رعایت ادبیات دانشنامه ای متوسط
عنوان بندی متوسط
مقاله مورد سنجش قرار گرفته است

سید احمد خوانساری: تفاوت بین نسخه‌ها

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
جز (صفحه‌ای جدید حاوی ' {{بخشی از یک کتاب}} '''منبع:''' تلخيص از كتاب فقهاي نامدار شيعه، صفحه 510 '''نویسنده:'''...' ایجاد کرد)
 
(←‏آرشیو عکس و تصویر)
 
(۳۵ نسخه‌ٔ میانی ویرایش شده توسط ۷ کاربر نشان داده نشده)
سطر ۱: سطر ۱:
−
{{بخشی از یک کتاب}}
+
{{خوب}}
−
'''منبع:''' تلخيص از كتاب فقهاي نامدار شيعه، صفحه 510
+
'''آیت الله العظمی سید احمد موسوی خوانساری''' (۱۳۰۹ - ۱۴۰۵ ق)، [[فقیه]] مجاهد [[شیعه]] در قرن چهاردهم هجری و از شاگردان آیت الله [[آخوند خراسانی]] بود. وى در نهضت اسلامی به رهبری [[امام خمینی]]، نقش مؤثری داشت و از ایشان اعلامیه های متعددی درباره انقلاب صادر شده است. [[امام موسی صدر|سید موسی صدر]] و [[مرتضی مطهری|شهید مطهری]] از شاگردان مبرز او هستند.
 +
{{شناسنامه عالم
 +
||نام کامل = سید احمد موسوی خوانساری
 +
||تصویر= [[پرونده:احمد خوانساری.jpg|230px]]
 +
||زادروز =  ۱۳۰۹ قمری
 +
|زادگاه =  خوانسار
 +
|وفات =  ۱۴۰۵ قمری
 +
|مدفن = [[قم]]، [[حرم حضرت معصومه علیها السلام|حرم حضرت معصومه]]
 +
|اساتید =  [[آخوند خراسانی]]، [[سید محمدکاظم طباطبائی یزدی|سید محمدکاظم یزدی]]، [[شیخ عبد الکریم حائری یزدی|شیخ عبدالکریم حائری]]،...
 +
|شاگردان = [[امام موسی صدر|سید موسی صدر]]، [[مرتضی مطهری|شهید مطهری]]، [[حسینعلی منتظری نجف آبادی|حسینعلی منتظری]]، [[سید رضا صدر]]،...
 +
|آثار = جامع المدارک فی شرح المختصر النافع، العقائد الحقه، حاشیه بر [[العروة الوثقی (کتاب)|عروة الوثقی]]، مناسک حج،...
 +
}}
 +
==ولادت و خاندان==
 +
سید احمد خوانسارى فرزند سید یوسف [[امام جمعه]] خوانسار، در سال ۱۳۰۹ قمری در یک خانواده روحانی دیده به جهان گشود. او با سی تبار، نسب به حضرت [[امام موسی کاظم علیه السلام|موسی بن جعفر]] (علیه السلام) می رساند.
  
−
'''نویسنده:''' عقيقي بخشايشي
+
==تحصیلات و استادان==
  
−
مرحوم آیت الله العظمی الحاج السید احمد بن الحاج یوسف الخوانساری قدس سره الشریف، از [[سادات]] عظام و فقهای كرام است كه با سی تبار نسب به حضرت موسی بن جعفر علیه السلام می رساند او یكی از پرچمداران [[فقه]] و فقاهت و یكی از مراجع عظام و عالی‌قدر و فقهای نامدار شیعه در قرن چهاردهم هجری می باشد.
+
سید احمد علوم مقدماتی را در زادگاه خود از محضر علمای آن سامان، به ویژه مرحوم آیت الله حاج سید محمدحسن خوانساری (متوفی ۱۳۳۷ ه.ق) و دامادش، مرحوم آیت الله حاج سید علی‌اکبر خوانساری فراگرفت. سپس به حوزه [[اصفهان]] مهاجرت نمود و از محضر آیات عظام: مرحوم حاج میر محمدصادق مدرس، [[شیخ عبدالکریم گزی|آخوند ملا عبدالکریم جزی]] و میرزا محمدعلی تویسرکانی فراگرفت.
  
−
'''ولادت:'''
+
خوانسارى آنگاه جهت تکمیل معلومات به دارالعلم [[نجف]] اشرف عزیمت نمود و در آن حوزه هزار ساله، دو سال در درس آیت الله [[آخوند خراسانی]] و چندین سال هم در درس مرحوم [[سید محمدکاظم طباطبائی یزدی|صاحب العروه]] و مرحوم آیت الله [[آقا ضیاءالدین عراقی|آقا ضیاء عراقی]] و اساتید دیگر [[فقه]] و [[اصول فقه‌‌‌‌|اصول]] شرکت جست تا به مدارج عالیه علمی در بخش فقه، اصول، [[فلسفه]] و [[ریاضی|ریاضیات]] نائل آمد.
  
−
او در 18 ماه [[محرم]] 1309 در شهر ادب پرور خوانسار در یك خانواده روحانی دیده به جهان گشود، و تحت عنایت پدر و مادر دلسوز رشد و نما كرد و علوم مقدماتی را در زادگاه خود از محضر علمای آن سامان، به ویژه مرحوم آیت الله حاج سید محمد حسن (متوفی 1337 ه.ق) و دامادشان، مرحوم آیت الله حاج سید علی‌اكبر خوانساری فراگرفت. سپس جهت تكمیل معلومات به حوزه اصفهان مهاجرت نمود و از محضر آیات عظام: مرحوم حاج میر محمدصادق مدرس، آخوند ملا عبدالكریم جزی و میرزا محمدعلی تویسركانی فراگرفت.
+
آیت الله خوانسارى سپس در سال ۱۳۳۵ ه.ق به [[ایران]] بازگشت و در اراک اقامت گزید و از محضر پرفیض آیت الله العظمی [[شیخ عبد الکریم حائری یزدی|شیخ عبدالکریم حائری]] در اراک استفاده شایانی برد.  
  
−
آنگاه محض رفع عطش دانشجویی خویش، جهت تكمیل معلومات به دارالعلم [[نجف]] اشرف عزیمت نمود و در آن حوزه هزار ساله، دو سال در درس آیت الله آخوند خراسانی و چندین سال هم در درس مرحوم صاحب العروه و مرحوم آیت الله آقا ضیاء عراقی و اساتید دیگر [[فقه]] و اصول شركت جست تا به مدارج عالیه علمی در بخش فقه، [[اصول]]، [[فلسفه]] و ریاضیات نائل آمد سپس در سال 1335 ه.ق با دست پر به ایران بازگشت و در اراك اقامت گزید و از محضر پرفیض آیت الله العظمی حاج شیخ عبدالكریم حائری در اراك استفاده شایانی برد.
+
==تدریس و شاگردان==
 +
آیت الله سید احمد خوانساری ابتدا به تدریس سطوح و آنگاه خارج [[فقه]] و [[اصول فقه‌‌‌‌|اصول]] پرداخت. علاوه بر آن از اساتید [[خط]] و [[ریاضی|ریاضیات]] نیز به شمار می رفت و در [[تهران]] طالبان دانش [[دین]] در محضرش دروس خارج فقه را می آموختند. یکی از معاصران وی می نویسد: «در مسجد سید عزیزالله به اقامه جماعت و تدریس فقه استدلالی مشغول بودند و اکثر علماء تهران به مباحثه ایشان حاضر شده و استفاده می نمایند». او همواره به مطالب مهم می پرداخت و جزئیات را به دانش طلبان وامی گذارد. او در بحث به مبانی عالمان گذشته توجه ویژه داشت و نظریات آنان را به نقد می کشید. از جمله در مباحث او بارها سخنان [[آقا ضیاءالدین عراقی|آقا ضیاء]] و [[میرزا محمدحسین نائینی|مرحوم نایینی]] مورد بحث و کنکاش قرار می گرفت.
  
−
پس از آن كه آیت الله حائری در سال 1340 ه.ق بنا به دعوت حوزه علمیه [[قم]]، در آن شهر اقامت گزید، مردم اراك از محضر ایشان درخواست نمودند كه مرحوم خوانساری به جای ایشان اقامه جماعت و رفع مراجعات مردم را بنماید. مرحوم حائری با این امر موافقت كردند پس از مدتی اقامت در اراك در یكی از جلسات از آیت الله مؤسس شنیده شد كه فرموده بودند كه ما می خواستیم آقای سید احمد خوانساری، اعلم علمای شیعه باشد، ولكن ایشان قناعت كردند كه اعلم علمای اراك باشند.
+
از حوزه تدریس آیت الله خوانساری شاگردانی توانمند و مجتهدینی ارزشمند به جامعه علمی حوزه تقدیم شد. برخی از شاگردان او در قم و تهران عبارتند از:
  
−
محض شنیدن این سخن كه حاكی از رضایت ضمنی آیت الله مؤسس در مورد حضور ایشان در قم بود، به قم مهاجرت و در این شهر اقامت می گزینند. پس از دو ماه از ورود ایشان، آیت الله حائری محل اقامت [[نماز جماعت]] خود را در [[مدرسه فیضیه]] به ایشان تفویض، و در اولین جلسه جماعت، خود شخصاً شركت نموده و [[نماز]] خود را به ایشان اقتدا می كنند. به این ترتیب عدالت و شایستگی معنوی ایشان را تایید می فرمایند.
+
#[[امام موسی صدر|سید موسی صدر]]
 +
#[[مرتضی مطهری|شهید مرتضی مطهری]]
 +
#[[حسینعلی منتظری نجف آبادی|حسینعلی منتظری]]
 +
#[[سید رضا صدر]]
 +
#سید محمدباقر ابطحی
 +
#سید عبدالله شبستری
 +
#سید رضی شیرازی
 +
#محمدتقی شریعتمداری
 +
#حسن خسروشاهی
 +
#شیخ علی پناه اشتهاردی
 +
#سید محمدباقر سلطانی.
  
−
مرحوم خوانساری در مدت اقامت خود در قم، از احترام و تجلیل خاص مدرسین و فضلا برخوردار بوده اند در درس خارج ایشان جمعی از بزرگان و معاریف حوزه شركت می جستند و افرادی مانند امام موسی صدر، و آیت الله منتظری از شاگردان فقه و فلسفه ایشان بشمار می آیند.
+
==آثار و تألیفات==
 +
از تألیفات این [[فقیه]] نامدار و زاهد پارسا، کتاب های زیر قابل ذکرند:
 +
[[پرونده:Madarek.jpg|thumb|left|جامع المدارک فی شرح المختصر النافع - یکی از آثار آیت الله العظمی خوانساری]]
  
−
'''اقامت در تهران:'''
+
#جامع المدارک فی شرح المختصر النافع [[محقق اول|محقق حلی]] (م، ۶۷۶) در ۷ مجلد، یک دوره [[فقه]] استدلالی با دقت و گستردگی مطالب می باشد.
 +
#العقائد الحقه، در [[علم کلام|علم کلام]]، پیرامون معتقدات [[شیعه]] و دفاع از مبانی کلامی آن به زبان عربی است.
 +
#حاشیه بر [[العروة الوثقی (کتاب)|العروة الوثقی]]، که افکار فقهی آیت الله خوانساری را مطرح می سازد.
 +
#رساله عملیه توضیح المسائل
 +
#رساله مناسک حج
 +
#کتاب طهارت
 +
#کتاب صلوة.
  
−
پس از درگذشت آیت الله حاج آقا یحیی سجادی، امام جماعت مسجد سید عزیزالله در [[محرم]] 1370 ه.ق، جمعی از اهالی تهران از مرجع بزرگ آیت الله العظمی بروجردی تقاضا می كنند كه شخصیت بزرگی را به تهران اعزام نمایند تا در مسجد حاج سید عزیز الله اقامه جماعت نموده و به امور دینی مردم و حل و فصل مسائل مباشرت نماید.
+
==فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی==
 +
'''اقامه جماعت و تبلیغ:'''
  
−
مرحوم آیت الله بروجردی شخص باكفایت آیت الله خوانساری را كه از نظر زهد، [[تقوا]] و مبارزه با هوای نفس مشهور عام و خاص بودند، به تهران اعزام و تا آخر عمر در مسجد حاج سید عزیزالله تهران به اقامه [[نماز]] جماعت و تدریس خارج [[فقه]] و [[اصول]] مشغول، و عمر پربركت خود را در خدمت به [[اسلام]] و حوزه های علمی سپری نمودند.
+
پس از آن که [[شیخ عبد الکریم حائری یزدی|آیت الله حائری]] در سال ۱۳۴۰ ه.ق بنا به دعوت [[حوزه علمیه قم|حوزه علمیه قم]]، در آن شهر اقامت گزید، مردم اراک از محضر ایشان درخواست نمودند که مرحوم خوانساری به جای ایشان اقامه [[نماز جماعت|جماعت]] و رفع مراجعات مردم را بنماید؛ مرحوم حائری با این امر موافقت کردند. پس از مدتی اقامت در اراک در یکی از جلسات از آیت الله مؤسس شنیده شد که فرموده بودند که ما می خواستیم آقای سید احمد خوانساری، اعلم علمای [[شیعه]] باشد، ولکن ایشان قناعت کردند که اعلم علمای اراک باشند. محض شنیدن این سخن که حاکی از رضایت ضمنی آیت الله حائری در مورد حضور ایشان در [[قم]] بود، به قم مهاجرت کرد و در این شهر اقامت می گزینند. پس از دو ماه از ورود ایشان، آیت الله حائری محل اقامت [[نماز جماعت]] خود را در [[مدرسه فیضیه]] به ایشان تفویض نموده و [[نماز]] خود را به ایشان اقتدا می کنند. به این ترتیب [[عدالت]] و شایستگی معنوی ایشان را تایید می فرمایند.  
  
−
حقیر در اوایل جوانی كه در ارتباط با دانشگاه و مسائل مربوط به نشر كتاب، رفت و آمد بیشتری داشتم، و نوعاً مسیرم از داخل بازار سرای گلستان و بوستان انجام می گرفت، نزدیكی های ظهر، سید بزرگوار و جلیل القدری را می دیدم كه همراه یك نفر، بدون كوچكترین تشریفات و بیا و برو، از میان محیط شلوغ و مردم مشغول كسب و داد و ستد عبور می نماید و به سوی مسجد سید عزیزالله در حركت می باشد.
+
پس از درگذشت آیت الله حاج آقا یحیی سجادی، [[امام جماعت‌|امام جماعت]] مسجد سید عزیزالله در [[ماه محرم|محرم]] ۱۳۷۰ ه.ق، جمعی از اهالی تهران از مرجع بزرگ [[آیت الله بروجردی]] تقاضا می کنند که شخصیت بزرگی را به [[تهران]] اعزام نمایند تا در [[مسجد]] حاج سید عزیز الله اقامه جماعت نموده و به امور دینی مردم و حل و فصل مسائل مباشرت نماید. مرحوم آیت الله بروجردی شخص باکفایت آیت الله خوانساری را که از نظر [[زهد]]، [[تقوا]] و مبارزه با هوای نفس مشهور عام و خاص بودند، به تهران اعزام و تا آخر عمر در مسجد حاج سید عزیزالله تهران به اقامه جماعت و تدریس خارج [[فقه]] و [[اصول فقه‌‌‌‌|اصول]] مشغول، و عمر پربرکت خود را در خدمت به [[اسلام]] و حوزه های علمیه سپری نمودند.
  
−
در حركت و رهسپاری ایشان، كوهی از وقار و متانت را می دیدم كه [[روح]] و روحانیت و صفا و معنویت را به تماشاگران می بخشید، و معنویت اسلام را به بازاریان و مردم غرق در مادیات عرضه می كرد با مشاهده ایشان، بازاریان كركره ها را پائین كشیده، به سوی [[نماز جماعت]] می شتافتند همین مرجع بزرگوار گاهی در راه بندان های بازار، همانند مردم عادی متوقف و بدون كوچكترین امتیاز و تشخص، با یك حالت عادی و خاكی عبور و مرور می نمودند.
+
پس از رحلت آیت الله العظمی بروجردی، جمع کثیری از مردم [[ایران]] و برخی از کشورهای مجاور، به آیت الله خوانساری رجوع و از رساله ایشان استفاده کردند، و در اواخر، [[مرجعیت]] ایشان عظیم‌تر و فراگیرتر گردید، به حدی که اداره مالی حوزه های علمی ایران و سایر بلاد، بیشتر بر دوش مبارک ایشان قرار داشت، و آنچنان از نظر امکانات مالی نیرومند و پرتوان بود که شهریه اش چندین ماه پس از رحلت نیز استمرار داشت.
  
−
بعدها شناختم كه چه گنجینه ای بوده است، به حدی كه حضرت امام پس از فوت آیت الله بروجردی، پیشنهاد داشته اند كه آیت الله خوانساری به قم بازگردند و همه پشت سر او بایستند و مرجعیت نیرومند و پایدار شیعه را استحكام بخشند، و از تعدد رساله ها كه همان تشعب و پراكنده ساختن قدرت شیعه است، جلوگیری به عمل بیاورند از این پیشنهاد معلوم می گردد كه آن مرحوم، شایستگی و لیاقت چنین مدیریت والایی را داشته است كه كاندیدای چنین مرتبت و منزلت باشند.
+
'''مداخله در امور سیاسی:'''
−
 
 
−
'''مرجعیت عمومی:'''
 
−
 
 
−
پس از درگذشت آیت الله العظمی بروجردی، جمع كثیری از مردم ایران و برخی از كشورهای مجاور، به ایشان رجوع و از رساله ایشان استفاده كردند، و در اواخر، مرجعیت ایشان عظیم‌تر و فراگیرتر گردید، به حدی كه اداره مالی حوزه های علمی ایران و سایر بلاد، بیشتر بر دوش مبارك ایشان قرار داشت، و آنچنان از نظر امكانات مالی نیرومند و پرتوان بود كه شهریه اش چندین ماه پس از رحلت نیز استمرار داشت.
 
−
 
 
−
'''تالیفات:'''
 
−
 
 
−
از تالیفات این فقیه نامدار و زاهد پارسا، كتاب های زیر قابل ذكرند:
 
−
 
 
−
* 1. جامع المدارك فی شرح المختصر النافع، در 7 مجلد، چاپ انتشارات اسماعیلیان قم، یك دوره فقه استدلالی منقح و مهذبی است كه جامع وجازت لفظ و دقت و گستردگی مطالب می باشد.
 
−
 
 
−
* 2. العقائد الحقه، در علم كلام، پیرامون معتقدات شیعه و دفاع از مبانی كلامی آن.
 
  
−
* 3. حاشیه بر العروه الوثقی.
+
آیت الله خوانسارى از آغاز نهضت اسلامی به رهبری روحانیت، سهم ارزنده و مؤثری داشته اند و حق بزرگی نسبت به شکل گیری پایه های انقلاب اسلامی دارند. در آن روزهای نخستین که همراه دیگر علما در بازار [[تهران]] به حالت اعتراض نسبت به اعمال دستگاه حرکت می نمودند، مورد هجوم پلیس و ماموران امنیتی قرار گرفتند و مقداری از ناحیه پا جراحت برداشتند. از ایشان اعلامیه های متعددی درباره انقلاب صادر شده است.
  
−
* 4. رساله عملیه توضیح المسائل.
+
ایشان به مناسبت تبعید حضرت امام به [[ترکیه|ترکیه]] و توقیف برخی دیگر از بزرگان، اعلامیه زیر را صادر نمودند: «بسم اللّه الرحمن الرحیم الحمدللّه رب العالمین والصلوه والسلام علی خیرخلقه محمد و آله الطاهرین ولا حول ولا قوه الا باللّه العلی العظیم. حوادث اسف آور یکی دو روز اخیر که منجر به قتل و جرح یک عده مردم بی گناه و توقیف حضرت آیت الله خمینی و آیت الله قمی و دیگر آقایان عظام شده است، موجب کمال تاثر و تاسف حقیر گردید. با کمال تعجب مشاهده می شود مسئولین امنیت کشور با نهایت گستاخی حضرات آقایان مراجع عظام و علمای اعلام دامت برکاتهم را موافق اموری که مبانیت آنها با شرع مطهر محرز و مکرر تذکر داده شده است، جلوه می دهند. حقیر در این موقع حساس، لازم می دانم اولیاء امور را متذکر سازم انجام این گونه اعمال ضدانسانی نسبت به حضرات علمای اعلام و قتل و جرح مردم بی پناه، نه تنها موجب رفع غائله نخواهد بود بلکه جز تشدید امور و ایجاد تفرقه و وخامت اوضاع، اثر دیگری نخواهد داشت موجب کمال تاسف است که باید حریم مقدس اسلام و روحانیت از طرف اولیای امور این چنین مورد تجاوز قرار گیرد. انا للّه و انا الیه راجعون. از خداوند متعال عز اسمه مسالت دارم که اسلام و مسلمین را در کنف عنایات خود از همه حوادث، مصون و محروس بدارد و ما توفیقی الا بالله، علیه توکلت والیه انیب الاحقر احمد الموسوی الخوانساری، ۱۳ محرم ۱۳۸۳ هـ.ق».
  
−
* 5. رساله مناسك حج.
+
==ویژگی‌های اخلاقی==
  
−
'''مداخله در امور سیاسی:'''
+
'''زهد و ساده زیستی:'''
  
−
معظم له از آغاز نهضت اسلامی به رهبری روحانیت، سهم ارزنده و مؤثری داشته اند و حق بزرگی نسبت به شكل گیری پایه های انقلاب اسلامی دارند. در آن روزهای نخستین كه همراه دیگر علما در بازار تهران به حالت اعتراض نسبت به اعمال دستگاه حركت می نمودند، مورد هجوم پلیس و ماموران امنیتی قرار گرفتند و مقداری از ناحیه پا جراحت برداشتند از ایشان اعلامیه های متعددی درباره انقلاب صادر شده است.
+
آیت الله سید احمد خوانسارى الگوی [[اخلاق]] برای نسل دیروز و امروز بود. با داشتن مقام علمی والا هیچگاه اصول اخلاقی را فراموش نمی کرد. چنان مهر [[اهل البیت|اهل بیت]] در جانش نفوذ کرده بود که کردارش نیز بوی علوی می داد. بعد از گذشت سالها، خوشه چینان مکتب سید از [[زهد]] و ساده زیستی او به عنوان مشخصه اصلی زندگیش یاد می کنند.
  
−
'''نمونه ای از اعلامیه‌های ایشان:'''
+
با این که وی پرداخت شهریه هنگفت طلاب [[تهران]]، [[مشهد]]، [[قم]] و [[نجف]] را بر عهده داشت، هرگز در آنها تصرف نکرد و تا آخرین لحظه ای که در قید حیات بود، خانه ای هر چند محقر تهیه نکرد و عمرش را در منزل استیجاری گذراند.
  
−
ایشان به مناسبت تبعید حضرت امام به تركیه و توقیف برخی دیگر از بزرگان،اعلامیه زیر را صادر نمودند:  
+
'''احتیاط:'''
  
−
«بسم اللّه الرحمن الرحیم الحمد للّه رب العالمین والصلوه والسلام علی خیرخلقه محمد وآله الطاهرین ولا حول ولا قوه الا باللّه العلی العظیم. حوادث اسف آور یكی دو روز اخیر كه منجر به قتل و جرح یك عده مردم بی گناه و توقیف حضرت آیت الله خمینی و آیت الله قمی و دیگر آقایان عظام شده است، موجب كمال تاثر و تاسف حقیر گردید با كمال تعجب مشاهده می شود. مسئولین امنیت كشور با نهایت گستاخی حضرات آقایان مراجع عظام و علمای اعلام دامت بركاتهم را موافق اموری كه مبانیت آن ها با شرع مطهر محرز و مكرر تذكر داده شده است، جلوه می دهند. حقیر در این موقع حساس، لازم می دانم اولیا امور را متذكر سازم انجام این گونه اعمال ضدانسانی نسبت به حضرات علمای اعلام، و قتل و جرح مردم بی پناه، نه تنها موجب رفع غائله نخواهد بود، بلكه جز تشدید امور و ایجاد تفرقه و وخامت اوضاع، اثر دیگری نخواهد داشت موجب كمال تاسف است كه باید حریم مقدس اسلام و روحانیت از طرف اولیای امور این چنین مورد تجاوز قرار گیرد انا للّه و انا الیه راجعون. از خداوند متعال عز اسمه مسالت دارم كه اسلام و مسلمین را در كنف عنایات خود از همه حوادث، مصون و محروس بدارد و ما توفیقی الا بالله، علیه توكلت والیه انیب الاحقر احمد الموسوی الخوانساری، 13 [[محرم]] 1383 ه.ق».
+
حضرت آیت الله خوانساری، احتیاط را اصل مسلم زندگی خود قرار داده بود. آیت الله ابوطالب تجلیل می گوید: احتیاط او در امور [[شریعت|شرعی]] زبانزد عام و خاص بود تا آنجا که وجوهات شرعیه را هرگز در منزل نگاه نمی داشت و آن را نزد یکی از تجار امین می گذاشت و به نیازمندان حواله می داد تا به این طریق احتمال هر نوع تصرف در آن پولها از بین برود. در امور سیاسی نیز همین شیوه را پیش گرفت.
  
−
ایشان علاوه بر اعلامیه فوق، اعلامیه ها و تذكرات فراوانی در مواقع حساس صادر نموده اند و پس از پیروزی انقلاب نیز تذكرات و خیراندیشی هایی نسبت به اولیای امور جمهوری اسلامی داشته اند، و این امور همه نشانگر آن می باشد كه ایشان در تمام موارد، از مولی و پیشوا و حجت الله فی الارضین الهام می گرفتند و كوچكترین پیروی از هوای نفس و انانیت و خوش آیند مردم نداشته اند.
+
'''عدالت:'''
  
−
'''رحلت:'''
+
عظمت شخصیت او تا آن حد است که آیت الله العظمی حائری درباره اش می گفت: «[[اجتهاد]] را به هر معنی تفسیر کنیم، آیت الله خوانساری مجتهد بود و [[عدالت]] را به هر گونه معنی کنیم، او عادل بود». امام خمینی رحمة الله علیه نیز آنجا که به جامع المدارک استناد می کند، به مقام علمی و [[تقوا]] و احتیاط آیت الله سید احمد خوانساری اشاره کرده و از او به بزرگی نام می برد.
  
−
سرانجام این عالم بزرگوار، پس از 96 سال عمر پربركت، در اثر كسالت در نخستین ساعات بامداد روز شنبه مورخ 30/10/63 مطابق 27 [[ربیع الثانی]] 1405 ه.ق دار فانی را وداع، و به دیار جاودان شتافت، و جهان [[اسلام]] و حوزه های علمیه را عزادار ساخت.
+
'''تواضع:'''
  
−
به مجرد انتشار خبر ارتحال این فقیه ربانی، امام امت به حوزه های علمی تسلیت گفت و درس های حوزه یك هفته تعطیل شد، و از طرف دولت در سراسر كشور عزای عمومی اعلام، و بازار تهران هم سه روز تعطیل گردید جنازه مطهرایشان به قم انتقال یافته، و در جوار استاد بزرگوار خود، در حرم كریمه اهل بیت،حضرت معصومه علیهم السلام مدفون گردید.
+
هر تازه وارد ابتدا ورود با قامت ایستاده او مواجه می شد. به [[احترام]] همه می ایستاد و مخصوصاً برای [[سادات]] احترامی بیشتر قایل بود. به دید و بازدید تمام علما می رفت، هیچگاه در مجلس تکیه نزد و چهار زانو ننشست و کمال [[ادب]] و [[تواضع]] را مبذول داشت و آنگاه که [[امام خمینی]] به [[ایران]] آمد، با وجود کهنسالی به دیدارش شتافت و پیروزی نور بر سپاه جهل را به ایشان تبریک گفت.
  
−
'''دو اعلامیه تسلیت:'''
+
'''عرفان و کرامات:'''
  
−
امام امت در اعلامیه تسلیت فرمودند: «بسم اللّه الرحمن الرحیم انا للّه و انا الیه راجعون خبر رحلت مرحوم مغفور آیت الله خوانساری رحمه الله علیه موجب تاسف و تاثر گردید این عالم جلیل بزرگوار و مرجع معظم كه پیوسته در حوزه های علمیه و مجامع متدینه مقام رفیع و بلندی داشت و عمر شریف خود را در راه تدریس، و تربیت و علم و عمل به پایان رساند، حق بزرگی بر حوزه ها دارد، چه این كه با رفتار و اعمال خود و [[تقوا]] و سیره خویش، پیوسته در نفوس مستعده، مؤثر و موجب تربیت بود. از خداوند تعالی برای ایشان رحمت و مغفرت، و برای علمای اعلام و حوزه های علمیه صبر و اجر خواستارم والسلام علی عبادالله الصالحین روح الله الموسوی الخمینی 29 دیماه 1363 ه.ش».
+
محمد شریف رازی نویسنده محقق، از قول یکی از معتمدین درباره مقام [[عرفان]] و اتصال به ماوراء عالم امکان سید می نویسد: «او صاحب بینش و بصیرت خاص خویش بود... یکی از بازرگانان مورد اعتماد تهران می گفت: روزی در خدمت ایشان بودم و هیچکس دیگر نبود. آقا ناگاه فرمود: فردی در خانه است و خواسته ای دارد. عرض کردم: آقا کسی زنگ نمی زند. فرمود: چرا کسی هست این پاکت را به او بدهید تا برود. پاکت را گرفتم و جلو در آمدم، شخص محترمی را دیدم که قدم می زند. او را صدا کردم و گفتم شما زنگ زدید؟ گفت خیر. پرسیدم کاری دارید؟ گفت: آری، همسرم بیمار است و برای بستری شدن هشت هزار تومان کسری دارم... پاکت را به او دادم. او همانجا باز کرد و پولها را شمرد. درست هشت هزار تومان بود».
  
−
'''پیام آیت الله العظمی گلپایگانی:'''
+
==وفات==
  
−
آیت الله العظمی گلپایگانی كه علاقه فراوان و ارتباط عمیقی بین آن دو بزرگوار حاكم بود، در تلگراف تسلیت چنین می نویسد: «بسم اللّه الرحمن الرحیم ثلمه لاتسد وكسر لایجبر با كمال تاسف رحلت مرجع عالیقدر، بقیه السلف و اسوه فضایل و [[تقوا]] و [[فقیه]] [[اهل بیت]] علیهم السلام حضرت آیت الله آقای حاج سید احمد خوانساری قدس سره را به آستان اقدس بقیه الله ارواح العالمین له الفدا و به محاضر علمای اعلام و حوزه‌های علمیه و به عموم ملت مسلمان و شیعیان جهان تسلیت عرض می كنم. آن فقید روحانیت در علم و عمل و مخالفت هوی و اطاعت مولی و ترك اقبال به دنیا و انقطاع الی اللّه و جامعیت علمی و تدریس و تالیف و [[عبادت]] و [[تواضع]] در بیش از نیم قرن مشار الیه بالبنان و مسلم بین اقران بود ضایعه رحلت ایشان را نمی توان با توصیفات بیان كرد، و بیش از حد تصور با فقدان ایشان در حصن و حصین رخنه افتادانا للّه و انا الیه راجعون. محمدرضا الموسوی الگلپایگانی».
+
مرحوم آیت الله سید احمد خوانسارى، سرانجام پس از ۹۶ سال عمر پربرکت، در روز شنبه 30 دی ماه سال ۶۳ (مطابق ۲۷ [[ربیع الثانی]] ۱۴۰۵ هـ.ق) دار فانی را وداع گفت و به دیار جاودان شتافت. پیکر مطهر ایشان به [[قم]] انتقال یافته و در جوار استاد بزرگوار خود، در حرم کریمه اهل بیت [[حضرت معصومه]] (علیهاالسلام) مدفون گردید.
  
−
'''تحلیلی جزئی از دو تسلیت مهم:'''
+
==منابع==
  
−
این دو اعلامیه تسیلت از دو سید سند و دو مرجع معتمد و بزرگوار كه هر دو در یك مكتب و در یك مدرس و پیش یك مدرس و معلم تعلیم دیده اند، در [[حق]] یك همدوره و همكلاس و هم مكتب و هم محضر سند گویا و نشانه بس مستحكم در عظمت شان و علو مقام آن فقیه ربانی و مجتهد صمدانی می باشد كه طوبی له و حسن مب.
+
*عقیقی بخشایشی، تلخیص از کتاب فقهای نامدار شیعه، صفحه ۵۱۰.
 +
*محمد عابدی میانجی، آیت الله سید احمد خوانساری تندیس پارسایی، مجله فرهنگ کوثر، آذر ۱۳۷۶، شماره۹، تاریخ۱۳۸۶/۶/۳۱، صفحه۴۴، در دسترس [http://www.hawzah.net/fa/Magazine/View/4180/4187/26496 پایگاه اطلاع رسانی حوزه]، بازیابی: ۲۴ اسفند ۱۳۹۲.
 +
*مجله فرهنگ کوثر، آذر ۱۳۷۶، شماره ۹، "آیت الله سید احمد خوانساری، تندیس پارسایی".
  
−
امام بزرگوار در حق ایشان می نویسند: «او با رفتار و اعمال خود و [[تقوا]] و سیره خویش پیوسته در نفوس مستعده مؤثر و موجب تربیت بود». این سخن نشانگر آن معنی است كه خود عمل منهای سخن و نطق، سازنده است و كارساز آن فقیه بزرگوار چندان اهل سخن و بیان و نطق و گفتار نبود، اما عمل و تقوای بوذری و زهد و پارسایی بحرالعلومی، و قداست و نزاهت مقدس اردبیلی را در عصر مادیات و در مرز تزاحم امیال و شهوات نفسانی، یعنی قلب بازار تهران را داشت، به حدی كه با سیره عملی خویش مردم را به معنویت [[اسلام]] و حقانیت روحانیت و تقوی جلب می نمود، نه با بیان و گفتار.
+
==آرشیو عکس و تصویر==
 +
<gallery mode="packed" heights="170">
 +
پرونده:خوانساری0 (17).jpg|از راست: سید علی ناظم، سید احمد موسوی خوانساری و سید علی‌اکبر برقعی در جوانی
 +
پرونده:خوانساری0 (8).jpg|سید احمد موسوی خوانساری در جوانی
 +
پرونده:خوانساری0 (6).jpg|سید احمد موسوی خوانساری
 +
پرونده:خوانساری0 (4).jpg|سید احمد موسوی خوانساری
 +
پرونده:خوانساری0 (3).jpg|سید احمد موسوی خوانساری
 +
پرونده:خوانساری0 (15).jpg|سید احمد موسوی خوانساری
 +
پرونده:خوانساری0 (13).jpg|سید احمد موسوی خوانساری
 +
پرونده:خوانساری00.jpg|ردیف پایین از راست: [[سید مرتضی مرتضوی لنگرودی|سید مرتضی مرتضوی لنگرودى]]، محمدرضا تنکابنی، سید احمد موسوی خوانساری، [[سلطان الواعظين شيرازى|سید محمد موسوی شیرازی]] (سلطان الواعظین) و محمود حلبی
 +
پرونده:خوانساری0 (10).jpg|سید احمد موسوی خوانساری و سید محمدحسن مرتضوی حسینی لنگرودی
 +
پرونده:خوانساری0 (11).jpg|سید احمد موسوی خوانساری در هیئت محبان الحسین علیه السلام [[تهران]]
 +
پرونده:سید محمدرضا گلپایگانی (444).jpg|[[سید محمدرضا موسوی گلپایگانی]] و سید احمد موسوی خوانساری
 +
پرونده:ابوالفضل0.jpg|از راست: ابوالقاسم فلسفی، سید احمد موسوی خوانساری و [[ابوالفضل خوانساری]]
 +
پرونده:خوانساری0 (2).jpg|از راست: احمد مجتهدی تهرانی، سید احمد موسوی خوانساری و ناشناس
 +
پرونده:تهرانی0.jpg|ردیف جلو از راست: ناشناس، [[حسن سعيد تهرانى|حسن سعید تهرانی]]، سید احمد موسوی خوانساری، مصطفی مسجد جامعی و نصرالله شاه آبادی
 +
پرونده:خوانساری0 (9).jpg|از راست: غروی، سید احمد موسوی خوانساری، انصاری
 +
پرونده:خوانساری0 (18).jpg|[[آیت الله سید عبدالله شیرازی|سید عبدالله موسوی شیرازی]] و سید احمد موسوی خوانساری
 +
پرونده:خوانساری0 (7).jpg|سید احمد موسوی خوانساری و سید محمدرضا موسوی گلپایگانی در تشییع پیکر [[آیت الله بروجردی|سید حسین احمدی طباطبائی بروجردی]]
 +
پرونده:خوانساری000.jpg|از راست: سید ابراهیم ایروانی، [[سید محمد محقق داماد|سید محمد موسوی احمدآبادی (محقق داماد)]]، سید احمد موسوی خوانساری، [[خویی، ابوالقاسم|سید ابوالقاسم موسوی خویی]]، سید نصرالله مستنبط، نصرالله صدقی حسنی (خلخالی) و سید محمدحسین میرسجادی
 +
پرونده:خوانساری0 (5).jpg|سید احمد موسوی خوانساری
 +
پرونده:خوانساری0 (21).jpg|سید احمد موسوی خوانساری، ناشناس، ناشناس و سید علی نقی تهرانی
 +
پرونده:خوانساری2.jpg|از راست: ناشناس، سید احمد موسوی خوانساری، ناشناس، ناشناس، [[سید رضا بهاءالدینی]] و ناشناس
 +
پرونده:خوانساری0 (12).jpg|تشییع پیکر سید احمد موسوی خوانساری
 +
پرونده:خوانساری0 (1).jpg|قبر سید احمد موسوی خوانساری در [[حرم حضرت معصومه عليها السلام|حرم حضرت معصومه سلام الله علیها]] در کنار قبر [[سید محمدحسین طباطبایی]]
 +
</gallery>
  
−
اما اعلامیه آیت الله العظمی گلپایگانی، موج بلندتر و سوز بیشتری دارد نشان می دهد كه جایگاه او در قلب وی مؤثرتر و جانكاهتر بوده است جایی كه در آغاز اعلامیه می نویسد: «شكاف غیرقابل انسداد و شكست غیرقابل جبران به حریم [[دین]] و مرز روحانیت اسلام وارد آمده است كه هرگز قابل جبران نیست.» و آن گاه از وی به عنوان یادگار سلف و ذخیره گذشتگان و الگوی فضایل مخالف هوی و هوس و مطیع امر مولی و تارك دنیا و منقطع الی الله و جامع بین علم و عمل یاد می كند، نشانه ها و اماراتی كه امام علیه السلام در مرجع تقلید تعیین فرموده اند، و نكته مهمتر آنجا است كه می فرمایند: «ایشان بیش از نیم قرن با این اوصاف و صفات، بین اقران و امثال مشارالیه بالبنان و مسلم بین اقران و نظایر بوده است» طبیعی است رخنه ای كه با چنین ضایعه ای به اركان دژ اسلام رخ دهد، به این زودی ها قابل جبران نخواهد بود.
+
{{سنجش کیفی
 +
|سنجش=شده
 +
|شناسه= خوب
 +
|عنوان بندی مناسب= متوسط
 +
|کفایت منابع و پی نوشت ها= خوب
 +
|رعایت سطح مخاطب عام= خوب
 +
|رعایت ادبیات دانشنامه ای= متوسط
 +
|جامعیت= خوب
 +
|رعایت اختصار= خوب
 +
|سیر منطقی= خوب
 +
|کیفیت پژوهش= خوب
 +
|رده= دارد
 +
}}
 +
[[رده:علمای معاصر|خوانساری،سید احمد]]
 +
[[رده:علمای قرن چهاردهم|خوانساری،سید احمد]]
 +
[[رده:فقیهان]]
 +
[[رده:مراجع تقلید]]
 +
[[رده:مجتهدین]]
 +
[[رده:مدفونین در حرم حضرت معصومه (س)]]
 +
[[رده: مقاله های مرتبط به دانشنامه]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۲ ژوئن ۲۰۲۳، ساعت ۰۸:۲۸

Confirm3.jpg

آیت الله العظمی سید احمد موسوی خوانساری (۱۳۰۹ - ۱۴۰۵ ق)، فقیه مجاهد شیعه در قرن چهاردهم هجری و از شاگردان آیت الله آخوند خراسانی بود. وى در نهضت اسلامی به رهبری امام خمینی، نقش مؤثری داشت و از ایشان اعلامیه های متعددی درباره انقلاب صادر شده است. سید موسی صدر و شهید مطهری از شاگردان مبرز او هستند.

احمد خوانساری.jpg
نام کامل سید احمد موسوی خوانساری
زادروز ۱۳۰۹ قمری
زادگاه خوانسار
وفات ۱۴۰۵ قمری
مدفن قم، حرم حضرت معصومه

Line.png

اساتید

آخوند خراسانی، سید محمدکاظم یزدی، شیخ عبدالکریم حائری،...

شاگردان

سید موسی صدر، شهید مطهری، حسینعلی منتظری، سید رضا صدر،...

آثار

جامع المدارک فی شرح المختصر النافع، العقائد الحقه، حاشیه بر عروة الوثقی، مناسک حج،...

ولادت و خاندان

سید احمد خوانسارى فرزند سید یوسف امام جمعه خوانسار، در سال ۱۳۰۹ قمری در یک خانواده روحانی دیده به جهان گشود. او با سی تبار، نسب به حضرت موسی بن جعفر (علیه السلام) می رساند.

تحصیلات و استادان

سید احمد علوم مقدماتی را در زادگاه خود از محضر علمای آن سامان، به ویژه مرحوم آیت الله حاج سید محمدحسن خوانساری (متوفی ۱۳۳۷ ه.ق) و دامادش، مرحوم آیت الله حاج سید علی‌اکبر خوانساری فراگرفت. سپس به حوزه اصفهان مهاجرت نمود و از محضر آیات عظام: مرحوم حاج میر محمدصادق مدرس، آخوند ملا عبدالکریم جزی و میرزا محمدعلی تویسرکانی فراگرفت.

خوانسارى آنگاه جهت تکمیل معلومات به دارالعلم نجف اشرف عزیمت نمود و در آن حوزه هزار ساله، دو سال در درس آیت الله آخوند خراسانی و چندین سال هم در درس مرحوم صاحب العروه و مرحوم آیت الله آقا ضیاء عراقی و اساتید دیگر فقه و اصول شرکت جست تا به مدارج عالیه علمی در بخش فقه، اصول، فلسفه و ریاضیات نائل آمد.

آیت الله خوانسارى سپس در سال ۱۳۳۵ ه.ق به ایران بازگشت و در اراک اقامت گزید و از محضر پرفیض آیت الله العظمی شیخ عبدالکریم حائری در اراک استفاده شایانی برد.

تدریس و شاگردان

آیت الله سید احمد خوانساری ابتدا به تدریس سطوح و آنگاه خارج فقه و اصول پرداخت. علاوه بر آن از اساتید خط و ریاضیات نیز به شمار می رفت و در تهران طالبان دانش دین در محضرش دروس خارج فقه را می آموختند. یکی از معاصران وی می نویسد: «در مسجد سید عزیزالله به اقامه جماعت و تدریس فقه استدلالی مشغول بودند و اکثر علماء تهران به مباحثه ایشان حاضر شده و استفاده می نمایند». او همواره به مطالب مهم می پرداخت و جزئیات را به دانش طلبان وامی گذارد. او در بحث به مبانی عالمان گذشته توجه ویژه داشت و نظریات آنان را به نقد می کشید. از جمله در مباحث او بارها سخنان آقا ضیاء و مرحوم نایینی مورد بحث و کنکاش قرار می گرفت.

از حوزه تدریس آیت الله خوانساری شاگردانی توانمند و مجتهدینی ارزشمند به جامعه علمی حوزه تقدیم شد. برخی از شاگردان او در قم و تهران عبارتند از:

  1. سید موسی صدر
  2. شهید مرتضی مطهری
  3. حسینعلی منتظری
  4. سید رضا صدر
  5. سید محمدباقر ابطحی
  6. سید عبدالله شبستری
  7. سید رضی شیرازی
  8. محمدتقی شریعتمداری
  9. حسن خسروشاهی
  10. شیخ علی پناه اشتهاردی
  11. سید محمدباقر سلطانی.

آثار و تألیفات

از تألیفات این فقیه نامدار و زاهد پارسا، کتاب های زیر قابل ذکرند:

جامع المدارک فی شرح المختصر النافع - یکی از آثار آیت الله العظمی خوانساری
  1. جامع المدارک فی شرح المختصر النافع محقق حلی (م، ۶۷۶) در ۷ مجلد، یک دوره فقه استدلالی با دقت و گستردگی مطالب می باشد.
  2. العقائد الحقه، در علم کلام، پیرامون معتقدات شیعه و دفاع از مبانی کلامی آن به زبان عربی است.
  3. حاشیه بر العروة الوثقی، که افکار فقهی آیت الله خوانساری را مطرح می سازد.
  4. رساله عملیه توضیح المسائل
  5. رساله مناسک حج
  6. کتاب طهارت
  7. کتاب صلوة.

فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی

اقامه جماعت و تبلیغ:

پس از آن که آیت الله حائری در سال ۱۳۴۰ ه.ق بنا به دعوت حوزه علمیه قم، در آن شهر اقامت گزید، مردم اراک از محضر ایشان درخواست نمودند که مرحوم خوانساری به جای ایشان اقامه جماعت و رفع مراجعات مردم را بنماید؛ مرحوم حائری با این امر موافقت کردند. پس از مدتی اقامت در اراک در یکی از جلسات از آیت الله مؤسس شنیده شد که فرموده بودند که ما می خواستیم آقای سید احمد خوانساری، اعلم علمای شیعه باشد، ولکن ایشان قناعت کردند که اعلم علمای اراک باشند. محض شنیدن این سخن که حاکی از رضایت ضمنی آیت الله حائری در مورد حضور ایشان در قم بود، به قم مهاجرت کرد و در این شهر اقامت می گزینند. پس از دو ماه از ورود ایشان، آیت الله حائری محل اقامت نماز جماعت خود را در مدرسه فیضیه به ایشان تفویض نموده و نماز خود را به ایشان اقتدا می کنند. به این ترتیب عدالت و شایستگی معنوی ایشان را تایید می فرمایند.

پس از درگذشت آیت الله حاج آقا یحیی سجادی، امام جماعت مسجد سید عزیزالله در محرم ۱۳۷۰ ه.ق، جمعی از اهالی تهران از مرجع بزرگ آیت الله بروجردی تقاضا می کنند که شخصیت بزرگی را به تهران اعزام نمایند تا در مسجد حاج سید عزیز الله اقامه جماعت نموده و به امور دینی مردم و حل و فصل مسائل مباشرت نماید. مرحوم آیت الله بروجردی شخص باکفایت آیت الله خوانساری را که از نظر زهد، تقوا و مبارزه با هوای نفس مشهور عام و خاص بودند، به تهران اعزام و تا آخر عمر در مسجد حاج سید عزیزالله تهران به اقامه جماعت و تدریس خارج فقه و اصول مشغول، و عمر پربرکت خود را در خدمت به اسلام و حوزه های علمیه سپری نمودند.

پس از رحلت آیت الله العظمی بروجردی، جمع کثیری از مردم ایران و برخی از کشورهای مجاور، به آیت الله خوانساری رجوع و از رساله ایشان استفاده کردند، و در اواخر، مرجعیت ایشان عظیم‌تر و فراگیرتر گردید، به حدی که اداره مالی حوزه های علمی ایران و سایر بلاد، بیشتر بر دوش مبارک ایشان قرار داشت، و آنچنان از نظر امکانات مالی نیرومند و پرتوان بود که شهریه اش چندین ماه پس از رحلت نیز استمرار داشت.

مداخله در امور سیاسی:

آیت الله خوانسارى از آغاز نهضت اسلامی به رهبری روحانیت، سهم ارزنده و مؤثری داشته اند و حق بزرگی نسبت به شکل گیری پایه های انقلاب اسلامی دارند. در آن روزهای نخستین که همراه دیگر علما در بازار تهران به حالت اعتراض نسبت به اعمال دستگاه حرکت می نمودند، مورد هجوم پلیس و ماموران امنیتی قرار گرفتند و مقداری از ناحیه پا جراحت برداشتند. از ایشان اعلامیه های متعددی درباره انقلاب صادر شده است.

ایشان به مناسبت تبعید حضرت امام به ترکیه و توقیف برخی دیگر از بزرگان، اعلامیه زیر را صادر نمودند: «بسم اللّه الرحمن الرحیم الحمدللّه رب العالمین والصلوه والسلام علی خیرخلقه محمد و آله الطاهرین ولا حول ولا قوه الا باللّه العلی العظیم. حوادث اسف آور یکی دو روز اخیر که منجر به قتل و جرح یک عده مردم بی گناه و توقیف حضرت آیت الله خمینی و آیت الله قمی و دیگر آقایان عظام شده است، موجب کمال تاثر و تاسف حقیر گردید. با کمال تعجب مشاهده می شود مسئولین امنیت کشور با نهایت گستاخی حضرات آقایان مراجع عظام و علمای اعلام دامت برکاتهم را موافق اموری که مبانیت آنها با شرع مطهر محرز و مکرر تذکر داده شده است، جلوه می دهند. حقیر در این موقع حساس، لازم می دانم اولیاء امور را متذکر سازم انجام این گونه اعمال ضدانسانی نسبت به حضرات علمای اعلام و قتل و جرح مردم بی پناه، نه تنها موجب رفع غائله نخواهد بود بلکه جز تشدید امور و ایجاد تفرقه و وخامت اوضاع، اثر دیگری نخواهد داشت موجب کمال تاسف است که باید حریم مقدس اسلام و روحانیت از طرف اولیای امور این چنین مورد تجاوز قرار گیرد. انا للّه و انا الیه راجعون. از خداوند متعال عز اسمه مسالت دارم که اسلام و مسلمین را در کنف عنایات خود از همه حوادث، مصون و محروس بدارد و ما توفیقی الا بالله، علیه توکلت والیه انیب الاحقر احمد الموسوی الخوانساری، ۱۳ محرم ۱۳۸۳ هـ.ق».

ویژگی‌های اخلاقی

زهد و ساده زیستی:

آیت الله سید احمد خوانسارى الگوی اخلاق برای نسل دیروز و امروز بود. با داشتن مقام علمی والا هیچگاه اصول اخلاقی را فراموش نمی کرد. چنان مهر اهل بیت در جانش نفوذ کرده بود که کردارش نیز بوی علوی می داد. بعد از گذشت سالها، خوشه چینان مکتب سید از زهد و ساده زیستی او به عنوان مشخصه اصلی زندگیش یاد می کنند.

با این که وی پرداخت شهریه هنگفت طلاب تهران، مشهد، قم و نجف را بر عهده داشت، هرگز در آنها تصرف نکرد و تا آخرین لحظه ای که در قید حیات بود، خانه ای هر چند محقر تهیه نکرد و عمرش را در منزل استیجاری گذراند.

احتیاط:

حضرت آیت الله خوانساری، احتیاط را اصل مسلم زندگی خود قرار داده بود. آیت الله ابوطالب تجلیل می گوید: احتیاط او در امور شرعی زبانزد عام و خاص بود تا آنجا که وجوهات شرعیه را هرگز در منزل نگاه نمی داشت و آن را نزد یکی از تجار امین می گذاشت و به نیازمندان حواله می داد تا به این طریق احتمال هر نوع تصرف در آن پولها از بین برود. در امور سیاسی نیز همین شیوه را پیش گرفت.

عدالت:

عظمت شخصیت او تا آن حد است که آیت الله العظمی حائری درباره اش می گفت: «اجتهاد را به هر معنی تفسیر کنیم، آیت الله خوانساری مجتهد بود و عدالت را به هر گونه معنی کنیم، او عادل بود». امام خمینی رحمة الله علیه نیز آنجا که به جامع المدارک استناد می کند، به مقام علمی و تقوا و احتیاط آیت الله سید احمد خوانساری اشاره کرده و از او به بزرگی نام می برد.

تواضع:

هر تازه وارد ابتدا ورود با قامت ایستاده او مواجه می شد. به احترام همه می ایستاد و مخصوصاً برای سادات احترامی بیشتر قایل بود. به دید و بازدید تمام علما می رفت، هیچگاه در مجلس تکیه نزد و چهار زانو ننشست و کمال ادب و تواضع را مبذول داشت و آنگاه که امام خمینی به ایران آمد، با وجود کهنسالی به دیدارش شتافت و پیروزی نور بر سپاه جهل را به ایشان تبریک گفت.

عرفان و کرامات:

محمد شریف رازی نویسنده محقق، از قول یکی از معتمدین درباره مقام عرفان و اتصال به ماوراء عالم امکان سید می نویسد: «او صاحب بینش و بصیرت خاص خویش بود... یکی از بازرگانان مورد اعتماد تهران می گفت: روزی در خدمت ایشان بودم و هیچکس دیگر نبود. آقا ناگاه فرمود: فردی در خانه است و خواسته ای دارد. عرض کردم: آقا کسی زنگ نمی زند. فرمود: چرا کسی هست این پاکت را به او بدهید تا برود. پاکت را گرفتم و جلو در آمدم، شخص محترمی را دیدم که قدم می زند. او را صدا کردم و گفتم شما زنگ زدید؟ گفت خیر. پرسیدم کاری دارید؟ گفت: آری، همسرم بیمار است و برای بستری شدن هشت هزار تومان کسری دارم... پاکت را به او دادم. او همانجا باز کرد و پولها را شمرد. درست هشت هزار تومان بود».

وفات

مرحوم آیت الله سید احمد خوانسارى، سرانجام پس از ۹۶ سال عمر پربرکت، در روز شنبه 30 دی ماه سال ۶۳ (مطابق ۲۷ ربیع الثانی ۱۴۰۵ هـ.ق) دار فانی را وداع گفت و به دیار جاودان شتافت. پیکر مطهر ایشان به قم انتقال یافته و در جوار استاد بزرگوار خود، در حرم کریمه اهل بیت حضرت معصومه (علیهاالسلام) مدفون گردید.

منابع

  • عقیقی بخشایشی، تلخیص از کتاب فقهای نامدار شیعه، صفحه ۵۱۰.
  • محمد عابدی میانجی، آیت الله سید احمد خوانساری تندیس پارسایی، مجله فرهنگ کوثر، آذر ۱۳۷۶، شماره۹، تاریخ۱۳۸۶/۶/۳۱، صفحه۴۴، در دسترس پایگاه اطلاع رسانی حوزه، بازیابی: ۲۴ اسفند ۱۳۹۲.
  • مجله فرهنگ کوثر، آذر ۱۳۷۶، شماره ۹، "آیت الله سید احمد خوانساری، تندیس پارسایی".

آرشیو عکس و تصویر



برگرفته از «https://wiki.ahlolbait.com/index.php?title=سید_احمد_خوانساری&oldid=146645»
آپارات موسسه اهل البیت علیهم السلام کانال عکس نوشته قرآن و حدیث در اینستاگرام تلگرام قرآن و حدیث کانال قرآن و حدیث در ایتا