المناقب و المثالب (کتاب)
«المناقب و المثالب» تألیف قاضى نعمان مغربى (م، ۳۶۳ ق)، کتابی است که در آن به بیان مناقب و فضایل اهل‌بیت (علیهم‌السلام) و نیز مثالب و بدی‌های دشمنان ایشان (بنی امیه) پرداخته شده است.
 | |
| نویسنده | قاضی نعمان مغربی |
| موضوع | فضایل اهل‌بیت علیهم‌السلام |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | ۱ |
|
| |
مؤلف
ابوحنیفة نعمان بن محمد المصری القیروانی، معروف به قاضى نعمان مغربى (م، ۳۶۳ ق)، قاضی، فقیه، ادیب و مؤرخ شیعى اسماعیلى در قرن ۴ هجری است. البته برخی مانند ابن خلکان در «وفیات الأعیان» می گوید او ابتدا مالکی مذهب بوده و سپس به مذهب امامیه گرایش پیدا کرده است.
بسیاری از علمای فریقین به فضل و علم و کثرت تألیفات و مقام قضاوت قاضى نعمان مغربى اشاره کرده اند.
حدود ۵۰ کتاب برای قاضی نعمان به ویژه درباره اهل البیت علیهم‌السلام برشمرده اند، از جمله: المناقب و المثالب، شرح الأخبار فی فضائل الأئمة الأطهار و... .
معرفی کتاب
کتاب «المناقب و المثالب» قاضى نعمان مشتمل بر ذکر مناقب بنى هاشم -و از میان ایشان اجداد و خاندان رسول خدا صلی الله علیه وآله و اهل بیت آن حضرت- است. مثالب ذکر شده در این کتاب نیز درباره بنى عبدشمس (بنی امیه) و خاندان ابوسفیان و بخصوص معاویه و عثمان و مروان و فرزندان اوست.
هدف نویسنده کتاب از مقدمه وى آشکار مى شود که گوید: «بدعتى بدتر از این نیست که مفضول به منزله فاضل تلقى شود و جاى او را بگیرد و ثوابى بالاتر از آن نخواهد بود که حق تبیین شود و شبهه رفع گردد».
قاضى نعمان کتاب «المناقب و المثالب» را بر خلاف کتاب دیگرش «شرح الأخبار فی فضائل الأئمة الأطهار» به شیوه حدیثى نیاورده، بلکه گزارش‌ها و حکایات را به صورت پیوسته ذکر مى‌کند.
مؤلف سعى کرده در برابر هر نفر که از او بدى‌هایى ذکر کرده به خوبى‌هاى شخص مقابل او بپردازد؛ چنانکه در کتاب «شرح الأخبار» خود مى نویسد: «کتابى تألیف کرده‌ام به نام "المناقب و المثالب" که در آن فضیلت هاشم و فرزندانش در جاهلیت و اسلام و برترى آنان بر عبدشمس و فرزندانش را بیان کرده‌ام. در این کتاب موازنه را رعایت کرده و هر نفر را در برابر شخص دیگر آورده‌ام».
منابع
- نرم افزار سیره معصومان علیهم‌السلام، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
- کتاب المناقب و المثالب، قاضى نعمان المغربی، انتشارات الأعلمی.
