فضه خدمتکار حضرت زهرا: تفاوت بین نسخهها
مهدی موسوی (بحث | مشارکتها) |
|||
| سطر ۱: | سطر ۱: | ||
| − | + | '''«فضّه نوبيّه»''' خدمتگزار [[حضرت فاطمه زهرا]] سلام الله علیها و راوى [[حديث]] از ایشان بوده و در خدمتگزارى آن حضرت نهايت سعى و كوشش خود را بكار مىگرفت. فضّه داراى فضائل و ارزشهاى والايى بوده و در [[شأن نزول]] آیات نخستین [[سوره انسان]] از او نام برده شده است. | |
| + | ==فضّه در خدمت حضرت فاطمه== | ||
| + | [[شيخ مفيد]]، [[ابن شهرآشوب]] و [[علامه مجلسى]]، فضّه نوبيّه را خدمتگزار [[فاطمه زهرا]] سلام الله علیها و راوى [[حديث]] از ایشان دانسته اند. | ||
| − | + | به نقل برخی منابع تاريخی، فضّه دختر پادشاه هند بوده كه در يكى از جنگها به اسارت سپاه [[اسلام]] درآمد.<ref>محمدباقر مجلسی، بحارالانوار، ج ۴۱، ص ۲۷۳؛ ذبیح الله محلاتی، رياحين الشريعة، ج ۲، ص ۳۱۳.</ref> گفته شده [[حضرت على]] و [[حضرت فاطمه]] علیهماالسلام كه كارهاى خانه را سنگين و فراوان مى ديده اند، براى گرفتن خدمتگزارى به حضور [[رسول خدا]] صلی الله علیه وآله رسيدند، اما آن حضرت كه معمولاً از راه فروش اسيران، زندگى چهارصد [[مهاجرین|مهاجر]] مستقر در ايوان مسجد [[مدينه]] را -كه به [[اصحاب صفه]] موسوم گرديده بودند-، تامين مى كرد، از مساعدت و دادن خدمتگزار به فاطمه سلام الله علیها امتناع نمود و براى تقويت جسم و جان فاطمه سلام الله علیها [[تسبیحات حضرت زهرا علیهاالسلام|تسبيحات]] معروف را به دختر ارجمند خويش آموخت. اما طولى نكشيد كه آيهاى از [[قرآن]] نازل شد و اين روحيه پيامبر صلی الله علیه وآله را موجب رضايت پروردگار عالم و پاداش بزرگ الهى اعلام كرد؛ در عين حال، جلب رضايت و مساعدت فاطمه سلام الله علیها را نيز مجاز و سبب خوشنودى خداوند دانست. سپس آنطور كه [[ابن حجر عسقلانى]] هم نوشته است، [[رسول خدا]] صلی الله علیه وآله فضه را به استخدام و خدمتگزارى فاطمه سلام الله علیها مامور كرد. | |
| − | + | [[ابن حجر عسقلانی]] مى نويسد: [[امام صادق]] علیه السلام از پدران خويش، از على علیه السلام روايت كرده اند: [[رسول خدا]] صلی الله علیه وآله زنى را به استخدام فاطمه سلام الله علیها درآورد كه نام او فضّه نوبيه بود. اين زن در خدمتگزارى فاطمه سلام الله علیها نهايت سعى و كوشش خود را بكار مى گرفت. رسول خدا نيز دعايى را به او آموخته بود كه پيوسته از آن [[دعا]] استمداد مى جست. يك روز فاطمه سلام الله علیها به او گفت: آيا خميركردن را به عهده مى گيرى، يا نان پختن را انجام مى دهى؟ فضه گفت: اى بانوى من! من خمير كردن را انجام مى دهم و براى نان پختن هيزم نيز تهيه مى كنم. سپس براى تهيه هيزم از خانه بيرون رفت و در بيابان دسته بزرگ هيزمى را تهيه كرد كه از آوردن آن به خانه ناتوان ماند. آنگاه دعايى را كه پيغمبر اکرم به او آموخته بود، بدين ترتيب زمزمه كرد: يا واحدٌ ليس كمثله احد! تميت كلّ احد و تفنى كلّ احد و انت على عرشك واحد، لاتاخذه سنة ولا نوم. بارى وقتى فضه اين دعا را خواند، ناگاه مرد عربى ظاهر شد كه گويى فضه او را صدا زده و او هم زمزمه ها را شنيده بود. آنگاه او بار هيزم را به دوش گرفت و تا جلو درب خانه فاطمه سلام الله علیها آن را حمل كرد و به زمين گذاشت! | |
| − | + | ==فضایل فضّه== | |
| + | فضّه خادمه، در مقام بلندى از [[ايمان]] و [[زهد]] و [[تقوى]] قرار داشته است. عشق و ارادت او نیز به خاندان پيامبر صلی الله علیه وآله و بخصوص [[حضرت فاطمه]] سلام الله علیها و مساعدت و كمک به ایشان بسیار بوده است. در نطق و خطابه قهرمان زبردستى بوده، و در مقام [[عبادت]] و ارتباط با خداوند سراسر زندگى او از خلوص و معنويت موج مىزده است و آنطور كه تاريخ گواهى مى دهد، اين زن از حافظان [[قرآن كريم]] بود و در مدت بيست سال از زندگى خود حتى گفتگو و مكالمات عرفى خود را هم با آيات قرآن به ديگران مى فهمانيده است.<ref>محمدباقر مجلسی، بحارالانوار، ج ۴۱، ص ۲۷۳؛ محمد حسون، اعلام النساء المؤمنات، ص ۵۹۶.</ref> | ||
| − | + | فضّه راوى [[احاديث]] فاطمه سلام الله علیها بود، به ویژه در آن زمان که زورگویان با منع نقل حدیث از رسول خدا، جلوی نشر فضیلتهای اهل بیت را گرفته بودند، سکوت خود را شکست و همراه با نوای قرآنی در گفتمانهایش، احادیث اهل بیت را نشر و گسترش داد و یاد ایشان را زنده داشت. | |
| − | در | + | شريک در روزه نذر: از [[ابن عباس]] در [[تفسير]] آيه: {{متن قرآن|«يُوفُونَ بِالنَّذْرِ...»}} ([[سوره انسان]]، ۷) آنانكه به [[نذر]] خويش وفا مى كنند...؛ روايت شده است: وقتى [[امام حسن|حسن]] و [[امام حسین|حسين]] علیهماالسلام بيمار شدند، [[پیامبر]] صلی الله علیه وآله جدّ آنها و گروهى ديگر از اصحاب، از آنان [[عیادت بیماران|عيادت]] كردند و به [[حضرت على]] علیه السلام گفتند: چرا براى بهبودى فرزندان خويش نذری نكردهاى؟ على علیه السلام گفت: اگر فرزندان من از اين بيمارى بهبودى يابند، من به پاس شفا يافتن آنها براى خداوند متعال مدت سه روز، [[روزه]] خواهم گرفت. سپس فاطمه سلام الله علیها مادر كودكان و فضّه نوبيه خدمتگزار حضرت فاطمه هم اين نذر را به عهده گرفتند. كودكان شفا يافتند، اما هيچگونه مواد خوراكى كم يا زياد نزد آل محمد صلی الله علیه وآله يافت نمى شد تا با آن [[افطار]] كنند، ناچار على علیه السلام پيش شمعون خيبرى رفت و سه صاع -يعنى حدود سه من- جو از او [[قرض]] گرفت و به خانه آورد و فاطمه سلام الله علیها يك من آن را آرد كرد و با آن نان تهيه نمود. |
| − | + | على علیه السلام در مسجد [[نماز]] خود را به جماعت با رسول خدا خواند و به خانه آمد، براى افطار غذا را روى سفره گذاشتند و دور آن نشستند كه مسكينى از بيرون در فرياد برداشت: سلام بر شما اى [[اهل بيت]] محمد، من تهيدستى از تهيدستان مسلمان هستم، غذا به من بدهيد، خدا نيز از غذاهاى بهشتى خود به شما بدهد. وقتى على علیه السلام اين درخواست را شنيد، دستور داد آنان نان خود را به آن تهيدست دادند و ناچار همگان و حتى افرادى كه بدلخواه غذاى خود را به مسكين داده بودند با آب افطار كردند! روز دوم هم فاطمه سلام الله علیها به همان ترتيب قسمت ديگر جوها را آسياب كرد و با آرد آن مقدارى نان تهيه نمود و با على علیه السلام بعد از نماز بر سر سفره افطار نشستند كه يتيمى از پشت در ناله برداشت: سلام بر شما اى اهل بيت محمد! يتيمى از كودكان [[مهاجرين]] كه پدر خود را در ميدان جنگ از دست داده، اكنون بيرون در خانه شماست و در حال گرسنگى بسر مى برد، او را غذا بدهيد. آن روز هم اهل بيت علیهم السلام كه فضّه نيز در جمع آنان حضور داشت، غذاى خود را به كودك يتيم دادند و خود براى دومين روز با آب افطار كردند و روز سوم هم را همه روزه شدند! روز سوم نيز فاطمه يک من جو باقيمانده را آسياب كرد و با آرد آن مقدارى نان تهيه نمود تا با آن روزه سوم خود را افطار كنند. اما همين كه على علیه السلام [[نماز جماعت]] خود را با رسول خدا صلی الله علیه وآله در مسجد بجاى آورد و در خانه كنار سفره به انتظار افطار نشستند، شخصى كه تازه از اسارت آزاد شده بود و جز خانه اهل بيت علیهم السلام جاى ديگرى را براى مساعدت سراغ نداشت، جلو درب خانه ايستاد و فرياد برداشت كه سلام بر شما اى اهل بيت نبوت، ما را اسير مى كنيد و به بند مى آوريد و به ما غذا نمى دهيد؟ به من غذا بدهيد كه من اسيرم. آنان ناچار غذاى خود را به او دادند و خود سه شبانه روز را بدون اين كه جز آب، قوت ديگرى داشته باشند سپرى كردند. | |
| − | * | + | آنگاه رسول خدا صلی الله علیه وآله آمد و وضع آنان را از نظر گرسنگى و بي حالى مشاهده كرد، خداوند هم اين آيات را نازل فرمود: {{متن قرآن|«وَيُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَىٰ حُبِّهِ مِسْكِينًا وَيَتِيمًا وَأَسِيرًا * إِنَّمَا نُطْعِمُكُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لَا نُرِيدُ مِنْكُمْ جَزَاءً وَلَا شُكُورًا»}} ([[سوره انسان]]، ۸-۹) و آنان بخاطر عشق به خداوند غذاى خود را به مسكين و يتيم و اسير دادند و مى گفتند: ما به شما بخاطر خداوند غذاى خود را مى دهيم و از شما هم هيچ سپاس و پاداشى نمى خواهيم؟ |
| − | + | در اين داستان، رفتار [[اهل بيت]] علیهم السلام زمينه نزول اين آيات [[قرآن كريم]] است و آنان به چنين مقام رفيعى دست يافته اند. و با توجه به اين كه فضّه نيز در جمع اهل بيت علیهم السلام قرار داشته، وى نيز مشمول خطاب آيات قرآن قرار گرفته و در آن جمع به عظمت درخشانى دست يافته است و اين سرگذشت را عموم مورخين و مفسرين مسلمان در كتابهاى خود آورده اند. در روایتی از [[امام صادق]] علیه السلام، آن حضرت «فضّه» خدمتگزار را در کنار خانواده حضرت علی و جزء {{متن قرآن|«يُوفُونَ بِالنَّذْرِ»}} که در قرآن آمده است، معرفی می کند. | |
| − | + | ==حضور فضّه در کربلا== | |
| − | + | فضّه پس از شهادت [[حضرت زهرا]] (سلاماللهعلیها) افتخار خدمتگزارى [[حضرت زینب]] (سلاماللهعلیها) را داشت و در كنار آن حضرت در [[كربلا]] حضور داشته و شاهد تمام مصیبتها بر اهل بیت پیامبر بوده است.<ref>فاضل دربندی، اسرار الشهادة، ج ۲، ص ۶۳۰.</ref> فضّه در جريان اسارت خاندان پیامبر در هنگام سوار شدن آنها بر مركب، دستان حضرت زينب را گرفت و او را کمک كرد تا آن بى بى سوار شود<ref>عبدالحسین ابراهیم عاملی، المفيد فى ذكرى السبط الشهيد، ص ۱۳۰.</ref> و خود فضّه هم جزء اسيران بود.<ref>فاضل دربندی، اسرار الشهادة، ج ۲، ص ۶۳۰.</ref> | |
| − | + | ==وفات و مدفن== | |
| − | + | تاريخ وفات فضّه معلوم نيست، اما [[قبر]] او در [[شام]] است. بنا بر نقل کتب تاریخی، آنگاه که [[یزید]] ملعون، [[اسرای اهل بیت علیهم السلام|اسرای اهل بیت]] را از [[شام]] به طرف [[مدینه]] برگرداند، فضّه نیز همراهشان بود و در سفر دوم [[حضرت زینب]] به شام (در سال ۶۲ ق) بار دیگر همراه با ایشان به شام برگشت و تا لحظه های آخر عمر آن حضرت در کنار ایشان ماند و بعد از وفات حضرت زینب نیز در همان شهر بود و بنا بر نقل مشهور، در همان جا به دیدار حق شتافت. بقعه وى در [[قبرستان باب الصغیر]] بعد از خروج از بقعه [[عبدالله بن جعفر]] و [[بلال]] در سمت راست قرار گرفته و روى سردر بقعه نوشته است: «فضّة خادمة رسولاللَّه».<ref>علی ربانی خلخالی، ستاره درخشان شام، ص ۳۵۴.</ref> | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | در | ||
| − | |||
| − | |||
| + | ==پانویس== | ||
| + | {{پانویس}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
| − | * | + | *زنان دانشمند و راوى حديث، احمد صادقى اردستانى. |
| − | + | *اسیران و جانبازان کربلا، محمد مظفری، ص۱۸۴-۱۸۵. | |
| + | *"پناه فضه"، مجله مبلغان، بهمن و اسفند ۱۳۹۷، شماره ۲. | ||
[[Category:زنان نمونه قرن اول]] | [[Category:زنان نمونه قرن اول]] | ||
[[Category:زنان راوی حدیث]] | [[Category:زنان راوی حدیث]] | ||
| − | [[Category:شخصیتهای شان نزول آیات قرآن]] | + | [[Category:شخصیتهای شان نزول آیات قرآن]][[رده:اسیران کربلا]] |
نسخهٔ کنونی تا ۱۱ سپتامبر ۲۰۲۵، ساعت ۱۰:۱۷
«فضّه نوبيّه» خدمتگزار حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها و راوى حديث از ایشان بوده و در خدمتگزارى آن حضرت نهايت سعى و كوشش خود را بكار مىگرفت. فضّه داراى فضائل و ارزشهاى والايى بوده و در شأن نزول آیات نخستین سوره انسان از او نام برده شده است.
فضّه در خدمت حضرت فاطمه
شيخ مفيد، ابن شهرآشوب و علامه مجلسى، فضّه نوبيّه را خدمتگزار فاطمه زهرا سلام الله علیها و راوى حديث از ایشان دانسته اند.
به نقل برخی منابع تاريخی، فضّه دختر پادشاه هند بوده كه در يكى از جنگها به اسارت سپاه اسلام درآمد.[۱] گفته شده حضرت على و حضرت فاطمه علیهماالسلام كه كارهاى خانه را سنگين و فراوان مى ديده اند، براى گرفتن خدمتگزارى به حضور رسول خدا صلی الله علیه وآله رسيدند، اما آن حضرت كه معمولاً از راه فروش اسيران، زندگى چهارصد مهاجر مستقر در ايوان مسجد مدينه را -كه به اصحاب صفه موسوم گرديده بودند-، تامين مى كرد، از مساعدت و دادن خدمتگزار به فاطمه سلام الله علیها امتناع نمود و براى تقويت جسم و جان فاطمه سلام الله علیها تسبيحات معروف را به دختر ارجمند خويش آموخت. اما طولى نكشيد كه آيهاى از قرآن نازل شد و اين روحيه پيامبر صلی الله علیه وآله را موجب رضايت پروردگار عالم و پاداش بزرگ الهى اعلام كرد؛ در عين حال، جلب رضايت و مساعدت فاطمه سلام الله علیها را نيز مجاز و سبب خوشنودى خداوند دانست. سپس آنطور كه ابن حجر عسقلانى هم نوشته است، رسول خدا صلی الله علیه وآله فضه را به استخدام و خدمتگزارى فاطمه سلام الله علیها مامور كرد.
ابن حجر عسقلانی مى نويسد: امام صادق علیه السلام از پدران خويش، از على علیه السلام روايت كرده اند: رسول خدا صلی الله علیه وآله زنى را به استخدام فاطمه سلام الله علیها درآورد كه نام او فضّه نوبيه بود. اين زن در خدمتگزارى فاطمه سلام الله علیها نهايت سعى و كوشش خود را بكار مى گرفت. رسول خدا نيز دعايى را به او آموخته بود كه پيوسته از آن دعا استمداد مى جست. يك روز فاطمه سلام الله علیها به او گفت: آيا خميركردن را به عهده مى گيرى، يا نان پختن را انجام مى دهى؟ فضه گفت: اى بانوى من! من خمير كردن را انجام مى دهم و براى نان پختن هيزم نيز تهيه مى كنم. سپس براى تهيه هيزم از خانه بيرون رفت و در بيابان دسته بزرگ هيزمى را تهيه كرد كه از آوردن آن به خانه ناتوان ماند. آنگاه دعايى را كه پيغمبر اکرم به او آموخته بود، بدين ترتيب زمزمه كرد: يا واحدٌ ليس كمثله احد! تميت كلّ احد و تفنى كلّ احد و انت على عرشك واحد، لاتاخذه سنة ولا نوم. بارى وقتى فضه اين دعا را خواند، ناگاه مرد عربى ظاهر شد كه گويى فضه او را صدا زده و او هم زمزمه ها را شنيده بود. آنگاه او بار هيزم را به دوش گرفت و تا جلو درب خانه فاطمه سلام الله علیها آن را حمل كرد و به زمين گذاشت!
فضایل فضّه
فضّه خادمه، در مقام بلندى از ايمان و زهد و تقوى قرار داشته است. عشق و ارادت او نیز به خاندان پيامبر صلی الله علیه وآله و بخصوص حضرت فاطمه سلام الله علیها و مساعدت و كمک به ایشان بسیار بوده است. در نطق و خطابه قهرمان زبردستى بوده، و در مقام عبادت و ارتباط با خداوند سراسر زندگى او از خلوص و معنويت موج مىزده است و آنطور كه تاريخ گواهى مى دهد، اين زن از حافظان قرآن كريم بود و در مدت بيست سال از زندگى خود حتى گفتگو و مكالمات عرفى خود را هم با آيات قرآن به ديگران مى فهمانيده است.[۲]
فضّه راوى احاديث فاطمه سلام الله علیها بود، به ویژه در آن زمان که زورگویان با منع نقل حدیث از رسول خدا، جلوی نشر فضیلتهای اهل بیت را گرفته بودند، سکوت خود را شکست و همراه با نوای قرآنی در گفتمانهایش، احادیث اهل بیت را نشر و گسترش داد و یاد ایشان را زنده داشت.
شريک در روزه نذر: از ابن عباس در تفسير آيه: «يُوفُونَ بِالنَّذْرِ...» (سوره انسان، ۷) آنانكه به نذر خويش وفا مى كنند...؛ روايت شده است: وقتى حسن و حسين علیهماالسلام بيمار شدند، پیامبر صلی الله علیه وآله جدّ آنها و گروهى ديگر از اصحاب، از آنان عيادت كردند و به حضرت على علیه السلام گفتند: چرا براى بهبودى فرزندان خويش نذری نكردهاى؟ على علیه السلام گفت: اگر فرزندان من از اين بيمارى بهبودى يابند، من به پاس شفا يافتن آنها براى خداوند متعال مدت سه روز، روزه خواهم گرفت. سپس فاطمه سلام الله علیها مادر كودكان و فضّه نوبيه خدمتگزار حضرت فاطمه هم اين نذر را به عهده گرفتند. كودكان شفا يافتند، اما هيچگونه مواد خوراكى كم يا زياد نزد آل محمد صلی الله علیه وآله يافت نمى شد تا با آن افطار كنند، ناچار على علیه السلام پيش شمعون خيبرى رفت و سه صاع -يعنى حدود سه من- جو از او قرض گرفت و به خانه آورد و فاطمه سلام الله علیها يك من آن را آرد كرد و با آن نان تهيه نمود.
على علیه السلام در مسجد نماز خود را به جماعت با رسول خدا خواند و به خانه آمد، براى افطار غذا را روى سفره گذاشتند و دور آن نشستند كه مسكينى از بيرون در فرياد برداشت: سلام بر شما اى اهل بيت محمد، من تهيدستى از تهيدستان مسلمان هستم، غذا به من بدهيد، خدا نيز از غذاهاى بهشتى خود به شما بدهد. وقتى على علیه السلام اين درخواست را شنيد، دستور داد آنان نان خود را به آن تهيدست دادند و ناچار همگان و حتى افرادى كه بدلخواه غذاى خود را به مسكين داده بودند با آب افطار كردند! روز دوم هم فاطمه سلام الله علیها به همان ترتيب قسمت ديگر جوها را آسياب كرد و با آرد آن مقدارى نان تهيه نمود و با على علیه السلام بعد از نماز بر سر سفره افطار نشستند كه يتيمى از پشت در ناله برداشت: سلام بر شما اى اهل بيت محمد! يتيمى از كودكان مهاجرين كه پدر خود را در ميدان جنگ از دست داده، اكنون بيرون در خانه شماست و در حال گرسنگى بسر مى برد، او را غذا بدهيد. آن روز هم اهل بيت علیهم السلام كه فضّه نيز در جمع آنان حضور داشت، غذاى خود را به كودك يتيم دادند و خود براى دومين روز با آب افطار كردند و روز سوم هم را همه روزه شدند! روز سوم نيز فاطمه يک من جو باقيمانده را آسياب كرد و با آرد آن مقدارى نان تهيه نمود تا با آن روزه سوم خود را افطار كنند. اما همين كه على علیه السلام نماز جماعت خود را با رسول خدا صلی الله علیه وآله در مسجد بجاى آورد و در خانه كنار سفره به انتظار افطار نشستند، شخصى كه تازه از اسارت آزاد شده بود و جز خانه اهل بيت علیهم السلام جاى ديگرى را براى مساعدت سراغ نداشت، جلو درب خانه ايستاد و فرياد برداشت كه سلام بر شما اى اهل بيت نبوت، ما را اسير مى كنيد و به بند مى آوريد و به ما غذا نمى دهيد؟ به من غذا بدهيد كه من اسيرم. آنان ناچار غذاى خود را به او دادند و خود سه شبانه روز را بدون اين كه جز آب، قوت ديگرى داشته باشند سپرى كردند.
آنگاه رسول خدا صلی الله علیه وآله آمد و وضع آنان را از نظر گرسنگى و بي حالى مشاهده كرد، خداوند هم اين آيات را نازل فرمود: «وَيُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَىٰ حُبِّهِ مِسْكِينًا وَيَتِيمًا وَأَسِيرًا * إِنَّمَا نُطْعِمُكُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لَا نُرِيدُ مِنْكُمْ جَزَاءً وَلَا شُكُورًا» (سوره انسان، ۸-۹) و آنان بخاطر عشق به خداوند غذاى خود را به مسكين و يتيم و اسير دادند و مى گفتند: ما به شما بخاطر خداوند غذاى خود را مى دهيم و از شما هم هيچ سپاس و پاداشى نمى خواهيم؟
در اين داستان، رفتار اهل بيت علیهم السلام زمينه نزول اين آيات قرآن كريم است و آنان به چنين مقام رفيعى دست يافته اند. و با توجه به اين كه فضّه نيز در جمع اهل بيت علیهم السلام قرار داشته، وى نيز مشمول خطاب آيات قرآن قرار گرفته و در آن جمع به عظمت درخشانى دست يافته است و اين سرگذشت را عموم مورخين و مفسرين مسلمان در كتابهاى خود آورده اند. در روایتی از امام صادق علیه السلام، آن حضرت «فضّه» خدمتگزار را در کنار خانواده حضرت علی و جزء «يُوفُونَ بِالنَّذْرِ» که در قرآن آمده است، معرفی می کند.
حضور فضّه در کربلا
فضّه پس از شهادت حضرت زهرا (سلاماللهعلیها) افتخار خدمتگزارى حضرت زینب (سلاماللهعلیها) را داشت و در كنار آن حضرت در كربلا حضور داشته و شاهد تمام مصیبتها بر اهل بیت پیامبر بوده است.[۳] فضّه در جريان اسارت خاندان پیامبر در هنگام سوار شدن آنها بر مركب، دستان حضرت زينب را گرفت و او را کمک كرد تا آن بى بى سوار شود[۴] و خود فضّه هم جزء اسيران بود.[۵]
وفات و مدفن
تاريخ وفات فضّه معلوم نيست، اما قبر او در شام است. بنا بر نقل کتب تاریخی، آنگاه که یزید ملعون، اسرای اهل بیت را از شام به طرف مدینه برگرداند، فضّه نیز همراهشان بود و در سفر دوم حضرت زینب به شام (در سال ۶۲ ق) بار دیگر همراه با ایشان به شام برگشت و تا لحظه های آخر عمر آن حضرت در کنار ایشان ماند و بعد از وفات حضرت زینب نیز در همان شهر بود و بنا بر نقل مشهور، در همان جا به دیدار حق شتافت. بقعه وى در قبرستان باب الصغیر بعد از خروج از بقعه عبدالله بن جعفر و بلال در سمت راست قرار گرفته و روى سردر بقعه نوشته است: «فضّة خادمة رسولاللَّه».[۶]
پانویس
- ↑ محمدباقر مجلسی، بحارالانوار، ج ۴۱، ص ۲۷۳؛ ذبیح الله محلاتی، رياحين الشريعة، ج ۲، ص ۳۱۳.
- ↑ محمدباقر مجلسی، بحارالانوار، ج ۴۱، ص ۲۷۳؛ محمد حسون، اعلام النساء المؤمنات، ص ۵۹۶.
- ↑ فاضل دربندی، اسرار الشهادة، ج ۲، ص ۶۳۰.
- ↑ عبدالحسین ابراهیم عاملی، المفيد فى ذكرى السبط الشهيد، ص ۱۳۰.
- ↑ فاضل دربندی، اسرار الشهادة، ج ۲، ص ۶۳۰.
- ↑ علی ربانی خلخالی، ستاره درخشان شام، ص ۳۵۴.
منابع
- زنان دانشمند و راوى حديث، احمد صادقى اردستانى.
- اسیران و جانبازان کربلا، محمد مظفری، ص۱۸۴-۱۸۵.
- "پناه فضه"، مجله مبلغان، بهمن و اسفند ۱۳۹۷، شماره ۲.
