دعای ۵۱ صحیفه سجادیه/ شرح‌ها و ترجمه‌ها (بخش اول)

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو

فهرست دعاهای صحیفه سجادیه

متن دعای ۵۱ صحیفه سجادیه

شرح و ترجمه دعا:

بخش اول - بخش دوم - بخش سوم - بخش چهارم

اظهار تضرع ‌و‌ فروتنی به‌ درگاه پروردگار؛

وَ کانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَیهِ السَّلَامُ فِی التَّضَرُّعِ وَ الِاسْتِکانَةِ:

إِلَهِی أَحْمَدُک وَ أَنْتَ لِلْحَمْدِ أَهْلٌ عَلَى حُسْنِ صَنِیعِک إِلَیّ، وَ سُبُوغِ نَعْمَائِک عَلَیّ، وَ جَزِیلِ عَطَائِک عِنْدِی، وَ عَلَى مَا فَضَّلْتَنِی بِهِ مِنْ رَحْمَتِک، وَ أَسْبَغْتَ عَلَیّ مِنْ نِعْمَتِک، فَقَدِ اصْطَنَعْتَ عِنْدِی مَا یَعْجِزُ عَنْهُ شُکرِی.

وَ لَوْ لَا إِحْسَانُک إِلَیّ وَ سُبُوغُ نَعْمَائِک عَلَیّ مَا بَلَغْتُ إِحْرَازَ حَظِّی، وَ لَا إِصْلَاحَ نَفْسِی، وَ لَکنَّک ابْتَدَأْتَنِی بِالْإِحْسَانِ، وَ رَزَقْتَنِی فِی أُمُورِی کلِّهَا الْکفَایةَ، وَ صَرَفْتَ عَنِّی جَهْدَ الْبَلَاءِ، وَ مَنَعْتَ مِنِّی مَحْذُورَ الْقَضَاءِ.

إِلَهِی فَکمْ مِنْ بَلَاءٍ جَاهِدٍ قَدْ صَرَفْتَ عَنِّی، وَ کمْ مِنْ نِعْمَةٍ سَابِغَةٍ أَقْرَرْتَ بِهَا عَینِی، وَ کمْ مِنْ صَنِیعَةٍ کرِیمَةٍ لَک عِنْدِی.

ترجمه‌ها

ترجمه انصاریان

دعای آن حضرت در تضرّع و فروتنی:

خداوندا تو را می‌ستایم - و تو سزاوار سپاسی - در برابر احسانت به من، و فراوانی نعمت‌هایت بر من، و عطای بزرگت به نزد من، و بر رحمتی که مرا به آن فضیلت دادی، و نعمتی که بر من فراوان فرمودی، زیرا که آنقدر به من عنایت کردی که شکر من از آن قاصر است،

و اگر احسان و لطف تو نسبت به من، و کمال نعمتت بر من در میان نبود، هرگز در به دست آوردن بهره‌ام، و اصلاح خویش موفق نمی‌شدم، این تو بودی که احسان را نسبت به من آغاز فرمودی، و کفایت در تمام کارهایم را روزی من نمودی، و رنج و زحمت بلا را از من گرداندی، و قضای دهشت زا را از من منع کردی.

خداوندا چه بسا بلای جانکاه که از من گرداندی! و چه بسا نعمت فراوانی که دیده‌ام را به آن روشن ساختی! و چه بسا خوبی‌های ارجمندی که به من ارزانی داشتی!

شرح‌ها

دیار عاشقان (انصاریان)

در تضرّع و زارى:

«إِلَهِی أَحْمَدُک وَ أَنْتَ لِلْحَمْدِ أَهْلٌ عَلَى حُسْنِ صَنِیعِک إِلَی وَ سُبُوغِ نَعْمَائِک عَلَی وَ جَزِیلِ عَطَائِک عِنْدِی

وَ عَلَى مَا فَضَّلْتَنِی بِهِ مِنْ رَحْمَتِک وَ أَسْبَغْتَ عَلَی مِنْ نِعْمَتِک فَقَدِ اصْطَنَعْتَ عِنْدِی مَا یعْجِزُ عَنْهُ شُکرِی

وَ لَوْ لاَ إِحْسَانُک إِلَی وَ سُبُوغُ نَعْمَائِک عَلَی مَا بَلَغْتُ إِحْرَازَ حَظِّی وَ لاَ إِصْلاَحَ نَفْسِی وَ لَکنَّک ابْتَدَأْتَنِی بِالْإِحْسَانِ

وَ رَزَقْتَنِی فِی أُمُورِی کلِّهَا الْکفَایةَ وَ صَرَفْتَ عَنِّی جَهْدَ الْبَلاَءِ وَ مَنَعْتَ مِنِّی مَحْذُورَ الْقَضَاءِ

إِلَهِی فَکمْ مِنْ بَلاَء جَاهِد قَدْ صَرَفْتَ عَنِّی وَ کمْ مِنْ نِعْمَة سَابِغَة أَقْرَرْتَ بِهَا عَینِی وَ کمْ مِنْ صَنِیعَة کرِیمَة لَک عِنْدِی»:

"آنچه در این دعا مطرح است، عبارت است از حمد حق تعالى، طلب حوائج از غنىّ بالذات، التجا به درگاه دوست، درخواست عفو و بخشش، طلب عافیت، مسئله قضا، شکر پرودگار، طلب گذشت، بیان ناتوانیهاى انسان.

تفسیر حمد در دعاى اول، و طلب حوائج در دعاى سیزدهم، و التجا در دعاى دهم، و درخواست بخشش در دعاى شانزدهم، و عافیت در دعاى بیست و سوم، و مسئله قضا در دعاى سى و پنجم، و برنامه سکر در دعاى سى و هفتم، و طلب عفو در دعاى سى و نهم، و بیان ناتوانیها در دعاى چهل و هفتم گذشت، به ناچار متن این دعا را ترجمه کرده و از حضرت محبوب مى خواهم که به آنچه او مى خواهد ما را آراسته فرماید.

"بارالها تورا مى ستایم ـ و تو شایسته ستایشى ـ در برابر احسانهایت به من، و فراوانى نعمت هایت بر من، و بسیارى عطایت درباره ام، و بر رحمتى که مرا به آن برترى دادى، و نعمتى که بر من سرشار ساختى، آنچنان که شکر من از آن قاصر است، و اگر احسان تو نسبت به من و سرشارى نعمتهایت بر من نمى بود هرگز به دریافت بهره ام و اصلاح نفس خویش نمى رسیدم، ولى تو احسان را درباره ام آغاز کردى، و در همه کارهایم بى نیازى روزیم فرمودى، و مشقّت بلا را از من برگرداندى، و قضاى هولناک را از من برطرف کردى.

بارالها چه بسا بلاى جانکاه که از من برگرداندى، و چه بسا نعمت سرشارى که چشمم به آن روشن ساختى، و چه بسا احسان بزرگى که از آنِ تو نزد من است!"