سید علی فانی اصفهانی: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
(منبع)
(آرشیو عکس و تصویر)
 
(۱۳ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
==ولادت==
+
'''آیت الله سید على علامه فانی ''' (۱۳۳۳ - ۱۴۰۹ ق)، از علمای بزرگ [[شیعه]] در قرن ۱۴ هجری و از شاگردان [[سید ابوالحسن اصفهانی|سید ابوالحسن اصفهانى]] بود. علامه فانى عمرش را در تدریس و تألیف و تحقیق علوم [[اهل بیت]] علیهم السلام سپرى کرد و توانست کتاب‌هاى ارزشمندى براى طالبان علم و حقیقت به یادگار گذارد.  
آيت الله سيد على فانی در ظهر روز پنجشنبه 26 [[ربيع الاول]] سال 1333 هـ.ق در شهر [[اصفهان]] به دنيا آمد
+
{{شناسنامه عالم
==تحصیلات==
+
||نام کامل = سید على (حسینی) علامه فانی اصفهانی
ایشان در اندك زمانى تحصيل مقدمات را به پايان رسانيد. وى كتاب‌هاى زير را در نزد اساتيد مختلف علوم به سرعت آموخت و مدارج ترقى را طى نمود.
+
||تصویر= [[پرونده:Fani.jpg|200px]]
 +
||زادروز =  ۱۳۳۳ قمری
 +
|زادگاه = [[اصفهان]]
 +
|وفات = ۱۴۰۹ قمری
 +
|مدفن = [[قم]]، [[حرم حضرت معصومه علیها السلام|حرم حضرت معصومه]]
 +
|اساتید = [[سید ابوالحسن اصفهانی|سید ابوالحسن اصفهانى]]، [[محمدرضا نجفی اصفهانی|شیخ محمدرضا نجفى اصفهانى]]، [[شیخ محمدکاظم شیرازی|شیخ محمدکاظم شیرازى]]،...
 +
|شاگردان = [[سید محمدعلی صادقی|سید محمدعلى حسینى صادقى]]، سید محمود ده‌سرخى اصفهانى، سید نورالدین جزائرى،...
 +
|آثار = آراء حول  القرآن، البداء، الفوائد الرجالیة، قبسات  العقول فى  الفروع والاصول،...
 +
}}
  
* قوانين: نزد استاد شيخ محمد حكيم خراسانى، متوفاى سال 1355 هـ.ق.
+
==تحصیلات و استادان==
 +
سید على فانی فرزند سید محمدحسن، متولد سال ۱۳۳۳ هـ.ق در شهر [[اصفهان]] است. ایشان در اندک زمانى تحصیل مقدمات را به پایان رسانید. وى کتاب‌هاى زیر را در نزد اساتید مختلف علوم به سرعت آموخت و مدارج ترقى را طى نمود.
  
* فرائد الاصول شيخ انصارى: نزد استاد [[شيخ مرتضى انصارى]] خراسانى، متوفاى سال 1358 هـ.ق.
+
*[[قوانین الاصول (کتاب)|قوانین]]: نزد استاد شیخ محمد حکیم خراسانى، متوفاى سال ۱۳۵۵ هـ.ق.
  
* مكاسب و كفاية الاصول: در محضر استاد سيد محمد نجف آبادى؛ متوفاى سال 1358 هـ.ق.
+
*[[فرائد الاصول (کتاب)|فرائد الاصول]] [[شیخ مرتضی انصاری|شیخ انصارى]]: نزد سید مرتضى انصارى خراسانى، متوفاى سال ۱۳۵۸ هـ.ق.
  
آن گاه درس خارج [[فقه]] و [[اصول]] را در مكتب مرحوم آيت  الله  العظمى سيد على نجف‌آبادى؛ متوفاى سال 1362 هـ.ق آموخت و تا آخرين لحظات عمر آن عالم بزرگوار بهره هاى بسيار از او گرفت. علامه فانى از حوزه ى درسى شيخ محمدرضا نجفى اصفهانى؛ متوفاى سال 1362 هـ.ق نيز استفاده هاى بسيار برد.
+
*[[مکاسب (کتاب)|مکاسب]] و [[کفایة الاصول (کتاب)|کفایة الاصول]]: در محضر استاد سید محمد نجف آبادى؛ متوفاى سال ۱۳۵۸ هـ.ق.
  
'''هجرت'''
+
آن گاه درس خارج [[فقه]] و [[اصول]] را در مکتب مرحوم آیت الله العظمى سید على نجف‌آبادى؛ متوفاى سال ۱۳۶۲ هـ.ق آموخت و تا آخرین لحظات عمر آن عالم بزرگوار، بهره هاى بسیار از او گرفت. علامه فانى از حوزه ى درسى [[محمدرضا نجفی اصفهانی|شیخ محمدرضا نجفى اصفهانى]]؛ متوفاى سال ۱۳۶۲ هـ.ق نیز استفاده هاى بسیار برد.
  
علامه پس از وفات دو استاد بزرگوارش شهر اصفهان را ترك و به [[نجف]]؛ ديار علم و فضيلت كوچ كرد و از اساتيد بزرگوارى بهره هاى فراوان گرفت. استادانى كه هر كدام مرجعى بزرگ براى عالم تشيع بودند. از جمله از محفل درس آيات عظام سيد ابوالحسن اصفهانى، شيخ محمدكاظم شيرازى، سيد عبدالهادى شيرازى و ديگران استفاده علمى فراوان برد. اما بيشترين استفاده را در طول 13 سال از استادش، سيد على نجف آبادى در شهر اصفهان برد. از اين رو در مباحث علمى هميشه از مبانى اصولى و فقهى او ياد مى كرد و گاه به نقد مى كشيد و برخى اوقات نيز يادى از سخنان پندآموز استاد مى كرد و در تذكرات اخلاقى به سخنانش استناد مى نمود.
+
'''هجرت به نجف:'''
  
هوش و ذكاوت و سرعت درك علامه فانى چنان بود كه در سن نوجوانى به درس خارج حاضر مى شد و در همان سن و سال مجتهد و يا قريب به اجتهاد بود. در سرودن شعر به فارسى و عربى نيز مهارت داشت و در زبان عربى، انگليسى، فرانسوى به مرتبه استادى رسيده بود. به اين خاطر زمانى كه رساله توضيح‌ المسائل او را به اين سه زبان ترجمه كردند تصحيح متن را خود به عهده گرفت.  
+
علامه پس از وفات دو استاد بزرگوارش شهر اصفهان را ترک گفت و به [[نجف]]؛ دیار علم و فضیلت کوچ کرد و از اساتید بزرگوارى بهره هاى فراوان گرفت. استادانى که هر کدام مرجعى بزرگ براى عالم [[تشیع]] بودند. از جمله از محفل درس آیات عظام [[سید ابوالحسن اصفهانی|سید ابوالحسن اصفهانى]]، [[شیخ محمدکاظم شیرازی|شیخ محمدکاظم شیرازى]]، [[سید عبدالهادی شیرازی|سید عبدالهادى شیرازى]] و دیگران استفاده علمى فراوان برد. اما بیشترین استفاده را در طول ۱۳ سال از استادش، سید على نجف آبادى در شهر اصفهان برد. از این رو در مباحث علمى همیشه از مبانى اصولى و فقهى او یاد مى کرد و گاه به نقد مى کشید و برخى اوقات نیز یادى از سخنان پندآموز استاد مى کرد و در تذکرات [[اخلاق|اخلاقى]] به سخنانش استناد مى نمود.
  
'''برگشت به ايران '''
+
هوش و ذکاوت و سرعت درک علامه فانى چنان بود که در سن نوجوانى به درس خارج حاضر مى شد و در همان سن و سال مجتهد و یا قریب به [[اجتهاد]] بود. در سرودن [[شعر]] به فارسى و عربى نیز مهارت داشت و در زبان عربى، انگلیسى، فرانسوى به مرتبه استادى رسیده بود. به این خاطر زمانى که رساله توضیح‌ المسائل او را به این سه زبان ترجمه کردند تصحیح متن را خود به عهده گرفت.
  
در سال 1350 شمسى حكومت بعث [[عراق]]، ايراني‌هاى مقيم در عراق را اخراج كرد و شهر [[كربلا]] و [[نجف]] را از شيعيان [[امیرالمومنین]] علیه السلام خالى و فضلا و طلاب علوم دينى را از حوزه مباركه نجف اشرف بيرون كرد و علامه فانى در ماه [[رجب]] سال 1393 هـ.ق از عراق به ايران بازگشت و حوزه علميه مباركه قم را براى سكونت و تدريس انتخاب كرد. خود درباره علت بازگشت به ايران مى گفت: «چون حوزه نجف از طلاب و فضلا خالى شد و براى حضور در درس كسى پيدا نمى شد، ماندن من در نجف ضرورتى نداشت و چون طالبان علم در حوزه [[قم]] بودند، اين حوزه مرا به خود جلب نمود و من هم آهنگ شهر قم نمودم».
+
'''برگشت به ایران:'''
  
==گفتار تراجم نويسان در مورد علامه فانی==
+
در سال ۱۳۵۰ شمسى حکومت بعث [[عراق]]، ایرانی‌هاى مقیم در عراق را اخراج کرد و شهر [[کربلا]] و [[نجف]] را از شیعیان [[امیرالمومنین]] علیه السلام خالى و فضلا و طلاب علوم دینى را از حوزه مبارکه نجف اشرف بیرون کرد و علامه فانى در ماه [[رجب]] سال ۱۳۹۳ هـ.ق از عراق به [[ایران|ایران]] بازگشت و [[حوزه علمیه قم]] را براى سکونت و تدریس انتخاب کرد. خود درباره علت بازگشت به ایران مى گفت: «چون حوزه نجف از طلاب و فضلا خالى شد و براى حضور در درس کسى پیدا نمى شد، ماندن من در نجف ضرورتى نداشت و چون طالبان علم در حوزه [[قم]] بودند، این حوزه مرا به خود جلب نمود و من هم آهنگ شهر قم نمودم».
  
* 1- محمد شريف  رازى: سيدالفقهاء والمجتهدين آيت  الله فى  العالمين  الحاج سيد على.(1)
+
==تدریس و شاگردان==
 +
استاد سید على علامه فانى هنگامى که در [[مسجد اعظم قم]] تدریس [[فقه]] و [[اصول فقه‌‌‌‌|اصول]] را داشت، گاهى شاگردان او از صد نفر تجاوز مى کرد و در میان آن ها از فضلاى حوزه بسیار بودند. برخی شاگردان او عبارتند از:
  
* 2- نويسنده كتاب سبل  الهداية: حضرت آيت  الله  العظمى سيد على علامه فانى فرزند مرحوم سيد محمدحسن فانى يزدى اصفهانى از اكابر علما و فقها و مجتهدين معاصر.(2)
+
'''<I>۱- سید محمدعلى اصفهانى:</I>'''
  
* 3- [[علامه امينى]]: الشريف  العلامة الحجة حسنة الوقت و مفحرة علماء العصر السيد على  الفانى الاصفهانى احد اساتذة النجف  الاشرف دام فضله و معاليه.(3)
+
عالم عامل و فقیه کامل حاج [[سید محمدعلی صادقی|سید محمدعلى حسینى صادقى]] (م، ۱۴۱۷ ق) از علماى بزرگوار حوزه علمیه [[اصفهان]] بود. وی به حلقه درس مرحوم آیت  الله سید على علامه فانى اصفهانى پیوست و پیوسته به دنبال استادش روان بود و به مدت ۲۰ سال تحقیقات [[فقه]]، [[اصول فقه‌‌‌‌|اصول]]، [[کلام]]، [[رجال]] و [[تفسیر قرآن|تفسیر]] ایشان را ضبط و به رشته تحریر درآورد.  
  
* 4- نويسنده كتاب ارمغان اصفهان: عالم جليل القدر آقاى حاج سيد على  بن سيد محمد حسن علامه فانى اصفهانى از اعاظم علما و مجتهدين و اكابر مدرسين.(4)
+
'''<I>۲- سید محمود ده سرخى اصفهانى:</I>'''
  
* 5- نويسنده كتاب رجال الفكر والادب فى  النجف: مجتهد محقق محدث عالم متتبع من اساتذة الفقه والاصول و ائمةالتقليد والجماعة والفتيا.(5)
+
از تألیفات اوست: ۱- سراج المبتدئین فى شرح منییة المرید [[شهید ثانى ]] ؛ ۲- هدایة الطالبین فى شرح آداب المتعلمین؛ ۳- مفاتیح الصحة فى طب النبى والائمه علیهم السلام و... .
  
==تأليفات ==
+
'''<I>۳- سید محمد کوه کمرى:</I>'''
  
علامه فانى عمرش را در تدريس و تأليف و تحقيق علوم [[اهل  بيت]] علیهم السلام سپرى كرد و توانست كتاب‌هاى ارزشمندى براى طالبان علم و حقيقت به يادگار گذارد. در نوشته هاى استاد دقت، تحقيق، ابداع و نوآورى در سبك نوشتارى نمايان بود. تأليفات ارزشمندى كه از او برجاى مانده، به اين ترتيب است:
+
پس از ورود حضرت آیت  الله علامه فانى اصفهانى به شهر [[قم]] در حلقه درسى فقه و اصول او پیوست و مدت ۱۲ سال در محضر ایشان کسب فیض نمود.
  
* 1- آراء حول  القرآن؛ 1399 هـ.ق، قم.
+
'''<I>۴- سید نورالدین جزائرى:</I>'''
  
* 2- آراء حول مبحث  الارادة؛ 1405 هـ.ق.
+
سید نورالدین شریعتمدار جزائرى از نوادگان [[سید نعمت الله جزائری|سید نعمت  الله جزائرى]] است. برخی تألیفات وی عبارتند از: ۱- شرح استدلالى کتاب [[منهاج الصالحین (کتاب)|منهاج الصالحین]]؛ ۲- یک دوره اصول استدلالى؛ ۳- ترجمه کتاب الحجر والاختیار و ... .
  
* 3- البداء؛ 1394 هـ.ق.
+
==آثار و تألیفات==
  
* 4- ترجمه تقويم  المحسنين؛ تأليف مولى محسن فيض كاشانى، 1368 هـ.ق.
+
در نوشته هاى استاد فانی، دقت، تحقیق و نوآورى در سبک نوشتارى نمایان بود. تألیفات ارزشمندى که از او برجاى مانده، به این ترتیب است:
  
* 5- حاشيه بر عروة الوثقى؛ 1391 جلد اول و سال 1394 جلد دوم.
+
*۱- آراء حول  القرآن؛ ۱۳۹۹ هـ.ق، قم.
  
* 6- ترجمه نصايح الهدى؛ 1370 هـ.ق اصفهان.
+
*۲- آراء حول مبحث الارادة؛ ۱۴۰۵ هـ.ق.
  
* 7- تفسير [[سوره جمعه]].
+
*۳- البداء؛ ۱۳۹۴ هـ.ق.
  
* 8- تفسير [[سوره حمد]].
+
*۴- ترجمه تقویم  المحسنین؛ تألیف [[فیض کاشانی|مولى محسن فیض کاشانى]]، ۱۳۶۸ هـ.ق.
  
* 9- توضيح  المسائل؛ به زبان‌هاى فارسى، عربى، انگليسى، فرانسوى و اردو.
+
*۵- حاشیه بر [[عروة الوثقى (کتاب)|عروة الوثقى]]؛ ۱۳۹۱ جلد اول و سال ۱۳۹۴ جلد دوم.
  
* 10- حاشيه بر وسيله النجاة سيد ابوالحسن اصفهانى، چاپ دوم.
+
*۶- ترجمه نصایح الهدى؛ ۱۳۷۰ هـ.ق اصفهان.
  
* 11- دستور [[حج]] و [[عمره]]؛ زبان عربى.
+
*۷- تفسیر [[سوره جمعه]].
  
* 12- ديوان اشعار.
+
*۸- تفسیر [[سوره حمد]].
  
* 13- رسالة فى حكم الخراج.
+
*۹- توضیح المسائل؛ به زبان‌هاى فارسى، عربى، انگلیسى، فرانسوى و اردو.
  
* 14- رسالة فى الامر بالمعروف والنهى عن  المنكر.
+
*۱۰- حاشیه بر وسیله النجاة [[سید ابوالحسن اصفهانی|سید ابوالحسن اصفهانى]]، چاپ دوم.
  
* 15- رسالة فى جوائز السلطان.
+
*۱۱- دستور [[حج]] و [[عمره]]؛ زبان عربى.
  
* 16- رسالة فى  الذباحة.
+
*۱۲- [[دیوان (شعر)|دیوان]] اشعار.
  
* 17- رسالة فى علم الامام علیه السلام.
+
*۱۳- رسالة فى حکم الخراج.
  
* 18- رسالة فى  المعاملات الربوية.
+
*۱۴- رسالة فى  الامر بالمعروف والنهى عن  المنکر.
 +
[[پرونده:Bada.jpg|thumb|left|البداء - یکی از آثار آیت الله فانی اصفهانی]]
  
* 19- رسالة فى المعاصى  الكبيرة.
+
*۱۵- رسالة فى جوائز السلطان.
  
* 20- غالية البيان فى عدم تحريف القرآن.
+
*۱۶- رسالة فى  الذباحة.
  
* 21- الفوائد الرجالية.
+
*۱۷- رسالة فى علم  الامام علیه السلام.
  
* 22- قبسات  العقول فى  الفروع والاصول كه صاحب الذريعة نام آن را ذكر كرده است.(6)
+
*۱۸- رسالة فى  المعاملات الربویة.
  
* 23- المتعة المشروعه؛ [[شعبان]] 1408، قم.
+
*۱۹- رسالة فى  المعاصى  الکبیرة.
  
* 24- المعارف  العلوية فى  الكلام.
+
*۲۰- غالیة البیان فى عدم تحریف القرآن.
  
* 25- مقدمات  التفسير.
+
*۲۱- الفوائد الرجالیة.
  
* 26- مناسك حج فارسى، عربى و اردو.
+
*۲۲- قبسات  العقول فى  الفروع والاصول، که صاحب [[الذریعه الی تصانیف الشیعه|الذریعة]] نام آن را ذکر کرده است.<ref>الذریعة؛ ج ۱۷، ص ۳۴.</ref>
  
* 27- منظومه چهارده معصوم علیهم السلام.
+
*۲۳- المتعة المشروعه؛ ۱۴۰۸، قم.
  
* 28- عبدالله بن عباس. علمه و تفسيره و منطقه و ورعه و علة اتهامه بالاختلاس، 1398 هـ.ق .
+
*۲۴- المعارف العلویة فى  الکلام.
  
== تقريرات دروس  فانى اصفهانى==
+
*۲۵- مقدمات  التفسیر.
  
'''تقريرات دروس ايشان كه به چاپ رسيده است .'''
+
*۲۶- مناسک حج فارسى، عربى و اردو.
  
'''<I>الف: به زبان عربى از اين قرار است :</I>'''
+
*۲۷- منظومه چهارده معصوم علیهم السلام.
  
* 1- بحوث فى فقه الرجال؛ 1410 هـ.ق.
+
*۲۸- [[ابن عباس|عبدالله بن عباس]]، علمه و تفسیره و منطقه و ورعه و علة اتهامه بالاختلاس، ۱۳۹۸ هـ.ق.
  
* 2- المختار فى  الجبر والاختيار.
+
'''تقریرات دروس به زبان عربى و فارسى:'''
  
* 3- آراء الاصول؛ 2 جلد در مباحث  الفاظ.
+
بیشترین تقریرات دروس [[فقه]] و [[اصول فقه‌‌‌‌|اصول]] استاد توسط شاگردش؛ علامه [[سید محمدعلی صادقی|سید محمدعلى صادقى اصفهانى]]، به تحریر آمده است.
  
* 4- كتاب الطهارة؛ 5 جلد.
+
*۱- بحوث فى فقه الرجال؛ ۱۴۱۰ هـ.ق.
  
* 5- كتاب الصلاة؛ 5 جلد.
+
*۲- المختار فى الجبر والاختیار.
  
* 6- كتاب الاجارة؛ 1 جلد.
+
*۳- آراء الاصول؛ ۲ جلد در مباحث الفاظ.
  
بيشترين تقريرات دروس [[فقه]] و [[اصول]] استاد توسط شاگردش؛ علامه سيد محمدعلى صادقى اصفهانى، به تحرير آمده است و تقريرات ديگرى نيز از وى هنوز به چاپ نرسيده است.
+
*۴- کتاب  الطهارة؛ ۵ جلد.
  
'''<I>ب: تقريرات فارسى :</I>'''
+
*۵- کتاب  الصلاة؛ ۵ جلد.
  
از تقريرات دروس استاد علامه فانى به زبان فارسى اين كتاب‌ها به چاپ رسيده است.
+
*۶- کتاب  الاجارة؛ ۱ جلد.
 +
*۷- زن از دیدگاه شریعت اسلام ؛
  
* 1- زن از ديدگاه شريعت اسلام ؛
+
*۸- گناه و کیفر.
  
* 2- گناه و كيفر.(7)
+
*۹- ترجمة المختار فى  الجبر والاختیار.
  
* 3- ترجمة المختار فى  الجبر والاختيار.(8)
+
==در نظر تراجم نویسان==
  
استاد بزرگوار بر برخى از كتابها از جمله [[قرآن]] از ديدگاه [[امام سجاد]] علیه السلام(9) مقدمه نوشته اند و مقدمه اى نيز بر ترجمه كتاب الجبر والاختيار دارند.
+
*محمد شریف  رازى در وصف او گوید: سیدالفقهاء و المجتهدین آیت  الله فى  العالمین الحاج سید على.<ref>کتاب گنجینة دانشمندان؛ ج ۲، ص ۲۱۰.</ref>
  
==اساتيد==
+
*نویسنده کتاب سبل الهدایة: حضرت آیت  الله  العظمى سید على علامه فانى فرزند مرحوم سید محمدحسن فانى یزدى اصفهانى از اکابر علما و فقها و مجتهدین معاصر.<ref>سبل  الهدایة؛ ج ۲، ص ۳۲۹.</ref>
  
علامه سيد على فانى در محضر بزرگانى چند از عالمان [[شيعه]] درس خواند و شاگردانى شايسته پرورش داد كه در اين جا به طور فشرده زندگى برخى از استادان ايشان در اصفهان و نام برخى از شاگردان وى براى خوانندگان محترم ارائه مى شود.
+
*[[علامه امینى]]: الشریف  العلامة الحجة حسنة الوقت و مفخرة علماء العصر السید على  الفانى الاصفهانى احد اساتذة النجف  الاشرف دام فضله و معالیه.<ref>الغدیر؛ ج ۱۱.</ref>
  
'''<I>1- آيت  الله سيد على نجف آبادى :</I>'''
+
*نویسنده کتاب ارمغان اصفهان: عالم جلیل القدر آقاى حاج سید على  بن سید محمد حسن علامه فانى اصفهانى از اعاظم علما و مجتهدین و اکابر مدرسین.<ref>ارمغان اصفهان؛ ص ۶۳.</ref>
  
آيت الله سيد على نجف آبادى از علماى اعلام و آيات عظام معاصر اصفهان بود. در سال 1287 هـ.ق در نجف آباد متولد شد و پس از پايان بردن مقدمات و سطوح در اصفهان به [[نجف]] اشرف مهاجرت نمود.
+
*نویسنده کتاب رجال الفکر والادب فى  النجف: مجتهد محقق محدث عالم متتبع من اساتذة الفقه والاصول و ائمةالتقلید والجماعة والفتیا.<ref>رجال الفکر والادب فى النجف؛ ص ۳۲۷.</ref>
  
در نجف از اساتيد بزرگوارى مانند شيخ محمدكاظم خراسانى، سيد محمد فشاركى، علامه نهاوندى، شيخ هادى تهرانى و سيد كاظم يزدى بهره هاى علمى بسيارى را بدست آورد و به بالاترين درجات علوم عقلى و نقلى رسيد و در ميان شاگردان آخوند خراسانى سرآمد شد و در نبوغ علمى مورد اعتراف بزرگان شد. او پس از رحلت استادش آخوند خراسانى به اصفهان برگشت و مورد استقبال و تكريم و تعظيم مردم اصفهان و علماى آن واقع گشت.
+
==وفات==
  
در [[حوزه علميه]] آن شهر به تدريس علوم مختلف مانند [[فقه]]، [[اصول]]، [[كلام]]، [[تفسير]] و [[حكمت]] پرداخت. جمع كثيرى از فضلاى آن عصر از شاگردان او بودند كه از جمله آن ها سيد على علامه فانى بود كه همگان به مرتبه [[اجتهاد]] رسيدند. اين عالم بزرگوار زندگانى بسيار ساده اى را اختيار نمود و با زهد و قناعت و سكونت در مدرسه صدر اصفهان عمر باارزش خود را سپرى كرد، و در صبح جمعه 13 [[صفر]] 1362 ق در سن 75 سالگى دنيا را وداع گفت و در قبرستان تخت فولاد مدفون گرديد.(10)
+
مرحوم سید على فانى اصفهانی سرانجام در ماه [[شوال]] ۱۴۰۹ هـ.ق (مطابق با ۱۳۶۸ ش) در [[تهران]] نداى حق را لبیک گفت و چشم از جهان فروبست. پس از ارتحال پیکر پاکش را به [[قم]] منتقل کردند. مرحوم [[سید محمدرضا موسوی گلپایگانی|آیت الله گلپایگانى]] بر جنازه ایشان [[نماز میت|نماز]] خواند. پیکر مطهر آن مرحوم را در یکى از حجره هاى صحن مطهر [[حضرت معصومه]] سلام الله علیها به خاک سپردند.
  
'''<I>2- آيت  الله سيد محمد نجف آبادى :</I>'''
+
==پانویس==
 +
{{پانویس}}
 +
==منابع==
  
او از علماى بزرگ و اساتيد مشهور حوزه علميه اصفهان و عالمى فاضل و محققى كامل بود. در سال 1294 ق در نجف آباد متولد شد و پس از تحصيل مقدمات و سطوح در اصفهان به [[نجف]] اشرف مهاجرت نمود. در حوزه نجف از اساتيد بزرگوارى مانند آخوند خراسانى، سيد كاظم يزدى، سيد محمد فشاركى و حاج  آقا رضا همدانى كسب فيض نمود. در سال 1327 پس از دريافت اجازه اجتهاد از اساتيد به اصفهان مراجعت نمود. او در حوزه علميه اصفهان به تدريس پرداخت و مورد استقبال و توجه فضلاى اصفهان واقع گرديد.
+
*سید نورالدین جزائرى، "فانى اصفهانى"، [[ستارگان حرم (کتاب)|ستارگان حرم]]، جلد ۵.
  
يكى از شاگردان او سيد على علامه فانى بود كه از اين استاد بزرگوار بهره هاى بسيار گرفت. استاد سيد محمد نجف آبادى در تدريس كفاية الاصول مهارت و تبحر كم نظيرى داشت. بسيارى از علما و فقهاى معاصر كه در شهر اصفهان و اطراف آن سكونت دارند و شهرت علمى بدست آورده اند از محضر اين استاد بزرگوار كسب علم و كمال كرده اند. جلسات درس و بحث او تا آخر عمر ادامه داشت و در روز شنبه 25 [[ذى  القعده]] سال 1358 ق در اصفهان وفات نمود.(11)
+
==آرشیو عکس و تصویر==
==شاگردان ==
 
  
'''<I>1- سيد محمدعلى اصفهانى :</I>'''
+
<gallery mode="packed" heights="170">
 +
پرونده:فانی (4).jpg|سید على (حسینی) علامه فانی اصفهانی
 +
پرونده:فانی (3).jpg|سید على (حسینی) علامه فانی اصفهانی
 +
پرونده:فانی (1).jpg|سید على (حسینی) علامه فانی اصفهانی
 +
پرونده:فانی (2).jpg|دستخط سید على (حسینی) علامه فانی اصفهانی
 +
</gallery>
  
عالم عامل و فقيه كامل حاج سيد محمدعلى حسينى صادقى از علماى بزرگوار حوزه علميه اصفهان بود. در 11 [[شوال]] 1346 ق در اصفهان ديده به جهان گشود. بيش از فراگيرى دروس مقدمات و سطح عالى به [[نجف]] اشرف مهاجرت كرد.
+
[[رده:علمای معاصر|فانی اصفهانی،سید علی]]
 
+
[[رده:فقیهان]]
نخست در درس [[فقه]] آيت  الله سيد محمود شاهرودى و درس اصول آيت  الله شيخ حسين حلى شركت كرد. پس از سالى چند به حلقه درس مرحوم آيت  الله سيد على علامه فانى اصفهانى پيوست و پيوسته به دنبال استادش روان بود و به مدت 20 سال تحقيقات فقه، [[اصول]]، [[كلام]]، [[رجال]] و تفسير ايشان را ضبط و به رشته تحرير درآورد. و در [[شعبان]] 1390 به علت بيمارى به اصفهان مراجعت كرد و در مدرسه صدر به تدريس سطوح عالى پرداخت، و پس از ساليانى چند به تدريس خارج فقه و اصول پرداخت. دروس وى از مهمترين دروس اصفهان بود. كثرت شاگردان او چشمگير و از ويژگي‌هاى اخلاقى وى فروتنى، مهربانى دستى گشاده و زندگانى ساده و بى آلايش داشت.
+
[[رده:مدفونین در حرم حضرت معصومه (س)]]
 
+
<references />
همواره در انديشه كارگشائى درماندگان بود تقريرات درس آيت  الله فانى كه چاپ شده اند عبارت است از:
 
 
 
* 1- كتاب  الطهارة، 5 جلد.
 
 
 
* 2- كتاب  الصلوة، 7 جلد كه 5 جلد آن چاپ شده است .
 
 
 
* 3- كتاب  الاجاره .
 
 
 
* 4- كتاب آراء الاصول 6 جلد كه 2 جلد آن چاپ شده است .
 
 
 
* 5- المختار فى  الجبر والاختيار.
 
 
 
* 6- رساله [[امر به معروف و نهى از منكر]].
 
 
 
ديگر تأليفات چاپ نشده كتاب [[زكات]]، كتاب [[خمس]]، كتاب صوم، كتاب [[حج]]، كتاب وصايا، كتاب مكاسب، رسالة فى القرعة، رساله در [[احكام]] بانك‌ها و جوائز سلطان، عدم تحريف [[قرآن]]، [[گناهان صغيره و كبيره]]، [[امامت]]، [[معاد]] و... سرانجام آن مرد بزرگوار در [[ربيع  الثانى]] 1417 ق در 70 سالگى از دنيا رفت.(12)
 
 
 
'''<I>2- سيد محمود ده سرخى اصفهانى :</I>'''
 
 
 
سيد محمود ده سرخى اصفهانى متولد سال 1345 ق كه در سال 1366 هـ.ق به تحصيل علوم دينى پرداخت در سال 1368 هـ.ق به [[حوزه علميه]] [[قم]] وارد شد و سپس به [[نجف]] اشرف عزيمت نمود. دروس عالى را از آيت  الله سيد على فانى، ميرزا حسن يزدى، سيد عبدالهادى شيرازى، سيد محسن حكيم و سيد ابوالقاسم خوئى فراگرفت تا از اساتيد خود به دريافت اجازات نائل آمد.
 
 
 
از تأليفات اوست:
 
 
 
* 1- سراج  المبتدئين فى شرح منيية المريد [[شهيد ثانى ]]؛
 
 
 
* 2- هداية الطالبين فى شرح آداب  المتعلمين ؛
 
 
 
* 3- مفاتيح  الصحة فى طب  النبى والائمه علیهم السلام؛
 
 
 
* 4- رمز الصحة؛
 
 
 
* 5- الجمان  الحسان فى احكام  القرآن ؛
 
 
 
* 6- مفاتيح  الكتب الاربعه كه فهرستى بر كتاب كافى، تهذيب، استبصار و [[من  لايحضره  الفقيه]] است .
 
 
 
* 7- حفظ الشباب در خلاصه و ترجمه خصال مرحوم [[شيخ صدوق]].(13)
 
 
 
'''<I>3- سيد محمد كوه كمرى :</I>'''
 
 
 
در سال 1319 ش در تبريز ديده به جهان گشود. پس از تحصيل مقدمات و مقدارى از سطوح در تبريز در سال 1340 ش به [[حوزه علميه]] [[قم]] وارد گشت. در حوزه علميه قم به تكميل سطوح پرداخت و سپس در محضر درس خارج [[امام خمينى]] و ديگر مراجع آن زمان حاضر شد. پس از ورود حضرت آيت  الله علامه فانى اصفهانى به شهر قم در حلقه درسى فقه و اصول او پيوست و مدت 12 سال در محضر ايشان كسب فيض نمود.
 
 
 
او از آغاز تحصيل به تدريس نيز پرداخت و كتاب‌هاى مقدمات و سطوح عالى را مكرر تدريس نموده و اينك در حوزه علميه قم به تدريس كتاب مكاسب شيخ انصارى و كفاية الاصول خراسانى اشتغال دارند.(14)
 
 
 
'''<I>4- سيد نورالدين جزائرى  :</I>'''
 
 
 
سيد نورالدين شريعتمدار جزائرى متولد 1327 ش در شوشتر ديده به جهان گشود و نسبت وى با هفت واسطه به علامه شهير و عالم كم نظير سيد نعمت  الله جزائرى مى رسد در سال 1340 ش به تحصيل علوم دينى پرداخت و در مدت 6 سال مقدمات و سطوح را در شوشتر در محضر آيت  الله حاج سيد محمدحسن آل طيب و آيت  الله حاج سيد محمد موسوى جزائرى به پايان برد.
 
 
 
در سال 1347 رهسپار [[حوزه علميه]] [[نجف]] اشرف شده و در محضر درس خارج [[امام خمينى]] آيت  الله  العظمى خوئى و آيت  الله سيد محمدجعفر حاضر و از آن ها بهره هاى بسيار گرفت. در سال 1350 به دنبال فروپاشى حوزه نجف از ستم بعث [[عراق]] به ايران مراجعت و در حوزه علميه قم وارد گرديد و در محضر دروس [[فقه]] و [[اصول]] اساتيد بزرگوار و مراجع آن روزگار حاضر گرديد به ويژه در درس مرحوم آيت  الله حاج سيد على فانى اصفهانى و ميرزا كاظم تبريزى و وحيد خراسانى همت گماشت تا به دريافت اجازه اجتهاد نائل آمد از آغاز ورود به حوزه علميه [[قم]] تدريس كتاب شرح لمعه را آغاز و پس از چند دوره تدريس آن كتاب رسائل و مكاسب شيخ انصارى را شروع نمود. آن گاه به تدريس كتاب كفاية الاصول خراسانى پرداخت و چندين دوره اين كتاب را تدريس نموده است.
 
 
 
تالیفات وی عبارتند از:
 
 
 
 
 
* 1- شرح استدلالى كتاب منهاج  الصالحين و تكميل آن از كتاب تحريرالوسيله كه در مجموع يك دوره فقه كامل از اجتهاد و تقليد تا مسائل مستحدثة را فرامى گيرد و به نام نورالدين  المبين فى شرح منهاج  الصالحين موسوم است.
 
 
 
* 2- يك دوره اصول استدلالى از مباحث الفاظ و اصول عمليه و به نام نورالدين المأمول فى قواعد الاصول.
 
 
 
* 3- تفسير [[سوره جمعه]].
 
 
 
* 4- شرح [[خطبه شعبانيه]] به نام ماه خدا و مهمان‌هاى خدا.
 
 
 
* 5- شرح دعاى 42 [[صحيفه سجاديه]] به نام [[قرآن]] از ديدگاه [[امام سجاد]] علیه السلام.
 
 
 
* 6- [[گناه]] و [[كفر]].
 
 
 
* 7- ترجمه كتاب الحجر والاختيار استاد علامه فانى .
 
 
 
* 8- ترجمه مجموعه مقالاتى از شهيد صدر.
 
 
 
* 9- مفسد كيست؟ و فساد چيست؟
 
 
 
* 10- ترجمه شخصيت آيت  الله آل طيب .
 
 
 
* 11- تقريرات [[فقه]] و [[اصول]] اساتيد.
 
 
 
* 12- مقاله‌نويسى و شركت در سمينارها. حدود بيست مقاله علمى براى سمينارها كه برخى از آن ها در نشست سمينار قرائت شده و بسيارى از آن ها چاپ شده است.
 
 
 
* 13- حدود هزار صفحه مطالب گوناگون در پيرامون قواعد فقهى.
 
 
 
* 14- نگارش بسيارى از قواعد اصولى و فقهى به صورت مقاله جداگانه .
 
 
 
* 15- استخراج بسيارى از قواعد فقهى و اصولى از كتب فقهيه و نگارش فهرستى بر آن ها.
 
 
 
* 16- بازنويسى مقالات اصطلاحات فقهى .
 
 
 
ديگر از شاگردان آقاى آقا شيخ هادى نجفى اصفهانى است كه در شهر [[اصفهان]] از استاد استفاده كرده است و از او اجازه روايت دارد. تأليفات او عبارت است از:
 
 
 
* 1- الف حديث فى  المؤمن ؛
 
 
 
* 2- امامت و ولايت ؛
 
 
 
* 3- وقعة الطف .
 
 
 
بايد دانست شاگردان استاد سيد على علامه فانى منحصر به اين ها نبود و هنگامى كه در مسجد اعظم [[قم]] تدريس [[فقه]] و [[اصول]] را داشت گاهى شاگردان او از صد نفر تجاوز مى كرد و در ميان آن ها از فضلاى حوزه بسيار بودند.
 
 
 
==بردبارى و استقامت==
 
 
 
استاد گاه براى آموزش فضيلت به شاگردان و درس استقامت و بردبارى در برابر سختي‌ها برخى از ناملايمات را كه در كودكى و جوانى در اثر فشار فقر ديده بود، حكايت مى كرد و مى گفت: «مدرسه اى كه در آن درس مى خواندم، از خانه دور بود به اين خاطر ظهر به خانه برنمى گشتم و ناهار را در مدرسه مى خوردم. مادرم براى ناهار زردك اصفهانى و تفاله سركه به من مى داد تا به عنوان خورشت استفاده كنم. آن وقت كه جوان بودم و مى توانستم بخورم، چيزى را نداشتم حال هم كه به پيرى رسيده ام، مرض به من اجازه خوردن نمى دهد... شبى در [[نجف]] اشرف كه هوا بسيار گرم بود، مادرم كه مريض بود در پشت بام افتاده، ناله مى كرد. دندان من هم به شدت درد مى كرد. باز در همان حال مشغول نوشتن قاعده لاضرر بودم».
 
 
 
==وفات و مدفن ==
 
 
 
سوءتغذيه و ناملايمات روحى، استاد را به امراض گوناگونى مبتلا ساخت و پس از يك عمل جراحى پيش از ظهر روز دوشنبه 223 [[شوال]] 1409 هـ.ق در تهران نداى حق را لبيك گفت و چشم از جهان فروبست. پس از ارتحال پيكر پاكش را به [[قم]] منتقل كردند. در تشييع جنازه اش جمعيت بسيار زيادى حاضر شدند. مرحوم آيت  الله  العظمى گلپايگانى بر جنازه ايشان [[نماز]] خواند و در بزرگداشت ارتحال آن عالم بزرگوار بيانيه اى منتشر كرد و جنازه آن مرحوم را در يكى از حجره هاى صحن مطهر [[حضرت معصومه]] سلام الله علیها به خاك سپردند. رحمت بى پايان خدا بر او باد.
 
 
 
پى  نوشت
 
 
 
(1). كتاب گنجينة دانشمندان؛ ج 2، ص 210.
 
 
 
(2). سبل  الهداية؛ ج 2، ص 329.
 
 
 
(3). [[الغدير]]؛ ج 11.
 
 
 
(4). ارمغان اصفهان؛ ص 63.
 
 
 
(5). رجال  الفكر والادب فى النجف؛ ص 327.
 
 
 
(6). [[الذريعة]]؛ ج 17، ص 34.
 
 
 
(7). از نگارنده مقاله.
 
 
 
(8). همان.
 
 
 
(9). همان.
 
 
 
(10). گنجينه دانشمندان 7؛ 309.
 
 
 
(11). همان، ص 311.
 
 
 
(12). آئينه پژوهش شماره 4، سال 1375.
 
 
 
(13). گنجينه دانشمندان 2؛ 146.
 
 
 
(14). نوشتارى از معظم له.
 
 
 
==منبع==
 
 
 
*سيد نورالدين جزائرى,"فانى اصفهانى" ستارگان حرم، جلد 5
 
[[رده:علمای قرن چهاردهم]]
 

نسخهٔ کنونی تا ‏۴ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۱۷:۲۷

آیت الله سید على علامه فانی (۱۳۳۳ - ۱۴۰۹ ق)، از علمای بزرگ شیعه در قرن ۱۴ هجری و از شاگردان سید ابوالحسن اصفهانى بود. علامه فانى عمرش را در تدریس و تألیف و تحقیق علوم اهل بیت علیهم السلام سپرى کرد و توانست کتاب‌هاى ارزشمندى براى طالبان علم و حقیقت به یادگار گذارد.

Fani.jpg
نام کامل سید على (حسینی) علامه فانی اصفهانی
زادروز ۱۳۳۳ قمری
زادگاه اصفهان
وفات ۱۴۰۹ قمری
مدفن قم، حرم حضرت معصومه

Line.png

اساتید

سید ابوالحسن اصفهانى، شیخ محمدرضا نجفى اصفهانى، شیخ محمدکاظم شیرازى،...

شاگردان

سید محمدعلى حسینى صادقى، سید محمود ده‌سرخى اصفهانى، سید نورالدین جزائرى،...

آثار

آراء حول القرآن، البداء، الفوائد الرجالیة، قبسات العقول فى الفروع والاصول،...


تحصیلات و استادان

سید على فانی فرزند سید محمدحسن، متولد سال ۱۳۳۳ هـ.ق در شهر اصفهان است. ایشان در اندک زمانى تحصیل مقدمات را به پایان رسانید. وى کتاب‌هاى زیر را در نزد اساتید مختلف علوم به سرعت آموخت و مدارج ترقى را طى نمود.

  • قوانین: نزد استاد شیخ محمد حکیم خراسانى، متوفاى سال ۱۳۵۵ هـ.ق.

آن گاه درس خارج فقه و اصول را در مکتب مرحوم آیت الله العظمى سید على نجف‌آبادى؛ متوفاى سال ۱۳۶۲ هـ.ق آموخت و تا آخرین لحظات عمر آن عالم بزرگوار، بهره هاى بسیار از او گرفت. علامه فانى از حوزه ى درسى شیخ محمدرضا نجفى اصفهانى؛ متوفاى سال ۱۳۶۲ هـ.ق نیز استفاده هاى بسیار برد.

هجرت به نجف:

علامه پس از وفات دو استاد بزرگوارش شهر اصفهان را ترک گفت و به نجف؛ دیار علم و فضیلت کوچ کرد و از اساتید بزرگوارى بهره هاى فراوان گرفت. استادانى که هر کدام مرجعى بزرگ براى عالم تشیع بودند. از جمله از محفل درس آیات عظام سید ابوالحسن اصفهانى، شیخ محمدکاظم شیرازى، سید عبدالهادى شیرازى و دیگران استفاده علمى فراوان برد. اما بیشترین استفاده را در طول ۱۳ سال از استادش، سید على نجف آبادى در شهر اصفهان برد. از این رو در مباحث علمى همیشه از مبانى اصولى و فقهى او یاد مى کرد و گاه به نقد مى کشید و برخى اوقات نیز یادى از سخنان پندآموز استاد مى کرد و در تذکرات اخلاقى به سخنانش استناد مى نمود.

هوش و ذکاوت و سرعت درک علامه فانى چنان بود که در سن نوجوانى به درس خارج حاضر مى شد و در همان سن و سال مجتهد و یا قریب به اجتهاد بود. در سرودن شعر به فارسى و عربى نیز مهارت داشت و در زبان عربى، انگلیسى، فرانسوى به مرتبه استادى رسیده بود. به این خاطر زمانى که رساله توضیح‌ المسائل او را به این سه زبان ترجمه کردند تصحیح متن را خود به عهده گرفت.

برگشت به ایران:

در سال ۱۳۵۰ شمسى حکومت بعث عراق، ایرانی‌هاى مقیم در عراق را اخراج کرد و شهر کربلا و نجف را از شیعیان امیرالمومنین علیه السلام خالى و فضلا و طلاب علوم دینى را از حوزه مبارکه نجف اشرف بیرون کرد و علامه فانى در ماه رجب سال ۱۳۹۳ هـ.ق از عراق به ایران بازگشت و حوزه علمیه قم را براى سکونت و تدریس انتخاب کرد. خود درباره علت بازگشت به ایران مى گفت: «چون حوزه نجف از طلاب و فضلا خالى شد و براى حضور در درس کسى پیدا نمى شد، ماندن من در نجف ضرورتى نداشت و چون طالبان علم در حوزه قم بودند، این حوزه مرا به خود جلب نمود و من هم آهنگ شهر قم نمودم».

تدریس و شاگردان

استاد سید على علامه فانى هنگامى که در مسجد اعظم قم تدریس فقه و اصول را داشت، گاهى شاگردان او از صد نفر تجاوز مى کرد و در میان آن ها از فضلاى حوزه بسیار بودند. برخی شاگردان او عبارتند از:

۱- سید محمدعلى اصفهانى:

عالم عامل و فقیه کامل حاج سید محمدعلى حسینى صادقى (م، ۱۴۱۷ ق) از علماى بزرگوار حوزه علمیه اصفهان بود. وی به حلقه درس مرحوم آیت الله سید على علامه فانى اصفهانى پیوست و پیوسته به دنبال استادش روان بود و به مدت ۲۰ سال تحقیقات فقه، اصول، کلام، رجال و تفسیر ایشان را ضبط و به رشته تحریر درآورد.

۲- سید محمود ده سرخى اصفهانى:

از تألیفات اوست: ۱- سراج المبتدئین فى شرح منییة المرید شهید ثانى ؛ ۲- هدایة الطالبین فى شرح آداب المتعلمین؛ ۳- مفاتیح الصحة فى طب النبى والائمه علیهم السلام و... .

۳- سید محمد کوه کمرى:

پس از ورود حضرت آیت الله علامه فانى اصفهانى به شهر قم در حلقه درسى فقه و اصول او پیوست و مدت ۱۲ سال در محضر ایشان کسب فیض نمود.

۴- سید نورالدین جزائرى:

سید نورالدین شریعتمدار جزائرى از نوادگان سید نعمت الله جزائرى است. برخی تألیفات وی عبارتند از: ۱- شرح استدلالى کتاب منهاج الصالحین؛ ۲- یک دوره اصول استدلالى؛ ۳- ترجمه کتاب الحجر والاختیار و ... .

آثار و تألیفات

در نوشته هاى استاد فانی، دقت، تحقیق و نوآورى در سبک نوشتارى نمایان بود. تألیفات ارزشمندى که از او برجاى مانده، به این ترتیب است:

  • ۱- آراء حول القرآن؛ ۱۳۹۹ هـ.ق، قم.
  • ۲- آراء حول مبحث الارادة؛ ۱۴۰۵ هـ.ق.
  • ۳- البداء؛ ۱۳۹۴ هـ.ق.
  • ۶- ترجمه نصایح الهدى؛ ۱۳۷۰ هـ.ق اصفهان.
  • ۹- توضیح المسائل؛ به زبان‌هاى فارسى، عربى، انگلیسى، فرانسوى و اردو.
  • ۱۳- رسالة فى حکم الخراج.
  • ۱۴- رسالة فى الامر بالمعروف والنهى عن المنکر.
البداء - یکی از آثار آیت الله فانی اصفهانی
  • ۱۵- رسالة فى جوائز السلطان.
  • ۱۶- رسالة فى الذباحة.
  • ۱۷- رسالة فى علم الامام علیه السلام.
  • ۱۸- رسالة فى المعاملات الربویة.
  • ۱۹- رسالة فى المعاصى الکبیرة.
  • ۲۰- غالیة البیان فى عدم تحریف القرآن.
  • ۲۱- الفوائد الرجالیة.
  • ۲۲- قبسات العقول فى الفروع والاصول، که صاحب الذریعة نام آن را ذکر کرده است.[۱]
  • ۲۳- المتعة المشروعه؛ ۱۴۰۸، قم.
  • ۲۴- المعارف العلویة فى الکلام.
  • ۲۵- مقدمات التفسیر.
  • ۲۶- مناسک حج فارسى، عربى و اردو.
  • ۲۷- منظومه چهارده معصوم علیهم السلام.
  • ۲۸- عبدالله بن عباس، علمه و تفسیره و منطقه و ورعه و علة اتهامه بالاختلاس، ۱۳۹۸ هـ.ق.

تقریرات دروس به زبان عربى و فارسى:

بیشترین تقریرات دروس فقه و اصول استاد توسط شاگردش؛ علامه سید محمدعلى صادقى اصفهانى، به تحریر آمده است.

  • ۱- بحوث فى فقه الرجال؛ ۱۴۱۰ هـ.ق.
  • ۲- المختار فى الجبر والاختیار.
  • ۳- آراء الاصول؛ ۲ جلد در مباحث الفاظ.
  • ۴- کتاب الطهارة؛ ۵ جلد.
  • ۵- کتاب الصلاة؛ ۵ جلد.
  • ۶- کتاب الاجارة؛ ۱ جلد.
  • ۷- زن از دیدگاه شریعت اسلام ؛
  • ۸- گناه و کیفر.
  • ۹- ترجمة المختار فى الجبر والاختیار.

در نظر تراجم نویسان

  • محمد شریف رازى در وصف او گوید: سیدالفقهاء و المجتهدین آیت الله فى العالمین الحاج سید على.[۲]
  • نویسنده کتاب سبل الهدایة: حضرت آیت الله العظمى سید على علامه فانى فرزند مرحوم سید محمدحسن فانى یزدى اصفهانى از اکابر علما و فقها و مجتهدین معاصر.[۳]
  • علامه امینى: الشریف العلامة الحجة حسنة الوقت و مفخرة علماء العصر السید على الفانى الاصفهانى احد اساتذة النجف الاشرف دام فضله و معالیه.[۴]
  • نویسنده کتاب ارمغان اصفهان: عالم جلیل القدر آقاى حاج سید على بن سید محمد حسن علامه فانى اصفهانى از اعاظم علما و مجتهدین و اکابر مدرسین.[۵]
  • نویسنده کتاب رجال الفکر والادب فى النجف: مجتهد محقق محدث عالم متتبع من اساتذة الفقه والاصول و ائمةالتقلید والجماعة والفتیا.[۶]

وفات

مرحوم سید على فانى اصفهانی سرانجام در ماه شوال ۱۴۰۹ هـ.ق (مطابق با ۱۳۶۸ ش) در تهران نداى حق را لبیک گفت و چشم از جهان فروبست. پس از ارتحال پیکر پاکش را به قم منتقل کردند. مرحوم آیت الله گلپایگانى بر جنازه ایشان نماز خواند. پیکر مطهر آن مرحوم را در یکى از حجره هاى صحن مطهر حضرت معصومه سلام الله علیها به خاک سپردند.

پانویس

  1. الذریعة؛ ج ۱۷، ص ۳۴.
  2. کتاب گنجینة دانشمندان؛ ج ۲، ص ۲۱۰.
  3. سبل الهدایة؛ ج ۲، ص ۳۲۹.
  4. الغدیر؛ ج ۱۱.
  5. ارمغان اصفهان؛ ص ۶۳.
  6. رجال الفکر والادب فى النجف؛ ص ۳۲۷.

منابع

آرشیو عکس و تصویر