سید محمدسعید حبوبی: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
جز (مهدی موسوی صفحهٔ سيد محمد سعيد حبوبي را به سید محمدسعید حبوبی منتقل کرد)
(←‏آرشیو عکس و تصویر)
 
(۷ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
−
عالم ربانی و فقیه صمدانی جناب سید محمد سعید حبوبی از طلایه داران عرفان، جهاد و اجتهاد و نیز یکی از ستارگان درخشان آسمان شعر و ادب در جهان تشیع بود.
+
'''آیت الله سید محمدسعید حَبّوبی''' (۱۲۶۶ - ۱۳۳۳ ق)، عالم ربانی و [[فقیه]] مجاهد [[شیعه]] در قرن ۱۴ قمری و از شاگردان [[ملا حسینقلی همدانی]] بود. آیت الله حبوبی از معدود فقیهانی است که قله‌های رفیع [[فقه]] و ادب و [[عرفان]] و [[جهاد]] را فتح کرد و همه را یکجا در پیشبرد اهداف اسلامی ‌بکار گرفت. او در حادثه جنگ جهانی اول که نیروهای انگلیسی برخی از مناطق کشور [[عراق]] را اشغال کردند، از رهبران مبارزه با دشمن بود.
−
 
+
{{شناسنامه عالم
 +
||نام کامل = سید محمدسعید حبوبی
 +
||تصویر= [[پرونده:حبوبی.jpg|۲۳۰px]]
 +
||زادروز =  ۱۲۶۶ قمری
 +
|زادگاه = [[نجف]]
 +
|وفات =  ۱۳۳۳ قمری
 +
|مدفن = نجف، [[حرم امیرالمؤمنین علیه السلام|حرم امام علی علیه السلام]]
 +
|اساتید =  [[ملا حسینقلی همدانی]]، [[شیخ محمدحسین کاظمینی|شیخ محمدحسین کاظمی]]، [[شیخ محمدطه نجف|شیخ محمد طه نجف]]،...
 +
|شاگردان = [[سید محسن حکیم]]، سید عدنان علوی، سید محمود حکیم،...
 +
|آثار = کتاب فقه، کتاب اصول، دیوان کبیر، مراسلات، العراقیات،...
 +
}}
 
==ولادت==
 
==ولادت==
  
−
سید محمدسعید فرزند سید محمود حبوبی، از طلایه‌داران [[عرفان]]، [[جهاد]] و [[اجتهاد]] و یکی از ستارگان درخشان آسمان شعر و ادب در جهان تشیع است. وی در 14 [[جمادی الثانی]] سال (1266 هـ.ق) در شهر [[نجف]] دیده به جهان گشود. او از خاندانی علوی تبار و اصالتاً حجازی بود که بعدها اجداد وی از منطقه [[حجاز]] به [[عراق]] آمده، در آن جا ساکن شده‌اند.
+
سید محمدسعید فرزند سید محمود حبوبی، در ۱۴ [[جمادی الثانی]] سال ۱۲۶۶ هـ.ق، در شهر [[نجف]] دیده به جهان گشود. او از خاندانی علوی تبار و اصالتاً حجازی بود که بعدها اجداد وی از منطقه [[حجاز]] به [[عراق]] آمده، در آن جا ساکن شده‌اند.
  
 +
==تحصیل و استادان==
 
محمدسعید در آغاز جوانی، در اثر معاشرت با اطرافیان به تجارت و بازرگانی روی آورد. وی همچنین در آن دوران اشعار نغز و بدیعی سروده و به عنوان یکی از شاعران معروف عرب مطرح گردید؛ اما علاقه شدید وی به کسب علوم اسلامی، او را از تجار جدا کرد و در ردیف فضلای سخت‌کوش و با همت [[حوزه علمیه]] نجف قرار داد.
 
محمدسعید در آغاز جوانی، در اثر معاشرت با اطرافیان به تجارت و بازرگانی روی آورد. وی همچنین در آن دوران اشعار نغز و بدیعی سروده و به عنوان یکی از شاعران معروف عرب مطرح گردید؛ اما علاقه شدید وی به کسب علوم اسلامی، او را از تجار جدا کرد و در ردیف فضلای سخت‌کوش و با همت [[حوزه علمیه]] نجف قرار داد.
  
−
او در تربیت، [[اخلاق]] و ادب، نخست با علامه شهیر شیخ موسی شراره عاملی ارتباط برقرار کرده و تحت انفاس قدسی این نابغه نامور به فضائل اخلاقی آراسته گردید و به رشد علمی ‌و عقلی رسید و آن گاه به مجلس تربیتی استاد بزرگ اخلاق و عرفان، آخوند ملا حسینقلی همدانی راه یافت. وی مدتی طولانی از این عارف برجسته بهره‌ها برده و ره توشه‌های سلوک اندوخته و در کمالات معنوی به درجات عالی نائل آمد. حبوبی در [[فقه]] و [[اصول]] در صف شاگردان علامه بزرگ، شیخ محمدحسین کاظمی ‌زانو زده و آن گاه به حلقه درس شیخ محمد طه نجف پیوست و مورد توجه و علاقه شدید این فقیه وارسته قرار گرفت.<ref> نقباءالبشر، ج 2، ص 816.</ref>
+
حبوبی در تربیت، [[اخلاق]] و ادب، نخست با علامه شهیر شیخ موسی شراره عاملی ارتباط برقرار کرده و تحت انفاس قدسی او به فضائل اخلاقی آراسته گردید و به رشد علمی ‌و عقلی رسید و آن گاه به مجلس تربیتی استاد بزرگ اخلاق و [[عرفان]]، آخوند [[ملا حسینقلی همدانی]] راه یافت. وی مدتی طولانی از این عارف برجسته بهره‌ها برده و ره‌توشه‌های سلوک اندوخته و در کمالات معنوی به درجات عالی نائل آمد. همچنین در [[فقه]] و [[اصول فقه‌‌‌‌|اصول]] در صف شاگردان علامه بزرگ، [[شیخ محمدحسین کاظمینی|شیخ محمدحسین کاظمی]] ‌زانو زده و آن گاه به حلقه درس [[شیخ محمدطه نجف|شیخ محمد طه نجف]] پیوست و مورد توجه و علاقه شدید این [[فقیه]] وارسته قرار گرفت.<ref> نقباءالبشر، ج ۲، ص ۸۱۶.</ref>
  
−
او مدت‌ها به تدریس خارج فقه و اصول پرداخت و به عنوان یکی از فقیهان و مجتهدان حوزه علمیه نجف مطرح گردید. اندیشمندان نامدار شیخ [[آقا بزرگ تهرانی]] می‌گوید: وی در تدریس از اسلوب خاصی پیروی می‌کرد که تقریباً به روش استادان ـ مثل آخوند خراسانی که مجدد [[علم اصول]] نام گرفته است ـ بیشتر شبیه بود. سید محمدسعید بعد از رحلت استادش شیخ طه نجف، مجلس درس پرباری داشت و استقبال خوبی از آن به عمل آمد و در این زمینه تأییدات و اشارات استادش تأثیر فراوان داشت.<ref> همان، ص 817.</ref>
+
عالمان دیگری را که در زمره استادان وی برشمرده اند عبارتند از:
  
−
از مهمترین شاگردان آیت الله حبوبی می‌توان به فقیه مجاهد سید محسن حکیم و ادیب فرزانه سید عدنان علوی اشاره کرد.<ref> الذریعه، ج 9، ص 708 / گلشن ابرار، ج 2، ص 717.</ref> حبوبی در ضمن تدریس و تحقیق به شئونات روحانی و دینی خود نیز توجه داشت. وی در صحن حضرت امیرالمومنان [[امام علی]] علیه السلام [[نماز جماعت]] اقامه می‌کرد و عده بسیاری از مومنان صالح و تجار و کسبه در [[نماز]] وی حضور می‌یافتند.<ref> معارف الرجا، ج 2، ص 293 و 292.</ref>
+
#[[میرزا حبیب الله رشتی]]
 +
#شیخ محمد شرابیانی معروف به [[محمد فاضل شربیانی|فاضل شرابیانی]]
 +
#[[آقا رضا همدانی]] صاحب مصباح الفقیه
 +
#شیخ عباس اعسم
  
−
استاد مطهری ضمن تجلیل از این عالم مجاهد می‌نویسد: مرحوم سید سعید حبوبی شاعر و عارف و مجاهد بزرگ عراقی در انقلاب عراق نقش برجسته‌ای داشته است.<ref> نهضت‌های اسلامی، ص 38.</ref>
+
==تدریس و شاگردان==
 +
آیت الله حبوبی مدت‌ها به تدریس خارج [[فقه]] و [[اصول فقه‌‌‌‌|اصول]] پرداخت و به عنوان یکی از فقیهان و مجتهدان حوزه علمیه [[نجف]] مطرح گردید. شیخ [[آقا بزرگ تهرانی]] می‌گوید: وی در تدریس از اسلوب خاصی پیروی می‌کرد که تقریباً به روش استادانی مثل [[آخوند خراسانی]] که مجدد [[علم اصول]] نام گرفته است، بیشتر شبیه بود. سید محمدسعید بعد از رحلت استادش [[شیخ محمدطه نجف]]، مجلس درس پرباری داشت و استقبال خوبی از آن به عمل آمد و در این زمینه تأییدات و اشارات استادش تأثیر فراوان داشت.<ref> همان، ص ۸۱۷.</ref>
  
−
==استادان==
+
از مهمترین شاگردان آیت الله حبوبی می‌توان به [[فقیه]] مجاهد، [[سید محسن حکیم]]، سید عدنان علوی، سید محمود حکیم، سید هاشم حکیم، جواد شبیبی و صالح حریری اشاره کرد.<ref> الذریعه، ج ۹، ص ۷۰۸ / گلشن ابرار، ج ۲، ص ۷۱۷.</ref>
  
−
# شیخ محمد طه نجفی حکم آبادی تبریزی (1241ـ1323 هـ.ق)
+
==آثار و تألیفات==
−
# آخوند ملا حسینقلی همدانی<ref> شرح حال این عارف و اصل در جلد 3، گلشن ابرار، ص 160 آمده است.</ref>
 
−
# میرزا حبیب الله رشتی<ref> برای اطلاع از زندگی این فرزانه روزگار به جلد اول گلشن ابرار، ص 379 رجوع شود.</ref>
 
−
# شیخ محمدحسین کاظمی‌
 
−
# شیخ محمد شرابیانی معروف به فاضل شرابیانی
 
−
# آقا رضا همدانی صاحب مصباح الفقیه: او از شاگردان [[شیخ مرتضی انصاری]] و از نزدیکترین یاران میرزای شیرازی است.
 
−
# شیخ موسی شراره عاملی
 
−
# شیخ عباس اعسم
 
  
−
==میراث مکتوب==
+
از سید محمدسعید حبوبی آثار زیر به یادگار مانده است:
  
−
از سید محمدسعید حبوبی آثار زیر به یادگار مانده است:
+
#کتاب فقه
 +
#کتاب اصول
 +
#دیوان کبیر: کتاب دیوان کبیر با تصحیح و توضیحات شیخ عبدالله جواهری و به اهتمام فرزند ادیب و فاضلش، سید علی حبوبی در بیروت چاپ شده است.<ref> معجم المطبوعات العربیه، ج ۱، ص ۷۴۰.</ref> گفتنی است که به خاطر اهمیت ادبی و عرفانی [[دیوان (شعر)|دیوان]] حبوبی، از سوی برخی دانشوران بر این مجموعه، حاشیه و تعلیقاتی نوشته شده است که از جمله می‌توان به تعلیقات علامه [[محمد حسین کاشف الغطاء|محمدحسین کاشف الغطاء]] اشاره کرد.
 +
#مراسلات با شیخ محمد جزائری
 +
#العراقیات؛ برخی از سروده‌های نغز حبوبی در این مجموعه گردآمده است.
  
−
# کتاب فقه
+
[[پرونده:Dyvan.jpg|thumb|left|دیوان اشعار آیت الله العظمی حبوبی]]
−
# کتاب اصول
 
−
# دیوان کبیر: کتاب دیوان کبیر با تصحیح و توضیحات شیخ عبدالله جواهری و به اهتمام فرزند ادیب و فاضلش، سید علی حبوبی در بیروت چاپ شده است.<ref> معجم المطبوعات العربیه، ج 1، ص 740.</ref> در کنار این اثر از دیوان صغیر حبوبی نیز نام برده می‌شود که سراینده آن سید محمود حبوبی، برادرزاده‌ی سید محمدسعید است. او نیز عالمی ‌ادیب بوده و کتاب‌های «رباعیات حبوبی» و «الرائیه الایوانیه» از آثار اوست. گفتنی است که به خاطر اهمیت ادبی و عرفانی دیوان حبوبی، از سوی برخی دانشوران بر این مجموعه، حاشیه و تعلیقاتی نوشته شده است که از جمله می‌توان به تعلیقات علامه محمدحسین کاشف الغطاء اشاره کرد.
 
−
# مراسلات با شیخ محمد جزائری
 
−
# العراقیات؛ برخی از سروده‌های نغز حبوبی در این مجموعه گردآمده است.
 
  
−
همچنین سید محمد حبوبی بر برخی از آثار دیگران تقریظات ارزشمندی به صورت نظم یا نثر نوشته است که از مین آنان به چند اثر اشاره می‌کنیم:
+
ایشان همچنین بر برخی از آثار دیگران [[تقریظ|تقریظات]] ارزشمندی به صورت نظم یا نثر نوشته است که از میان آنها به چند اثر اشاره می‌کنیم:
  
−
# العقد المفصل، تألیف سید حیدر حلی
+
#العقد المفصل، تألیف سید حیدر حلی
−
# المرحله المکیه، تألیف محمدحسین کبه بغدادی
+
#المرحله المکیه، تألیف محمدحسین کبه بغدادی
−
# تمرین الصبیان، از سید عبدالکریم آل سید حیدر کاظمی<ref> الذریعه، ج 15، ص 298؛ همان، ج 10، ص 170.</ref>
+
#تمرین الصبیان، از سید عبدالکریم آل سید حیدر کاظمی.<ref> الذریعه، ج ۱۵، ص ۲۹۸؛ همان، ج ۱۰، ص ۱۷۰.</ref>
  
−
==در سنگر جهاد==
+
==فعالیتهای اجتماعی و سیاسی==
 +
آیت الله حبوبی در ضمن تدریس و تحقیق، به شئونات روحانی و دینی خود نیز توجه داشت. وی در صحن حضرت امیرالمؤمنین [[امام علی]] (علیه السلام) [[نماز جماعت]] اقامه می‌کرد و عده بسیاری از مومنان صالح و تجار و کسبه در [[نماز]] وی حضور می‌یافتند.<ref> معارف الرجا، ج ۲، ص ۲۹۳ و ۲۹۲.</ref>
  
−
سید محمدسعید حبوبی از معدود فقیهانی است که قله‌های رفیع [[فقه]] و ادب و [[عرفان]] و [[جهاد]] را فتح کرد و همه را یکجا در پیش برد اهداف اسلامی ‌بکار گرفت. در حادثه خانمان‌سوز جنگ جهانی اول که نیروهای انگلیسی برخی از مناطق کشور [[عراق]] از جلمه شهر [[بصره]] را اشغال کردند و در آن کشور از طرف عالمان بزرگ بسیج عمومی ‌اعلان شد، سید محمدسعید حبوبی در صف پیشگامان مبارزه با دشمن قرار گرفت.  
+
[[مرتضی مطهری|استاد مطهری]] ضمن تجلیل از این عالم مجاهد می‌نویسد: مرحوم سید سعید حبوبی، شاعر و عارف و مجاهد بزرگ عراقی در انقلاب عراق نقش برجسته‌ای داشته است.<ref> نهضت‌های اسلامی، ص ۳۸.</ref>
  
−
او، همصدا با سایر دانشوران اعلان جهاد داده و دفاع از کشور را یک فریضه دینی دانست. در پی فرمان سید حبوبی، اجتماع مهمی ‌از رزمندگان مسلح عراقی گرد آمده و تسلیحات، تجهیزات و امکانات لازم را فراهم آوردند. حبوبی که شخصاً فرماندهی 90 هزار نفر از مبارزان مسلمان را به عهده گرفته بود در خط مقدم نبرد، پرشورترین حماسه ها را آفرید. رزمندگان دلیر [[اسلام]] که برای صیانت از کرامت، عزت و دین و کشور خود سلاح به دست گرفته بودند، به دنبال مجاهد خستگی ناپذیر اسلام سید محمدسعید حبوبی به راه افتاده و در شهر ناصریه استقرار یافتند.  
+
در حادثه خانمان‌سوز جنگ جهانی اول که نیروهای انگلیسی برخی از مناطق کشور [[عراق]] از جمله شهر [[بصره]] را اشغال کردند و در آن کشور از طرف عالمان بزرگ بسیج عمومی ‌اعلان شد، سید محمدسعید حبوبی در صف پیشگامان مبارزه با دشمن قرار گرفت. او، همصدا با سایر دانشوران اعلان جهاد داده و دفاع از کشور را یک فریضه دینی دانست. در پی فرمان سید حبوبی، اجتماع مهمی ‌از رزمندگان مسلح عراقی گرد آمده و تسلیحات، تجهیزات و امکانات لازم را فراهم آوردند. حبوبی که شخصاً فرماندهی ۹۰ هزار نفر از مبارزان مسلمان را به عهده گرفته بود، در خط مقدم نبرد، پرشورترین حماسه ها را آفرید. رزمندگان دلیر [[اسلام]] که برای صیانت از کرامت، عزت و دین و کشور خود سلاح به دست گرفته بودند، به دنبال مجاهد خستگی ناپذیر اسلام سید محمدسعید حبوبی به راه افتاده و در شهر ناصریه استقرار یافتند.  
  
−
بسیاری از عشایر غیرتمند جنوب عراق در آن اردوگاه به آنان پیوسته و به همراه لشکر اسلام به سوی جبهه «شعیبر» برای مصاف با دشمن عازم شدند. او که نیروهای مبارز را رهبری می‌کرد، خود در خط مقدم و در صحنه درگیری حضور یافته و از نظر مادی و معنوی نیروهای انقلابی را حمایت می‌کرد. در این حماسه خروشان که عده بسیاری از عالمان و مراجع نجف از جمله: شیخ الشریعه اصفهانی، سید علی داماد، مولی محمدحسین قمشه‌ای کبیر، ملا محمدحسین قمشه‌ای صغیر، سید محمد حسینشاه عبدالعظیمی، شیخ باقر حیدر، سید ابوالقاسم کاشانی، سید محسن حکیم، شیخ محمدمهدی خالصی، جعفر شیخ راضی، عبدالکریم جزایری، عیسی کمال الدین و... و سید محمدسعید حبوبی حضور داشتند و عده‌ای دیگری از عالمان نیز به خاطر پیری، ناتوانی و سایر مشکلات که نتوانسته بودند شرکت کنند. فرزندان خود را نیابتاً فرستاده بودند که از آن جمله میرزا محمدتقی شیرازی که فرزندش میرزا محمدرضا را فرستاده و سید محمدکاظم یزدی فرزندش سید محمد را روانه میدان نبرد کرده بود.<ref> نقباءالبشر، ج 2، ص 818.</ref>
+
بسیاری از عشایر غیرتمند جنوب عراق در آن اردوگاه به آنان پیوسته و به همراه لشکر اسلام به سوی جبهه «شعیبر» برای مصاف با دشمن عازم شدند. او که نیروهای مبارز را رهبری می‌کرد، خود در خط مقدم و در صحنه درگیری حضور یافته و از نظر مادی و معنوی نیروهای انقلابی را حمایت می‌کرد. در این حماسه خروشان، عده بسیاری از عالمان و مراجع [[نجف]] از جمله: سید محمدسعید حبوبی، [[شیخ الشریعه اصفهانی]]، شیخ باقر حیدر، [[سید ابوالقاسم کاشانی]]، [[سید محسن حکیم]]، [[محمد خالصی زاده|شیخ محمدمهدی خالصی]] و... حضور داشتند.<ref> نقباءالبشر، ج ۲، ص ۸۱۸.</ref>
  
 
==اخلاق و رفتار==
 
==اخلاق و رفتار==
  
−
شیخ [[آقا بزرگ تهرانی]] که از نزدیک با [[اخلاق]] و رفتار عالم مجاهد سید محمدسعید حبوبی آشنایی داشته است، در مورد ویژگی‌های اخلاقی و شخصیتی وی می‌گوید: او در پارسایی و [[تقوا]] از رتبه بالایی برخوردار بود، کمال نفس، مکارم اخلاق، خوشرویی، خوش برخوردی، سعه صدر، نرم خویی، سلامت باطن، پاکی ضمیر، [[تواضع]]، بزرگواری و شرافت از صفات این فقیه مجاهد بود.  
+
شیخ [[آقا بزرگ تهرانی]] که از نزدیک با [[اخلاق]] و رفتار عالم مجاهد سید محمدسعید حبوبی آشنایی داشته است، در مورد ویژگی‌های اخلاقی و شخصیتی وی می‌گوید: «او در پارسایی و [[تقوا]] از رتبه بالایی برخوردار بود، کمال نفس، مکارم اخلاق، [[خوش خویی|خوشرویی]]، [[شرح صدر|سعه صدر]]، نرم خویی، سلامت باطن، پاکی ضمیر، [[تواضع]]، بزرگواری و شرافت از صفات این فقیه مجاهد بود. هنگامی ‌که وی به ریاست دینی و ظاهری رسید، در احوال و رفتارش هیچ تفاوتی دیده نمی‌شد و همچنان با کمال نفس و رفتار پسندیده با دیگران عمل می‌کرد. البته این همه مکرمت اخلاقی و صفات پسندیده علامه حبوبی در اثر تربیت در مکتب عرفانی و اخلاقی استاد اعظم و عارف اکبر [[ملا حسینقلی همدانی]] بدست آمده بود. او گاهی که با من صحبت می‌کرد از برخی قضایای استادش تعریف می‌کرد و اثر تربیت سریع و [[تزکیه نفس|تهذیب نفس]] افراد را در مکتب استادش توضیح می‌داد و او تأثیر نفس، شیوه بیان و توفیق الهی را از جمله عوامل تربیت شاگردان در مکتب آخوند ملا حسینقلی همدانی می‌دانست. مرحوم حبوبی از پارسایان بی نظیری بود که من درک کرده و با آنان همنشین شده‌ام».<ref> نقباءالبشر، ج ۲، ص ۸۱۷ و ۸۱۶.</ref>  
−
 
 
−
هنگامی ‌که وی به ریاست دینی و ظاهری رسید در احوال و رفتارش هیچ تفاوتی دیده نمی‌شد و همچنان با کمال نفس و رفتار پسندیده با دیگران عمل می‌کرد. البته این همه مکرمت اخلاقی و [[صفات پسندیده]] علامه حبوبی در اثر تربیت در مکتب عرفانی و اخلاقی استاد اعظم و عارف اکبر ملا حسینقلی همدانی بدست آمده بود. او گاهی که با من صحبت می‌کرد از برخی قضایای استادش تعریف می‌کرد و اثر تربیت سریع و تهذیب نفس افراد را در مکتب استادش توضیح می‌داد و او تأثیر نفس، شیوه بیان و توفیق الاهی را از جمله عوامل تربیت شاگردان در مکتب آخوند ملا حسینقلی همدانی می‌دانست. مرحوم حبوبی از پارسایان بی نظیری بود که من درک کرده و با آنان همنشین شده‌ام.<ref> نقباءالبشر، ج 2، ص 817 و 816.</ref>
 
  
 
'''<I>الف. حلم و بردباری:</I>'''
 
'''<I>الف. حلم و بردباری:</I>'''
  
−
عارف مجاهد سید محمدسعید حبوبی یکی از فقیهان بردبار و صبور بود تا آن جایی که مورد تقدیر و تشویق استاد بزرگ عرفان مرحوم ملا حسینقلی همدانی قرار گرفت. روزی آخوند ملا حسین قلی همدانی در وسط درس چند بار پشت سر هم این جمله را تکرار کرد: آفرین سید محمدسعید، آفرین سید محمدسعید! همه حاضران مجلس از شنیدن این سخن تعجب کرده و با بهت و حیرت به یکدیگر نگاه کردند که این چه سخنی است که استاد در وسط درس بدون زمینه بر زبان جاری کرد؟!
+
عارف مجاهد سید محمدسعید حبوبی یکی از فقیهان بردبار و صبور بود تا آن جایی که مورد تقدیر و تشویق استاد بزرگ عرفان مرحوم ملا حسینقلی همدانی قرار گرفت. روزی آخوند ملا حسینقلی همدانی در وسط درس چند بار پشت سر هم این جمله را تکرار کرد: آفرین سید محمدسعید! همه حاضران مجلس از شنیدن این سخن تعجب کرده و با بهت و حیرت به یکدیگر نگاه کردند که این چه سخنی است که استاد در وسط درس بدون زمینه بر زبان جاری کرد؟! بعدا که از سید محمدسعید حبوبی سوال کردند که تو در آن روز کجا بودی و چه می‌کردی؟! او پاسخ داد: آن ساعت من در قایق نشسته بودم و از [[کوفه]] به [[کربلا]] می‌آمدم. در قایق در کنار من مرد عربی خوابیده و سرش را بر شانه من گذاشته بود. او خرخر می‌کرد و آب دهانش به روی من می‌ریخت، ولی من دلم نیامد که او را بیدار کنم و آن وضعیت نفرت‌آور را تا مقصد تحمل کردم و آن مرد عرب را از خواب بیدار ننمودم.<ref> تذکره المتقین، ص ۲۲.</ref>  
−
 
 
−
بعدا که از سید محمدسعید حبوبی سوال کردند که تو در آن روز کجا بودی و چه می‌کردی؟! او پاسخ داد: آن ساعت من در قایق نشسته بودم و از [[کوفه]] به [[کربلا]] می‌آمدم. در قایق در کنار من مرد عربی خوابیده و سرش را بر شانه من گذاشته بود. او خرخر می‌کرد و آب دهانش به روی من می‌ریخت، ولی من دلم نیامد که او را بیدار کنم و آن وضعیت نفرت‌آور را تا مقصد تحمل کردم و آن مرد عرب را از خواب بیدار ننمودم.<ref> تذکره المتقین، ص 22.</ref> سخن آخوند علاوه بر این که حکایت از دید باطنی این ولی خدا دارد، حلم و بردباری آیت الله حبوبی را نیز مورد تشویق و تقدیر قرار داده است.
 
  
 
'''<I>ب. علاقه به شاعران اهل بیت علیهم السلام:</I>'''
 
'''<I>ب. علاقه به شاعران اهل بیت علیهم السلام:</I>'''
  
−
این مجاهد نستوه و ادیب توانا علاوه بر این که خود در عرصه شعر و ادب نبوغ سرشار و قدرت فوق‌العاده‌ای داشت در عین حال به شاعران [[اهل بیت]] علیهم السلام نیز از خود علاقه وافر نشان می‌داد. وی از همه بیشتر به صفی الدین حلی (677ـ749 هـ.ق) از مداحان نامدار اهل بیت علیهم السلام عشق می‌ورزید. از معروف‌ترین اشعار صفی‌الدین حلی در مورد امیرالمومنان [[امام علی]] علیه السلام این شعر اوست:
+
این ادیب توانا علاوه بر این که خود در عرصه شعر و ادب نبوغ سرشار و قدرت فوق‌العاده‌ای داشت، در عین حال به شاعران [[اهل بیت]] (علیهم السلام) نیز علاقه وافر داشت. وی از همه بیشتر به صفی الدین حلی (۶۷۷ـ۷۴۹ هـ.ق) از مداحان نامدار اهل بیت (علیهم السلام) عشق می‌ورزید.
−
 
 
−
{{بیت|جمعت فی صفاتک الاضداد|فلهذا عزت لک الانداد}}
 
−
{{بیت|زاهد حاکم حلیم شجاع|ناسک فاتک فقیر جواد}}
 
−
{{بیت|شیم ما جمعن فی بشر قط|ولاحاز مثلهن العباد}}
 
−
{{بیت|خلق یخجل النسیم من اللطف|و بأس یذوب منه الجماد<ref> اعیان الشیعه، ج 8، ص 22.</ref>}}
 
  
 
'''<I>ج. عزت نفس:</I>'''
 
'''<I>ج. عزت نفس:</I>'''
  
−
آیت الله حبوبی با این که به کارهای مهم و ستودنی دست می‌زد؛ اما هیچ‌گاه دست نیاز به سوی بیگانگان دراز نمی‌کرد. خودباوری و اعتماد به نفس از صفت زیبنده و ستودنی این مرد خدا بود. او هنگامی ‌که برای نبرد با عوامل انگلستان رفته بود، از سوی حکومت عثمانی برایش 5 هزار سکه طلا فرستادند. که آن را در مخارج [[جهاد]] بر علیه دشمنان به مصرف رزمندگان [[اسلام]] برساند. اما او با کمال عزت و اطمینان سکه‌های عثمانی را رد کرده و گفت: من به قدر کافی می‌توانم مخارج جنگ و جهاد را تهیه کنم و نیازی به وجوهات اهدایی سلاطین عثمانی ندارم.<ref>شعراءالغری، ج 9، ص 150.</ref>
+
آیت الله حبوبی با این که به کارهای مهم و ستودنی دست می‌زد؛ اما هیچ‌گاه دست نیاز به سوی بیگانگان دراز نمی‌کرد. خودباوری و اعتماد به نفس از صفت زیبنده و ستودنی این مرد خدا بود. او هنگامی ‌که برای نبرد با عوامل انگلستان رفته بود، از سوی حکومت عثمانی برایش ۵ هزار سکه طلا فرستادند. که آن را در مخارج [[جهاد]] بر علیه دشمنان به مصرف رزمندگان [[اسلام]] برساند. اما او با کمال عزت و اطمینان، سکه‌های عثمانی را رد کرده و گفت: من به قدر کافی می‌توانم مخارج جنگ و جهاد را تهیه کنم و نیازی به وجوهات اهدایی سلاطین عثمانی ندارم.<ref>شعراءالغری، ج ۹، ص ۱۵۰.</ref>
  
 
'''<I>د. ایثار و فداکاری:</I>'''
 
'''<I>د. ایثار و فداکاری:</I>'''
  
−
از جمله امتیازات عالمان شیعه، زمان شناسی و روشن بینی آنان در مقابل تهاجم نظامی، سیاسی و فرهنگی دشمنان اسلام است. آنان با الگوگیری از سالار شهیدان حضرت اباعبداللّه الحسین علیه السلام پیوسته از مکتب اسلام جانانه پاسداری کرده اند. در حادثه خانمان سوز جنگ جهانی اول که نیروهای انگلیسی برخی از مناطق کشور عراق، از جمله شهر بصره را اشغال کرده بودند. از سوی علمای بزرگ بسیج عمومی اعلان شد و سید محمد سعید حبوبی خودش در صف پیشگامان مبارزه با دشمن خارجی قرار گرفت.
+
چنانکه گفته شد، در حادثه خانمان سوز جنگ جهانی اول که نیروهای انگلیسی برخی از مناطق کشور [[عراق]]، از جمله شهر [[بصره]] را اشغال کرده بودند، از سوی علمای بزرگ بسیج عمومی اعلان شد و سید محمد سعید حبوبی خودش در صف پیشگامان مبارزه با دشمن خارجی قرار گرفت. در پی درخواست آیت اللّه حبوبی، اجتماع بزرگی از رزمندگان مسلح عراقی به وجود آمد و آن عالم مجاهد، شخصاً فرماندهی هزاران مبارز مسلمان را به عهده گرفت. او در این راه از بذل اموال شخصی و خانوادگی اش دریغ نورزید و املاک شخصی خود را به رهن گذاشته وجه حاصل از آن را صرف تجهیز مجاهدان کرد.  
  
−
در پی درخواست آیت اللّه حبوبی، اجتماع بزرگی از رزمندگان مسلح عراقی به وجودآمد و آن عالم مجاهد، شخصاً فرماندهی هزاران مبارز مسلمان را به عهده گرفت. او در این راه از بذل اموال شخصی و خانوادگی اش دریغ نورزید و املاک شخصی خود را به رهن گذاشته وجه حاصل از آن را صرف تجهیز مجاهدان کرد. او هنگامی که درگیر نبرد با متجاوزان انگلیسی بود از سوی حکومت عثمانی برایش پنج هزار سکه طلا فرستادند که آن را به مصرف رزمندگان برساند اما او با کمال عزت و اطمینان و اعتمادی که به خدا داشت؛ سکه های عثمانی را رد کرده و گفت: من به قدر کافی می توانم مخارج جنگ و جهاد را تهیه کنم، نیازی به وجوهات اهدایی سلاطین عثمانی ندارم.
+
==وفات==
  
−
هنگامی‌ که سید محمدسعید حبوبی در جبهه نبرد با متجاوزان انگلیسی، احساس کرد عثمانی‌ها و عده‌ای از عشایر از جبهه شعبیه عقب‌نشینی کرده‌اند و او را به همراه عده‌ای از یارانش تنها گذاشته‌اند از یکی از عالمان همراه خود، یعنی آیت الله سید محسن حکیم درخواست کرد تا خود را به ستاد فرماندهی رسانده و کسب تکلیف نماید. از آن جایی که آیت الله حکیم نهایت تلاش خود را انجام داد؛ ولی مرکبی برای اجرای دستور حبوبی پیدا نکرد. در آن لحظه حساس ـ که نداشتن اسب در آن صحنه پرآشوب مساوی با [[مرگ]] بود ـ آیت الله حبوبی اسب خود را به مرحوم حکیم تسلیم کرد و خود پیاده ماند و گفت: اگر حکیم به سلامت مانده و به جبهه مسلمانان یاری نماید سودمندتر خواهد بود تا این که من از هلاک رهایی یابم.<ref>گلشن ابرار، ج2، ص718.</ref>
+
سید محمدسعید حبوبی بعد از عمری تلاش در اعتلای معارف اسلام و تعالیم [[اهل بیت]] علیهم السلام در میدان‌های [[اجتهاد]] و [[جهاد]]، در شب سوم [[شعبان]] سال ۱۳۳۳ هـ.ق، در اثر ناراحتی‌های شدیدی که از تسلط دشمنان [[اسلام]] بر ممالک اسلامی‌ بر قلبش سایه افکنده بود، هنگام برگشت از خط مقدم جبهه، در مرکز ناصریه [[عراق]] دعوت حق را لبیک گفت. پیکر مطهر آن عارف مجاهد به شهر [[نجف]] منتقل گردید و در [[حرم امیرالمؤمنین علیه السلام|صحن شریف علوی]] به خاک سپرده شد. علامه شیخ جواد شبیبی نجفی در رحلت وی قصیده‌ای سروده که مطلع آن چنین است:
 +
{{بیت|لواء الدین لفّ فلا جهاد|و باب العلم سدّ فلا اجتهاد}}
  
−
==فصل خزان==
+
پرچم [[دین]] در هم پیچیده و جمع شد، دیگر جهاد نیست و باب علم بسته شده، دیگر اجتهادی نیست.<ref> اعیان الشیعه، ج ۴، ص ۲۸۴.</ref>
  
−
سید محمدسعید حبوبی بعد از عمری تلاش در اعتلای معارف اسلام و تعالیم [[اهل بیت]] علیهم السلام در میدان‌های [[اجتهاد]] و [[جهاد]] و نیایش و ستایش به درگاه حضرت پروردگار و با قلبی آکنده از عشق و معرفت الاهی در شب سوم [[شعبان]] سال (1333 هـ.ق) در اثر ناراحتی‌های شدیدی که از تسلط دشمنان [[اسلام]] بر ممالک اسلامی‌ بر قلبش سایه افکنده بود هنگام برگشت از خط مقدم جبهه، در مرکز ناصریه [[عراق]] دعوت حق را لبیک گفت. پیکر مطهر آن عارف مجاهد به شهر نجف منتقل شده و در صحن شریف علوی به خاک سپرده شد. علامه شیخ جواد شبیبی نجفی در رحلت وی قصیده‌ای سروده که مطلع آن چنین است:
+
==پانویس==
 +
<references />
  
−
{{بیت|لواءالدین لف فلا جهاد|و باب العلم سدفلا اجتهاد}}
+
==منابع==
  
−
پرچم [[دین]] در هم پیچیده و جمع شد، دیگر [[جهاد]] نیست و باب علم بسته شده، دیگر اجتهادی نیست.<ref> اعیان الشیعه، ج 4، ص 284.</ref>
+
*[[گلشن ابرار (کتاب)|گلشن ابرار]]، جلد ۴، زندگی نامه "سید محمد سعید حبوبی" از عبدالکریم پاک‌نیا.
  
−
==پانویس==
+
==آرشیو عکس و تصویر==
−
<references/>
+
<gallery mode="packed" heights="170">
−
 
+
پرونده:سیدابوالقاسم (3).jpg|alt=خروج علمای نجف برای رویارویی با ارتش انگلیس در سال 1334 قمری|از راست: مهدی آخوند خراسانی، محمدجواد جواهری، سید محمدسعید حبوبی، [[سید مصطفی کاشانی|سید مصطفی حسینی کاشانی]]، [[سید ابوالقاسم کاشانی|سید ابوالقاسم حسینی کاشانی]] (پشت سر پدر)،  سید علی رضوی تبریزی نجفی ملقب به سید علی داماد، سید محمد طباطبایی یزدی، سید محمدعلی بحرالعلوم و اسحاق رشتی
−
==منابع==
+
پرونده:حبوبی (1).JPG|سید محمدسعید حبوبی در جوانی
−
* تلخيص از مجموعه گلشن ابرار، جلد 4، زندگی نامه "سيد محمد سعيد حبوبي" از عبدالكريم پاك‌نيا.
+
پرونده:سیدمحسن (5).jpg|1. [[سید محمدسعید حبوبی]]، 2. سید یوسف طباطبایی حکیم و [[سید محسن حکیم|سید محسن طباطبایی حکیم]] در [[مسجد سهله]]
−
* گلشن ابرار/ 4 و علمای مجاهد.
+
پرونده:حبوبی (2).jpg|مجسمه سید محمدسعید حبوبی در ناصریه عراق
 +
</gallery>
  
−
[[رده:علمای قرن چهاردهم]]
+
[[رده:علمای قرن چهاردهم|حبوبی،سید محمدسعید]]
 
[[رده:عارفان]]
 
[[رده:عارفان]]
 
[[رده:فقیهان]]
 
[[رده:فقیهان]]
−
[[رده:شعرای پارسی گوی قرن چهاردهم]]
+
[[رده:ادیبان]]
 
[[رده:مراجع تقلید]]
 
[[رده:مراجع تقلید]]
 +
[[رده:مدفونین در حرم امام علی علیه السلام]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۷ ژوئن ۲۰۲۳، ساعت ۱۶:۱۸

آیت الله سید محمدسعید حَبّوبی (۱۲۶۶ - ۱۳۳۳ ق)، عالم ربانی و فقیه مجاهد شیعه در قرن ۱۴ قمری و از شاگردان ملا حسینقلی همدانی بود. آیت الله حبوبی از معدود فقیهانی است که قله‌های رفیع فقه و ادب و عرفان و جهاد را فتح کرد و همه را یکجا در پیشبرد اهداف اسلامی ‌بکار گرفت. او در حادثه جنگ جهانی اول که نیروهای انگلیسی برخی از مناطق کشور عراق را اشغال کردند، از رهبران مبارزه با دشمن بود.

۲۳۰px
نام کامل سید محمدسعید حبوبی
زادروز ۱۲۶۶ قمری
زادگاه نجف
وفات ۱۳۳۳ قمری
مدفن نجف، حرم امام علی علیه السلام

Line.png

اساتید

ملا حسینقلی همدانی، شیخ محمدحسین کاظمی، شیخ محمد طه نجف،...

شاگردان

سید محسن حکیم، سید عدنان علوی، سید محمود حکیم،...

آثار

کتاب فقه، کتاب اصول، دیوان کبیر، مراسلات، العراقیات،...

ولادت

سید محمدسعید فرزند سید محمود حبوبی، در ۱۴ جمادی الثانی سال ۱۲۶۶ هـ.ق، در شهر نجف دیده به جهان گشود. او از خاندانی علوی تبار و اصالتاً حجازی بود که بعدها اجداد وی از منطقه حجاز به عراق آمده، در آن جا ساکن شده‌اند.

تحصیل و استادان

محمدسعید در آغاز جوانی، در اثر معاشرت با اطرافیان به تجارت و بازرگانی روی آورد. وی همچنین در آن دوران اشعار نغز و بدیعی سروده و به عنوان یکی از شاعران معروف عرب مطرح گردید؛ اما علاقه شدید وی به کسب علوم اسلامی، او را از تجار جدا کرد و در ردیف فضلای سخت‌کوش و با همت حوزه علمیه نجف قرار داد.

حبوبی در تربیت، اخلاق و ادب، نخست با علامه شهیر شیخ موسی شراره عاملی ارتباط برقرار کرده و تحت انفاس قدسی او به فضائل اخلاقی آراسته گردید و به رشد علمی ‌و عقلی رسید و آن گاه به مجلس تربیتی استاد بزرگ اخلاق و عرفان، آخوند ملا حسینقلی همدانی راه یافت. وی مدتی طولانی از این عارف برجسته بهره‌ها برده و ره‌توشه‌های سلوک اندوخته و در کمالات معنوی به درجات عالی نائل آمد. همچنین در فقه و اصول در صف شاگردان علامه بزرگ، شیخ محمدحسین کاظمی ‌زانو زده و آن گاه به حلقه درس شیخ محمد طه نجف پیوست و مورد توجه و علاقه شدید این فقیه وارسته قرار گرفت.[۱]

عالمان دیگری را که در زمره استادان وی برشمرده اند عبارتند از:

  1. میرزا حبیب الله رشتی
  2. شیخ محمد شرابیانی معروف به فاضل شرابیانی
  3. آقا رضا همدانی صاحب مصباح الفقیه
  4. شیخ عباس اعسم

تدریس و شاگردان

آیت الله حبوبی مدت‌ها به تدریس خارج فقه و اصول پرداخت و به عنوان یکی از فقیهان و مجتهدان حوزه علمیه نجف مطرح گردید. شیخ آقا بزرگ تهرانی می‌گوید: وی در تدریس از اسلوب خاصی پیروی می‌کرد که تقریباً به روش استادانی مثل آخوند خراسانی که مجدد علم اصول نام گرفته است، بیشتر شبیه بود. سید محمدسعید بعد از رحلت استادش شیخ محمدطه نجف، مجلس درس پرباری داشت و استقبال خوبی از آن به عمل آمد و در این زمینه تأییدات و اشارات استادش تأثیر فراوان داشت.[۲]

از مهمترین شاگردان آیت الله حبوبی می‌توان به فقیه مجاهد، سید محسن حکیم، سید عدنان علوی، سید محمود حکیم، سید هاشم حکیم، جواد شبیبی و صالح حریری اشاره کرد.[۳]

آثار و تألیفات

از سید محمدسعید حبوبی آثار زیر به یادگار مانده است:

  1. کتاب فقه
  2. کتاب اصول
  3. دیوان کبیر: کتاب دیوان کبیر با تصحیح و توضیحات شیخ عبدالله جواهری و به اهتمام فرزند ادیب و فاضلش، سید علی حبوبی در بیروت چاپ شده است.[۴] گفتنی است که به خاطر اهمیت ادبی و عرفانی دیوان حبوبی، از سوی برخی دانشوران بر این مجموعه، حاشیه و تعلیقاتی نوشته شده است که از جمله می‌توان به تعلیقات علامه محمدحسین کاشف الغطاء اشاره کرد.
  4. مراسلات با شیخ محمد جزائری
  5. العراقیات؛ برخی از سروده‌های نغز حبوبی در این مجموعه گردآمده است.
دیوان اشعار آیت الله العظمی حبوبی

ایشان همچنین بر برخی از آثار دیگران تقریظات ارزشمندی به صورت نظم یا نثر نوشته است که از میان آنها به چند اثر اشاره می‌کنیم:

  1. العقد المفصل، تألیف سید حیدر حلی
  2. المرحله المکیه، تألیف محمدحسین کبه بغدادی
  3. تمرین الصبیان، از سید عبدالکریم آل سید حیدر کاظمی.[۵]

فعالیتهای اجتماعی و سیاسی

آیت الله حبوبی در ضمن تدریس و تحقیق، به شئونات روحانی و دینی خود نیز توجه داشت. وی در صحن حضرت امیرالمؤمنین امام علی (علیه السلام) نماز جماعت اقامه می‌کرد و عده بسیاری از مومنان صالح و تجار و کسبه در نماز وی حضور می‌یافتند.[۶]

استاد مطهری ضمن تجلیل از این عالم مجاهد می‌نویسد: مرحوم سید سعید حبوبی، شاعر و عارف و مجاهد بزرگ عراقی در انقلاب عراق نقش برجسته‌ای داشته است.[۷]

در حادثه خانمان‌سوز جنگ جهانی اول که نیروهای انگلیسی برخی از مناطق کشور عراق از جمله شهر بصره را اشغال کردند و در آن کشور از طرف عالمان بزرگ بسیج عمومی ‌اعلان شد، سید محمدسعید حبوبی در صف پیشگامان مبارزه با دشمن قرار گرفت. او، همصدا با سایر دانشوران اعلان جهاد داده و دفاع از کشور را یک فریضه دینی دانست. در پی فرمان سید حبوبی، اجتماع مهمی ‌از رزمندگان مسلح عراقی گرد آمده و تسلیحات، تجهیزات و امکانات لازم را فراهم آوردند. حبوبی که شخصاً فرماندهی ۹۰ هزار نفر از مبارزان مسلمان را به عهده گرفته بود، در خط مقدم نبرد، پرشورترین حماسه ها را آفرید. رزمندگان دلیر اسلام که برای صیانت از کرامت، عزت و دین و کشور خود سلاح به دست گرفته بودند، به دنبال مجاهد خستگی ناپذیر اسلام سید محمدسعید حبوبی به راه افتاده و در شهر ناصریه استقرار یافتند.

بسیاری از عشایر غیرتمند جنوب عراق در آن اردوگاه به آنان پیوسته و به همراه لشکر اسلام به سوی جبهه «شعیبر» برای مصاف با دشمن عازم شدند. او که نیروهای مبارز را رهبری می‌کرد، خود در خط مقدم و در صحنه درگیری حضور یافته و از نظر مادی و معنوی نیروهای انقلابی را حمایت می‌کرد. در این حماسه خروشان، عده بسیاری از عالمان و مراجع نجف از جمله: سید محمدسعید حبوبی، شیخ الشریعه اصفهانی، شیخ باقر حیدر، سید ابوالقاسم کاشانی، سید محسن حکیم، شیخ محمدمهدی خالصی و... حضور داشتند.[۸]

اخلاق و رفتار

شیخ آقا بزرگ تهرانی که از نزدیک با اخلاق و رفتار عالم مجاهد سید محمدسعید حبوبی آشنایی داشته است، در مورد ویژگی‌های اخلاقی و شخصیتی وی می‌گوید: «او در پارسایی و تقوا از رتبه بالایی برخوردار بود، کمال نفس، مکارم اخلاق، خوشرویی، سعه صدر، نرم خویی، سلامت باطن، پاکی ضمیر، تواضع، بزرگواری و شرافت از صفات این فقیه مجاهد بود. هنگامی ‌که وی به ریاست دینی و ظاهری رسید، در احوال و رفتارش هیچ تفاوتی دیده نمی‌شد و همچنان با کمال نفس و رفتار پسندیده با دیگران عمل می‌کرد. البته این همه مکرمت اخلاقی و صفات پسندیده علامه حبوبی در اثر تربیت در مکتب عرفانی و اخلاقی استاد اعظم و عارف اکبر ملا حسینقلی همدانی بدست آمده بود. او گاهی که با من صحبت می‌کرد از برخی قضایای استادش تعریف می‌کرد و اثر تربیت سریع و تهذیب نفس افراد را در مکتب استادش توضیح می‌داد و او تأثیر نفس، شیوه بیان و توفیق الهی را از جمله عوامل تربیت شاگردان در مکتب آخوند ملا حسینقلی همدانی می‌دانست. مرحوم حبوبی از پارسایان بی نظیری بود که من درک کرده و با آنان همنشین شده‌ام».[۹]

الف. حلم و بردباری:

عارف مجاهد سید محمدسعید حبوبی یکی از فقیهان بردبار و صبور بود تا آن جایی که مورد تقدیر و تشویق استاد بزرگ عرفان مرحوم ملا حسینقلی همدانی قرار گرفت. روزی آخوند ملا حسینقلی همدانی در وسط درس چند بار پشت سر هم این جمله را تکرار کرد: آفرین سید محمدسعید! همه حاضران مجلس از شنیدن این سخن تعجب کرده و با بهت و حیرت به یکدیگر نگاه کردند که این چه سخنی است که استاد در وسط درس بدون زمینه بر زبان جاری کرد؟! بعدا که از سید محمدسعید حبوبی سوال کردند که تو در آن روز کجا بودی و چه می‌کردی؟! او پاسخ داد: آن ساعت من در قایق نشسته بودم و از کوفه به کربلا می‌آمدم. در قایق در کنار من مرد عربی خوابیده و سرش را بر شانه من گذاشته بود. او خرخر می‌کرد و آب دهانش به روی من می‌ریخت، ولی من دلم نیامد که او را بیدار کنم و آن وضعیت نفرت‌آور را تا مقصد تحمل کردم و آن مرد عرب را از خواب بیدار ننمودم.[۱۰]

ب. علاقه به شاعران اهل بیت علیهم السلام:

این ادیب توانا علاوه بر این که خود در عرصه شعر و ادب نبوغ سرشار و قدرت فوق‌العاده‌ای داشت، در عین حال به شاعران اهل بیت (علیهم السلام) نیز علاقه وافر داشت. وی از همه بیشتر به صفی الدین حلی (۶۷۷ـ۷۴۹ هـ.ق) از مداحان نامدار اهل بیت (علیهم السلام) عشق می‌ورزید.

ج. عزت نفس:

آیت الله حبوبی با این که به کارهای مهم و ستودنی دست می‌زد؛ اما هیچ‌گاه دست نیاز به سوی بیگانگان دراز نمی‌کرد. خودباوری و اعتماد به نفس از صفت زیبنده و ستودنی این مرد خدا بود. او هنگامی ‌که برای نبرد با عوامل انگلستان رفته بود، از سوی حکومت عثمانی برایش ۵ هزار سکه طلا فرستادند. که آن را در مخارج جهاد بر علیه دشمنان به مصرف رزمندگان اسلام برساند. اما او با کمال عزت و اطمینان، سکه‌های عثمانی را رد کرده و گفت: من به قدر کافی می‌توانم مخارج جنگ و جهاد را تهیه کنم و نیازی به وجوهات اهدایی سلاطین عثمانی ندارم.[۱۱]

د. ایثار و فداکاری:

چنانکه گفته شد، در حادثه خانمان سوز جنگ جهانی اول که نیروهای انگلیسی برخی از مناطق کشور عراق، از جمله شهر بصره را اشغال کرده بودند، از سوی علمای بزرگ بسیج عمومی اعلان شد و سید محمد سعید حبوبی خودش در صف پیشگامان مبارزه با دشمن خارجی قرار گرفت. در پی درخواست آیت اللّه حبوبی، اجتماع بزرگی از رزمندگان مسلح عراقی به وجود آمد و آن عالم مجاهد، شخصاً فرماندهی هزاران مبارز مسلمان را به عهده گرفت. او در این راه از بذل اموال شخصی و خانوادگی اش دریغ نورزید و املاک شخصی خود را به رهن گذاشته وجه حاصل از آن را صرف تجهیز مجاهدان کرد.

وفات

سید محمدسعید حبوبی بعد از عمری تلاش در اعتلای معارف اسلام و تعالیم اهل بیت علیهم السلام در میدان‌های اجتهاد و جهاد، در شب سوم شعبان سال ۱۳۳۳ هـ.ق، در اثر ناراحتی‌های شدیدی که از تسلط دشمنان اسلام بر ممالک اسلامی‌ بر قلبش سایه افکنده بود، هنگام برگشت از خط مقدم جبهه، در مرکز ناصریه عراق دعوت حق را لبیک گفت. پیکر مطهر آن عارف مجاهد به شهر نجف منتقل گردید و در صحن شریف علوی به خاک سپرده شد. علامه شیخ جواد شبیبی نجفی در رحلت وی قصیده‌ای سروده که مطلع آن چنین است:

لواء الدین لفّ فلا جهاد و باب العلم سدّ فلا اجتهاد

پرچم دین در هم پیچیده و جمع شد، دیگر جهاد نیست و باب علم بسته شده، دیگر اجتهادی نیست.[۱۲]

پانویس

  1. ↑ نقباءالبشر، ج ۲، ص ۸۱۶.
  2. ↑ همان، ص ۸۱۷.
  3. ↑ الذریعه، ج ۹، ص ۷۰۸ / گلشن ابرار، ج ۲، ص ۷۱۷.
  4. ↑ معجم المطبوعات العربیه، ج ۱، ص ۷۴۰.
  5. ↑ الذریعه، ج ۱۵، ص ۲۹۸؛ همان، ج ۱۰، ص ۱۷۰.
  6. ↑ معارف الرجا، ج ۲، ص ۲۹۳ و ۲۹۲.
  7. ↑ نهضت‌های اسلامی، ص ۳۸.
  8. ↑ نقباءالبشر، ج ۲، ص ۸۱۸.
  9. ↑ نقباءالبشر، ج ۲، ص ۸۱۷ و ۸۱۶.
  10. ↑ تذکره المتقین، ص ۲۲.
  11. ↑ شعراءالغری، ج ۹، ص ۱۵۰.
  12. ↑ اعیان الشیعه، ج ۴، ص ۲۸۴.

منابع

  • گلشن ابرار، جلد ۴، زندگی نامه "سید محمد سعید حبوبی" از عبدالکریم پاک‌نیا.

آرشیو عکس و تصویر

برگرفته از «https://wiki.ahlolbait.com/index.php?title=سید_محمدسعید_حبوبی&oldid=146547»
آپارات موسسه اهل البیت علیهم السلام کانال عکس نوشته قرآن و حدیث در اینستاگرام تلگرام قرآن و حدیث کانال قرآن و حدیث در ایتا