ولایت علی علیه‌السلام در قرآن کریم و سنت پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله (کتاب)
 | |
| نویسنده | سيد مرتضى عسكرى |
| موضوع | اثبات امامت |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | ۱ |
|
| |
«ولایت علی علیه‌السلام در قرآن کریم و سنت پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله»، اثر علامه سيد مرتضى عسكرى (م، ۱۴۲۸ ق)، كتابى است به زبان فارسى در پاسخ به نوشته شيخ ابوسلمان عبدالمنعم بلوچ (چرا ولايت على در قرآن نيست)، كه مشتمل بر داستان‌ها و حكايات و تفسير آيات قرآن و نيز احاديث نقل شده از شيعه و سنى درباره امامت و ولايت امام على علیه‌السلام مى‌باشد.
محتویات
مؤلف
علامه سيد مرتضى عسكرى (۱۳۳۲-۱۴۲۸ ق)، از فقها و محققان بزرگ شیعه معاصر و از شاگردان امام خمینى و آیت‌الله مرعشی نجفی بود. وی خدمات و فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی گسترده ای را در عراق و ایران موجب شد.
علامه عسکری همچنین با تحقیقات و تألیفات ارزشمند خود، راه نوینی در تبیین اسلام شیعی و دفاع از آن ارائه داد. شهرت ایشان، بیشتر مرهون همین پژوهش‌ها می‌باشد. بحث‌های علمی و مناظرات ایشان با دانشمندان مذاهب و ادیان گوناگون جهان، بسیار روشنگرانه و منحصربه‌فرد است که بسیاری از آن‌ها به صورت کتاب انتشار یافته‌اند. برخی از تألیفات ایشان عبارتند از:
معالم المَدرستَین، القرآن الکریم و روایات المدرستین، عقائد الإسلام من القرآن الکریم، قیام الأئمّة بإحیاء الدین، نقش ائمه در احیای دین، عدالة الصحابة، عصمة الأنبیاء، سقیفه.
معرفی کتاب
كتاب «ولایت علی علیه‌السلام در قرآن کریم و سنت پیامبر» با استناد به برخى از آيات قرآن، احاديث و كتاب‌هاى شيعه و سنی، نقش و جايگاه امام على(ع) و ولايت او و امامان بعد از ایشان تبيين و بررسى شده است. موضوعات كتاب عبارتند از: نامه‌هاى برخى از دانشمندان سنى كه شيعه شده‌اند، چرا موضوع امامت در قرآن مطرح نشده است، چرا نام حضرت على(ع) در قرآن نيامده است، امامت اهل بيت(ع) از ديدگاه روايات، حفظ و اجراى شريعت توسط اوصياى پيامبر(ص) و جايگاه حضرت مهدى(عج) در منابع مكتب خلفا.
این كتاب، باآنكه برخى از روايات را به چالش كشانده و كاملا علمى و تحقيقى است، داراى بيانى روشن و نثرى روان و راحت است؛ به‌طورى كه عموم خوانندگان را به خود جذب مى‌كند. نويسنده علاوه بر استفاده از شيوه‌هاى محدود تحقيق، از قبيل روش‌هاى توصيفى تاريخى، تحليلى، مقايسه‌اى و تكيه بر اسناد، منابع و مراجع بررسى را با تمام شرايط، جستجو، تحقيق و كنترل كرده است، سپس در پرتو قرآن و سنت صحيح درباره آن‌ها داورى و ارزشيابى نموده و به نكات تازه و بديعى دست يافته است.
محتوای کتاب
اين كتاب، با مقدمه كوتاهى از نويسنده آغاز و مطالب بدون تبويب و فصل‌بندى خاصى ارائه شده است. در مقدمه كوتاه نويسنده، به سير بحث، اشاره شده است. نويسنده، در ابتدا رونوشتى از مقدمه جزوه و نامه عالم سنی شيخ ابوسلمان عبدالمنعم بلوچ با عنوان «از علماى شیعه بپرسيد چرا نام على در قرآن نيست» را آورده و پس از بررسى و پاسخ به آن، به نامه بسيارى از علما و استادان دانشگاه‌هاى مصر، سودان، مغرب، الجزاير و ديگر كشورها كه با خواندن كتاب‌هاى او شيعه شده و به وى نامه نوشته‌اند، اشاره نموده است.
نويسنده در پاسخ به اين نامه، دو موضوع زير را بررسى نموده است:
- اول: ابوعمر محمدباقر سجودى جوانى شيعه بوده و اكنون سنى شده است.
- دوم: ايشان جزوه‌اى منتشر كرده و در آن جزوه، دو امر زير را مطرح كرده است:
گفتار اول:
- الف) از علماى شيعه بپرسيد چرا نام حضرت على(ع) در قرآن نيست؟
- ب) ذكرى از امامت و امامت حضرت على(ع) در قرآن نيست.
گفتار دوم:
- الف) جانشين پيامبر اسلام؛
- ب) غيبت حضرت مهدى(ع).
نويسنده در پاسخ به گفتار اول، ابتدا معناى امامت را بررسى نموده و سپس به پاسخ به اين سؤال پرداخته است. وى در اين پاسخ، ابتدا دو پيشگفتار مبنى بر اينكه «قرآن و سنت مكمل يكديگرند» و «خبر دادن پيامبر(ص) از كسانى كه خواهند آمد و خواهند گفت: تنها از قرآن براى ما بگويند و اصولا به حديث پيامبر(ص) اعتنا نمى‌كنند» مطرح كرده و سپس چنين نتيجه‌گيرى نموده است كه بدون مراجعه به سنت، انجام وظايف شرعى امكان‌پذير نخواهد بود و بر ما لازم است كه براى اخذ اسلام و پيروى از دستورات الهى، به قرآن و سنت با هم مراجعه كنيم و اگر كسى تنها به يكى از اين دو رجوع نمايد و آن‌ها را از يكديگر جدا كند، بى‌گمان بنا بر آن گذاشته است كه خود را از قيد و بند اسلام رها ساخته و قوانين آن را به ميل و خواسته خود تفسير و تعبير نمايد؛ زيرا با حذف سنت پيامبر(ص) كه كليد فهم و مفسر قرآن است، تأويل قرآن بنا به ميل و سليقه شخصى به‌سادگى امكان‌پذير خواهد بود.
نويسنده ضمن بررسى رواياتى كه به معرفى امامان دوازده‌گانه بعد از رسول خدا(ص) پرداخته‌اند، به نتايج زير اشاره كرده است:
- شماره خلفاى پيامبر(ص) و پيشوايان اسلام، از دوازده تن تجاوز نكرده و همگى از قريش اند.
- اين پيشوايان و خلفا به‌طور پيوسته تا روز قيامت در ميان امت خواهند بود.
وى در پاسخ به اين سؤال كه چرا اين احاديث از تحريف مصون مانده‌اند، به اين نكته اشاره نموده است كه در هنگام نقل اين احاديث، عدد خلفا هنوز به دوازده تن نرسيده بود. به اين معنى كه نقل اين حديث، در عصر حكومت معاويه و یزید بن معاویه بود و تا آن زمان، خلفاى رسمى، 6 يا 7 تن بيشتر نبودند؛ بنابراين، دستگاه خلافت از نشر آن احساس خطر نمى‌كرد و زمانى كه عدد خلفا از دوازده تن گذشت، ديگر امكان جلوگيرى از نشر يا تغيير و تحريف آن، وجود نداشت و با توجه به فروض مختلف و دور از حقيقتى كه در توجيه احاديث مذكور گفته شده است، تنها طرح مكتب اهل بيت يعنى دوازده امام معصوم(ع) است كه قابل تطبيق با احاديث مزبور مى‌باشد.
بحث تعيين وصى پيامبر(ص) و امام امت پس از ايشان، حاملان علوم پيامبر(ص)، معرفى امامان دوازده‌گانه بعد از رسول خدا(ص) و كتاب‌هاى امام على(ع) در دست ائمه اهل‌بيت(ع)، از ديگر عناوين مطرح‌شده در این كتاب مى‌باشد.
منابع
- نرم افزار نور الولایة، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
