوبه‌ای در مورد تحصیل خود در محضر استاد خود می‌‌نویسد: «در فلسفه نیز به درس حکیم و فیلسوف معروف وقت مرحوم آقا سید حسین بادکوبه‌ای موفق شدم. در ظرف شش سال که نزد معظم‌له تلمذ می‌‌کردم منظومه سبزواری و اسفار و مشاعر [[ملاصدرا]] و دوره شفای بوعلی و کتاب «اثولوجیا و تمهید القواعد» ابن ترکه که در [[عرفان]] و [[اخلاق]] [[ابن مسکویه]] را خواندم. مرحوم بادکوبه‌ای از فرط عنایتی که به تعلیم و تربیت نویسنده داشت برای این که مرا به طرز تفکر برهانی آشنا سازد و به ذوق فلسفی من تقویت بخشد، امر فرمود به تعلیم ریاضیات بپردازم و در امتثال امر معظم‌له به درس مرحوم سید ابوالقاسم خوانساری که ریاضیدان زبردستی بود، حاضر شدم و یک دوره حساب استدلالی یک دوره هندسه مسطحه و فضایی و جبر استدلالی را از معظم‌له فراگرفتم».<ref> نقباءالبشر، ج 2، ص 584.</ref>
+
سرانجام دانشور نامی ‌‌و فیلسوف بزرگ الهی آیت الله سید حسین بادکوبه‌ای در شصت و پنج سالگی، در ۲۸ [[شوال]] ۱۳۵۸ هـ.ق<ref> اثرآفرینان، سید کمال حاج سید جوادی، ج ۲، ص ۷.</ref> دار فانی را وداع گفت و به دیار معبود شتافت. پیکر مطهر وی در جوار مرقد قدسی حضرت [[امام علی]] علیه السلام به خاک سپرده شد.<ref> نقباءالبشر، ج ۲، ص ۵۸۵.</ref>
 
 
استاد زبردست حوزه، آیت الله سبحانی در مورد شخصیت بی‌نظیر ایشان می‌‌نویسد: «در [[نجف]] اشرف او ([[علامه طباطبایی]]) با حکیم بزرگی برخورد می‌‌کند که از فحول فلاسفه و از استادان بس لایق این دانش بوده، یعنی حکیم فیلسوف وقت خود سید حسین بادکوبه‌ای رضوان الله علیه آشنا می‌‌گردد این حکیم معروف که هنوز حتی جامعه علمی ‌‌او را به خوبی نشناخته است یکی از متفکران عصر خود بود و او بود که توانست علامه طباطبایی را با حقیقت [[فلسفه]] و [[عرفان]]، بالاخص تفکر فلسفی آشنا سازد».<ref> همان، ص 55.</ref>
 
 
 
==رحلت==
 
 
 
سرانجام دانشور نامی ‌‌و فیلسوف بزرگ الاهی آیت الله سید حسین بادکوبه‌ای پس از شصت و پنج سال تلاش و مجاهدت و احیا و بزرگرداشت شعائر دینی در بیست و هشتم [[شوال]] (1358 هـ.ق)<ref> اثرآفرینان، سید کمال حاج سید جوادی، ج ص 7.</ref> دارفانی را وداع گفت و به دیار معبود شتافت. پیکر مطهر وی پس از تشییع و اقامه [[نماز]]، در جوار مرقد قدسی حضرت [[امام علی]] علیه السلام به خاک سپرده شد.<ref> [[نقباءالبشر]]، ج ص 585.</ref>
 
  
 
==پانویس==
 
==پانویس==
<references/>
+
<references />
 
 
==منبع==
 
  
*محمد الوانساز خويي،سيد حسين بادکوبه اي،  تلخيص از كتاب گلشن ابرار، جلد 4، صفحه 324
+
==منابع==
  
 +
*محمد الوانساز خویی، "سید حسین بادکوبه ای" تلخیص از کتاب [[گلشن ابرار (کتاب)|گلشن ابرار]]، جلد ۴، صفحه ۳۲۴.
  
[[رده:علمای قرن چهاردهم]]
+
[[رده:علمای قرن چهاردهم|بادکوبه ای،سید حسین]]
 +
[[رده:فیلسوفان]]
 +
[[رده:مجتهدین]]
 +
[[رده:مدفونین در حرم امام علی علیه السلام]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۸ فوریهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۳۸

آیت الله سید حسین بادکوبه‌ای (۱۲۹۳ - ۱۳۵۸ ق)، عالم ربانی شیعه در قرن ۱۴ هجری و از شاگردان سید ابوالحسن جلوه بود. این فقیه و فیلسوف بزرگ الهی، از مدرسان معروف فلسفه و عرفان در حوزه نجف بود و بیشتر کتاب‌های فلسفی و عرفانی را تدریس می‌‌نمود. علامه طباطبایی و آیت الله خویی از شاگردان او هستند.

نام کامل سید حسین حسینی بادکوبه‌ای
زادروز ۱۲۹۳ قمری
زادگاه باکو
وفات ۱۳۵۸ قمری
مدفن نجف - حرم امام علی علیه السلام

Line.png

اساتید

سید ابوالحسن جلوه، ملا محمدکاظم خراسانی، شیخ محمدحسن مامقانی،...

شاگردان

سید ابوالقاسم خویی، سید محمدحسین طباطبایی، سید مرتضی مرعشی نجفی، شیخ محمدتقی آملی،...


ولادت

سید حسین بادکوبه‌ای در سال ۱۲۹۳ هـ.ق (برابر با ۱۲۵۴ هـ.ش) در «خوددلان» یکی از روستاهای نزدیک «باکو» پایتخت آذربایجان پا به عالم خاکی گذارد. پدرش، سید رضا حسینی لاهجی، از بزرگان و شخصیت های مورد احترام بود. او در سلک روحانیت بوده و به مسائل شرعی مردم رسیدگی می‌‌نمود.

تحصیلات و استادان

سید حسین بادکوبه‌ای از ابتدای نوجوانی به تحصیل دانش اسلامی‌‌ روی آورد و مقدمات علوم حوزوی را نزد پدر فراگرفت. پس از رحلت پدر گرامی‌‌اش، جهت فراگیری علوم اسلامی وطن خود را ترک گفت و به تهران رفت و در مدرسه «صدر» ساکن شد. ایشان به مدت هفت سال در تهران اقامت گزید و از محضر علمی ‌‌نوابغ روزگار مانند: حکیم متأله سید ابوالحسن جلوه (۱۲۳۸ـ۱۳۱۴ هـ.ق)،[۱] فیلسوف نامی ‌‌میرزا هاشم اشکوری (متوفای ۱۳۳۲ هـ.ق)[۲] و علامه علی آقا زنوزی (۱۲۳۴ـ۱۳۰۷ هـ.ق)[۳] بهره‌ها برد و در فقه، اصول و فلسفه تبحر یافت.

ایشان در عنفوان جوانی با عشق به آقا امیرالمومنین علیه السلام راهی عراق گردید و در حوزه کهن نجف اشرف مشغول فراگیری علوم اسلامی ‌‌شد. وی در ابتدای ورود، در حوزه درسی و پربار ملا محمدکاظم خراسانی (۱۲۵۵ـ۱۳۲۹ هـ.ق) حاضر گردید و بهره‌ برد. در همان زمان در درس فقه آقا شیخ محمدحسن مامقانی (۱۲۳۷ـ۱۳۲۳ هـ.ق) حاضر شد و شایستگی علمی ‌‌خویش را به اثبات رسانید.[۴]

تدریس و شاگردان

این عالم فرهیخته، در پی سال‌ها تحقیق و پژوهش در محضر فرزانگان مشهور حوزه، به چنان درجه‌ای از علم دست یازید که نامش زبانزد فضلا و دانشوران حوزه علمیه نجف گردید. محفل درس او آکنده از حضور مشتاقان علوم اسلامی ‌‌بود و حدود چهار دهه به تدریس سطوح عالیه فقه، اصول، فلسفه، عرفان و کلام پرداخت. در اثر نبوغ و استعداد ذاتی وی، تدریس فلسفه‌اش شهرت بسزایی یافت و از درس فقه و اصول او پیشی گرفت و در نجف کمتر کسی در علوم عقلی همتراز او بود.[۵] وی به شاگردانش عشق می‌‌ورزید و علاقه فراوانی به تعلیم و تربیت آن‌ها داشت و در شکوفا نمودن استعداد شاگردانش نقش بسزایی ایفا می‌‌کرد.

وی در طول سال‌ها تدریس در حوزه علمیه نجف، عالمان بسیاری پرورش داد و آنان را به سر منزل مقصود رسانید. دانشورانی که از استادان بزرگ و عالمان ردیف اول حوزه بشمار می‌‌رفتند و چرخ تدریس، تألیف و تحقیق به برکت وجود آن‌ها به حرکت درمی‌‌آمد. برخی از شاگردان ممتاز ایشان عبارتند از:

  1. سید ابوالقاسم خویی (۱۳۱۷ـ۱۴۱۳ هـ.ق).[۶]
  2. سید محمدحسین طباطبایی (۱۳۲۱ـ۱۴۰۲ هـ.ق).[۷]
  3. سید محمدحسن الهی طباطبایی (۱۳۲۵ـ۱۳۸۸ هـ.ق).[۸]
  4. سید مرتضی مرعشی نجفی (۱۳۲۵ـ۱۴۱۶ هـ.ق).[۹]
  5. سید محمد بادکوبه‌ای (۱۲۸۵ـ۱۳۸۹ هـ.ق).[۱۰]
  6. میرزا علی‌اکبر آقا مرندی (۱۳۱۴ـ۱۴۱۵ هـ.ق).[۱۱]
  7. شیخ مجتبی لنکرانی (متوفای ۱۴۰۶ هـ.ق).[۱۲]
  8. سید عبدالاعلی سبزواری (۱۳۲۸ـ۱۴۱۴ هـ.ق).[۱۳]
  9. سید علی‌اصغر خویی (۱۳۱۳ـ۱۴۰۲ هـ.ق).
  10. سید علی‌اکبر طسوجی (متولد ۱۳۱۹ هـ.ق).
  11. سید محمد اشکوری (۱۳۲۰ـ۱۳۹۴ هـ.ق).
  12. سید صدرالدین کوه‌پایی اصفهانی.
  13. میرزا کاظم دینوری (۱۳۲۳ـ۱۴۱۶ هـ.ق).
  14. شیخ غلامحسین جعفری همدانی (متولد ۱۳۲۵ هـ.ق).
  15. شیخ محمدرضا مهدوی قمشه‌ای (متوفای ۱۳۸۸ هـ.ق).
  16. شیخ محمدتقی آملی (۱۳۰۴ـ۱۳۹۱ هـ.ق).[۱۴]
  17. آقا سید محمد نجفی بادکوبه‌ای (۱۳۱۴ـ۱۳۹۹ هـ.ق).

از نگاه اندیشمندان

  • مرجع تقلید شیعه، آیت الله خویی همیشه از ایشان به بزرگی یاد می‌‌نمود و معتقد بود که او بهتر از محقق اصفهانی، اسفار و دیگر کتاب‌های فلسفی را تدریس می‌‌کرده است.[۱۵]
  • علامه حسن زاده آملی در ذکر استادان علامه طباطبایی به بعد معنوی مرحوم آیت الله بادکوبه‌ای اشاره کرده می‌‌نویسد: «مرحوم آقا سید حسین بادکوبه‌ای خیلی مراقب بود، حرف نمی‌‌زد مگر به ضرورت».[۱۶]
  • علامه شیخ آقا بزرگ تهرانی درباره بعد علمی ‌‌ایشان می‌‌نویسد: «آیت الله سید حسین بادکوبه‌ای در فلسفه و علوم عقلی اشتهار پیدا نمود و در آن رشته با مهارت، خبرویت و تحقیق و تدقیق شناخته شد و جمعی از افاضل طلاب از حوزه درسی او فارغ التحصیل شدند. او و علامه شیخ محمدحسین اصفهانی، دو چهره ممتاز و متمایز بودند که علوم خود را بین مشتغلین پخش می‌‌نمودند و آسیاب درس‌های علوم عقلی بر محور این دو شخصیت علمی ‌‌می‌‌چرخید و حقیقتاً شایسته این مقام بودند».[۱۷]
  • مفسر بزرگ قرآن و شاگرد ممتاز آیت الله بادکوبه‌ای (علامه طباطبایی) در مورد تحصیل خود در محضر استاد خود می‌‌نویسد: «در فلسفه نیز به درس حکیم و فیلسوف معروف وقت مرحوم آقا سید حسین بادکوبه‌ای موفق شدم. در ظرف شش سال که نزد معظم‌له تلمذ می‌‌کردم منظومه سبزواری و اسفار و مشاعر ملاصدرا و دوره «شفای» بوعلی و ... را خواندم. مرحوم بادکوبه‌ای از فرط عنایتی که به تعلیم و تربیت نویسنده داشت برای این که مرا به طرز تفکر برهانی آشنا سازد و به ذوق فلسفی من تقویت بخشد، امر فرمود به تعلیم ریاضیات بپردازم و در امتثال امر معظم‌له به درس مرحوم سید ابوالقاسم خوانساری که ریاضیدان زبردستی بود، حاضر شدم ...».[۱۸]
  • آیت الله سبحانی نیز در مورد شخصیت بی‌نظیر ایشان می‌‌نویسد: «در نجف اشرف او (علامه طباطبایی) با حکیم بزرگی برخورد می‌‌کند که از فحول فلاسفه و از استادان بس لایق این دانش بوده، یعنی با حکیم فیلسوف وقت خود، سید حسین بادکوبه‌ای رضوان الله علیه آشنا می‌‌گردد. این حکیم معروف که هنوز حتی جامعه علمی ‌‌او را به خوبی نشناخته است یکی از متفکران عصر خود بود و او بود که توانست علامه طباطبایی را با حقیقت فلسفه و عرفان، بالاخص تفکر فلسفی آشنا سازد».[۱۹]

وفات

سرانجام دانشور نامی ‌‌و فیلسوف بزرگ الهی آیت الله سید حسین بادکوبه‌ای در شصت و پنج سالگی، در ۲۸ شوال ۱۳۵۸ هـ.ق[۲۰] دار فانی را وداع گفت و به دیار معبود شتافت. پیکر مطهر وی در جوار مرقد قدسی حضرت امام علی علیه السلام به خاک سپرده شد.[۲۱]

پانویس

  1. در آسمان معرفت، حسن حسن زاده آملی، ص ۳۵۱ـ۳۲۹.
  2. بزرگان تنکابن، محمد سماوی حائری، ص ۲۹۲ و ۲۹۱.
  3. تاریخ مرند، حسن جلالی عزیزیان، ص ۴۰۹ـ۴۰۷.
  4. نقباءالبشر، شیخ آقا بزرگ تهرانی، ج ۲، ص ۵۸۵ و ۵۸۴.
  5. دایره المعارف تشیع، حاج سید جوادی، خرمشاهی، فانی، ج ۳، ص ۱۸.
  6. یادنامه آیت الله العظمی ‌‌خویی، موسسه خیریه آیت الله خویی، ص ۴۷.
  7. در آسمان معرفت، ص ۹۸ـ۱۷.
  8. ستارگان حرم، گروهی از نویسندگان، ماهنامه کوثر، ج۷، ص ۲۶ـ۱۱.
  9. همان، ج ۳، ص ۲۸۱ـ۲۶۶.
  10. ر.ک: مقاله نگارنده در گلشن ابرار، ج ۵.
  11. مفاخر آذربایجان، عبدالرحیم عقیقی بخشایشی، ج ۱، ص ۴۷۱.
  12. گنجینه دانشمندان، محمد شریف رازی، ج ۳، ص ۱۰۶.
  13. غروی اصفهانی نابغه نجف، محمد صحتی سردرودی، ص ۸۹.
  14. در آسمان معرفت، ص ۲۲۲ـ۲۰۱.
  15. یادنامه آیت الله خوی، ص ۵۹.
  16. در آسمان معرفت، ص ۸۵.
  17. نقباءالبشر، ج ۲، ص ۵۸۴.
  18. نقباءالبشر، ج ۲، ص ۵۸۴.
  19. همان، ص ۵۵.
  20. اثرآفرینان، سید کمال حاج سید جوادی، ج ۲، ص ۷.
  21. نقباءالبشر، ج ۲، ص ۵۸۵.

منابع

  • محمد الوانساز خویی، "سید حسین بادکوبه ای" تلخیص از کتاب گلشن ابرار، جلد ۴، صفحه ۳۲۴.