السیرة النبویة (ذهبی) (کتاب)
«السیرة النبویة» تألیف شمس‌الدین محمد ذهبى (م، ۷۴۸ ق)، کتابی در بیان زندگى و سیره پیامبر اسلام (صلی الله علیه وآله) از زمان تولد تا وفات ایشان مى‌باشد. مؤلف در بیان مطالب و مباحث، از آیات قرآن، اخبار و روایات و اشعار عربى استفاده نموده است.
 | |
| نویسنده | شمس الدین ذهبی |
| موضوع | زندگینامه پیامبر اسلام |
| زبان | عربی |
| تحقیق | حسام‌‌الدین قدسى |
|
| |
مؤلف
شمس الدین محمد بن احمد الذهبی (٦٧٣-٧٤٨ ق)، حافظ، مورخ، محقق اهل دمشق است. او به سرزمینهای زیادی سفر کرد و در اواخر عمر نابینا شد.
ذهبی حدود ۱۰۰ کتاب تألیف نموده است، از جمله: «سیر أعلام النبلاء»، «الإعلام بوفیات الأعلام»، «دول الإسلام»، «المشتبه فی الأسماء والأنساب، والکنى والألقاب»، «تاریخ الإسلام الکبیر»، «تذهیب تهذیب الکمال»، «میزان الاعتدال فی نقد الرجال»، «تجرید أسماء الصحابة»، «الرواة الثقات»، «الطبّ النبوی» و «المستدرک على مستدرک الحاکم».
محتوای کتاب
متن کتاب «السیرة النبویة» شامل سى باب و دو فصل و مطالب دیگرى در مورد شرح زندگى پیامبر اسلام (صلی الله علیه وآله) از زمان تولد تا وفات ایشان است. اولین مطلبى که بیان شده پیرامون نسب پیامبر اکرم(ص) است. نویسنده نسب آن حضرت را با ذکر نام و لقب تا حضرت اسماعیل(ع) ذکر نموده است.
مؤلف، در ادامه به بیان و شرح مطالبى پیرامون تولد پیامبر در عام الفیل، اسماء و کنیه حضرت، وفات پدر و مادر او و وقایع و اتفاقات زمان تولد حضرت مانند شکستن ایوان کسرى پرداخته است.
برخى از ابوابى که مؤلف ذکر نموده و به صورت مختصر شرح داده، در مورد برخى از آیات قرآن مانند «إنّک لَعَلى خُلُق عظیمٍ» (سوره قلم، ۴) است که با رسول اکرم(ص) ارتباط دارد.
از جمله مطالبى که در کتاب ذکر شده، پیرامون سفر مشهور پیامبر(ص) در زمان کودکى با عموى گرامی اش ابوطالب به شام و پیش‌گویى بحیراى راهب در مورد آن حضرت مى‌باشد. نویسنده، رخدادهاى این سفر را به صورت کامل بیان نموده و توضیح داده است.
از مطالب دیگرى که تا قبل از بعثت حضرت رسول ذکر شده، عبارت است از: شأن و مقام حضرت خدیجه(س)؛ بناى کعبه؛ قرار دادن حجر الاسود به دست حضرت؛ تاریخ کعبه؛ نهى حضرت از لمس بت‌ها قبل از بعثت؛ بیان صفات ایشان در تورات.
نویسنده مطالبى در مورد نزول وحى در غار حرا و آغاز بعثت با نزول آیات اول «سوره علق» بیان نموده و ما وقع را توضیح داده است. مؤلف، اسلام آوردن افراد مختلفى را پس از اسلام حضرت خدیجه و حضرت على(ع) بیان نموده است.
یکى از مطالبى که نویسنده بیان نموده و مفصل شرح داده است، پیرامون شعب ابى‌طالب و سختى‌هاى آن بر پیامبر(ص) و مسلمانان و سپس در مورد وفات دو یاور بزرگ ایشان، ابوطالب و خدیجه(س) است.
مؤلف، در مورد هجرت مسلمانان که از آن تعبیر به هجرت اول نموده (هجرت دوم هجرت پیامبر به مدینه است) روایات مختلفى بیان نموده و شرح و توضیح داده است.
ابواب پایانى کتاب در مورد مطالبی مانند بیمارى و احتضار حضرت رسول(ص)، رحلت پیامبر، جریان خلافت و جانشینى پس از ایشان و... مى‌باشد.
منابع
- "السیرة النبویة (ذهبی)"، ویکی نور.
