شرح منظومه سبزواری (کتاب)

از دانشنامه‌ی اسلامی
(تغییرمسیر از شرح منظومه سبزواری)
پرش به ناوبری پرش به جستجو

«شرح منظومه» اثری فلسفی، تألیف ملاهادی سبزواری (۱۲۱۲-۱۲۸۹ ق)، عارف، فیلسوف و شاعر مشهور دوران قاجاریه است. این کتاب زمینه‌ای برای فهم درس «اسفار اربعه» می‌باشد.

شرح منظومه سبزواری.jpg
نویسنده ملا هادی سبزواری
موضوع فلسفه و منطق
زبان عربی
تعداد جلد ۵
تحقیق حسن زاده آملی

شرح المنظومه

معرفی اجمالی كتاب

مقصود حکیم سبزورای از این تألیف، ایجاد زمینه و دیدگاه عمومی، منطقی، فلسفی و عرفانی برای ورود به درس «اسفار اربعه» ملاصدرا و فهم آن بود. وی با زبردستی و مهارت خاص موفق به انجام این امر شد و در قالب شعرهای زیبا این کار را انجام داد. هیچ کتابی پس از تألیف شرح منظومه، تاکنون نتوانسته جایگزین آن از حیث روش و مبانی گردد. مطالب کتاب که در هفت مقصد تدوین شده است بدین شرح می باشد:

  • مقصد اوّل: در امور عامه
  • مقصد دوم: در جواهر و اعراض
  • مقصد سوم: در الاهیات به معنی الاخص
  • مقصد چهارم: در طبیعیات
  • مقصد پنجم: در بنوات و منامات
  • مقصد ششم: در معاد
  • مقصد هفتم: در علم اخلاق

هر مقصد خود به چند فریده و هر فریده به چند غرر تقسیم می شود.

شروح و تعلیقات

تاکنون بیش از چهل شرح و تعلیق بر منظومه نوشته شده است. که می توان به شروح و تعلیقات زیر اشاره کرد:

شرح منظومه ملا محمد (فرزند مؤلّف)، حاشیه ملا محمدکاظم خراسانی و شروح و تعلیقات بسیار ارزشمند میرزا مهدی آشتیانی، شیخ محمدتقی آملی، آخوند هیدجی، میرزا احمد آشتیانی، سید ابوالحسن رفیعی و امام خمینی. یکی از شروح کم نظیر، شرح حکیم فرزرانه استاد علامه شهید مرتضی مطهری می باشد که هم به زبان فارسی و هم عربی نگاشته شده است.

وضعیت نشر

کتاب شرح المنظومه با تعلیق و تصحیح مفصل علامه حسن زاده آملی در ۳ جلد به زبان عربی در سال ۱۴۱۳ ه‍.ق به وسیله نشر ناب تهران به چاپ رسیده است.

منابع

  • حافظ فرزانه، مرکز مطالعات و پژوهش های فرهنگی حوزه علمیه.

متن کتاب

شرح المنظومه