کشف الغمة (کتاب): تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
 
(یک نسخهٔ میانیِ همین کاربر نمایش داده نشده است)
سطر ۷: سطر ۷:
 
|نویسنده= علی بن عیسی اربلی
 
|نویسنده= علی بن عیسی اربلی
  
|موضوع= سرگذشتنامه چهارده معصوم
+
|موضوع= زندگی‌ و فضایل چهارده معصوم
  
 
|زبان= عربی  
 
|زبان= عربی  
  
|تعداد جلد= 3
+
|تعداد جلد= ۳
  
 
|عنوان افزوده1=
 
|عنوان افزوده1=
سطر ۲۱: سطر ۲۱:
 
|افزوده2=
 
|افزوده2=
  
|لینک= [http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource/38803/ کتاب كشف الغمة في معرفة الأئمة]
+
|لینک= [http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource/38803/ كشف الغمة فی معرفة الأئمة]
  
 
}}
 
}}
« كشف الغمة في معرفة الائمة( ع)»، اثر على بن عيسى إربلى( متولد 692 ق)، است.
+
'''«کشف الغُمّة فی معرفة الأئمة»'''، تألیف [[علی بن عیسی اربلی|على بن عیسى إربلى]] (م، ۶۹۲ ق)، کتابی مستند و متقن درباره زندگی‌نامه و فضایل [[پیامبر اسلام|پیامبر اسلام]] (صلی الله علیه وآله) و [[اهل البیت|اهل بیت]] آن حضرت است و یکی از مهمترین منابع [[شیعه|شیعی]] در این موضوع می‌باشد.
اين كتاب، به زبان عربى و در باره زندگی‌نامه و فضايل پيامبر اسلام( ص) و اهل بيت آن حضرت( ع) است.
 
  
==مولف==
+
==مؤلف==
 +
[[علی بن عیسی اربلی]] (م، ۶۹۳ ق) از عالمان بزرگ [[شیعه]] در قرن هفتم هجری است. اربلی در علوم مختلف اسلامی همچون [[حدیث]]، [[تاریخ]]، [[رجال]]، [[فقه]] و [[عقاید]] صاحب نظر و از نظریه پردازان سیاست آن روز بوده و فکر و تدبیر و انشاء و قلم وی در اتخاذ تصمیم های سیاستمداران عصر تأثیر فراوان داشته است.
  
اثر على بن عيسى إربلى (متولد 692 هجرى).
+
[[شیخ حر عاملى]] در مورد او می گوید: علی بن عیسی اربلی دانشمندی فاضل و [[حدیث]] نگاری مورد اعتماد، شاعری ادیب و نوسنده ای متعهد و دارای فضائل اخلاقی و خصلت های پسندیده است.
  
==انگيزه نگارش==
+
علامه اربلی کتاب های مفید و مشتاقان [[علم]]، [[فرهنگ]]، ادب، [[حدیث]] و [[تاریخ]] عرضه کرده که متأسفانه تعداد محدودی از آثار وی بدست ما رسیده است و آنان عبارتند از: [[کشف الغمة (کتاب)|کشف الغمه فی معرفة الائمه]]، المقامات، رساله الطیف یا طیف الانشاء، دیوان اشعار.
  
فقيه نامدار و عالم برجسته [[شيعه]]، [[على بن عيسى اربلى]]، انگيزه خود را از نگارش اين كتاب تمسك به [[ائمه اطهار]] عليهم السلام و اظهار ارادت به آن خاندان بزرگوار دانسته است.
+
==معرفی کتاب==
 +
[[علی بن عیسی اربلی]] کتاب «کشف الغُمّة فی معرفة الائمة» را در شب ۲۱ [[ماه رمضان]] ([[شب قدر]])، در سال ۶۸۷ قمری به پایان برده است. مؤلف انگیزه خود را از نگارش این کتاب، تمسک به [[ائمه اطهار]] علیهم‌السلام و اظهار ارادت به آن خاندان بزرگوار دانسته است.
  
==روش مؤلف==
+
کتاب «کشف الغمه فی معرفة الائمة» چنانکه از نامش پیداست، در موضوع آشنایی با زندگی و شخصیت پیشوایان [[معصوم]] علیهم السلام نگارش یافته و در حقیقت یک دوره [[امام]] شناسی و مجموعه ای مستند و متقن در [[مناقب]] و فضائل [[اهل بیت]] علیهم السلام و یکی از مهمترین منابع [[شیعه|شیعی]] در این موضوع است.
  
ترتيب كتاب بر طبق اسامى معصومين علیهم السلام است. مصنف ابتدا به احوالات پيامبر صلی الله علیه و آله و زندگى نامه آن حضرت اشاره نموده، پس از آن بقيه معصومين را به ترتيب ذكر مى نمايد. در ضمن اشاره اى هم به [[حضرت خديجه]] سلام الله علیها دارد.
+
علی بن عیسی اربلی در این کتاب با قلمی شیوا و عباراتی سهل و آسان به تشریح اعتقادات و اندیشه های [[علم کلام|کلامی]] شیعه می پردازد. او با طرح مسائلی همچون ضرورت [[امامت]]، تبیین جایگاه آن در جامعه اسلامی، نکته های مهم تاریخی، فضائل و مناقب، علت شهادت هر یک از [[ائمه اطهار]] علیهم السلام، فرزندان، سخنان آن بزرگان و ناگفته های بسیاری را برای مخاطبان موافق و مخالف خود روشن می سازد.
  
وى درباره پيامبر و هر يك از ائمه ابتدا نام و ولادت آنها را ذكر كرده، بعد زندگى نامه آنان را به تفصيل نقل مى كند پس از آن فضائل و [[معجزات]] و افتخارات آنان را بيان كرده و ذريه و اولاد و نسب آنها را مى آورد. وصيت نامه ها و جريان شهادت و وفات آن بزرگواران نيز قسمتى از عناوين كتاب را تشكيل داده است.  
+
==محتوای کتاب ==
 +
در ابتدای کتاب، مقدمه اى پیرامون شخصیت و زندگى‌نامه مؤلف و شرح حال کتاب، توسط آیت الله [[جعفر سبحانی|جعفر سبحانى]] آمده که شامل مطالب مفیدى است.
  
مؤلف در جاى جاى كتاب خود استدلال هاى فراوان بر [[حق]] بودن [[شيعه]] و [[باطل]] بودن فرقه هاى مختلف ذكر نموده و كتاب از اين حيث داراى متنى استدلالى و قوى است.
+
ترتیب کتاب بر طبق اسامى [[معصوم|معصومین]] علیهم السلام است. مصنف ابتدا به احوالات [[پیامبر اسلام|پیامبر]] صلی الله علیه وآله اشاره نموده، پس از آن بقیه معصومین را به ترتیب ذکر مى نماید. در ضمن اشاره اى هم به [[حضرت خدیجه]] علیها السلام دارد. وى درباره پیامبر و هر یک از [[ائمه اطهار|ائمه]] ابتدا نام و ولادت آنها را ذکر کرده، بعد زندگى‌نامه آنان را به تفصیل نقل مى کند. پس از آن فضائل و [[معجزات]] و افتخارات آنان را بیان کرده و ذریه و اولاد و نسب آنها را مى آورد. وصیتنامه‌ها و جریان شهادت و وفات آن بزرگواران نیز قسمتى از عناوین کتاب را تشکیل داده است.  
  
==ارزش كتاب==
+
مؤلف در جاى‌جاى کتاب خود استدلال هاى فراوان بر [[حق]] بودن [[شیعه]] و [[باطل]] بودن [[فرقه]] هاى مختلف ذکر نموده و کتاب از این حیث داراى متنى استدلالى و قوى است. وی همچنین تمام سعى خود را مبذول داشته تا از روایات معتبر استفاده نماید.
  
ارزش هر كتاب به مسائل متعددى بستگى دارد و با توجه به آن مسائل ارزش اين كتاب را بررسى مى كنيم:
+
اربلی در فرصت های مناسب در کتاب «کشف الغمه» گاهی با نظم و زمانی با عبارت های شیوا، عشق و علاقه خود را به [[اهل البیت|اهل بیت]] عصمت علیهم السلام ابراز می دارد. او در موارد متعددی حزن و اندوه خود را از حوادث غمبار [[کربلا]] اظهار می دارد و حتی گاهی تحمل خود را از شنیدن و نقل مصیبت های حضرت [[امام حسین علیه السلام|اباعبدالله الحسین]] علیه السلام از دست می دهد. او می گوید: «گاهی شنیدن این اوضاع و احوال شدیداً دل مرا به درد می آورد و نمی توانم این مصائب را آن چنان که رخ داده بنگارم. من سالهاست که در [[روز عاشورا]] و در مجالس عزاداری برخی از این مصائب و [[روضه خوانی|روضه ها]] را نمی توانم گوش کرده و تحمل نمایم و از شدت ناراحتی بر آن چه که بر آن حضرت و اهل بیت وی گذشته است، گاهی مشرف به هلاکت می شوم و تا آن جا که می توانم بر آن حضرت و اهل بیتش گریه می کنم و بر قاتلان و دشمنانشان [[لعن]] و نفرین می فرستم. اما حزن و اندوه من با این ها تسکین نمی یابد و در مصیبت آن جناب نمی توانم آرامش حقیقی خود را بازیابم.»
  
# يكى از راه هاى مهم براى تشخيص ارزش يك اثر، مؤلف آن است. كتاب كشف الغمه توسط عالمى گرانقدر همچون على بن عيسى اربلى تأليف شده كه به اجماع همه علماى شيعه عالمى متبحر، فقيهى نامدار و محققى متتبع بوده است.
+
==ترجمه و تعلیق کتاب==
# موضوع مورد بحث در يك كتاب هر چه مهمتر و ارزشمندتر باشد ارزش آن كتاب را بيشتر مى كند. با توجه به اين كه در جهان شخصيت هايى بزرگتر و والاتر از معصومين عليهم السلام وجود ندارد و اين كتاب پيرامون فضائل آنها است از حيث محتوا در عالىترين رتبه قرار دارد.
 
# اين كه مطالب يك كتاب از چه منبعى صادر شده هم در ارزشيابى كتاب بسيار مهم است. منبع مطالب اين كتاب، [[روايات معصومين]] عليهم السلام است كه هيچ احتمال خطا در آن راه ندارد. تنها مسئله، راويان [[احادیث]] است كه مصنف تمام سعى خود را مبذول داشته تا از اين جهت هم روايات معتبر را نقل نمايد.
 
# مزيت ديگر، عصر زندگانى مؤلف است كه حدود 4 قرن با زمان معصومين فاصله دارد و اين نكته نيز بر ارزش كتاب افزوده است. با توجه به اين موارد و مواردى ديگر، كتاب حاضر از ارزش و اعتبار خاصى برخوردار است.
 
  
==ترجمه==
+
کتاب «کشف الغمة» بسیار مورد توجه قرار گرفته و آثار متعددى پیرامون آن نوشته شده، از جمله:
  
كتاب كشف الغمة بسيار مورد توجه قرار گرفته و از اين جهت داراى ترجمه هاى متعددى است از جمله:
+
*ترجمه اى به نام «محراب القلوب» نوشته على بن فیض إربلى
 +
*ترجمه اى از حسن بن حسین بیهقى،
 +
*ترجمه اى به نام «مناقب» نوشته على بن حسن زوارى، صاحب [[تفسیر]] «ترجمة الخواص»
 +
*[[ابراهیم کفعمی]]، صاحب «[[مصباح کفعمی (کتاب)|مصباح]]» نیز بر این کتاب تعلیقاتى دارد.
 +
*همچنین سید هاشم رسولى محلاتى بر این کتاب تعلیقه زده و آن را تصحیح نموده است.
 +
== منابع ==
  
# ترجمه اى به نام «[[محراب القلوب]]» نوشته [[على بن فيض إربلى]]
+
*[[نرم افزار جامع الاحادیث ۵ / ۳|نرم افزار جامع الاحادیث]] [لوح فشرده]، بخش کتابشناسی، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
# ترجمه اى از [[حسن بن حسين بيهقى]]
+
{{حدیث}}
# ترجمه اى به نام «[[مناقب]]» نوشته [[على بن حسن زوارى]]، صاحب تفسير «[[ترجمة الخواص]]»
+
[[رده:منابع حدیثی]][[رده:منابع با موضوع اهل البیت علیهم السلام]][[رده:کتابهای با موضوع اهل البیت علیهم السلام]][[رده:کتاب‌های فضایل اهل البیت (ع)]][[رده:منابع تاریخ زندگی ائمه (ع)]][[رده:کتابهای اعتقادی]]
 
 
همچنين كفعمى، صاحب مصباح نيز بر اين كتاب تعليقاتى دارد.
 
 
 
==چاپ==
 
 
 
بر اين كتاب، جناب آقاى سيد هاشم رسولى محلاتى تعليقه زده و آن را تصحيح نموده است. همچنين مقدمه اى پيرامون شخصيت و زندگى نامه مؤلف و شرح حال كتاب، توسط آيت الله جعفر سبحانى در ابتداى كتاب آمده كه شامل مطالب مفيدى است.
 
 
 
 
 
*مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، نرم افزار جامع الحادیث 3 [لوح فشرده]، بخش کتابشناسی
 
 
 
==متن کتاب کشف الغمة فی معرفة الائمة==
 
* [http://lib.ahlolbait.ir/parvan/resource/38803/ کتاب كشف الغمة في معرفة الأئمة]
 
 
 
[[رده:منابع حدیثی]]
 
[[رده:کتاب‌های فضایل اهل البیت (ع)]]
 
{{حدیث}}
 

نسخهٔ کنونی تا ‏۸ ژوئن ۲۰۲۵، ساعت ۱۷:۰۰

کشف الغمة.jpg
نویسنده علی بن عیسی اربلی
موضوع زندگی‌ و فضایل چهارده معصوم
زبان عربی
تعداد جلد ۳

كشف الغمة فی معرفة الأئمة

«کشف الغُمّة فی معرفة الأئمة»، تألیف على بن عیسى إربلى (م، ۶۹۲ ق)، کتابی مستند و متقن درباره زندگی‌نامه و فضایل پیامبر اسلام (صلی الله علیه وآله) و اهل بیت آن حضرت است و یکی از مهمترین منابع شیعی در این موضوع می‌باشد.

مؤلف

علی بن عیسی اربلی (م، ۶۹۳ ق) از عالمان بزرگ شیعه در قرن هفتم هجری است. اربلی در علوم مختلف اسلامی همچون حدیث، تاریخ، رجال، فقه و عقاید صاحب نظر و از نظریه پردازان سیاست آن روز بوده و فکر و تدبیر و انشاء و قلم وی در اتخاذ تصمیم های سیاستمداران عصر تأثیر فراوان داشته است.

شیخ حر عاملى در مورد او می گوید: علی بن عیسی اربلی دانشمندی فاضل و حدیث نگاری مورد اعتماد، شاعری ادیب و نوسنده ای متعهد و دارای فضائل اخلاقی و خصلت های پسندیده است.

علامه اربلی کتاب های مفید و مشتاقان علم، فرهنگ، ادب، حدیث و تاریخ عرضه کرده که متأسفانه تعداد محدودی از آثار وی بدست ما رسیده است و آنان عبارتند از: کشف الغمه فی معرفة الائمه، المقامات، رساله الطیف یا طیف الانشاء، دیوان اشعار.

معرفی کتاب

علی بن عیسی اربلی کتاب «کشف الغُمّة فی معرفة الائمة» را در شب ۲۱ ماه رمضان (شب قدر)، در سال ۶۸۷ قمری به پایان برده است. مؤلف انگیزه خود را از نگارش این کتاب، تمسک به ائمه اطهار علیهم‌السلام و اظهار ارادت به آن خاندان بزرگوار دانسته است.

کتاب «کشف الغمه فی معرفة الائمة» چنانکه از نامش پیداست، در موضوع آشنایی با زندگی و شخصیت پیشوایان معصوم علیهم السلام نگارش یافته و در حقیقت یک دوره امام شناسی و مجموعه ای مستند و متقن در مناقب و فضائل اهل بیت علیهم السلام و یکی از مهمترین منابع شیعی در این موضوع است.

علی بن عیسی اربلی در این کتاب با قلمی شیوا و عباراتی سهل و آسان به تشریح اعتقادات و اندیشه های کلامی شیعه می پردازد. او با طرح مسائلی همچون ضرورت امامت، تبیین جایگاه آن در جامعه اسلامی، نکته های مهم تاریخی، فضائل و مناقب، علت شهادت هر یک از ائمه اطهار علیهم السلام، فرزندان، سخنان آن بزرگان و ناگفته های بسیاری را برای مخاطبان موافق و مخالف خود روشن می سازد.

محتوای کتاب

در ابتدای کتاب، مقدمه اى پیرامون شخصیت و زندگى‌نامه مؤلف و شرح حال کتاب، توسط آیت الله جعفر سبحانى آمده که شامل مطالب مفیدى است.

ترتیب کتاب بر طبق اسامى معصومین علیهم السلام است. مصنف ابتدا به احوالات پیامبر صلی الله علیه وآله اشاره نموده، پس از آن بقیه معصومین را به ترتیب ذکر مى نماید. در ضمن اشاره اى هم به حضرت خدیجه علیها السلام دارد. وى درباره پیامبر و هر یک از ائمه ابتدا نام و ولادت آنها را ذکر کرده، بعد زندگى‌نامه آنان را به تفصیل نقل مى کند. پس از آن فضائل و معجزات و افتخارات آنان را بیان کرده و ذریه و اولاد و نسب آنها را مى آورد. وصیتنامه‌ها و جریان شهادت و وفات آن بزرگواران نیز قسمتى از عناوین کتاب را تشکیل داده است.

مؤلف در جاى‌جاى کتاب خود استدلال هاى فراوان بر حق بودن شیعه و باطل بودن فرقه هاى مختلف ذکر نموده و کتاب از این حیث داراى متنى استدلالى و قوى است. وی همچنین تمام سعى خود را مبذول داشته تا از روایات معتبر استفاده نماید.

اربلی در فرصت های مناسب در کتاب «کشف الغمه» گاهی با نظم و زمانی با عبارت های شیوا، عشق و علاقه خود را به اهل بیت عصمت علیهم السلام ابراز می دارد. او در موارد متعددی حزن و اندوه خود را از حوادث غمبار کربلا اظهار می دارد و حتی گاهی تحمل خود را از شنیدن و نقل مصیبت های حضرت اباعبدالله الحسین علیه السلام از دست می دهد. او می گوید: «گاهی شنیدن این اوضاع و احوال شدیداً دل مرا به درد می آورد و نمی توانم این مصائب را آن چنان که رخ داده بنگارم. من سالهاست که در روز عاشورا و در مجالس عزاداری برخی از این مصائب و روضه ها را نمی توانم گوش کرده و تحمل نمایم و از شدت ناراحتی بر آن چه که بر آن حضرت و اهل بیت وی گذشته است، گاهی مشرف به هلاکت می شوم و تا آن جا که می توانم بر آن حضرت و اهل بیتش گریه می کنم و بر قاتلان و دشمنانشان لعن و نفرین می فرستم. اما حزن و اندوه من با این ها تسکین نمی یابد و در مصیبت آن جناب نمی توانم آرامش حقیقی خود را بازیابم.»

ترجمه و تعلیق کتاب

کتاب «کشف الغمة» بسیار مورد توجه قرار گرفته و آثار متعددى پیرامون آن نوشته شده، از جمله:

  • ترجمه اى به نام «محراب القلوب» نوشته على بن فیض إربلى
  • ترجمه اى از حسن بن حسین بیهقى،
  • ترجمه اى به نام «مناقب» نوشته على بن حسن زوارى، صاحب تفسیر «ترجمة الخواص»
  • ابراهیم کفعمی، صاحب «مصباح» نیز بر این کتاب تعلیقاتى دارد.
  • همچنین سید هاشم رسولى محلاتى بر این کتاب تعلیقه زده و آن را تصحیح نموده است.

منابع

مسابقه از خطبه ۱۱۱ نهج البلاغه