سوره عبس

سوره عبس هشتادمین سوره از قرآن است و دارای 47 آیه است.

نزول

سوره عبس در مکه نازل شده است. این سوره در ترتیب مصحف هشتادمین سوره و در ترتیب نزول بیست و چهارمین سوره قرآن کریم است که پیش از آنسوره نجم و پس از آن سوره قدر نازل شده است.

نام دیگر سوره

سوره عبس سوره «سَفَرَة» نیز ناميده مي شود.

عدد آيات

تعداد آیات آن چهل و دو آيه حجازى و كوفى و چهل و يك آيه بصرى و چهل آيه شامى و مدنى اوّل است. اختلاف آيات آن در سه آيه است. (وَ لِأَنْعامِكُمْ) حجازى و كوفى (إِلى‌ طَعامِهِ) شامى است غير يزيد بريدى (الصّاخه) غير قرائت شامى.

فضيلت سوره

ابى بن كعب از پیامبر صلّى اللَّه عليه و آله روايت كرده كه فرمود و كسى كه سوره عبس را قرائت كند، روز قيامت مي آيد در حالى كه صورتش خندان و خوشحال است.

و معاويه بن وهب از امام صادق عليه السّلام روايت كرده كه فرمود: هر كس سوره «عبس و تولّى» و سوره «اذاالشّمس كوّرت» را بخواند در زير عرش خدا و در سايه خدا و كرامت او در بهشتش خواهد بود و اين بر پروردگارش بزرگ نيست.

هدف سوره

رواياتى از طرق اهل سنت وارد شده كه اين آيات درباره داستان ابن ام مكتوم نابينا نازل شد، كه روزى بر رسول خدا (ص) وارد شد در حالى كه جمعى از مستكبرين قريش نزد آن جناب بودند و با ايشان در باره اسلام سخنان سرى داشتند، رسول خدا (ص) از آمدن ابن ام مكتوم چهره در هم كشيد، و خداى تعالى او را مورد عتاب قرار داد كه چرا از يك مردى تهی‌دست چهره در هم كردى؟ از طرق شيعه هم رواياتى به اين معنا اشاره دارد .ولى در بعضى ديگر از روايات شيعه آمده كه مردى از بنى اميه نزد آن جناب بوده، و او از آمدن ابن ام مكتوم چهره درهم كشيد، و آيات، در عتاب او نازل شد. و به هر حال غرض سوره، عتاب هر كسى است كه ثروتمندان را بر ضعفاء و مساكين از مؤمنين مقدم مى‌دارد، اهل دنيا را احترام میكند و اهل آخرت را خوار میشمارد، بعد از اين عتاب رشته كلام به اشاره به خوارى و بی‌مقدارى انسان در خلقتش و اينكه در تدبير امورش سراپا حاجت است و با اين حال به نعمت پروردگار و تدبير عظيم او كفران میكند كشيده شده، و در آخر سخن را با ذكرقيامت و جزاء و تهديد مردم خاتمه می‌دهد

منابع

• فضل بن حسن طبرسی، ترجمه مجمع البيان في تفسير القرآن، ج‌26، ص292.
• محمد حسین طباطبایی، ترجمه تفسیر المیزان،ج‌20، ص: 325، قم 1374.
• ترتیب نزول سوره ها، در همین دانشنامه

پیوست

متن و ترجمه سوره