آیه 99 سوره بقره
| <<98 | آیه 99 سوره بقره | 100>> | |||||||||||||
| |||||||||||||||
محتویات
ترجمه های فارسی
و ما (برای اثبات پیغمبری تو) آیات و دلایل روشن به تو فرستادیم، و بجز فاسقان (و اهل عناد) کسی انکار آن نخواهد کرد.
و یقیناً به سوی تو آیاتی روشن نازل کردیم، و به آنها جز فاسقان کافر نمی شوند.
و همانا بر تو آياتى روشن فرو فرستاديم، و جز فاسقان [كسى] آنها را انكار نمى‌كند.
هر آينه كه بر تو آياتى روشن نازل كرديم. و جز فاسقان كسى منكر آنها نخواهد شد.
ما نشانه‌های روشنی برای تو فرستادیم؛ و جز فاسقان کسی به آنها کفر نمی‌ورزد.
ترجمه های انگلیسی(English translations)
معانی کلمات آیه
«آیَاتٍ بَیِّنَاتٍ»: آیه‌های واضح و روشن. «الْفَاسِقُونَ»: بیرون روندگان از ربقه شریعت. کافران.
نزول
محل نزول:
این آیه در مدینه بر پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله نازل گردیده است. [۱]
شأن نزول:
«شیخ طوسی» گوید: ابن عباس گويد: كه ابن صوريا القطرانى به رسول خدا صلى الله عليه و آله گفت: يا محمد از براى ما آيه و نشانه اى نياورده اى كه به وسيله آن به خداى تو ايمان بياوريم و از تو پيروى نمائيم سپس اين آيه نازل گرديد[۲].[۳]
تفسیر آیه
تفسیر نور (محسن قرائتی)
«99» وَ لَقَدْ أَنْزَلْنا إِلَيْكَ آياتٍ بَيِّناتٍ وَ ما يَكْفُرُ بِها إِلَّا الْفاسِقُونَ
همانا آيات (و نشانه‌هاى) روشنى به سوى تو فرستاديم و جز فاسقان كسى به آنها كفر نمى‌ورزد.
نکته ها
انسان با پيروى از هوسها و ارتكاب گناه، از مدار حقّ خارج شده و به سوى كفر تمايل پيدا مى‌كند. قرآن مى‌فرمايد: سرانجام كسانى كه مرتكب گناه مى‌شوند- اگر توبه و جبران نكنند- تكذيب و كفر است. «1»
ابن‌صوريا كه داستانش در دو آيه قبل آمد، بعد از آنكه پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله سؤالات او را پاسخ داد، بهانه‌اى نداشت جز اينكه بگويد: چون جبرئيل بر تو وحى مى‌آورد نه ميكائيل، ما به تو ايمان نمى‌آوريم. ولى از آنجا كه جوابش با آيه قبل داده شد، براى اغفال مردم عوام يهودى گفت: او دليل روشنى به ما ارائه نكرد.
آيه نازل شد كه مبادا بهانه‌جويى علمايى همچون ابن‌صوريا تو را ناراحت كند، مردم بدانند كه بنى‌اسرائيل بهانه مى‌گيرند وگرنه ما آيات ودلايل روشن ومحكمى فرستاده‌ايم تا كسى در نبوّت تو ترديدى نداشته باشد وبا اين دلايل، تنها كسانى كفر مى‌ورزند كه فاسق باشند و به خاطر هوسها وگناهان زياد، از مدار حقّ بيرون رفته باشند.
پیام ها
1- در برابر تضعيف ناحقّ، بايد تقويت بجا صورت بگيرد. چون علماى يهود، پيامبر اسلام را به ناحقّ تضعيف كرده و گفتند دليل روشنى ندارد، خداوند آن حضرت را تقويت فرمود. «أَنْزَلْنا إِلَيْكَ آياتٍ بَيِّناتٍ»
2- فسق و گناه زمينه‌ى كفر است. «ما يَكْفُرُ بِها إِلَّا الْفاسِقُونَ»
«1». «ثُمَّ كانَ عاقِبَةَ الَّذِينَ أَساؤُا السُّواى أَنْ كَذَّبُوا بِآياتِ اللَّهِ ...» روم، 10.
تفسير نور(10جلدى)، ج1، ص: 168
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
وَ لَقَدْ أَنْزَلْنا إِلَيْكَ آياتٍ بَيِّناتٍ وَ ما يَكْفُرُ بِها إِلاَّ الْفاسِقُونَ (99)
شأن نزول: يهودان قبل از بعثت حضرت خاتم صلّى اللّه عليه و آله و سلّم بر مشركات احتجاج نموده مى‌گفتند: رسول موعود نزديك است ظاهر شود، و چون مبعوث گردد ما را بر شما ظفر دهد و گويد: ما بر حق و شما بر باطل
تفسير اثنا عشرى، ج1، ص: 210
هستيد. وقتى آن حضرت مبعوث شد، به او ايمان نياورده كافر شدند.
معاذ بن جبل گفت: سبحان اللّه، پيغمبر هنوز نيامده بود استعجال مى‌كرديد برآمدن آن حضرت تا بر ما حجت آوريد، اكنون كه مبعوث شده كافر شديد و ما كه مشرك بوديم به او ايمان آورديم. گفتند: پيغمبر براى ما آيتى نياورده تا ايمان بر ما لازم شود؛ حق تعالى آيه شريفه بر ردّ قول آنها نازل فرمود «1».
وَ لَقَدْ أَنْزَلْنا إِلَيْكَ: و هر آينه بتحقيق نازل فرموديم بسوى تو، آياتٍ بَيِّناتٍ: آيتهاى روشن و هويدا كه مراد قرآن مجيد است. وَ ما يَكْفُرُ بِها إِلَّا الْفاسِقُونَ: و كافر نمى‌شوند به آن آيات مگر بيرون رفتگان از فرمان حق تعالى، يعنى متمردان و معاندان.
تنبيه: شهيد (رضوان اللّه عليه) فرمايد: فسق در لغت به معنى خارج شدن از طاعت است مطلقا، لكن غالبا در كتاب و سنت اطلاق شود بر كفر و ارتكاب كبائر عظيمه. و فاسق گفته شود به كسى كه ملتزم شود احكام شرع را و اقرار نمايد به آن، پس اخلال نمايد به احكام، يعنى مخالفت فرامين الهيه نمايد از فعل محرمات و ترك واجبات. و آيه شريفه اخبار است به اخراج آنها از امر حق تعالى به اعظم معاصى كه كفر باشد.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
وَ لَقَدْ أَنْزَلْنا إِلَيْكَ آياتٍ بَيِّناتٍ وَ ما يَكْفُرُ بِها إِلاَّ الْفاسِقُونَ (99)
ترجمه
و هر آينه بتحقيق فرستاديم بسوى تو آيات واضحات را و كافر نميشوند بانها مگر متمردان..
تفسير
فرستاديم آياتيكه دلالت دارد بر صدق تو در نبوت و امامت برادرت على (ع) كه واضح است دلالت آنها بر كفر كسيكه شك كند در شأن شما دو نفر و منكر نمى- شوند آن آيات را مگر آنانكه خارجند از دين خدا و طاعت او از يهود و نواصب كه نام خود را مسلمان گذارده‌اند.
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
وَ لَقَد أَنزَلنا إِلَيك‌َ آياتٍ بَيِّناتٍ وَ ما يَكفُرُ بِها إِلاَّ الفاسِقُون‌َ (99)
(و هر آينه بتحقيق ما نشانه‌هاي آشكارا بر تو نازل نموديم بآنها كافر نميشوند مگر فاسقان.
لام براي قسم و قد براي تقريب ماضي بحال و ثبوت و تحقق آنست و جمله جواب قسم است و مراد از آيه نشانه است بر امري که مقصود و مدعاي شخص است مانند دليل که بر اثبات مدّعا و يا حجّت که براي اسكات خصم آورده ميشود
1- سوره اعراف آيه 134
2- سورة البقره آيه 52
جلد 2 - صفحه 121
و معجزات صادره از انبياء از همين قبيل است چون كاريست که از قدرت بشر و قواعد طبيعي و علوم صنعتي خارج و بر خلاف عادت است بلكه فعل الهي است که بدست پيغمبر او جاري ميشود براي اينكه نشانه باشد که از جانب خدا فرستاده شده، و در اينجا مراد نشانه‌هايي است که دلالت دارد بر نبوت پيغمبر اسلام و صدق دعوي او، و بينات صفت آيات است و اينکه كلمه مأخوذ از بآن بمعني ظهر است و آيات بينات يعني نشانه‌هايي که واضح و هويداست و همه كس ميفهمد زيرا نشانه و علامت شيئي ممكن است واضح و روشن بوده باشد و دلالتش بر شيئي مقصود احتياج بمقدمات مشكله نداشته باشد اينکه چنين نشانه را آيه بينه گويند و ممكن است باين وضوح نبوده و فهم آن احتياج بمقدماتي داشته باشد که اهل دانش و بينش و فراست در مي‌يابند و معجزات انبياء غالبا از قسم اول است و لذا در قرآن از معجزات آنان بآيات بينات تعبير فرموده و مراد از آيات بينات در اينجا يا خصوص قرآن است که از جهات كثيرة معجزه و دليل بر صدق نبوت پيغمبر اسلام است چنانچه در مقدمه متذكر شديم و يا قرآن بضميمه ساير معجزات اوست که در كلم الطيب بيان مبسوطي درباره آنها نموده‌ايم«1» وَ ما يَكفُرُ بِها إِلَّا الفاسِقُون‌َ فسق در لغت بمعني «خروج الشي‌ء عن الشي‌ء علي وجه الفساد» است و فاسق كسي است که از طاعت خدا خارج شده باشد و در بسياري از آيات قرآن اطلاق فاسق بر كافر شده چنانچه قبلا متذكر شده‌ايم و اينکه از آن جهت است که فسق مانند ايمان و تقوي که مقابل آنست داراي مراتب مختلف ميباشد و هر گاه بمرتبه برسد که آيات الهي را تكذيب نموده و زير بار پيغمبران خدا نرود كفر خواهد بود چنانچه ميفرمايد:
ثُمَّ كانَ عاقِبَةَ الَّذِينَ أَساؤُا السُّواي أَن كَذَّبُوا بِآياتِ اللّه‌ِ«2»
1- صفحه 305- 306 تا 359
[.....]
2- سوره روم آيه 9
جلد 2 - صفحه 122
پس مفاد آيه اينست که بآيات الهي كساني كافر ميشوند که متوغل در نافرماني حق و منهمك در معاصي الهي باشند و فسق و بيرون رفتن از اطاعت خداوند ديده باطن و دل آنها را كور نموده بحدي که آيات الهي در آنها تأثير نميكند.
برگزیده تفسیر نمونه
اشاره
(آیه 99)
شأن نزول:
«ابن عباس مفسر معروف، نقل می‌کند: «ابن صوریا» دانشمند یهودی از روی لجاج و عناد به پیامبر اسلام صلّی اللّه علیه و اله گفت: تو چیزی که برای ما مفهوم باشد نیاورده‌ای! و خداوند نشانه روشنی بر تو نازل نکرده تا ما از تو تبعیت کنیم، آیه نازل شد و به او صریحا پاسخ گفت.
تفسیر:
پیمان شکنان یهود- نخست قرآن به این حقیقت اشاره می‌کند که دلایل کافی و نشانه‌های روشن و آیات بیّنات در اختیار پیامبر اسلام صلّی اللّه علیه و اله قرار دارد و آنها که انکار می‌کنند در حقیقت، پی به حقانیت دعوت او برده و به خاطر اغراض خاصی به مخالفت برخاسته‌اند، می‌گوید: «ما بر تو آیات بیّنات نازل کردیم و جز فاسقان کسی به آنها کفر نمی‌ورزد» (وَ لَقَدْ أَنْزَلْنا إِلَیْکَ آیاتٍ بَیِّناتٍ وَ ما یَکْفُرُ بِها إِلَّا الْفاسِقُونَ).
سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:
تفسیر های فارسی
ترجمه تفسیر المیزان
تفسیر خسروی
تفسیر عاملی
تفسیر جامع
تفسیر های عربی
تفسیر المیزان
تفسیر مجمع البیان
تفسیر نور الثقلین
تفسیر الصافی
تفسیر الکاشف
پانویس
- ↑ طبرسی، مجمع البيان في تفسير القرآن، ج 1، ص 111.
- ↑ ابن ابى حاتم در تفسير خود نيز از طريق سعيد يا عكرمه او از ابن عباس چنين روايت كرده است.
- ↑ محمدباقر محقق، نمونه بينات در شأن نزول آيات از نظر شیخ طوسی و ساير مفسرين خاصه و عامه، ص 23.
منابع
- تفسیر نور، محسن قرائتی، تهران:مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، 1383 ش، چاپ يازدهم
- اطیب البیان فی تفسیر القرآن، سید عبدالحسین طیب، تهران:انتشارات اسلام، 1378 ش، چاپ دوم
- تفسیر اثنی عشری، حسین حسینی شاه عبدالعظیمی، تهران:انتشارات ميقات، 1363 ش، چاپ اول
- تفسیر روان جاوید، محمد ثقفی تهرانی، تهران:انتشارات برهان، 1398 ق، چاپ سوم
- برگزیده تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی و جمعي از فضلا، تنظیم احمد علی بابایی، تهران: دارالکتب اسلامیه، ۱۳۸۶ش
- تفسیر راهنما، علی اکبر هاشمی رفسنجانی، قم:بوستان كتاب(انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1386 ش، چاپ پنجم
- محمدباقر محقق، نمونه بینات در شأن نزول آیات از نظر شیخ طوسی و سایر مفسرین خاصه و عامه.
