محمدرضا مروجی طبسی: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
جز (مهدی موسوی صفحهٔ محمدرضا طبسی را به محمدرضا مروجی طبسی منتقل کرد)
 
(۲۹ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
{{بخشی از یک کتاب}}
+
'''«آیت‌الله محمدرضا مروّجی طبسى»''' (۱۳۲۴-۱۴۰۵ ق)، فقیه وارسته و عالم مجاهد [[شیعه]] معاصر و از شاگردان [[سید ابوالحسن اصفهانی|سید ابوالحسن اصفهانى]] و [[آیت الله محمدعلی شاه آبادی|آیت‌الله شاه‌آبادى]] بود. آیت‌الله طبسى آثار متعددی در [[فقه]] و [[اصول فقه‌‌‌‌|اصول]] و عقاید از خود بجا گذاشت. ایشان در زندگی خویش به [[تواضع]]، [[سعه صدر]]، [[حسن خلق]]، [[تقوا]]، [[عفت]]، ساده‌زیستى و [[قناعت]] آراسته بود. 
'''منبع:''' ستارگان حرم، جلد 2
+
{{شناسنامه عالم
 +
||نام کامل = محمدرضا مروجی طبسى
 +
||تصویر= [[پرونده:Tabasi.jpg|220px]]
 +
||زادروز = ۱۳۱۶ قمری
 +
|زادگاه = [[مشهد]]
 +
|وفات =  ۱۴۰۵ قمری
 +
|مدفن = [[قم]]، [[حرم حضرت معصومه عليها السلام|حرم حضرت معصومه علیهاالسلام]]
 +
|اساتید =  [[سید ابوالحسن اصفهانی|سید ابوالحسن اصفهانى]]، [[آیت الله محمدعلی شاه آبادی|آیت الله شاه آبادى]]، [[میرزا محمدحسین نائینی|میرزای نائینى]]، [[شیخ عبد الکریم حائری یزدی|شیخ عبدالکریم حائرى]]، [[میرزا جواد آقا ملکی تبریزی|میرزا جواد آقا ملکى تبریزى]]،...
 +
|شاگردان =
 +
|آثار = منیةالراغب فى ایمان ابى‌طالب، الاعتقادات، اثبات الرجعة، الامام الغائب، النهضة الحسینیة، مباحث فى علم الاصول، ذخیرةالصالحین فى شرح تبصرة المتعلمین،...
 +
}}
 +
==تحصیلات و اساتید==
  
'''نویسنده:''' حسين روحانى‌نژاد
+
محمدرضا مروّجی طبسى در سال ۱۳۱۶ قمری (۱۲۷۷ ش) در یکی از روستاهای [[مشهد]] متولد شد. او مبادى علوم را نزد پدرش -که از صالحان و تقواپیشگان بود- و سید محمدعلى معروف به میرزا جعفر فراگرفت.
  
'''نگهبان نور'''
+
محمدرضا در [[حوزه علمیه]] مشهد، مقدمات و بخشى از مرحله سطح را نزد اساتید معروف آموخت: [[ادبیات عرب|ادبیات عرب]] را نزد ادیب نیشابورى، [[اصول فقه‌‌‌‌|اصول]] را نزد شیخ کاظم دامغانى، [[قوانین الاصول (کتاب)|قوانین]] را نزد میرزا محمدحسین شهرستانى و [[شرح لمعه]] را نزد سید محمدباقر مدرس فرا گرفت.
  
به مناسبت سيزدهمين سالگرد ارتحال ملكوتى عالم عامل و محقق فرزانه و مدافع مخلص حريم ولايت، حضرت آيت الله شيخ محمدرضا طبسى قدس سره نگاهى مى افكنيم بر سيماى درخشان او و قبسى برمى گيريم از حيات سرشار از كوشش و [[اخلاص]] او.
+
اما حوزه مشهد نمى توانست عطش او را براى فراگیرى علوم مختلف اسلامى فرونشاند. از این رو به [[قم]] هجرت کرد. در آغاز به تکمیل مرحله سطح پرداخت: [[مکاسب (کتاب)|مکاسب]] و [[کفایة الاصول (کتاب)|کفایة الاصول]] را نزد عالم فرهیخته، آیت الله [[سید علی یثربی کاشانی]]، [[فرائد الاصول (کتاب)|رسائل]] را نزد آیت الله [[سید محمدتقی خوانساری|سید محمدتقى خوانسارى]] و [[ریاض المسائل (کتاب)|ریاض المسائل]] را نزد عارف و فقیه نامور آیت الله [[میرزا جواد آقا ملکی تبریزی|میرزا جواد آقا ملکى تبریزى]] فراگرفت. وى در مدت اقامت خود در [[قم]] همواره ملازم استاد و مراد و محبوب خود میرزا جواد آقا ملکى تبریزى بود و از آن استاد الهى [[اخلاق]] و [[سیر و سلوک]] مى آموخت.  
  
در هجدهم [[شعبان]] سال 1322 هجرى قمرى آن گاه كه پدر و مادرش به [[زيارت]] ثامن الحجج مشرف شده بودند پا به عرصه حيات نهاد. پدرش كه از [[صالحان]] و تقواپيشگان و ارادتمندان امام هشتم علیه السلام بود، نامش را محمدرضا گذاشت. دوران كودكى و نوجوانى را در طبس گذرانيد و مبادى علوم را نزد پدر و سيد محمدعلى معروف به ميرزا جعفر فراگرفت.  
+
او سپس به درس خارج [[فقه]] و [[اصول فقه‌‌‌‌|اصول]] را یافت. در این مرحله هفت سال از محضر [[شیخ عبد الکریم حائری یزدی]]، مؤسس [[حوزه علمیه قم]]، بهره گرفت. [[فلسفه]] و علوم عقلى را از محضر فیلسوفان فرزانه میرزا على‌اکبر یزدى و [[سید ابوالحسن رفیعی قزوینی|سید ابوالحسن رفیعى قزوینى]] و [[فصوص الحکم ابن عربی (کتاب)|فصوص الحکم]] را نزد عارف بزرگ آیت الله [[آیت الله محمدعلی شاه آبادی|محمدعلى شاه آبادى]] فراگرفت.
  
به سال 1327 هجرى قمرى به فرمان پدر به [[مشهد]] مهاجرت كرد. در آن هنگام، او پانزده بهار را پشت سر نهاده و با شور و شوقى زايدالوصف براى ادامه تحصيل در حوزه مشهد رحل اقامت افكنده بود. مقدمات و بخشى از مرحله سطح را نزد اساتيد معروف حوزه مشهد آموخت: ادبيات عرب را نزد اديب نيشابورى، اصول را نزد شيخ كاظم دامغانى، قوانين را نزد ميرزا محمدحسين شهرستانى و شرح لمعه را نزد سيد محمدباقر مدرس. اما حوزه مشهد نمى توانست عطش او را براى فراگيرى علوم مختلف اسلامى فرونشاند. از اين رو به حوزه علميه قم هجرت كرد.  
+
شیخ طبسی در حالى که مجتهدى توانا بود و به دریافت چندین اجازه [[اجتهاد]] نائل آمده بود، باز هم از طلب علم علوم باز نایستاد و پس از چند سال اقامت در قم به [[نجف]] اشرف مهاجرت کرد. او از اصحاب مورد اعتماد و از اعضاى دفتر استفتائات مرجع بزرگ [[شیعه]] آیت الله [[سید ابوالحسن اصفهانى]] بود و حدود پانزده سال از محضر پرفیض او استفاده نمود. وى در همین زمان از علمای بزرگ دیگر نجف مانند [[میرزا محمدحسین نائینی]]، [[محمدجواد بلاغی|شیخ محمدجواد بلاغى]] و [[آقا ضیاءالدین عراقی]] بهره ها برد.  
  
در آغاز به تكميل مرحله سطح پرداخت: مكاسب شيخ انصارى و كفاية الاصول آخوند خراسانى را نزد عالم فرهيخته، آيت حق، سيد على يثربى كاشانى، رسائل شيخ انصارى را نزد آيت الله العظمى مرحوم سيد محمدتقى خوانسارى و رياض المسائل را نزد جمال السالكين، عارف و فقيه نامور آيت الله ميرزا جواد آقا ملكى تبريزى فراگرفت. سپس به درس خارج [[فقه]] و [[اصول]] را يافت.
+
==آثار و تألیفات==
  
در اين مرحله هفت سال از محضر حاج شيخ عبدالكريم حائرى يزدى، مؤسس [[حوزه علميه]] قم، بهره گرفت. [[فلسفه]] و علوم عقلى را از محضر فيلسوفان فرزانه ميرزا على‌اكبر يزدى و سيد ابوالحسن رفيعى قزوينى و فصوص الحكم محيى الدين عربى را نزد عارف و عالم بلندآوازه حضرت آيت الله العظمى محمدعلى شاه آبادى فراگرفت. وى در مدت اقامت خود در [[قم]] همواره ملازم استاد و مراد و محبوب خود ميرزا جواد آقا ملكى تبريزى بود و از آن استاد الهى اخلاق و [[سير و سلوك]] مى آموخت.
+
مرحوم آیت الله طبسى از جمله دانشمندانى بود که دلسوزانه به دفاع از [[دین]] مى پرداخت، که حاصل آن، سى و پنج کتاب و رساله است که به بعضى از آنها اشاره مى شود:
  
محقق جوان ما در حالى كه مجتهدى توانا بود و به دريافت چندين اجازه اجتهاد نائل آمده بود، باز هم از طلب علم علوم بازنايستاد و پس از چند سال اقامت در قم به [[نجف]] اشرف مهاجرت كرد. در حوزه نجف در دروس [[فقه]] و [[اصول]] اعلام و بزرگانى چون ميرزا محمدحسين نائينى، آقا ضياءالدين عراقى، شيخ محمدحسين اصفهانى معروف به كمپانى، ميرزا على ايروانى و سيد ابوالحسن اصفهانى شركت جست و بهره ها گرفت.  
+
[[پرونده:Tabasy.jpg|thumb|left|یکی از آثار آیت الله مروجی طبسی]]
 +
*«منیةالراغب فى ایمان ابى طالب»؛ او در این کتاب به معرفى جناب [[ابوطالب]] پرداخته و پرده هاى ابهام را که از سوى دشمنان فرزندش [[امام على]] علیه السلام پدید آمده، کنار زده است. این اثر تحت عنوان «ابوطالب یگانه مدافع اسلام» ترجمه شده است.
 +
*مصباح الهدى فى الرد على القادیانیة؛
 +
*قادیانى چه مى گوید؛
 +
*الصوفیة المبتدعة؛
 +
*الاعتقادات؛
 +
*دروس فى العقیدة والعقائد؛
 +
*تبصرة المتعلمین فى عقائد المؤمنین؛
 +
*عقدالفرائد فى اصول العقائد؛
 +
*القول الفصیح فى اصول الدین الصحیح؛
 +
*الشیعة والرجعة؛
 +
*اثبات الرجعة؛
 +
*الامام الغائب؛
 +
*ذخیرة العباد فى ما یتعلق بالمعاد؛
 +
*تقریرات بحث [[فقه]] و [[اصول فقه‌‌‌‌|اصول]] آیت الله [[سید ابوالحسن اصفهانى]]؛
 +
*تقریرات بحث آیت الله [[میرزا محمدحسین نائینی]]؛
 +
*تقریرات بحث آیت الله [[آقا ضیاءالدین عراقی]]؛
 +
*ذخیرةالصالحین فى شرح تبصرة المتعلمین (دوره فقه استدلالى)؛
 +
*رسالة فى الحج؛
 +
*رسالة فى المعاطاة؛
 +
*مباحث فى علم الاصول؛
 +
*طریق النجاة (رساله عملیه ایشان)؛
 +
*جامع البیان فى تفسیر القرآن؛
 +
*تفسیر [[سوره نبأ]]؛
 +
*مقتل الامام الحسین علیه السلام؛
 +
*النهضة الحسینیة والدعوة الالهیة؛
 +
*الدُرّ الثمين فی التختّم باليمين.
  
او از اصحاب مورد اعتماد و از اعضاى دفتر استفتائات آيت الله العظمى سيد ابوالحسن اصفهانى - مرجع مقتدر و مورد توجه خاص امام عصر ارواحناه فداه - بود و حدود پانزده سال از محضر پرفيض او استفاده نمود. وى در همين زمان از مباحث كلامى و تفسيرى عالم عامل و محقق مشهور آيت الله شيخ محمدجواد بلاغى نيز بهره ها گرفت و ذخيره ها اندوخت. استاد طبسى در تمام اين مراحل به عنوان عالمى جدى و پركار و خستگى ناپذير مطرح بود و همگان به او به ديده عظمت مى نگريستند.
+
==از دیدگاه عالمان==
  
محقق بزرگوار ما به [[تواضع]]، سعه صدر، خلق نيك، علو همت، بلندى انديشه، ورع، [[تقوا]]، عفت و حياء آراسته بود، چنان كه سيماى ظاهرى او نيز پرجاذبه بود. او به بزرگان تعظيم مى كرد و با خردسالان با مهر و عطوفت برخورد مى نمود. همواره در سلام بر ديگران اعم از صغير و كبير، وضيع و شريف سبقت مى گرفت. ساده زيستى و بى اعتنايى به زخارف دنيا شيوه او بود. او تا پايان عمر در خانه اى قديمى و محقر زيست و از دنيا جز به قدر ضرورت برنگرفت و قناعت را همواره پيشه خود ساخت.
+
شیخ طبسى به عنوان عالمى جدى و پرکار و خستگى ناپذیر مطرح بود و همگان به او به دیده عظمت مى نگریستند. تعداد زیادى از استادان و مراجع و شخصیت هاى بزرگ علمى معاصر محقق طبسى، درباره مقام شامخ و علمى و عملى او سخن گفته اند، از جمله:
  
'''طبسى از ديدگاه علما و بزرگان'''
+
*[[میرزا محمدحسین نائینی]] در اجازه [[اجتهاد]] خود به محمدرضا طبسى می گوید: «جناب عالم عامل، فاضل کامل، تکیه گاه عالمان تقواپیشه و فضلا، ثقةالاسلام حاج شیخ محمدرضا طبسى - که همواره خدا او را تأیید کند - از جمله کسانى است که تمام توان خود را در طلب علم و عمل بکار گرفته تا به درجه والاى اجتهاد نائل آمده و به صلاح و ارشاد قرین گردیده است. او مى تواند به احکامى که به شیوه متداول میان مجتهدان بزرگ استنباط مى کند، عمل مى کند». (ماه [[صفر]] سال ۱۳۴۹)
  
تعداد زيادى از مراجع و شخصیت هاى بزرگ علمى معاصر محقق طبسى درباره مقام شامخ و علمى و عملى او سخن گفته اند، كه در اين مقال، فقط سخن تنى چند از آنان را مى آوريم:
+
*[[آقا ضیاءالدین عراقی]] نیز در اجازه اجتهاد خود به وى می گوید: «عالم عامل و فاضل کامل، تکیه‌گاه و پشتیبان فقهاى راشدین و عماد فضلا و مجتهدین، شیخ بزرگوار و پاک سرشت، رکن مورد اعتماد، غواص دریاى دانش و محور [[تقوا]] و [[حلم]]، افتخار اعلام، شخصیت مورد وثوق و سربلند و ستوده همگان، کنز عرفان و نحریر زمان، دانشور راه یافته (به قله کمال)، شیخ محمدرضا طبسى که از وطن خود به [[نجف]] مهاجرت کرد و با جدیت و کوشش فراوان در محضر بزرگان و بهره گیرى از عنصر زمان چنان کوشید که به مقصود نائل آمد و مجتهدى عادل گردید، پس او را سزد که به آن چه استنباط کند، عمل نماید و در مسائلى که [[اجتهاد]] کند، [[تقلید|تقلید]] بر او [[حرام]] است و او از همان اختیاراتى برخوردار است که مجتهدان در زمان [[غیبت امام زمان (عجل الله تعالی فرجه)|غیبت امام عصر]] عجل الله تعالی فرجه شریف از آن برخوردارند و او را به تقواى الهى توصیه مى کنم که بهترین زاد راه آدمى است». (سال ۱۳۴۹ ق)
  
'''<I>1. مرحوم محقق نايينى:</I>'''
+
*[[سید ابوالحسن اصفهانى]] در اجازه اجتهاد خود به وى می نویسد: «... جناب عالم و عامل و فاضل کامل، صاحب اندیشه قوى و سلیقه مستقیم، صفى و زکى (دوست صمیمى و برگزیده و نیکوکار) مورد اطمینان، ثقة الاسلام شیخ محمدرضا طبسى دامت تأییداته از کسانى است که عمر خود را در تحصیل علوم شرعى و تنقیح مبانى نظرى آن صرف کرده و در محضر جمعى از بزرگان و بر این حقیر، مدت زیادى افاده و استفاده و تحقیق و تدقیق و جد و جهد پرداخته تا آن که از عالمان برجسته گردیده، از آنان که مشارالیه بالبنان گردیده است؛ پس او را سزد که به احکامى که به روش متداول میان اعلام استنباط مى کند، عمل کند و به او [[اجازه (علم الحدیث)|اجازه]] دادم که آن چه را روایت آن از طریق من به صحت پیوسته است روایت کند...». (سال ۱۳۴۸ ق)
  
«جناب عالم عامل، فاضل كامل، تكيه گاه عالمان تقواپيشه و فضلا، ثقةالاسلام حاج شيخ محمدرضا طبسى - كه همواره خدا او را تأييد كند - از جمله كسانى است كه تمام توان خود را در طلب علم و عمل بكار گرفته تا به درجه والاى اجتهاد نائل آمده و به صلاح و ارشاد قرين گرديده است. او مى تواند به احكامى كه به شيوه متداول ميان مجتهدان بزرگ استنباط مى كند، عمل مى كند». ماه [[صفر]] سال 1349.
+
*[[شیخ عبد الکریم حائری یزدی|شیخ عبدالکریم حائرى]] در اجازه اجتهاد خود به وى می گوید: «آیت الله طبسى مدتى طولانى در درس من حاضر شده و با جدیت و کوشش فراوان به تنقیح مسائل شرعى از مبانى نظرى آن به انسان که در میان عالمان عامل متداول است، پرداخته است، پس خداى را بر این نعمت عظمى و عطیه کبرى (نعمت و بخشش بزرگ) شکر کند و سپاس گوید...».
  
'''<I>2. آقا ضياء عراقى:</I>'''
+
*[[شیخ آقا بزرگ تهرانی]]: «چون در روز [[مبعث حضرت محمد صلی الله علیه و آله|مبعث]] خاتم [[پیامبران]] صلی الله علیه وآله از [[سامرا]] به [[نجف]] اشرف براى [[زیارت]] سرور اوصیاء [[امیرالمؤمنین]] علیه السلام شرفیاب گشتم، از حسن اتفاق برخورد کردم به دانشور مورد اعتماد بزرگان و دست پرورده مجتهدان بزرگوار، عالم عامل و فاضل کامل، داراى مزایاى ارجمند و آثار زیبا و ارزشمند، محقق مدقق، صاحب تألیفات ممتع و آثار کم‌نظیر، فخر [[شیعه|شیعه]] و مایه قوام [[شریعت|شریعت]]، علامه پارساى تقواپیشه، مولانا حاج شیخ محمدرضا مشهور به مروج طبسى قمى که خداى امثال وى را فراوان کند و شریعت محمدى را به وجود او تأیید نماید...». (سال ۱۳۵۱ ق)
  
«عالم عامل و فاضل كامل، تكيه‌گاه و پشتيبان فقهاى راشدين و عماد فضلا و مجتهدين، شيخ بزرگوار و پاك سرشت، ركن مورد اعتماد، غواص درياى دانش و محور [[تقوا]] و حلم، افتخار اعلام، شخصيت مورد وثوق و سربلند و ستوده همگان، كنز عرفان و نحرير زمان، دانشور راه يافته (به قله كمال)، شيخ محمدرضا طبسى كه از وطن خود به [[نجف]] مهاجرت كرد و با جديت و كوشش فراوان در محضر بزرگان و بهره گيرى از عنصر زمان چنان كوشيد كه به مقصود نائل آمد و مجتهدى عادل گرديد، پس او را سزد كه به آن چه استنباط كند، عمل نمايد و در مسائلى كه اجتهاد كند، تقليد بر او [[حرام]] است و او از همان اختياراتى برخوردار است كه مجتهدان در زمان غيبت امام عصر عجل الله تعالی فرجه شریف از آن برخوردارند و او را به تقواى الهى توصيه مى كنم كه بهترين زاد راه آدمى است». سال 1349 ق.
+
*[[سید محسن امین عاملی]] در ضمن اجازه اى از علامه طبسى این گونه تعبیر مى کند: «... برادر الهى، عالم عامل، فاضل کامل، زبدةالعلماء و عمدةالفضلاء، مولانا الشیخ محمدرضا مشهور به مروج طبسى...». (سال ۱۳۵۲ ق)
  
'''<I>3. سيد ابوالحسن اصفهانى:</I>'''
+
*محمدباقر بیرجندى خراسانى، صاحب «کبریت الاحمر» که عالمى بسیار دقیق و [[محدث|محدثى]] خبیر بوده است در ضمن اجازه اى که به محقق طبسى داده، از او این گونه تعبیر کرده است: «جناب مؤید یگانه، عالم کامل فرزانه، پیشتاز فضلاى متبحر و زبده عالمان مکرم محترم، فخر اعلام و مروج [[احکام]]، شیخ جلیل نبیل ...». (سال ۱۳۴۹ ق)
  
«... جناب عالم و عامل و فاضل كامل، صاحب انديشه قوى و سليقه مستقيم، صفى و زكى (دوست صميمى و برگزيده و نيكوكار) مورد اطمينان، ثقة الاسلام شيخ محمدرضا طبسى دامت تأييداته از كسانى است كه عمر خود را در تحصيل علوم شرعى و تنقيح مبانى نظرى آن صرف كرده و در محضر جمعى از بزرگان و بر اين حقير، مدت زيادى افاده و استفاده و تحقيق و تدقيق و جد و جهد پرداخته تا آن كه از عالمان برجسته گرديده، از آنان كه مشاراليه بالبنان (آن كه همگان او را با انگشتان به يكديگر نشان مى دهند و زبانزد خاص و عام است) گرديده است؛ پس او را سزد كه به احكامى كه به روش متداول ميان اعلام استنباط مى كند، عمل كند و به او اجازه دادم كه آن چه را روايت آن از طريق من به صحت پيوسته است روايت كند...». سال 1348 ق.
+
*[[آیت الله محمدعلی شاه آبادی|محمدعلى شاه آبادى]]: «و از جمله کسانى که در خلوت و جلوت، و در شب و روز به کشف حقایق و دقایق دانش [[دین|دین]] پرداخته و مسائل دینى را بر بنیادهاى آن استوار ساخته و [[حلال]] و [[حرام]] دین را از آن استنباط کرده تا آن که مدال افتخار «انتم افقه الناس اذا عرفتم معانى کلامنا» را دریافت کرد، آن که در راه صدق و صفا و سلوک کرده و مراتب قرب و کمال را نوردیده و به آسمان دانش و [[تقوا]] عروج کرده، همنام مولاى ما و امید ما حضرت [[امام رضا]] علیه آلاف التحیة والثناء، حاج شیخ محمدرضا طبسى است...».
  
'''<I>4. شيخ عبدالكريم حائرى، بنيانگذار حوزه علميه قم:</I>'''
+
==همراهی با امام و انقلاب==
 +
یکى از اهداف شوم رژیم مستبد شاهنشاهى از تبعید [[امام خمینى]] از [[ترکیه]] به [[نجف]] اشرف به خیال خام او کوچک کردن امام و محو کردن شخصیت ایشان در پرتو شخصیت هاى بزرگ علمى حوزه نجف بود. محقق طبسى از جمله کسانى بود که براى تعظیم و تکریم هر چه بیشتر امام و ناکام گذاشتن دشمنان [[اسلام]]، تا چهل کیلومترى نجف اشرف به استقبال امام شتافت و با آگاهى و بصیرت مى گفت و بر این گفته پاى مى فشرد که باید از زحمات این مرد (یعنى امام خمینى) تقدیر به عمل آورد.
  
«آيت الله طبسى مدتى طولانى در درس من حاضر شده و با جديت و كوشش فراوان به تنقيح مسائل شرعى از مبانى نظرى آن به انسان كه در ميان عالمان عامل متداول است، پرداخته است، پس خداى را بر اين نعمت عظمى و عطيه كبرى (نعمت و بخشش بزرگ) شكر كند و سپاس گويد...».
+
در همان راستا، ایشان پس از ورود امام خمینی به نجف و تشکیل [[نماز جماعت]] ایشان در مسجد [[شیخ مرتضی انصارى]]، به منظور تأیید و تجلیل و تثبیت موقعیت امام، نماز جماعت خود را در [[حرم امیرالمؤمنین علیه السلام|حرم مطهر امیرمؤمنان علیه‌السلام]] تعطیل کرد و در نماز جماعت امام شرکت مى نمود.
  
'''<I>5. فرزانه فرهيخته و كتابشناس بزرگ، صاحب كتاب گرانسنگ الذريعة، مرحوم شيخ آقا بزرگ تهرانى:</I>'''
+
همچنین ایشان از جمله عالمان آگاه و بزرگوارى بودند که براى خنثى کردن حرکت کور دشمنان اسلام، در تأیید و حمایت از امام خمینى، اعلامیه صادر کرد و تلگراف فرستاد، زیرا حمایت از [[امام خمینى]] را حمایت از [[امام زمان]] علیه السلام مى دانست.
  
«چون در روز مبعث خاتم [[پيامبران]] صلی الله علیه و آله از [[سامرا]] به [[نجف]] اشرف براى [[زيارت]] سرور اوصياء [[اميرالمؤمنين]] علیه السلام شرفياب گشتم، از حسن اتفاق برخورد كردم به دانشور مورد اعتماد بزرگان و دست پرورده مجتهدان بزرگوار، عالم عامل و فاضل كامل، داراى مزاياى ارجمند و آثار زيبا و ارزشمند، محقق مدقق، صاحب تأليفات ممتع و آثار كم‌نظير، فخر شيعه و مايه قوام شريعت، علامه پارساى تقواپيشه، مولانا حاج شيخ محمدرضا مشهور به مروج طبسى قمى كه خداى امثال وى را فراوان كند و شريعت محمدى را به وجود او تأييد نمايد...». سال 1351 ق.
+
آیت الله طبسی، در ضمن تلگرافى که حاکى از قوت [[ایمان]] و فراست مؤمنانه او است، خطاب به عَلَم، نخست وزیر وقت رژیم شاهنشاهى مى نویسد: «کارى نکن که عَلَم بر تو سنگین گردد».
  
'''<I>6. صاحب دائرةالمعارف عظيم اعيان الشيعه، مرحوم آيت الله سيد محسن جبل عاملى در ضمن اجازه اى از علامه طبسى اين گونه تعبير مى كند:</I>'''
+
ایشان همچنین در جریان دفاع مقدس، دیگران را به شرکت فعال در جبهه تشویق مى کرد و همواره آرزو مى کرد که اى کاش پیرى و ضعف قوا مانع او از رفتن به جبهه نبود و مى توانست دوشادوش رزمندگان اسلام از حریم کشور امام زمان علیه السلام دفاع کند. یکی از فرزندان او به نام محمدصادق طبسی در جریان دفاع مقدس به شهادت رسید.
  
«... برادر الهى، عالم عامل، فاضل كامل، زبدةالعلماء و عمدةالفضلاء، مولانا الشيخ محمدرضا مشهور به مروج طبسى...». سال 1352 ق.
+
==وفات==
  
'''<I>7. محمدباقر بيرجندى خراسانى، صاحب كبريت الاحمر كه عالمى بسيار دقيق و محدثى خبير بوده است در ضمن اجازه اى كه به محقق طبسى داده است از او اين گونه تعبير كرده است:</I>'''
+
مرحوم آیت الله شیخ محمدرضا طبسى، در سال ۱۳۹۹ قمری به بیمارى جانکاهى که از کثرت اشتغال به تألیف و اهتمام در امر [[دین]] پدید آمده بود مبتلا گردید و سرانجام در بیست و پنجم ماه [[ربیع الاول]] سال ۱۴۰۵ قمری (۱۳۶۳ شمسی) نداى حق را لبیک گفت و رخ در نقاب خاک کشید. پیکر مطهر این عالم ربانى در جوار [[حضرت معصومه]] سلام الله علیها در حجره ۳۸ صحن بزرگ به خاک سپرده شد.
 +
==منابع==
 +
*[[ستارگان حرم (کتاب)|ستارگان حرم]]، جلد ۲، حسین روحانى‌نژاد.
 +
==آرشیو عکس و تصویر==
 +
<gallery mode="packed" heights="170">
 +
پرونده:طبسی0 (3).JPG|شناسنامه محمدرضا مروجی طبسى
 +
پرونده:طبسی0 (1).JPG|از راست: سید محمدتقی آل احمد طالقانی، محمدرضا مروجی طبسى و سید طالقانی
 +
پرونده:طبسی0 (6).JPG|محمدرضا مروجی طبسى
 +
پرونده:طبسی (3).jpg|alt=آیت الله طبسی و امام خمینی در نجف|از راست: [[آیت الله سید عبدالله شیرازی|سید عبدالله موسوی شیرازی]]، [[امام خمینی|سید روح الله موسوی مصطفوی خمینی]] و محمدرضا مروجی طبسى
 +
پرونده:طبسی0 (7).JPG|محمدرضا مروجی طبسى
 +
پرونده:طبسی0 (10).JPG|[[میرزا جواد تبریزی]] و محمدرضا مروجی طبسى
 +
پرونده:طبسی (4).jpg|از راست: محمدرضا مروجی طبسى، ناشناس و [[سید شهاب الدین مرعشی نجفی]]
 +
پرونده:طبسی0 (12).JPG|از راست: سعید اشراقی، [[سید محمود مرعشی]] و محمدرضا مروجی طبسی
 +
پرونده:طبسی (5).jpg|محمدرضا مروجی طبسى در پیاده روی [[اربعین حسینی|اربعین]]
 +
پرونده:طبسی0 (11).JPG|1. محمدرضا مروجی طبسى و 2. نصرالله خلخالی - مدرسه آیت الله بروجردی در [[سامرا]]
 +
پرونده:طبسی (6).jpg|از راست: ناشناس، [[حسن‌علی مروارید|حسن علی مروارید]]، جواد آقاتهرانی، محمدرضا مروجی طبسى، [[سید محمدرضا موسوی گلپایگانی]] و ناشناسان
 +
پرونده:طبسی0 (9).JPG|محمدرضا مروجی طبسى در منزل شخصی
 +
پرونده:طبسی0 (2).JPG|محمدرضا مروجی طبسى و [[سید محمد صادق حسینی روحانی|سید محمدصادق حسینی روحانی]]
 +
پرونده:طبسی0 (5).JPG|تشییع محمدرضا مروجی طبسى در [[قم]]
 +
پرونده:طبسی.JPG|اقامه نماز میت محمدرضا مروجی طبسى توسط سید شهاب الدین مرعشی نجفی در [[حرم حضرت معصومه علیها السلام|حرم حضرت معصومه سلام الله علیها]]
 +
</gallery>
  
«جناب مؤيد يگانه، عالم كامل فرزانه، پيشتاز فضلاى متبحر و زبده عالمان مكرم محترم، فخر اعلام و مروج [[احكام]]، شيخ جليل نبيل (استاد بزرگ شريف)...». سال 1349 ق.
+
[[رده:علمای معاصر|طبسی،محمدرضا]][[رده:علماء شیعه]][[رده:فقیهان]][[رده:اصولیون]][[رده:متکلمان]]
 
+
[[رده:مدفونین در حرم حضرت معصومه (س)]]
'''<I>8. حكيم متأله و عارف بى بديل، شيخ محمدعلى شاه آبادى:</I>'''
 
 
 
«و از جمله كسانى كه در خلوت و جلوت، و در شب و روز به كشف حقايق و دقايق دانش دين پرداخته و مسائل دينى را بر بنيادهاى آن استوار ساخته و [[حلال]] و [[حرام]] دين را از آن استنباط كرده تا آن كه مدال افتخار «انتم افقه الناس اذا عرفتم معانى كلامنا» را دريافت كرد. آن كه در راه صدق و صفا و [[سلوك]] كرده و مراتب قرب و كمال را نور ديده و به آسمان دانش و [[تقوا]] عروج كرده، همنام مولاى ما و اميد ما حضرت [[امام رضا]] عليه آلاف التحية والثناء، حاج شيخ محمدرضا طبسى است...».
 
 
 
'''آثار و كتب محقق طبسى'''
 
 
 
مرحوم آيت الله طبسى از جمله دانشمندانى بود كه در سنگر دين با حربه قلم، دلسوزانه به دفاع از [[دين]] مى پرداخت. حاصل اين مرزبانى، سى و پنج كتاب و رساله است كه به بعضى از آن ها اشاره مى كنيم:
 
 
 
# گاه با عزمى استوار از حريم پدر ولايت، مدافع موحد خاتم [[پيامبران]] صلی الله علیه و آله يعنى حضرت ابوطالب دفاع مى كرد و در اثرى ماندگار و ممتع به معرفى آن يگانه مدافع رسول اكرم صلی الله علیه و آله در سخت ترين شرايط مى پرداخت و پرده هاى ابهام را كه از سوى دشمنان فرزندش [[امام على]] علیه السلام پديد آمده است، كنار مى زد و به اين هم بسنده نمى كرد و هر ساله در روز رحلت غمبار جناب ابوطالب به سوگ مى نشست و مجلس ذكر مصيبت ترتيب مى داد. كتاب منيةالراغب فى ايمان ابى طالب كه تحت عنوان «ابوطالب يگانه مدافع اسلام» ترجمه شده است.
 
# گاه مشعل هدايت به دست مى گرفت و به بيرون راندن ديو سيرتان و انديشه هاى ناباب آنها از حوزه دين همت مى گماشت:
 
## مصباح الهدى فى الرد على القاديانية؛
 
## قاديانى چه مى گويد؟
 
## الصوفية المبتدعة.
 
# گاه به تشييد پايه هاى دين مى پرداخت و اصول عقايد را مى نگاشت:
 
## الاعتقادات؛
 
## دروس فى العقيدة والعقائد؛
 
## تبصرة المتعلمين فى عقائد المؤمنين؛
 
## عقدالفرائد فى اصول العقائد؛
 
## القول الفصيح فى اصول الدين الصحيح؛
 
## الشيعة والرجعة؛
 
## اثبات الرجعة؛
 
## الامام الغائب؛
 
## ذخيرة العباد فى ما يتعلق بالمعاد و...
 
# گاه در محضر بزرگان زانوى تلمذ به زمين مى زد و از خرمن دانش آن ها خوشه هاى [[فقه]] و [[اصول]] مى چيد:
 
## تقريرات بحث آيت الله العظمى سيد ابوالحسن اصفهانى؛
 
## تقريرات بحث آيت الله العظمى شيخ محمدحسين نايينى؛
 
## تقريرات بحث آيت الله العظمى شيخ ضياءالدين عراقى؛
 
## گاه خود دامن همت به كمر مى زد و براى افزايش بصيرت دانشجويان و متعلمان يا براى راهنمايى بندگان خداى سبحان، قلم مى زد:
 
### ذخيرةالصالحين فى شرح تبصرة المتعلمين (دوره فقه استدلالى)
 
### رسالة فى الحج
 
### رسالة فى المعاطاة
 
### مباحث فى علم الاصول
 
### طريق النجاة (رساله عمليه ايشان)
 
### گاه به [[قرآن]] روى مى آورد و به تفسير آن مى پرداخت:
 
#### جامع البيان فى تفسير القرآن
 
#### تفسير [[سوره نبا]]
 
#### و در پايان به سوى مشعل هدايت و سفينه نجات روى آورد:
 
##### مقتل الامام الحسين علیه السلام
 
##### النهضة الحسينية والدعوة الالهية.
 
 
 
'''همراه با امام، همگام با انقلاب'''
 
 
 
# يكى از اهداف شوم رژيم مستبد شاهنشاهى از تبعيد [[امام خمينى]] از [[تركيه]] به [[نجف]] اشرف به خيال خام او كوچك كردن امام و محو كردن شخصيت ايشان در پرتو شخصيت هاى بزرگ علمى حوزه [[نجف]] بود. محقق طبسى از جمله كسانى بود كه براى تعظيم و تكريم هر چه بيشتر امام و ناكام گذاشتن دشمنان اسلام، تا چهل كيلومترى نجف اشرف به استقبال امام شتافت و با آگاهى و بصيرت مى گفت و بر اين گفته پاى مى فشرد كه بايد از زحمات اين مرد (يعنى امام خمينى) تقدير به عمل آورد.
 
# در همان راستا حركت زيباى ديگرى را از محقق طبسى شاهد هستيم. ايشان پس از ورود امام به نجف اشرف و تشكيل [[نماز جماعت]] ايشان در مسجد [[شيخ مرتضی انصارى]] به منظور تأييد و تجليل و تثبيت موقعيت امام، نماز جماعت خود را در حرم مطهر اميرمؤمنان علیه السلام تعطيل كرد و در نماز جماعت امام شركت مى نمود.
 
# همچنين ايشان از جمله عالمان آگاه و بزرگوارى بودند كه براى خنثى كردن حركت كور دشمنان [[اسلام]]، در تأييد و حمايت از امام خمينى اعلاميه صادر كردند و تلگرام فرستادند.
 
# اين رجل الهى و شير بيشه علم و تقوا و كياست در دفاع از اسلام و امام در ضمن تلگرافى كه حاكى از قوت [[ايمان]] و فراستى مؤمنانه است خطاب به عَلَم نخست وزير وقت رژيم شاهنشاهى مى نويسد: «كارى نكن كه عَلَم بر تو سنگين گردد».
 
# ايشان حمايت از [[امام خمينى]] را حمايت از [[امام زمان]] علیه السلام مى دانستند.
 
# در جريان دفاع مقدس، ديگران را به شركت فعال در جبهه تشويق مى كرد و همواره آرزو مى كرد كه اى كاش پيرى و ضعف قوا مانع ايشان از رفتن به جبهه نبود و مى توانست دوشادوش رزمندگان اسلام از حريم كشور امام زمان ارواحناه فداه دفاع كند.
 
# ايشان به اين اكتفا نكرد و فرزند رشيدش آقا محمدصادق را در جريان دفاع مقدس تقديم انقلاب كرد و افتخار پدر شهيد بودن را نيز بدست آورد.
 
 
 
'''عروج به سوى معبود'''
 
 
 
مرحوم آيت الله طبسى پس از سال ها رنج و زحمت طاقت فرسا در راه اعتلاى دين، رو به افول نهاد. در سال 1399 ه.ق به بيمارى جانكاهى كه از كثرت اشتغال به تأليف و اهتمام در امر دين پديد آمده بود مبتلا گرديد و سرانجام در بيست و پنجم ماه [[ربيع الاول]] سال 1405 نداى حق را لبيك گفت و رخ در نقاب خاك كشيد. پيكر پاك و مطهر اين عالم ربانى در جوار [[حضرت معصومه]] سلام الله علیها در حجره 38 صحن بزرگ به خاك سپرده شد. عاش سعيداً و مات سعيداً.
 
 
 
[[رده:علمای قرن چهاردهم]]
 

نسخهٔ کنونی تا ‏۱ فوریهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۱۳:۰۰

«آیت‌الله محمدرضا مروّجی طبسى» (۱۳۲۴-۱۴۰۵ ق)، فقیه وارسته و عالم مجاهد شیعه معاصر و از شاگردان سید ابوالحسن اصفهانى و آیت‌الله شاه‌آبادى بود. آیت‌الله طبسى آثار متعددی در فقه و اصول و عقاید از خود بجا گذاشت. ایشان در زندگی خویش به تواضع، سعه صدر، حسن خلق، تقوا، عفت، ساده‌زیستى و قناعت آراسته بود.

Tabasi.jpg
نام کامل محمدرضا مروجی طبسى
زادروز ۱۳۱۶ قمری
زادگاه مشهد
وفات ۱۴۰۵ قمری
مدفن قم، حرم حضرت معصومه علیهاالسلام

Line.png

اساتید

سید ابوالحسن اصفهانى، آیت الله شاه آبادى، میرزای نائینى، شیخ عبدالکریم حائرى، میرزا جواد آقا ملکى تبریزى،...


آثار

منیةالراغب فى ایمان ابى‌طالب، الاعتقادات، اثبات الرجعة، الامام الغائب، النهضة الحسینیة، مباحث فى علم الاصول، ذخیرةالصالحین فى شرح تبصرة المتعلمین،...

تحصیلات و اساتید

محمدرضا مروّجی طبسى در سال ۱۳۱۶ قمری (۱۲۷۷ ش) در یکی از روستاهای مشهد متولد شد. او مبادى علوم را نزد پدرش -که از صالحان و تقواپیشگان بود- و سید محمدعلى معروف به میرزا جعفر فراگرفت.

محمدرضا در حوزه علمیه مشهد، مقدمات و بخشى از مرحله سطح را نزد اساتید معروف آموخت: ادبیات عرب را نزد ادیب نیشابورى، اصول را نزد شیخ کاظم دامغانى، قوانین را نزد میرزا محمدحسین شهرستانى و شرح لمعه را نزد سید محمدباقر مدرس فرا گرفت.

اما حوزه مشهد نمى توانست عطش او را براى فراگیرى علوم مختلف اسلامى فرونشاند. از این رو به قم هجرت کرد. در آغاز به تکمیل مرحله سطح پرداخت: مکاسب و کفایة الاصول را نزد عالم فرهیخته، آیت الله سید علی یثربی کاشانی، رسائل را نزد آیت الله سید محمدتقى خوانسارى و ریاض المسائل را نزد عارف و فقیه نامور آیت الله میرزا جواد آقا ملکى تبریزى فراگرفت. وى در مدت اقامت خود در قم همواره ملازم استاد و مراد و محبوب خود میرزا جواد آقا ملکى تبریزى بود و از آن استاد الهى اخلاق و سیر و سلوک مى آموخت.

او سپس به درس خارج فقه و اصول را یافت. در این مرحله هفت سال از محضر شیخ عبد الکریم حائری یزدی، مؤسس حوزه علمیه قم، بهره گرفت. فلسفه و علوم عقلى را از محضر فیلسوفان فرزانه میرزا على‌اکبر یزدى و سید ابوالحسن رفیعى قزوینى و فصوص الحکم را نزد عارف بزرگ آیت الله محمدعلى شاه آبادى فراگرفت.

شیخ طبسی در حالى که مجتهدى توانا بود و به دریافت چندین اجازه اجتهاد نائل آمده بود، باز هم از طلب علم علوم باز نایستاد و پس از چند سال اقامت در قم به نجف اشرف مهاجرت کرد. او از اصحاب مورد اعتماد و از اعضاى دفتر استفتائات مرجع بزرگ شیعه آیت الله سید ابوالحسن اصفهانى بود و حدود پانزده سال از محضر پرفیض او استفاده نمود. وى در همین زمان از علمای بزرگ دیگر نجف مانند میرزا محمدحسین نائینی، شیخ محمدجواد بلاغى و آقا ضیاءالدین عراقی بهره ها برد.

آثار و تألیفات

مرحوم آیت الله طبسى از جمله دانشمندانى بود که دلسوزانه به دفاع از دین مى پرداخت، که حاصل آن، سى و پنج کتاب و رساله است که به بعضى از آنها اشاره مى شود:

یکی از آثار آیت الله مروجی طبسی
  • «منیةالراغب فى ایمان ابى طالب»؛ او در این کتاب به معرفى جناب ابوطالب پرداخته و پرده هاى ابهام را که از سوى دشمنان فرزندش امام على علیه السلام پدید آمده، کنار زده است. این اثر تحت عنوان «ابوطالب یگانه مدافع اسلام» ترجمه شده است.
  • مصباح الهدى فى الرد على القادیانیة؛
  • قادیانى چه مى گوید؛
  • الصوفیة المبتدعة؛
  • الاعتقادات؛
  • دروس فى العقیدة والعقائد؛
  • تبصرة المتعلمین فى عقائد المؤمنین؛
  • عقدالفرائد فى اصول العقائد؛
  • القول الفصیح فى اصول الدین الصحیح؛
  • الشیعة والرجعة؛
  • اثبات الرجعة؛
  • الامام الغائب؛
  • ذخیرة العباد فى ما یتعلق بالمعاد؛
  • تقریرات بحث فقه و اصول آیت الله سید ابوالحسن اصفهانى؛
  • تقریرات بحث آیت الله میرزا محمدحسین نائینی؛
  • تقریرات بحث آیت الله آقا ضیاءالدین عراقی؛
  • ذخیرةالصالحین فى شرح تبصرة المتعلمین (دوره فقه استدلالى)؛
  • رسالة فى الحج؛
  • رسالة فى المعاطاة؛
  • مباحث فى علم الاصول؛
  • طریق النجاة (رساله عملیه ایشان)؛
  • جامع البیان فى تفسیر القرآن؛
  • تفسیر سوره نبأ؛
  • مقتل الامام الحسین علیه السلام؛
  • النهضة الحسینیة والدعوة الالهیة؛
  • الدُرّ الثمين فی التختّم باليمين.

از دیدگاه عالمان

شیخ طبسى به عنوان عالمى جدى و پرکار و خستگى ناپذیر مطرح بود و همگان به او به دیده عظمت مى نگریستند. تعداد زیادى از استادان و مراجع و شخصیت هاى بزرگ علمى معاصر محقق طبسى، درباره مقام شامخ و علمى و عملى او سخن گفته اند، از جمله:

  • میرزا محمدحسین نائینی در اجازه اجتهاد خود به محمدرضا طبسى می گوید: «جناب عالم عامل، فاضل کامل، تکیه گاه عالمان تقواپیشه و فضلا، ثقةالاسلام حاج شیخ محمدرضا طبسى - که همواره خدا او را تأیید کند - از جمله کسانى است که تمام توان خود را در طلب علم و عمل بکار گرفته تا به درجه والاى اجتهاد نائل آمده و به صلاح و ارشاد قرین گردیده است. او مى تواند به احکامى که به شیوه متداول میان مجتهدان بزرگ استنباط مى کند، عمل مى کند». (ماه صفر سال ۱۳۴۹)
  • آقا ضیاءالدین عراقی نیز در اجازه اجتهاد خود به وى می گوید: «عالم عامل و فاضل کامل، تکیه‌گاه و پشتیبان فقهاى راشدین و عماد فضلا و مجتهدین، شیخ بزرگوار و پاک سرشت، رکن مورد اعتماد، غواص دریاى دانش و محور تقوا و حلم، افتخار اعلام، شخصیت مورد وثوق و سربلند و ستوده همگان، کنز عرفان و نحریر زمان، دانشور راه یافته (به قله کمال)، شیخ محمدرضا طبسى که از وطن خود به نجف مهاجرت کرد و با جدیت و کوشش فراوان در محضر بزرگان و بهره گیرى از عنصر زمان چنان کوشید که به مقصود نائل آمد و مجتهدى عادل گردید، پس او را سزد که به آن چه استنباط کند، عمل نماید و در مسائلى که اجتهاد کند، تقلید بر او حرام است و او از همان اختیاراتى برخوردار است که مجتهدان در زمان غیبت امام عصر عجل الله تعالی فرجه شریف از آن برخوردارند و او را به تقواى الهى توصیه مى کنم که بهترین زاد راه آدمى است». (سال ۱۳۴۹ ق)
  • سید ابوالحسن اصفهانى در اجازه اجتهاد خود به وى می نویسد: «... جناب عالم و عامل و فاضل کامل، صاحب اندیشه قوى و سلیقه مستقیم، صفى و زکى (دوست صمیمى و برگزیده و نیکوکار) مورد اطمینان، ثقة الاسلام شیخ محمدرضا طبسى دامت تأییداته از کسانى است که عمر خود را در تحصیل علوم شرعى و تنقیح مبانى نظرى آن صرف کرده و در محضر جمعى از بزرگان و بر این حقیر، مدت زیادى افاده و استفاده و تحقیق و تدقیق و جد و جهد پرداخته تا آن که از عالمان برجسته گردیده، از آنان که مشارالیه بالبنان گردیده است؛ پس او را سزد که به احکامى که به روش متداول میان اعلام استنباط مى کند، عمل کند و به او اجازه دادم که آن چه را روایت آن از طریق من به صحت پیوسته است روایت کند...». (سال ۱۳۴۸ ق)
  • شیخ عبدالکریم حائرى در اجازه اجتهاد خود به وى می گوید: «آیت الله طبسى مدتى طولانى در درس من حاضر شده و با جدیت و کوشش فراوان به تنقیح مسائل شرعى از مبانى نظرى آن به انسان که در میان عالمان عامل متداول است، پرداخته است، پس خداى را بر این نعمت عظمى و عطیه کبرى (نعمت و بخشش بزرگ) شکر کند و سپاس گوید...».
  • شیخ آقا بزرگ تهرانی: «چون در روز مبعث خاتم پیامبران صلی الله علیه وآله از سامرا به نجف اشرف براى زیارت سرور اوصیاء امیرالمؤمنین علیه السلام شرفیاب گشتم، از حسن اتفاق برخورد کردم به دانشور مورد اعتماد بزرگان و دست پرورده مجتهدان بزرگوار، عالم عامل و فاضل کامل، داراى مزایاى ارجمند و آثار زیبا و ارزشمند، محقق مدقق، صاحب تألیفات ممتع و آثار کم‌نظیر، فخر شیعه و مایه قوام شریعت، علامه پارساى تقواپیشه، مولانا حاج شیخ محمدرضا مشهور به مروج طبسى قمى که خداى امثال وى را فراوان کند و شریعت محمدى را به وجود او تأیید نماید...». (سال ۱۳۵۱ ق)
  • سید محسن امین عاملی در ضمن اجازه اى از علامه طبسى این گونه تعبیر مى کند: «... برادر الهى، عالم عامل، فاضل کامل، زبدةالعلماء و عمدةالفضلاء، مولانا الشیخ محمدرضا مشهور به مروج طبسى...». (سال ۱۳۵۲ ق)
  • محمدباقر بیرجندى خراسانى، صاحب «کبریت الاحمر» که عالمى بسیار دقیق و محدثى خبیر بوده است در ضمن اجازه اى که به محقق طبسى داده، از او این گونه تعبیر کرده است: «جناب مؤید یگانه، عالم کامل فرزانه، پیشتاز فضلاى متبحر و زبده عالمان مکرم محترم، فخر اعلام و مروج احکام، شیخ جلیل نبیل ...». (سال ۱۳۴۹ ق)
  • محمدعلى شاه آبادى: «و از جمله کسانى که در خلوت و جلوت، و در شب و روز به کشف حقایق و دقایق دانش دین پرداخته و مسائل دینى را بر بنیادهاى آن استوار ساخته و حلال و حرام دین را از آن استنباط کرده تا آن که مدال افتخار «انتم افقه الناس اذا عرفتم معانى کلامنا» را دریافت کرد، آن که در راه صدق و صفا و سلوک کرده و مراتب قرب و کمال را نوردیده و به آسمان دانش و تقوا عروج کرده، همنام مولاى ما و امید ما حضرت امام رضا علیه آلاف التحیة والثناء، حاج شیخ محمدرضا طبسى است...».

همراهی با امام و انقلاب

یکى از اهداف شوم رژیم مستبد شاهنشاهى از تبعید امام خمینى از ترکیه به نجف اشرف به خیال خام او کوچک کردن امام و محو کردن شخصیت ایشان در پرتو شخصیت هاى بزرگ علمى حوزه نجف بود. محقق طبسى از جمله کسانى بود که براى تعظیم و تکریم هر چه بیشتر امام و ناکام گذاشتن دشمنان اسلام، تا چهل کیلومترى نجف اشرف به استقبال امام شتافت و با آگاهى و بصیرت مى گفت و بر این گفته پاى مى فشرد که باید از زحمات این مرد (یعنى امام خمینى) تقدیر به عمل آورد.

در همان راستا، ایشان پس از ورود امام خمینی به نجف و تشکیل نماز جماعت ایشان در مسجد شیخ مرتضی انصارى، به منظور تأیید و تجلیل و تثبیت موقعیت امام، نماز جماعت خود را در حرم مطهر امیرمؤمنان علیه‌السلام تعطیل کرد و در نماز جماعت امام شرکت مى نمود.

همچنین ایشان از جمله عالمان آگاه و بزرگوارى بودند که براى خنثى کردن حرکت کور دشمنان اسلام، در تأیید و حمایت از امام خمینى، اعلامیه صادر کرد و تلگراف فرستاد، زیرا حمایت از امام خمینى را حمایت از امام زمان علیه السلام مى دانست.

آیت الله طبسی، در ضمن تلگرافى که حاکى از قوت ایمان و فراست مؤمنانه او است، خطاب به عَلَم، نخست وزیر وقت رژیم شاهنشاهى مى نویسد: «کارى نکن که عَلَم بر تو سنگین گردد».

ایشان همچنین در جریان دفاع مقدس، دیگران را به شرکت فعال در جبهه تشویق مى کرد و همواره آرزو مى کرد که اى کاش پیرى و ضعف قوا مانع او از رفتن به جبهه نبود و مى توانست دوشادوش رزمندگان اسلام از حریم کشور امام زمان علیه السلام دفاع کند. یکی از فرزندان او به نام محمدصادق طبسی در جریان دفاع مقدس به شهادت رسید.

وفات

مرحوم آیت الله شیخ محمدرضا طبسى، در سال ۱۳۹۹ قمری به بیمارى جانکاهى که از کثرت اشتغال به تألیف و اهتمام در امر دین پدید آمده بود مبتلا گردید و سرانجام در بیست و پنجم ماه ربیع الاول سال ۱۴۰۵ قمری (۱۳۶۳ شمسی) نداى حق را لبیک گفت و رخ در نقاب خاک کشید. پیکر مطهر این عالم ربانى در جوار حضرت معصومه سلام الله علیها در حجره ۳۸ صحن بزرگ به خاک سپرده شد.

منابع

آرشیو عکس و تصویر