غزوه ودان: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
 
(۴ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
==علت نامگذاری==
+
{{شناسنامه غزوات
 +
|تصویر=[[پرونده:غــزوة ودان.jpg|۲۵۰px|center]]
 +
|زمان = دوازدهم ماه [[صفر]] سال دوم هجری
 +
|مکان = منطقه‌ ودّان -بین [[جحفه‌|جُحفه]] و أبواء- در جنوب غربی [[مدینه]]
 +
|غزوه قبلی =
 +
|غزوه بعدی =[[غزوه بدر]]
 +
|علت غزوه = مقابله با اقدامات تهدیدآمیز قبیله بنی‌ضمره و به دست آوردن اموال کاروانی از [[قریش]]
 +
|نتیجه = بدون درگیری نظامی و بستن پیمان صلح با رئیس قبیله بنی‌ضمره و عدم تعرض طرفینی
 +
|مسلمانان = ۲۰۰ نفر سواره و پیاده
 +
|دشمنان = گروهی از قریش و بنی ضمره
 +
|فرماندهان مسلمانان = [[پیامبر اسلام|رسول خدا]](ص)
 +
|فرماندهان دشمنان = مخشى بن عمرو ضمری
 +
|پرجم داران مسلمانان= [[امام علی]](ع)
 +
|پرچم داران دشمنان = ـــ
 +
|تلفات مسلمانان =  
 +
|توضیحات = این غزوه در برخی منابع به نام «غزوه أبواء» نیز آمده است.
 +
}}
 +
'''«غزوه وَدّان»''' یا «غزوه أبواء»، نخستین [[غزوه]] [[پیامبر اسلام]] صلی الله علیه وآله است، که در محلی به نام «ودّان» در [[مدینه]] رخ داد و هدف اصلی آن، تهدید راه تجاری [[قریش]] و نیز مقابله با تهدیدات قبیله بنی‌ضمره بود. این واقعه نشان‌دهنده آغاز مرحله جدیدی در ایجاد امنیت و دفاع از جامعه نوپای اسلامی بود.
  
این غزوه در محلی به نام «ودان» در [[مدینه]] و در نزدیکی منطقه «أبواء» رخ داد. ودان نیز بین جحفه (محلی در جنوب شرقی ودان) و أبواء قرار دارد. از آنجا که بین ودان و أبواء شش میل فاصله است<ref>حموی، شهاب الدین یاقوت؛ معجم البلدان، بیروت، دارصادر، 1995م، چاپ دوم، ج5، ص365.</ref> و در نزدیکی هم قرار دارند؛ لذا در منابع به هر دو نام آمده است.<ref>ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد؛ ترجمه عبدالمجید آیتی، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، 1363ش، چاپ اول، ج1، ص408.</ref>
+
==زمان و مکان و علت وقوع غزوه==
  
==زمان وقوع غزوه==
+
به گفته [[ابن هشام حمیری]]، در ۱۲ ماه [[صفر]] سال دوم هجری، یعنى یازده ماه پس از ورود [[رسول خدا]] صلی الله علیه وآله به [[مدینه]]، نخستین غزوه و اولین سفرى که آن حضرت به منظور جنگ با دشمنان [[اسلام]] از شهر خارج شد، اتفاق افتاد.
  
به گفته [[ابن هشام]] در ماه [[صفر]]، يعنى يازده ماه پس از ورود [[رسول خدا]] صلی الله علیه و آله به [[مدينه]]، نخستين غزوه و اولين سفرى كه آن حضرت به منظور جنگ با دشمنان [[اسلام]] از شهر خارج شد اتفاق افتاد.
+
این [[غزوه]] در محلی به نام «ودّان» -منطقه‌ای بین «[[جحفه‌|جُحفه]]» و «أبواء»- در ۲۵۰ کیلومتری جنوب غربی [[مدینه]] رخ داد. از آنجا که بین ودّان و أبواء شش میل فاصله است<ref>یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۵، ص۳۶۵.</ref> و در نزدیکی هم قرار دارند، لذا این غزوه در منابع به نام «غزوه أبواء» نیز آمده است.<ref>ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد؛ ترجمه عبدالمجید آیتی، ج۱، ص۴۰۸.</ref> ابواء منطقه‌ای استراتژیک بود که در مسیر کاروان‌های تجاری قریش قرار داشت.
  
در اين سفر رسول خدا صلی الله علیه و آله [[سعد بن عباده]] را براى رسيدگى به كارهاى مردم در مدينه گماشت و خود با جمعى از مسلمانان به منظور جنگ با [[بنى ضمره]] و اطلاع از وضع كاروان [[قريش]] بيرون آمد ولى به كاروان برخورد نكرد.
+
در این سفر، رسول خدا صلی الله علیه وآله، [[سعد بن عباده]] را براى رسیدگى به کارهاى مردم در مدینه گماشت<ref>ابن هشام حمیری؛ سیره نبوی، ترجمه سید هاشم رسولی محلاتی، ج۱، ص۳۹۲؛ بلاذری، انساب الأشراف، ج۱، ص۲۸۸.</ref> و خود با جمعى از [[مهاجران]] -بدون حضور [[انصار]]- به منظور جنگ با بنى ضمره و اطلاع از وضع کاروان [[قریش]] بیرون آمد، ولى به کاروان برخورد نکرد.
  
==پایان غزوه==
+
بر اساس برخی گزارش‌ها، [[امام علی]] علیه السلام در این غزوه، پرچم‌دار مسلمانان بود. این واقعه به عنوان اولین حضور امام علی در مقام پرچم‌داری در غزوات اسلامی ثبت شده است.<ref>الإرشاد، شیخ مفید، ج ۱ ص ۷۹.</ref>
  
حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله با "مخشى بن عمرو ضمری" كه در آن زمان رياست قبيله بنى ضمره را به عهده داشت،<ref>ابن هشام، همان و ابن اثیر، عزالدین علی؛ الکامل، ترجمه ابوالقاسم حالت، تهران، مؤسسه مطبوعاتی علمی، 1371ش، ج7، ص125.</ref> پيمانى به عنوان صلح و دوستى و عدم تعرض بست و به شهر بازگشت.
+
==نتیجه غزوه ودان==
  
 +
[[رسول اکرم]] صلی الله علیه وآله با "مخشى بن عمرو ضمری" که در آن زمان ریاست قبیله بنى ضمره را به عهده داشت،<ref>ابن هشام، همان؛ عزالدین ابن اثیر، الکامل، ترجمه ابوالقاسم حالت، ج۷، ص۱۲۵.</ref> پیمانى به عنوان صلح و عدم تعرض بست. در این قرارداد صلح مقرر شد که: ۱. آنها علیه پیامبر(ص) دسته‌بندى نکنند و نیز پیامبر(ص) علیه آنان. ۲. کسى را به این منظور یارى ندهند. سپس پیامبر به شهر مدینه بازگشت. مدت غیبت پیامبر(ص) در مدینه پانزده شب بود.<ref>واقدی، المغازی، ترجمه محمود مهدوی دامغانی، ص۸.</ref>
 +
 +
غزوه ابواء به عنوان اولین غزوه پیامبر، اهمیت تاریخی فراوانی دارد. این واقعه تاریخی نقطه عطفی در [[تاریخ اسلام]] محسوب می‌شود، چرا که نخستین حضور نظامی پیامبر در مقام رهبری مسلمانان بود و نشان‌دهنده آغاز مرحله جدیدی در تاریخ [[اسلام]] بود که در آن مسلمانان به‌صورت فعالانه در برابر تهدیدات دشمنان ایستادگی کردند. همچنین این غزوه، نشان‌دهنده سیاست [[پیامبر]](ص) در ایجاد پیمان‌های صلح و همزیستی مسالمت‌آمیز با قبایل اطراف مدینه برای تقویت موقعیت مسلمانان بود.<ref>تاریخ الإسلام، ذهبی، ج ۲ ص ۴۵.</ref>
 
==پانویس==
 
==پانویس==
 
{{پانویس}}
 
{{پانویس}}
 
 
==منابع==
 
==منابع==
* هاشم رسولى محلاتى، زندگانى حضرت محمد صلی الله علیه و آله، ص284.
+
*زندگانى حضرت محمد صلی الله علیه وآله، سید هاشم رسولى محلاتى، ص۲۸۴.
* [http://www.pajoohe.com/fa/index.php?Page=definition&UID=35851#_ftn2 غزوه ودان، علی محمد تاج الدین، سایت پژوهشکده باقرالعلوم علیه السلام (بخش فرهنگ علوم انسانی و اسلامی)] تاریخ بازیابی: 23 دی 1392.
+
*[http://pajoohe.ir/%D8%BA%D8%B2%D9%88%D9%87-%D9%88%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D8%A3%D8%A8%D9%88%D8%A7%D8%A1__a-35851.aspx "غزوه ودان (أبواء)"، علی‌محمد تاج‌الدین، دانشنامه پژوهه]، بازیابی: ۲۳ دی ۱۳۹۲.
 +
*[https://tarikh.inoor.ir/en/event/page/2G52M/%D8%BA%D8%B2%D9%88%D9%87_%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%A7%D8%A1 "غزوه ابواء"، پایگاه جامع تاریخ].
 
{{غزوات پیامبر اکرم}}
 
{{غزوات پیامبر اکرم}}
[[رده: غزوات پیامبر اکرم]]
+
[[رده:غزوات پیامبر اکرم]][[رده:جنگ های صدر اسلام]][[رده:تاریخ صدر اسلام]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۵ اکتبر ۲۰۲۵، ساعت ۱۱:۲۹

غزوه ودان
۲۵۰px
زمان دوازدهم ماه صفر سال دوم هجری
مکان منطقه‌ ودّان -بین جُحفه و أبواء- در جنوب غربی مدینه
غزوه قبلی
غزوه بعدی غزوه بدر
علت غزوه مقابله با اقدامات تهدیدآمیز قبیله بنی‌ضمره و به دست آوردن اموال کاروانی از قریش
نتیجه بدون درگیری نظامی و بستن پیمان صلح با رئیس قبیله بنی‌ضمره و عدم تعرض طرفینی
دوطرف درگیری و تعداد آنها
۲۰۰ نفر سواره و پیاده گروهی از قریش و بنی ضمره
فرماندهان
رسول خدا(ص) مخشى بن عمرو ضمری
پرچم داران
امام علی(ع) ـــ
تلفات
این غزوه در برخی منابع به نام «غزوه أبواء» نیز آمده است.

«غزوه وَدّان» یا «غزوه أبواء»، نخستین غزوه پیامبر اسلام صلی الله علیه وآله است، که در محلی به نام «ودّان» در مدینه رخ داد و هدف اصلی آن، تهدید راه تجاری قریش و نیز مقابله با تهدیدات قبیله بنی‌ضمره بود. این واقعه نشان‌دهنده آغاز مرحله جدیدی در ایجاد امنیت و دفاع از جامعه نوپای اسلامی بود.

زمان و مکان و علت وقوع غزوه

به گفته ابن هشام حمیری، در ۱۲ ماه صفر سال دوم هجری، یعنى یازده ماه پس از ورود رسول خدا صلی الله علیه وآله به مدینه، نخستین غزوه و اولین سفرى که آن حضرت به منظور جنگ با دشمنان اسلام از شهر خارج شد، اتفاق افتاد.

این غزوه در محلی به نام «ودّان» -منطقه‌ای بین «جُحفه» و «أبواء»- در ۲۵۰ کیلومتری جنوب غربی مدینه رخ داد. از آنجا که بین ودّان و أبواء شش میل فاصله است[۱] و در نزدیکی هم قرار دارند، لذا این غزوه در منابع به نام «غزوه أبواء» نیز آمده است.[۲] ابواء منطقه‌ای استراتژیک بود که در مسیر کاروان‌های تجاری قریش قرار داشت.

در این سفر، رسول خدا صلی الله علیه وآله، سعد بن عباده را براى رسیدگى به کارهاى مردم در مدینه گماشت[۳] و خود با جمعى از مهاجران -بدون حضور انصار- به منظور جنگ با بنى ضمره و اطلاع از وضع کاروان قریش بیرون آمد، ولى به کاروان برخورد نکرد.

بر اساس برخی گزارش‌ها، امام علی علیه السلام در این غزوه، پرچم‌دار مسلمانان بود. این واقعه به عنوان اولین حضور امام علی در مقام پرچم‌داری در غزوات اسلامی ثبت شده است.[۴]

نتیجه غزوه ودان

رسول اکرم صلی الله علیه وآله با "مخشى بن عمرو ضمری" که در آن زمان ریاست قبیله بنى ضمره را به عهده داشت،[۵] پیمانى به عنوان صلح و عدم تعرض بست. در این قرارداد صلح مقرر شد که: ۱. آنها علیه پیامبر(ص) دسته‌بندى نکنند و نیز پیامبر(ص) علیه آنان. ۲. کسى را به این منظور یارى ندهند. سپس پیامبر به شهر مدینه بازگشت. مدت غیبت پیامبر(ص) در مدینه پانزده شب بود.[۶]

غزوه ابواء به عنوان اولین غزوه پیامبر، اهمیت تاریخی فراوانی دارد. این واقعه تاریخی نقطه عطفی در تاریخ اسلام محسوب می‌شود، چرا که نخستین حضور نظامی پیامبر در مقام رهبری مسلمانان بود و نشان‌دهنده آغاز مرحله جدیدی در تاریخ اسلام بود که در آن مسلمانان به‌صورت فعالانه در برابر تهدیدات دشمنان ایستادگی کردند. همچنین این غزوه، نشان‌دهنده سیاست پیامبر(ص) در ایجاد پیمان‌های صلح و همزیستی مسالمت‌آمیز با قبایل اطراف مدینه برای تقویت موقعیت مسلمانان بود.[۷]

پانویس

  1. یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۵، ص۳۶۵.
  2. ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد؛ ترجمه عبدالمجید آیتی، ج۱، ص۴۰۸.
  3. ابن هشام حمیری؛ سیره نبوی، ترجمه سید هاشم رسولی محلاتی، ج۱، ص۳۹۲؛ بلاذری، انساب الأشراف، ج۱، ص۲۸۸.
  4. الإرشاد، شیخ مفید، ج ۱ ص ۷۹.
  5. ابن هشام، همان؛ عزالدین ابن اثیر، الکامل، ترجمه ابوالقاسم حالت، ج۷، ص۱۲۵.
  6. واقدی، المغازی، ترجمه محمود مهدوی دامغانی، ص۸.
  7. تاریخ الإسلام، ذهبی، ج ۲ ص ۴۵.

منابع

غزوات پیامبر اکرم (ص)
2 هجری غزوه ودّان * غزوه بواط * غزوه عشيره‌ * غزوه كدر * غزوه بنى قينقاع * غزوه سويق‌
3 هجری غزوه بدر * غزوه غطفان‌ * غزوه احد * غزوه حمراء الأسد
4 هجری غزوه بنى نضير * غزوه ذات الرقاع * غزوه بدر الموعد
5 هجری غزوه دومة الجندل‌ * غزوه خندق یا احزاب * غزوه بنى قريظه‌
6 هجری غزوه بنى لحيان * غزوه ذى قرد * غزوه بنى مصطلق * غزوه حديبيه
7 هجری غزوه خيبر
8 هجری غزوه فتح مكه‌ * غزوه حنين * غزوه طائف‌
9 هجری غزوه تبوك‌
مسابقه از خطبه ۱۱۱ نهج البلاغه