آیه 21 سوره توبه: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(تفسیر آیه)
(معانی کلمات آیه)
 
(۳ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۴۱: سطر ۴۱:
 
</tabber>
 
</tabber>
 
==معانی کلمات آیه==
 
==معانی کلمات آیه==
«رِضْوَانٍ»: خوشنودی و رضایتی که خشمی به دنبال ندارد (نگا: آل‌عمران / ، توبه / ). «نَعِیمٌ»: نعمتهای فراوان. هرآنچه از آن بهره‌مند و متلذّذ شوند. هرچه انسان از آن خوشش بیاید. «مُقِیمٌ»: باقی. جاودانه. همیشگی.
+
رضوان: رضايت و خوشنودى. مصدر و مفرد است.
 +
 
 +
نعيم: نعمت پر وسعت و بسيار. مفرد است، جمع نيست.<ref>تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی</ref>
 +
 
 
==نزول==
 
==نزول==
  
 
'''شأن نزول آیات 20 و 21:'''
 
'''شأن نزول آیات 20 و 21:'''
  
ابوالجارود از [[امام باقر|امام محمدباقر]] علیه‌السلام روایت نموده که این آیات درباره على بن ابى‌طالب علیه‌السلام و اوصاف آن بزرگوار نازل گردیده است.<ref>تفاسیر على بن ابراهیم و برهان.</ref>
+
ابوالجارود از [[امام باقر|امام محمدباقر]] علیه‌السلام روایت نموده که این آیات درباره [[امام علی علیه السلام|على بن ابى‌طالب]] علیه‌السلام و اوصاف آن بزرگوار نازل گردیده است<ref>تفاسیر على بن ابراهیم و برهان.</ref>.<ref>محمدباقر محقق،‌ [[نمونه بينات در شأن نزول آيات]] از نظر [[شیخ طوسی]] و ساير مفسرين خاصه و عامه، ص406.</ref>
== تفسیر آیه ==
+
==تفسیر آیه==
 
<tabber>
 
<tabber>
 
  تفسیر نور=
 
  تفسیر نور=
سطر ۶۱: سطر ۶۴:
  
 
آنان تا ابد در آنجا جاودانند. همانا نزد خداوند پاداشى بزرگ است.
 
آنان تا ابد در آنجا جاودانند. همانا نزد خداوند پاداشى بزرگ است.
 
«1». اگر همه‌ى مسلمانان وصحابه پيامبر در يك رديف باشند، نخستين ايمان آورنده و آنكه بيشترين مدّت را در جبهه بود و بيشترين ضربات را خورد، چه كسى جز على عليه السلام خواهد بود؟
 
  
 
جلد 3 - صفحه 396
 
جلد 3 - صفحه 396
سطر ۹۱: سطر ۹۲:
  
 
10- خداوندى كه به همه‌ى دنيا «قَلِيلٌ» مى‌گويد، به پاداش مجاهدان، «عَظِيمٌ» مى‌گويد.
 
10- خداوندى كه به همه‌ى دنيا «قَلِيلٌ» مى‌گويد، به پاداش مجاهدان، «عَظِيمٌ» مى‌گويد.
 
+
----
 
«1». در آيات ديگر، بشارت‌هاى ديگرى نيز آمده است، همچون: «سقاهم ربّهم» (انسان، 21) و «صلواتٌ من ربّهم» بقره، 157.
 
«1». در آيات ديگر، بشارت‌هاى ديگرى نيز آمده است، همچون: «سقاهم ربّهم» (انسان، 21) و «صلواتٌ من ربّهم» بقره، 157.
  
سطر ۱۰۷: سطر ۱۰۸:
 
{{نمایش فشرده تفسیر|
 
{{نمایش فشرده تفسیر|
  
خالِدِينَ فِيها أَبَداً إِنَّ اللَّهَ عِنْدَهُ أَجْرٌ عَظِيمٌ «22»
 
  
خالِدِينَ فِيها أَبَداً: در حالتى كه اين گروه، مخلد و دائمند در آن بهشتها هميشه. إِنَّ اللَّهَ عِنْدَهُ أَجْرٌ عَظِيمٌ‌: بدرستى كه خداى تعالى نزد او است اجرى عظيم كه نعيم بهشت در جنب آن حقير باشد و آن رضاى سبحانى و خشنودى سبحانى است. در كشف الاسرار بيان نموده كه: رحمت براى عاصيان است و رضوان براى مطيعان و جنت براى كافه مؤمنان و رحمت را تقديم نمود تا اهل عصيان رقم نااميدى بر صفحه احوال خود نكشند، چه هر چند گناه عظيم بود، رحمت از آن اعظم است.
+
يُبَشِّرُهُمْ رَبُّهُمْ بِرَحْمَةٍ مِنْهُ وَ رِضْوانٍ وَ جَنَّاتٍ لَهُمْ فِيها نَعِيمٌ مُقِيمٌ «21»
  
تبصره- آيه شريفه دال است بر آنكه اهل بهشت هم در نعم نامتناهى حضرت حق دائم و مخلدند ابد الاباد، و فتور و نقصانى براى آنها از لذايذ نيست، و قوله «ابدا» تأكيد خلود است تا حمل بر مكث طويل نكنند، چه گاه خلود در كلام عرب به معنى مكث طويل مستعمل شود.
+
«1» منهج ج 4 ص 242.
  
تنبيه- صاحب كشّاف، فخر رازى، بيضاوى، ثعلبى، شعبى، حسن بصرى، محمد بن كعب، حاكم ابو القاسم حسكانى به اسناد خود از ابن بريده از پدرش روايت نموده‌اند كه‌ «1»: اين هر سه آيه در شأن عالى شأن حضرت امير المؤمنين‌
+
ج5، ص 44
  
«1» منهج ج 4 ص 243.
+
يُبَشِّرُهُمْ رَبُّهُمْ‌: مژده مى‌دهد پروردگارشان در دنيا به السنه رسل. بِرَحْمَةٍ مِنْهُ‌: به رحمت فايضه از جانب الهى بر ايشان. وَ رِضْوانٍ‌: و خشنودى كامل سبحانى نسبت به ايشان. وَ جَنَّاتٍ لَهُمْ فِيها نَعِيمٌ مُقِيمٌ‌: و بهشتها كه براى ايشان است در آنها نعمت دائم كه زوال و انقطاع براى آن نيست.
 
 
ج5، ص 45
 
 
 
عليه السّلام نازل شده، بدين تفصيل كه: روزى عباس بن عبد المطلب و طلحه با يكديگر مفاخرت مى‌كردند. عباس گفت: من بهترم، زيرا سقايه حاج و عمارت مسجد به من تعلق دارد. طلحه گفت: من كليد دارم و امارت آن با من است، و اگر خواهم همه شب در خانه خدا مى‌توانم بود.
 
 
 
چون تنازع به اطناب رسيد، قرار دادند اول شخصى كه گذر نمايد او را حكم سازند. ناگاه حضرت امير المؤمنين عليه السّلام بيامد، گفتند: اللّه اكبر، ما را بهتر از اين حاكم نبايد: پس از عرض حال فرمود: مى‌خواهيد شما را بگويم به كسيكه بهتر از شماست، فرمود: كسى كه شمشير از سر شما برنداشت تا آنكه اسلام آورديد. گفتند: همانا خود را گوئى، فرمود: چه مانع باشد در زمان خردى مصدّق رسول و مجاهد راه خدا و بدو قبله نماز، و قبل از شما مدتها خدا را عبادت نمودم با پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم كه ثالثى براى ما نبود.
 
 
 
عباس و طلحه گفتند: حال با تو نزاع داريم. به اتفاق خدمت پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم عرض كرد من به كلمه حق تفاخر او را منع كردم، هر كه خواهد، به كلمه حق غضب نمايد يا راضى شود. حضرت ساكت شد تا كسى نگويد مراعات على را نمود، و منتظر وحى، كه جبرئيل نازل و آيات شريفه را آورد «أَ جَعَلْتُمْ سِقايَةَ الْحاجِّ» الى قوله‌ «عِنْدَهُ أَجْرٌ عَظِيمٌ».
 
 
 
برهان- چون موافق و مخالف متفقند بر نزول اين آيات در شأن حضرت على بن ابى طالب عليه السّلام پس مسلم آيد كه آن سرور اولى و احق است به امامت و خلافت بلا فصل بعد از پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم، زيرا محقق شد كه مناط فخر و فضل و فوز سعادت دارين، ايمان و هجرت و جهاد است؛ و به اتفاق كل، آن حضرت در اين صفات بر همه صحابه به حسب زمان و رتبه، سبقت داشته و ثابت و دائم بوده بر آن تا آخر.
 
 
 
شأن نزول‌ «1»- چون حضرت رسالت صلّى اللّه عليه و آله و سلّم هجرت فرمود، بعضى از صحابه به نشاطى تمام متابعت آن سرور نموده ترك خانمان و عشيره و
 
 
 
«1» منهج ج 4 ص 244.
 
 
 
ج5، ص 46
 
 
 
قبيله، از مكه به مدينه مهاجرت كردند، لكن برخى محبت عيال و اطفال مانع به هجرت مى‌شد؛ آيه شريفه نازل شد:
 
  
  
سطر ۱۶۷: سطر ۱۴۹:
 
===اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)===
 
===اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)===
 
{{نمایش فشرده تفسیر|
 
{{نمایش فشرده تفسیر|
خالِدِين‌َ فِيها أَبَداً إِن‌َّ اللّه‌َ عِندَه‌ُ أَجرٌ عَظِيم‌ٌ «22»
+
يُبَشِّرُهُم‌ رَبُّهُم‌ بِرَحمَةٍ مِنه‌ُ وَ رِضوان‌ٍ وَ جَنّات‌ٍ لَهُم‌ فِيها نَعِيم‌ٌ مُقِيم‌ٌ «21»
 +
 
 +
پروردگار ‌آنها‌ بشارت‌ ميدهد ‌آنها‌ ‌را‌ برحمت‌ ‌غير‌ متناهيه‌ ‌خود‌ و اينكه‌ ‌از‌ ‌آنها‌ راضي‌ و خشنود ‌است‌ و بهشتهايي‌ ‌از‌ ‌براي‌ ‌آنها‌ ‌است‌ ‌که‌ ‌در‌ ‌آنها‌ نعمتهاي‌ پابرجا ‌است‌ دائميه‌.
 +
 
 +
يُبَشِّرُهُم‌ بشارت‌ مقابل‌ انذار ‌است‌ بشارت‌ ‌از‌ ‌براي‌ مؤمنين‌ صالح‌ متقيست‌ و انذار ‌از‌ ‌براي‌ كافر و فاسق‌ و مخالف‌ ‌است‌ رَبُّهُم‌ بِرَحمَةٍ مِنه‌ُ تنكير رحمت‌ دلالت‌ ‌بر‌ عظمت‌ و بزرگي‌ ‌او‌ دارد مي‌گويي‌ رحمت‌ و چه‌ رحمتي‌ و رضوان‌ ‌که‌ بالاترين‌ مقامات‌ ‌است‌ چنانچه‌ صريحا ‌در‌ قرآن‌ ميفرمايد وَ رِضوان‌ٌ مِن‌َ اللّه‌ِ أَكبَرُ ذلِك‌َ هُوَ الفَوزُ العَظِيم‌ُ برائة ‌آيه‌ 73، و ‌در‌ حديث‌ ‌است‌ ‌که‌
  
هميشه‌ ‌در‌ ‌اينکه‌ جنّات‌ هستند ابد الاباد ‌که‌ ديگر آخر ندارد محققا خداوند نزد ‌او‌ پاداش‌ بزرگي‌ ‌است‌.
+
(اذا اشتغل‌ اهل‌ الجنة
  
خالِدِين‌َ فِيها مسئلة‌-‌ خلود ‌از‌ ضروريات‌ دين‌ اسلام‌ ‌است‌ و نصوص‌ قرآن‌ ‌است‌ ردّ فلاسفه‌ ‌که‌ ميگويند القاء ماهيات‌ ميشود و صرف‌ وجود و ملحق‌ بواجب‌ العياذ باللّه‌ و مثنوي‌ ميگويد:
+
جلد 8 - صفحه 197
  
‌پس‌ عدم‌ كردم‌ عدم‌ چون‌ ارقنون‌ ||  گويدم‌ كنّا اليه‌ راجعون‌
+
بالجنة يقول‌ اللّه‌ ‌ما تريدون‌ يقولون‌ ربّنا رضاك‌).
  
ابدا تأكيد ‌در‌ خلود ‌است‌ إِن‌َّ اللّه‌َ عِندَه‌ُ أَجرٌ عَظِيم‌ٌ.
+
و جنات‌ يك‌ جنة و دو جنة نيست‌ ‌از‌ هشت‌ جنة نصيب‌ دارند لَهُم‌ فِيها نَعِيم‌ٌ مُقِيم‌ٌ ‌که‌ نعمتهاي‌ بهشت‌ دائميست‌ تمام‌ شدن‌ ندارد هميشه‌ هست‌ پابرجا و ثابت‌
 
}}
 
}}
 
|-|
 
|-|
سطر ۱۸۴: سطر ۱۷۰:
 
]
 
]
  
(آیه 22)- در این آیه برای تأکید بیشتر اضافه می‌کند: «جاودانه در آن تا ابد خواهند ماند» (خالِدِینَ فِیها أَبَداً). «زیرا نزد خداوند پاداشهای عظیم است» که در برابر اعمال بندگان به آنها می‌بخشد (إِنَّ اللَّهَ عِنْدَهُ أَجْرٌ عَظِیمٌ).
+
(آیه 21)- در این آیه می‌گوید خداوند سه موهبت بزرگ در برابر این سه کار مهم (ایمان، هجرت و جهاد) به آنها می‌بخشد:
 +
 
 +
1- «پروردگارشان آنها را به رحمت گسترده خود بشارت می‌دهد» و از آن بهره‌مند می‌سازد (یُبَشِّرُهُمْ رَبُّهُمْ بِرَحْمَةٍ مِنْهُ).
 +
 
 +
2- «آنها را از رضایت و خشنودی خویش بهره‌مند می‌کند» (وَ رِضْوانٍ).
 +
 
 +
3- «و باغهایی از بهشت در اختیار آنها می‌گذارد که نعمتهایش دائمی و همیشگی است» (وَ جَنَّاتٍ لَهُمْ فِیها نَعِیمٌ مُقِیمٌ).
 
}}
 
}}
 
|-|
 
|-|
سطر ۱۹۲: سطر ۱۸۴:
  
 
==تفسیر های فارسی==
 
==تفسیر های فارسی==
==={{ترجمه تفسیر المیزان|سوره=9 |آیه=22}}===
+
==={{ترجمه تفسیر المیزان|سوره=9 |آیه=21}}===
==={{تفسیر خسروی|سوره=9 |آیه=22}}===
+
==={{تفسیر خسروی|سوره=9 |آیه=21}}===
==={{تفسیر عاملی|سوره=9 |آیه=22}}===
+
==={{تفسیر عاملی|سوره=9 |آیه=21}}===
==={{تفسیر جامع|سوره=9 |آیه=22}}===
+
==={{تفسیر جامع|سوره=9 |آیه=21}}===
  
 
==تفسیر های عربی==
 
==تفسیر های عربی==
==={{تفسیر المیزان|سوره=9 |آیه=22}}===
+
==={{تفسیر المیزان|سوره=9 |آیه=21}}===
==={{تفسیر مجمع البیان|سوره=9 |آیه=22}}===
+
==={{تفسیر مجمع البیان|سوره=9 |آیه=21}}===
==={{تفسیر نور الثقلین|سوره=9 |آیه=22}}===
+
==={{تفسیر نور الثقلین|سوره=9 |آیه=21}}===
==={{تفسیر الصافی|سوره=9 |آیه=22}}===
+
==={{تفسیر الصافی|سوره=9 |آیه=21}}===
==={{تفسیر الکاشف|سوره=9 |آیه=22}}===
+
==={{تفسیر الکاشف|سوره=9 |آیه=21}}===
 
</tabber>
 
</tabber>
  
 
==پانویس==
 
==پانویس==
<div style="font-size:smaller"><references/></div>
+
<div style="font-size:smaller"><references /></div>
  
 
==منابع==
 
==منابع==
* [[تفسیر نور]]، [[محسن قرائتی]]، [[تهران]]:مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، 1383 ش، چاپ يازدهم
 
* [[اطیب البیان فی تفسیر القرآن‌]]، [[سید عبدالحسین طیب]]، تهران:انتشارات اسلام‌، 1378 ش‌، چاپ دوم‌
 
* [[تفسیر اثنی عشری]]، [[حسین حسینی شاه عبدالعظیمی]]، تهران:انتشارات ميقات، 1363 ش، چاپ اول
 
* [[تفسیر روان جاوید]]، [[محمد ثقفی تهرانی]]، تهران:انتشارات برهان، 1398 ق، چاپ سوم
 
* [[برگزیده تفسیر نمونه]]، [[ناصر مکارم شیرازی]] و جمعي از فضلا، تنظیم احمد علی بابایی، تهران: دارالکتب اسلامیه، ۱۳۸۶ش
 
* [[تفسیر راهنما]]، [[علی اکبر هاشمی رفسنجانی]]، [[قم]]:بوستان كتاب(انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1386 ش‌، چاپ پنجم‌
 
* محمدباقر محقق، [[نمونه بینات در شأن نزول آیات]] از نظر [[شیخ طوسی]] و سایر مفسرین خاصه و عامه.
 
 
  
 +
*[[تفسیر نور]]، [[محسن قرائتی]]، [[تهران]]:مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، 1383 ش، چاپ يازدهم
 +
*[[اطیب البیان فی تفسیر القرآن‌]]، [[سید عبدالحسین طیب]]، تهران:انتشارات اسلام‌، 1378 ش‌، چاپ دوم‌
 +
*[[تفسیر اثنی عشری]]، [[حسین حسینی شاه عبدالعظیمی]]، تهران:انتشارات ميقات، 1363 ش، چاپ اول
 +
*[[تفسیر روان جاوید]]، [[محمد ثقفی تهرانی]]، تهران:انتشارات برهان، 1398 ق، چاپ سوم
 +
*[[برگزیده تفسیر نمونه]]، [[ناصر مکارم شیرازی]] و جمعي از فضلا، تنظیم احمد علی بابایی، تهران: دارالکتب اسلامیه، ۱۳۸۶ش
 +
*[[تفسیر راهنما]]، [[علی اکبر هاشمی رفسنجانی]]، [[قم]]:بوستان كتاب(انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1386 ش‌، چاپ پنجم‌
 +
*محمدباقر محقق، [[نمونه بینات در شأن نزول آیات]] از نظر [[شیخ طوسی]] و سایر مفسرین خاصه و عامه.
  
 
[[رده:آیات سوره توبه]]
 
[[رده:آیات سوره توبه]]
 
[[رده:ترجمه و تفسیر آیات قرآن]]
 
[[رده:ترجمه و تفسیر آیات قرآن]]
 
[[رده:آیات دارای شان نزول]]
 
[[رده:آیات دارای شان نزول]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۶ فوریهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۰۷:۳۰

مشاهده آیه در سوره

يُبَشِّرُهُمْ رَبُّهُمْ بِرَحْمَةٍ مِنْهُ وَرِضْوَانٍ وَجَنَّاتٍ لَهُمْ فِيهَا نَعِيمٌ مُقِيمٌ

مشاهده آیه در سوره


<<20 آیه 21 سوره توبه 22>>
سوره : سوره توبه (9)
جزء : 10
نزول : مدینه

ترجمه های فارسی

پروردگارشان آنان را به رحمت بی‌منتهای خود و به مقام رضا و خشنودی خویش و به بهشت‌هایی که در آنجا آنها را نعمت جاودانی است بشارت دهد.

ترجمه های انگلیسی(English translations)

Their Lord gives them the good news of His mercy and [His] pleasure, and for them there will be gardens with lasting bliss,

معانی کلمات آیه

رضوان: رضايت و خوشنودى. مصدر و مفرد است.

نعيم: نعمت پر وسعت و بسيار. مفرد است، جمع نيست.[۱]

نزول

شأن نزول آیات 20 و 21:

ابوالجارود از امام محمدباقر علیه‌السلام روایت نموده که این آیات درباره على بن ابى‌طالب علیه‌السلام و اوصاف آن بزرگوار نازل گردیده است[۲].[۳]

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)


يُبَشِّرُهُمْ رَبُّهُمْ بِرَحْمَةٍ مِنْهُ وَ رِضْوانٍ وَ جَنَّاتٍ لَهُمْ فِيها نَعِيمٌ مُقِيمٌ «21»

پروردگارشان آنان را به رحمتى از ناحيه خود و رضايت خويش و باغهايى از بهشت، بشارت مى‌دهد كه برايشان در آن نعمت‌هاى ابدى است.

خالِدِينَ فِيها أَبَداً إِنَّ اللَّهَ عِنْدَهُ أَجْرٌ عَظِيمٌ «22»

آنان تا ابد در آنجا جاودانند. همانا نزد خداوند پاداشى بزرگ است.

جلد 3 - صفحه 396

نکته ها

خداوند، قليل و فانى ما را به گرانبهاترين قيمت مى‌خرد، «أَجْرٌ عَظِيمٌ» با آنكه ما هر چه داريم، از خود اوست.

پیام ها

1- خداوند، خود به مؤمنان مهاجر و مجاهد، مژده‌ى بهشت داده است. «1» «يُبَشِّرُهُمْ رَبُّهُمْ»

2- نشانه‌ى جامعيّت يك مكتب آن است كه علاوه بر هماهنگى با فطرت، به پيروان خود اميد دهد. «يُبَشِّرُهُمْ»

3- بشارت و پاداش، از شئون ربوبيّت است. «يُبَشِّرُهُمْ رَبُّهُمْ»

4- برخوردارى از رحمت و رضوان بهشت، نمودى از فوز و رستگارى است. الْفائِزُونَ يُبَشِّرُهُمْ رَبُّهُمْ‌ ...

5- رحمت و رضاى خدا، بر نعمت‌هاى مادّى مقدّم است. «بِرَحْمَةٍ مِنْهُ وَ رِضْوانٍ وَ جَنَّاتٍ» (نام رحمت و رضوان قبل از بهشت آمده است)

6- باغهاى بهشت، پر نعمت است. «2» «نَعِيمٌ»

7- اگر به خاطر خدا از نعمت‌هاى فانى بگذريم، به نعمت‌هاى ابدى مى‌رسيم. «نَعِيمٌ مُقِيمٌ»

8- فنا و زوال، بزرگ‌ترين آفتِ نعمت‌هاى دنيوى است كه در قيامت اين آفت نيست. «مُقِيمٌ‌، خالِدِينَ‌، أَبَداً»

9- پاداش بزرگ، تنها در انحصار اوست، پاداشهاى ديگران از هر كس و هرچه كه باشد، كوچك است. «عِنْدَهُ» قبل از «أَجْرٌ عَظِيمٌ» نشانه‌ى انحصار است.

10- خداوندى كه به همه‌ى دنيا «قَلِيلٌ» مى‌گويد، به پاداش مجاهدان، «عَظِيمٌ» مى‌گويد.


«1». در آيات ديگر، بشارت‌هاى ديگرى نيز آمده است، همچون: «سقاهم ربّهم» (انسان، 21) و «صلواتٌ من ربّهم» بقره، 157.

«2». به گفته‌ى مفردات «نعيم» به معناى نعمت فراوان است.

جلد 3 - صفحه 397

پانویس

  1. پرش به بالا تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی
  2. پرش به بالا تفاسیر على بن ابراهیم و برهان.
  3. پرش به بالا محمدباقر محقق،‌ نمونه بينات در شأن نزول آيات از نظر شیخ طوسی و ساير مفسرين خاصه و عامه، ص406.

منابع