آیه 267 سوره بقره: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{قرآن در قاب|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَنْفِقُوا مِنْ طَيِّبَاتِ مَا...» ایجاد کرد)
 
(نزول)
 
(یک نسخهٔ میانیِ همین کاربر نمایش داده نشده است)
سطر ۴۱: سطر ۴۱:
 
</tabber>
 
</tabber>
 
==معانی کلمات آیه==
 
==معانی کلمات آیه==
«لا تَیَمَّمُوا»: قصد نکنید. روی نیاورید. «خَبِیثَ»: ناپاک. مراد از آن، چیز بی‌مقدار و بدردنخور است؛ نه چیز حرام. زیرا چیز حرام، اندوختن یا بخشیدن را نشاید. «حَمِیدٌ»: ستوده. فَعِیل به معنی مَفْعُول است.
+
طيبات: طيب به معنى دلچسب و خوش آيند، جمع آن طيبات است.
 +
 
 +
تيمموا: تيمم و تأمم به معنى قصد است.
 +
 
 +
خبيث: پليد، ناپاك، پست «خبث خبثا: ضد طاب».
 +
 
 +
تغمضوا: غمض و اغماض به معنى چشم پوشى و تساهل است، و در اصل به معنى چشم بهم گذاشتن مى باشد.
 +
 
 +
حميد: پسنديده، از اسماء حسنى است.<ref>تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی</ref>
 +
 
 
==نزول==
 
==نزول==
  
سطر ۴۸: سطر ۵۷:
 
این آیه در [[مدینه]] بر [[پیامبر اسلام]] صلی الله علیه و آله نازل گردیده است. <ref> طبرسی، مجمع البيان في تفسير القرآن، ج ‌1، ص 111.</ref>
 
این آیه در [[مدینه]] بر [[پیامبر اسلام]] صلی الله علیه و آله نازل گردیده است. <ref> طبرسی، مجمع البيان في تفسير القرآن، ج ‌1، ص 111.</ref>
  
'''شأن نزول:'''<ref> محمدباقر محقق،‌ [[نمونه بينات در شأن نزول آيات]] از نظر [[شیخ طوسی]] و ساير مفسرين خاصه و عامه، ص 98.</ref>
+
'''شأن نزول:'''
 +
 
 +
«[[شیخ طوسی]]» گوید: [[امام على]] مرتضى عليه‌السلام و براء بن عازب و حسن بصرى و قتادة گويند: كه اين آيه درباره كسانى نازل گرديد كه از ميوه هاى مانده و پست و بد، [[صدقه]] مي‌دادند<ref> حاكم و ترمذى و ابن ماجه و ديگران از علماى عامه از براء و نيز ابوداود و نسائى از سهل بن حنيف همين موضوع را با اندك اختلافى ذكر نموده اند.</ref><ref> عياشى در تفسير خود از عبدالله بن سنان او از [[امام صادق]] عليه‌السلام نقل نمايد كه در زمان پيامبر عده اى از خرماهاى بسيار بد به نام جعرور و معافارة تصدق مي‌نمودند. سپس اين آيه درباره آنان نازل گرديد و نيز نظير اين [[حديث]] در تفسير برهان از ابوبصير و رفاعة از امام صادق عليه‌السلام هم روايت گرديده است و صاحب تفسير مجمع البيان از امام صادق عليه‌السلام روايت كرده كه اين آيه درباره قومى نازل گرديد كه از رباهائى كه در جاهليت گرفته بودند، تصدق مي‌دادند و خداوند آن‌ها را نهى فرمود و دستور داد كه صدقه را از مال پاك و [[حلال]] بدهند.</ref><ref> حاكم از جابر روايت كند كه [[رسول خدا]] صلى الله عليه و آله دستور فرموده بود كه [[زكات فطره]] را به صاعى از تمر بدهيم، مردى خرماى پست و بدى آورده بود و اين آيه نازل گرديد و نيز ابن ابى‌حاتم از ابن عباس نقل نمايد كه اصحاب [[رسول خدا]] صلی الله علیه و آله از طعام ارزان خريدارى مي‌كردند و تصدق مي‌دادند سپس اين آيه نازل گرديد.</ref>.<ref> محمدباقر محقق،‌ [[نمونه بينات در شأن نزول آيات]] از نظر [[شیخ طوسی]] و ساير مفسرين خاصه و عامه، ص 98.</ref>
  
«[[شیخ طوسی]]» گوید: [[امام على]] مرتضى عليه‌السلام و براء بن عازب و حسن بصرى و قتادة گويند: كه اين آيه درباره كسانى نازل گرديد كه از ميوه هاى مانده و پست و بد، [[صدقه]] مي‌دادند.<ref> حاكم و ترمذى و ابن ماجه و ديگران از علماى عامه از براء و نيز ابوداود و نسائى از سهل بن حنيف همين موضوع را با اندك اختلافى ذكر نموده اند.</ref><ref> عياشى در تفسير خود از عبدالله بن سنان او از [[امام صادق]] عليه‌السلام نقل نمايد كه در زمان پيامبر عده اى از خرماهاى بسيار بد به نام جعرور و معافارة تصدق مي‌نمودند. سپس اين آيه درباره آنان نازل گرديد و نيز نظير اين [[حديث]] در تفسير برهان از ابوبصير و رفاعة از امام صادق عليه‌السلام هم روايت گرديده است و صاحب تفسير مجمع البيان از امام صادق عليه‌السلام روايت كرده كه اين آيه درباره قومى نازل گرديد كه از رباهائى كه در جاهليت گرفته بودند، تصدق مي‌دادند و خداوند آن‌ها را نهى فرمود و دستور داد كه صدقه را از مال پاك و [[حلال]] بدهند.</ref><ref> حاكم از جابر روايت كند كه [[رسول خدا]] صلى الله عليه و آله دستور فرموده بود كه [[زكات فطره]] را به صاعى از تمر بدهيم، مردى خرماى پست و بدى آورده بود و اين آيه نازل گرديد و نيز ابن ابى‌حاتم از ابن عباس نقل نمايد كه اصحاب [[رسول خدا]] صلی الله علیه و آله از طعام ارزان خريدارى مي‌كردند و تصدق مي‌دادند سپس اين آيه نازل گرديد.</ref>
 
 
== تفسیر آیه ==
 
== تفسیر آیه ==
 
<tabber>
 
<tabber>

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۶ ژانویهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۱۱:۰۲

مشاهده آیه در سوره

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَنْفِقُوا مِنْ طَيِّبَاتِ مَا كَسَبْتُمْ وَمِمَّا أَخْرَجْنَا لَكُمْ مِنَ الْأَرْضِ ۖ وَلَا تَيَمَّمُوا الْخَبِيثَ مِنْهُ تُنْفِقُونَ وَلَسْتُمْ بِآخِذِيهِ إِلَّا أَنْ تُغْمِضُوا فِيهِ ۚ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ غَنِيٌّ حَمِيدٌ

مشاهده آیه در سوره


<<266 آیه 267 سوره بقره 268>>
سوره : سوره بقره (2)
جزء : 3
نزول : مدینه

ترجمه های فارسی

ای اهل ایمان، انفاق کنید از بهترین آنچه اندوخته‌اید، و از آنچه برای شما از زمین می‌رویانیم، و بدها را برای انفاق در نظر نگیرید، در صورتی که خود شما جنس بد را نستانید مگر آنکه از بدی آن چشم پوشی کنید؛ و بدانید که خدا بی‌نیاز و ستوده صفات است.

ترجمه های انگلیسی(English translations)

O you who have faith! Spend of the good things you have earned [through trade and the like] and of what We bring forth for you from the earth, and do not be of the mind to give the bad part of it, for you yourselves would not take it, unless you ignore. And know that Allah is all-sufficient, all-laudable.

معانی کلمات آیه

طيبات: طيب به معنى دلچسب و خوش آيند، جمع آن طيبات است.

تيمموا: تيمم و تأمم به معنى قصد است.

خبيث: پليد، ناپاك، پست «خبث خبثا: ضد طاب».

تغمضوا: غمض و اغماض به معنى چشم پوشى و تساهل است، و در اصل به معنى چشم بهم گذاشتن مى باشد.

حميد: پسنديده، از اسماء حسنى است.[۱]

نزول

محل نزول:

این آیه در مدینه بر پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله نازل گردیده است. [۲]

شأن نزول:

«شیخ طوسی» گوید: امام على مرتضى عليه‌السلام و براء بن عازب و حسن بصرى و قتادة گويند: كه اين آيه درباره كسانى نازل گرديد كه از ميوه هاى مانده و پست و بد، صدقه مي‌دادند[۳][۴][۵].[۶]

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)


«267» يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَنْفِقُوا مِنْ طَيِّباتِ ما كَسَبْتُمْ وَ مِمَّا أَخْرَجْنا لَكُمْ مِنَ الْأَرْضِ وَ لا تَيَمَّمُوا الْخَبِيثَ مِنْهُ تُنْفِقُونَ وَ لَسْتُمْ بِآخِذِيهِ إِلَّا أَنْ تُغْمِضُوا فِيهِ وَ اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ غَنِيٌّ حَمِيدٌ

اى كسانى كه ايمان آورده‌ايد! از پاكيزه‌ترين چيزهايى كه بدست آورده‌ايد و از آنچه ما براى شما از زمين رويانيده‌ايم، انفاق كنيد وبراى انفاق به سراغ قسمت‌هاى ناپاك (وپست) نرويد، در حالى كه خود شما هم حاضر نيستيد آنها را بپذيريد مگر از روى اغماض (وناچارى) و بدانيد خداوند بى‌نياز وستوده است.

نکته ها

آيات قبل، شرايط انفاق كننده را مطرح كرد و اين آيه شرايط چيزهايى را بيان مى‌كند كه به محرومان انفاق مى‌شود.

امام باقر عليه السلام ذيل اين آيه فرمودند: بعضى از مسلمانان درآمدهاى حرامى مانند ربا داشتند كه صرف فقرا مى‌كردند، اين آيه آنان را نهى نمود. «1»

پیام ها

1- هدف از انفاق، رهايى از بخل است، نه رهايى از اشياى بى‌ارزش و نامطلوب.

«أَنْفِقُوا مِنْ طَيِّباتِ ما كَسَبْتُمْ»

2- در انفاق، تفاوتى ميان پول نقد يا كالا نيست. «ما كَسَبْتُمْ ... مِمَّا أَخْرَجْنا»

3- بخششِ بادآورده‌ها مهم نيست، بلكه بخشش از دست‌رنج، داراى ارزش است. «ما كَسَبْتُمْ»

4- در انفاق بايد كرامت محرومان محفوظ بماند. «وَ لا تَيَمَّمُوا الْخَبِيثَ»

5- نه تنها از چيزهاى ناپاك و پست انفاق نكنيد، بلكه به فكر آن نيز نيفتيد. «وَ لا تَيَمَّمُوا»

«1». تفسير برهان، ج 1، ص 255 وراهنما.

جلد 1 - صفحه 425

6- وجدان انسان، بهترين معيار براى شناخت پسنديده و ناپسند است. هر آنچه را مى‌پسندى كه به تو انفاق كنند، شايسته است كه انفاق كنى و اگر آنرا دوست نمى‌دارى، شايسته‌ى انفاق نيست. «لَسْتُمْ بِآخِذِيهِ إِلَّا أَنْ تُغْمِضُوا»

7- هر فرد ثروتمندى احتمال فقير شدن خود را بدهد، شايد روزى دستِ دهنده شما، دستِ گيرنده شد. «آخذيه»

8- گرفتن مال نامرغوب، نشانه رضايت فقرا نيست، بلكه نشانه‌ى استيصال آنان است. «تغمضوا» يعنى شما هم با اغماض وسختى ممكن است چيزى را بگيريد، ولى اين نشانه‌ى رضايت شما نيست.

9- اثر انفاق به خود شما بر مى‌گردد، وگرنه خداوند غنى و بى‌نياز است. «أَنَّ اللَّهَ غَنِيٌّ حَمِيدٌ»

10- غناى الهى همراه با كمالات ومحبوبيّت است. «غَنِيٌّ حَمِيدٌ»

پانویس

  1. پرش به بالا تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی
  2. پرش به بالا طبرسی، مجمع البيان في تفسير القرآن، ج ‌1، ص 111.
  3. پرش به بالا حاكم و ترمذى و ابن ماجه و ديگران از علماى عامه از براء و نيز ابوداود و نسائى از سهل بن حنيف همين موضوع را با اندك اختلافى ذكر نموده اند.
  4. پرش به بالا عياشى در تفسير خود از عبدالله بن سنان او از امام صادق عليه‌السلام نقل نمايد كه در زمان پيامبر عده اى از خرماهاى بسيار بد به نام جعرور و معافارة تصدق مي‌نمودند. سپس اين آيه درباره آنان نازل گرديد و نيز نظير اين حديث در تفسير برهان از ابوبصير و رفاعة از امام صادق عليه‌السلام هم روايت گرديده است و صاحب تفسير مجمع البيان از امام صادق عليه‌السلام روايت كرده كه اين آيه درباره قومى نازل گرديد كه از رباهائى كه در جاهليت گرفته بودند، تصدق مي‌دادند و خداوند آن‌ها را نهى فرمود و دستور داد كه صدقه را از مال پاك و حلال بدهند.
  5. پرش به بالا حاكم از جابر روايت كند كه رسول خدا صلى الله عليه و آله دستور فرموده بود كه زكات فطره را به صاعى از تمر بدهيم، مردى خرماى پست و بدى آورده بود و اين آيه نازل گرديد و نيز ابن ابى‌حاتم از ابن عباس نقل نمايد كه اصحاب رسول خدا صلی الله علیه و آله از طعام ارزان خريدارى مي‌كردند و تصدق مي‌دادند سپس اين آيه نازل گرديد.
  6. پرش به بالا محمدباقر محقق،‌ نمونه بينات در شأن نزول آيات از نظر شیخ طوسی و ساير مفسرين خاصه و عامه، ص 98.

منابع