ملا ابوالحسن فتونی عاملی
«ملاابوالحسن شریف فتونی عاملی» (۱۱۳۸-۱۰۷۰ ق)، فقیه، محدث، مفسر و متکلم برجسته شیعه در قرن دوازدهم هجری و از شاگردان علامه مجلسی بود. او در فقه و حدیث و تفسیر و کلام مهارت داشت و آثار بسیاری در این علوم نگاشت.
| نام کامل | ملاابوالحسن فتونی عاملی |
| زادروز | ۱۰۷۰ قمری |
| زادگاه | اصفهان |
| وفات | ۱۱۳۸ قمری |
| مدفن | نجف |
|
| |
| اساتید |
محمدباقر مجلسی، شیخ حر عاملی، فخرالدین طریحی، محمدحسین میسی عاملی،... |
| شاگردان |
احمد بن اسماعیل جزایری، سید نصراللّه مدرس حائری، عبداللّه بن کرم‌اللّه حویزی، محمدمهدی فتونی،... |
| آثار |
مرآة الانوار و مشکاة الاسرار، حدائق الالباب، حقیقة مذهب الامامیّه، شرح صحیفه سجادیه، نصائح الملوک، شریعة الشیعه و دلائل الشّریعه،... |
محتویات
زندگی‌نامه
ملاابوالحسن فتونی عاملی فرزند محمدطاهر فتونی نباطی نجفی، در حدود سال ۱۰۷۰ قمری در اصفهان متولّد شد. چون مادرش خواهر میر محمدصالح خاتون آبادی بوده، وی را «شریف» گویند، و به مناسبت سکونتش در محلّه درب امام اصفهان، به «امامی» نیز معروف شده است.[۱] ملاابوالحسن از اجداد مادری صاحب جواهر است.
ملاابوالحسن فتونی در اصفهان به تحصیل پرداخته، و از جمله از درس علامه محمدباقر مجلسی بهره برد؛ و نیز از شیخ حر عاملی و فخرالدین طریحی صاحب مجمع البحرین (به سال ۱۱۱۱ قمری) و شیخ محمدحسین میسی (به سال ۱۱۰۰ قمری) اجازه روایت داشته است.[۲]
ملاابوالحسن فتونی سپس به نجف اشرف عزیمت کرد. در ایام اقامت در نجف، جمع زیادی از علما نزد او قرائت حدیث و قرائت بعضی کتب کردند و در آن زمان، بزرگ نجف محسوب می‌شد. علمایی همچون فرزندش ابوطالب و شیخ احمد بن اسماعیل جزایری، سیّد نصراللّه مدرّس حائری و شیخ عبداللّه بن کرم‌اللّه حویزی از او اجازه دریافت نموده اند.[۳] محمدمهدی فتونی پسر عموی ملاابوالحسن نیز نزد این استاد، کتبی چند قرائت کرد و به واسطۀ او، سلسله سند خود را به علامه مجلسی می رساند.[۴]
مرحوم ملاابوالحسن فتونی، سرانجام در سال ۱۱۳۸ قمری در نجف وفات یافت.[۵]
آثار و تألیفات
از ملاابوالحسن فتونی آثار زیادی در علوم مختلف اسلامی بر جای مانده است، از جمله:
- الانساب
- مرآة الانوار و مشکاة الاسرار، در تفسیر قرآن، که در تهران به عنوان مقدّمه تفسیر البرهان تألیف شیخ عبداللّطیف کازرونی در سال ۱۲۹۵ طبع شده، حال آن که اثر ملا ابوالحسن فتونی است.
- حدائق الألباب
- حقیقة مذهب الامامیّه
- شرح صحیفه سجادیه
- نصائح الملوک، در شرح فارسی عهدنامه مالک اشتر
- الرّسالة الرّضاعیة، که در ۲۵ محرم ۱۱۱۱ قمری در نجف آن را نوشته است.
- شریعة الشیعه و دلائل الشّریعه، شرح بر «مفاتیح الشرایع» فیض کاشانی
- شرح «کفایة الاحکام» محقق سبزواری
- ضیاء العالمین، در امامت
- طریق الروایة عن ابن ابی الدنیا
- الفوائد الغرویة و الدُرر النجفیة، که در سال ۱۱۱۲ قمری آن را به اتمام رسانده است.
- الفوائد المکّیه
- کشکول
- تنزیه القمیّین فی الرد علی السید المرتضی؛ که در ردّ این گفته است که قمی‌ها جبری و مشبهه هستند.
- معراج الکمال.[۶]
پانویس
- پرش به بالا ↑ الکواکب المنتشره، صص۱۷۴-۱۷۵؛ هدیة الاحباب، ص۱۶.
- پرش به بالا ↑ آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعه، ج۱، ص۱۸۲.
- پرش به بالا ↑ تلامذة العلامه المجلسی، ص۱۲-۱۳.
- پرش به بالا ↑ آقابزرگ تهرانی، مصفّی المقال، ص۲۸.
- پرش به بالا ↑ دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج۱، ص۱۵۱؛ زندگی نامه علامه مجلسی، ج۲، صص۹-۱۰.
- پرش به بالا ↑ الکواکب المنتشره، صص۱۷۴-۱۷۵؛ ریحانة الادب، ج۳، ص۳۵۵.
منابع
- مصلح‌الدین مهدوی، اعلام اصفهان، سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص۲۵۵.
- "محمدمهدی فتونی"، سایت فرهیختگان تمدن شیعه.
