آیه 8 سوره تحریم

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مشاهده آیه در سوره

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا تُوبُوا إِلَى اللَّهِ تَوْبَةً نَصُوحًا عَسَىٰ رَبُّكُمْ أَنْ يُكَفِّرَ عَنْكُمْ سَيِّئَاتِكُمْ وَيُدْخِلَكُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ يَوْمَ لَا يُخْزِي اللَّهُ النَّبِيَّ وَالَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ ۖ نُورُهُمْ يَسْعَىٰ بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَبِأَيْمَانِهِمْ يَقُولُونَ رَبَّنَا أَتْمِمْ لَنَا نُورَنَا وَاغْفِرْ لَنَا ۖ إِنَّكَ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ

مشاهده آیه در سوره


<<7 آیه 8 سوره تحریم 9>>
سوره : سوره تحریم (66)
جزء : 28
نزول : مدینه

ترتیل

ترجمه (مکارم شیرازی)

ترجمه های فارسی

الا ای مؤمنان، به درگاه خدا توبه نصوح (با خلوص و دوام) کنید، باشد که پروردگارتان گناهانتان را مستور گرداند و شما را در باغهای بهشتی که زیر درختانش نهرها جاری است داخل کند در آن روزی که خدا پیغمبر خود و گرویدگان به او را ذلیل نسازد (بلکه عزیز و سرفراز ابد گرداند، در آن روز) نور (ایمان و عبادت) آنها در پیش رو و سمت راست ایشان می‌رود (و راه بهشتشان می‌نماید) و در آن حال (به شوق و نشاط) گویند: پروردگارا، تو نور ما را به حد کمال رسان و ما را (به لطف و کرم خود) ببخش که البته تو بر هر چیز توانایی.

ترجمه های انگلیسی(English translations)

O you who have faith! Repent to Allah with sincere repentance! Maybe your Lord will absolve you of your misdeeds and admit you into gardens with streams running in them, on the day when Allah will not let down the Prophet and the faithful who are with him. Their light will move swiftly before them and on their right. They will say, ‘Our Lord! Perfect our light for us, and forgive us! Indeed You have power over all things.’

معانی کلمات آیه

  • نصوح: نصح: خالص شدن و خالص كردن، نصوح به معنى فاعل (نصيحت كننده) مى‏‌باشد، توبه نصوح آنست كه شخص را نصيحت مى‌‏كند تا به گناه بر نگردد، لذا آن را توبه صادق و توبه محكم گفته‏‌اند.
  • يسعى: سعى: تند رفتن. تلاش. دويدن نيز گفته‌‏اند، مراد از آن در آيه دويدن است.[۱]

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)


يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا تُوبُوا إِلَى اللَّهِ تَوْبَةً نَصُوحاً عَسى‌ رَبُّكُمْ أَنْ يُكَفِّرَ عَنْكُمْ سَيِّئاتِكُمْ وَ يُدْخِلَكُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ يَوْمَ لا يُخْزِي اللَّهُ النَّبِيَّ وَ الَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ نُورُهُمْ يَسْعى‌ بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَ بِأَيْمانِهِمْ يَقُولُونَ رَبَّنا أَتْمِمْ لَنا نُورَنا وَ اغْفِرْ لَنا إِنَّكَ عَلى‌ كُلِّ شَيْ‌ءٍ قَدِيرٌ «8»

اى كسانى كه ايمان آورديد! به درگاه خدا توبه كنيد، توبه‌اى خالصانه.

اميد است كه پروردگارتان بدى‌هاى شما را بپوشاند و شما را به بهشت‌هايى كه نهرها از زير آنها جارى است وارد كند. روزى كه خداوند، پيامبر و كسانى را كه به او ايمان آورده‌اند خوار نكند، نورشان پيشاپيش آنها واز سوى راستشان مى‌شتابد، مى‌گويند: پروردگارا! نور ما را كامل كن و ما را بيامرز، همانا تو بر هر چيز توانايى.

«1». كهف، 10.

«2». مؤمنون، 99 و 100 ..

جلد 10 - صفحه 133

نکته ها

«نصوح» از «نصح» به معناى خلوص و صدق است و گاهى به معناى محكمى نيز آمده است. در تفاسير براى توبه نصوح مواردى آمده است، از قبيل: پشيمانى، استغفار، ترك گناه و تصميم بر ترك در آينده، ترس از پذيرفته نشدن، گناه را در برابر خود ديدن و شرمنده شدن، گريه، كم سخن گفتن و كم خوردن و كم خوابيدن، پرداخت حقوق مردم و ... بهتر است به سراغ روايات برويم.

اگر مغرور شويم و بگوييم كه توبه ما صد در صد پذيرفته مى‌شود، راه را براى انجام يا تكرار خلاف هموار كرده‌ايم و لذا ضمن اميدوار بودن، نبايد صد در صد مطمئن باشيم. چنانكه در اين آيه مى‌فرمايد: «عَسى‌ رَبُّكُمْ أَنْ يُكَفِّرَ عَنْكُمْ سَيِّئاتِكُمْ» و در آيه 31 سوره نور مى‌فرمايد:

«تُوبُوا إِلَى اللَّهِ جَمِيعاً أَيُّهَا الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ» توبه كنيد، شايد رستگار شويد. كلمه «لعل» نشانه اميدوار بودن است.

در آيات قبل، سخن از نار بود، در اين آيه سخن از نور است. در آيات قبل سخن از پيشگيرى بود، «قُوا أَنْفُسَكُمْ وَ أَهْلِيكُمْ ناراً» در اين آيه، سخن از درمان است كه اگر نتوانستيد خود را حفظ كنيد و گرفتار گناه شديد، راه توبه باز است و نبايد اميد شما به يأس تبديل شود. تُوبُوا إِلَى اللَّهِ‌ ... عَسى‌ رَبُّكُمْ‌

در دنيا و آخرت، پيامبر و مؤمنان عزيزند:

در دنيا: «وَ لِلَّهِ الْعِزَّةُ وَ لِرَسُولِهِ وَ لِلْمُؤْمِنِينَ» «1» عزّت مخصوص خدا و رسول و مؤمنان است.

در آخرت: «يَوْمَ لا يُخْزِي اللَّهُ النَّبِيَّ وَ الَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ» روزى كه خداوند، پيامبر و يارانش را ذليل نمى‌كند. (بلكه خذلان و رسوايى، مخصوص كافران است.)

همراهان پيامبر در قيامت، «آمَنُوا مَعَهُ» همان كسانى هستند كه در دنيا با مال و جان خود جهاد مى‌كردند و نسبت به كفّار شديد و نسبت به مؤمنان رحيم بودند. «وَ الَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ جاهَدُوا بِأَمْوالِهِمْ وَ أَنْفُسِهِمْ» «2»، «وَ الَّذِينَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَى الْكُفَّارِ رُحَماءُ بَيْنَهُمْ» «3»

«1». منافقون، 8.

«2». توبه، 88.

«3». فتح، 29.

جلد 10 - صفحه 134

دعا و درخواست از خداوند، هميشه نقش دارد: چه در دنيا: «اهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقِيمَ» و چه در قيامت: «أَتْمِمْ لَنا نُورَنا»

طلب مغفرت، هم در دنياست: «رَبَّنا فَاغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا» «1» هم در آخرت: رَبَّنا ... وَ اغْفِرْ لَنا

پیام ها

1- در آيات قبل فرمان داد كه خود را از آتش دوزخ حفظ كنيد، قُوا أَنْفُسَكُمْ‌ ... در اين آيه، يك از راههاى آن را توبه واقعى مى‌داند. «تُوبُوا إِلَى اللَّهِ»

2- گاهى از مؤمن، گناه سر مى‌زند كه بايد توبه كند. يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا تُوبُوا ...

3- توبه بايد به درگاه خدا باشد، نه افشاى گناه نزد بندگان. «تُوبُوا إِلَى اللَّهِ»

4- يكى از تكاليف مؤمن، توبه از گناه است. يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا تُوبُوا ...

5- توبه بايد خالصانه و صادقانه باشد نه لقلقه زبان. «تَوْبَةً نَصُوحاً»

6- توبه، زمان و مكان خاصّى ندارد. «تُوبُوا إِلَى اللَّهِ تَوْبَةً نَصُوحاً»

7- براى تشويق به توبه، بايد مردم را به رحمت الهى اميدوار كرد. «عَسى‌ رَبُّكُمْ»

8- پذيرش توبه، از شئون ربوبيّت است. «عَسى‌ رَبُّكُمْ أَنْ يُكَفِّرَ عَنْكُمْ سَيِّئاتِكُمْ»

9- ناپاكى و پليدى در بهشت جاى ندارد؛ اول پاك شدن، سپس وارد بهشت شدن. يُكَفِّرَ ... يُدْخِلَكُمْ‌

10- نتيجه توبه دو چيز است: محو گذشته‌ «يُكَفِّرَ عَنْكُمْ سَيِّئاتِكُمْ» و تأمين آينده.

«يُدْخِلَكُمْ جَنَّاتٍ»

11- ايمان به پيامبر كافى نيست، همراهى و تبعيّت از آن حضرت لازم است. «وَ الَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ»

12- عمل صالحِ دنيا، در قيامت به صورت نور ظاهر مى‌شود. «نُورُهُمْ يَسْعى‌ بَيْنَ أَيْدِيهِمْ»

13- كسانى‌كه در دنيا دنبال نورند، «وَ اتَّبَعُوا النُّورَ الَّذِي أُنْزِلَ مَعَهُ» «2» در آخرت غرق‌

«1». آل عمران، 193.

«2». اعراف، 157.

جلد 10 - صفحه 135

نورند. «نُورُهُمْ يَسْعى‌ بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَ بِأَيْمانِهِمْ»

14- در قيامت نيز تكامل هست. مؤمنان در آن روز به فكر تكميل نور خود هستند. «رَبَّنا أَتْمِمْ لَنا نُورَنا»

15- مؤمنان واقعى در فكر ريزش و كاهش بدى‌ها، «وَ اغْفِرْ لَنا» و رويش و جهش خوبى‌ها هستند. «أَتْمِمْ لَنا نُورَنا»

16- اميد به استجابت دعا، «أَتْمِمْ لَنا نُورَنا وَ اغْفِرْ لَنا» برخاسته از قدرت مطلقه اوست. «إِنَّكَ عَلى‌ كُلِّ شَيْ‌ءٍ قَدِيرٌ»

پانویس

  1. پرش به بالا تفسير احسن الحديث، سید علی اکبر قرشی، ج11، ص236

منابع