آیه 78 سوره حج

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مشاهده آیه در سوره

وَجَاهِدُوا فِي اللَّهِ حَقَّ جِهَادِهِ ۚ هُوَ اجْتَبَاكُمْ وَمَا جَعَلَ عَلَيْكُمْ فِي الدِّينِ مِنْ حَرَجٍ ۚ مِلَّةَ أَبِيكُمْ إِبْرَاهِيمَ ۚ هُوَ سَمَّاكُمُ الْمُسْلِمِينَ مِنْ قَبْلُ وَفِي هَٰذَا لِيَكُونَ الرَّسُولُ شَهِيدًا عَلَيْكُمْ وَتَكُونُوا شُهَدَاءَ عَلَى النَّاسِ ۚ فَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ وَاعْتَصِمُوا بِاللَّهِ هُوَ مَوْلَاكُمْ ۖ فَنِعْمَ الْمَوْلَىٰ وَنِعْمَ النَّصِيرُ

مشاهده آیه در سوره


<<77 آیه 78 سوره حج 78>>
سوره : سوره حج (22)
جزء : 17
نزول : مدینه

ترتیل

ترجمه (مکارم شیرازی)

ترجمه های فارسی

و حق جهاد در راه او را (با دشمنان دین و با نفس امّاره) به جای آرید (و در طلب رضای او به قدر طاقت بکوشید) او شما را برگزیده (و به دین خود سرافراز کرده) و در مقام تکلیف بر شما مشقت و رنج ننهاده (و این آیین اسلام) مانند آیین پدر شما ابراهیم (خلیل است)، او (خدا) شما امت را پیش از این (در صحف او) و در این قرآن مسلمان نامیده تا این رسول بر شما و شما بر سایر خلق گواه (خداپرستی) باشید، پس نماز به پا دارید و زکات بدهید و به خدا (و کتاب او) متوسل شوید، که او مولی (و پادشاه و نگهبان و حافظ و ناصر) شماست و نیکو مولی و نیکو ناصری است.

ترجمه های انگلیسی(English translations)

And wage jihad for the sake of Allah, a jihad which is worthy of Him. He has chosen you and has not placed for you any obstacle in the religion, the faith of your father, Abraham. He named you ‘Muslims’ before, and in this, so that the Apostle may be a witness to you, and that you may be witnesses to mankind. So maintain the prayer, give the zakat, and hold fast to Allah. He is your master—an excellent master and an excellent helper.

معانی کلمات آیه

  • حرج: (بر وزن شرف) تنگى. راغب گويد: آن در اصل محل جمع شدن شى‏ء است و از آن تنگى به نظر آمده لذا به تنگى و گناه حرج گفته‌‏اند.
  • ملة: دين و شريعت. راغب گويد: ملّة مانند دين است و آن نام شريعتى است كه خدا بر زبان انبيا به مردم فرستاده است.
  • اعتصموا: عصم: امساك و حفظ. «العصم: الامساك»، جوهرى آن را منع گفته است. «اعتصام»: چنگ زدن.[۱]

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)


وَ جاهِدُوا فِي اللَّهِ حَقَّ جِهادِهِ هُوَ اجْتَباكُمْ وَ ما جَعَلَ عَلَيْكُمْ فِي الدِّينِ مِنْ حَرَجٍ مِلَّةَ أَبِيكُمْ إِبْراهِيمَ هُوَ سَمَّاكُمُ الْمُسْلِمِينَ مِنْ قَبْلُ وَ فِي هذا لِيَكُونَ الرَّسُولُ شَهِيداً عَلَيْكُمْ وَ تَكُونُوا شُهَداءَ عَلَى النَّاسِ فَأَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ وَ اعْتَصِمُوا بِاللَّهِ هُوَ مَوْلاكُمْ فَنِعْمَ الْمَوْلى‌ وَ نِعْمَ النَّصِيرُ «78» و در راه خدا جهاد كنيد چنان كه شايسته جهاد (در راه) اوست، او شمارا (بر همه‌ى امّت‌ها) برگزيد و در دين (اسلام) هيچ گونه دشوارى بر شما قرار نداد، آيين پدرتان ابراهيم (را پيروى كنيد)، او كه شما را از قبل مسلمان ناميد و در اين (كتاب نيز مطلب چنين است) تا اين پيامبر بر شما گواه باشد و شما بر مردم گواه باشيد، پس نماز بر پا داريد و زكات بپردازيد و به خدا تمسّك جوييد، كه او مولا و سرپرست شماست، پس چه خوب سرپرستى است و چه خوب ياورى.

نکته ها

مى‌دانيم كه گواه بودن، به علم و عدالت نياز دارد و همه‌ى مردم نه عادلند و نه آگاه كه بتوانند بر ديگران شاهد باشند، بنابراين، مراد از گواه بودن مسلمانان كه در اين آيه عنوان شده است، بعضى از آنان هستند كه هم به اعمال و رفتار مردم علم دارند و هم امين و عادلند و چنين افرادى همان گونه كه در روايات مى‌خوانيم، اهل‌بيت پيامبر و امامان معصوم عليهم السلام هستند كه اعمال و رفتار ما بر آنان عرضه مى‌شود.

خداوند در آغاز اين سوره، از زلزله عظيم قيامت وعذاب شديد الهى ياد كرد و در پايان سوره از جهاد و نماز و زكات سخن گفت و يادآور شد كه او براى همه بندگانش، مولا وسرپرست و ياورى نيكوست، اين نكته به ما مى‌آموزد كه براى نجات از خطرهاى زلزله‌ى عظيم قيامت و عذاب شديد الهى، بنده‌ى او باشيم و به او پناه ببريم كه‌ «فَنِعْمَ الْمَوْلى‌ وَ نِعْمَ النَّصِيرُ».

نفى‌ «حَرَجٍ» به معناى سخت نبودن احكام الهى نيست، زيرا در همين آيه كه مى‌فرمايد:

جلد 6 - صفحه 76

جهاد كنيد آن گونه كه حقّ جهاد است. و ناگفته پيداست كه جهاد كار بس سختى است. پس مراد از نبودن حرج در دين آن است كه اسلام بن‌بست ندارد. مثلًا در فرمان جهاد افراد بيمار، لنگ، نابينا، سالمند و زنان و كودكان و ناتوانان معافند، ولى دفاع با همه‌ى سختى آن وظيفه است.

پیام ها

1- ارزش كارها، به انگيزه و شيوه ومقدار آن بستگى دارد. (جهادى ارزش دارد كه با تمام توان در راه خدا باشد) «فِي اللَّهِ حَقَّ جِهادِهِ»

2- هم به مردم شخصيت دهيد، «اجْتَباكُمْ‌- أَبِيكُمْ‌- تَكُونُوا شُهَداءَ عَلَى النَّاسِ» و هم سخت‌گيرى نكنيد. «ما جَعَلَ عَلَيْكُمْ فِي الدِّينِ مِنْ حَرَجٍ»

3- در وضع قانون، مراعات توان مردم را بكنيم. «ما جَعَلَ عَلَيْكُمْ فِي الدِّينِ مِنْ حَرَجٍ»

4- اسلام، دين آسان واحكام آن انعطاف پذير است. در زمان‌ها و مكان‌هاى مختلف، شايستگى اجرا شدن را دارد. «ما جَعَلَ عَلَيْكُمْ فِي الدِّينِ مِنْ حَرَجٍ»

5- اسلام آئين ابراهيمى و سابقه بس درخشان دارد. «هُوَ سَمَّاكُمُ الْمُسْلِمِينَ»

6- پيامبران، پدران امّت‌ها هستند. «أَبِيكُمْ»

7- «مسلمان» نام مباركى است كه از قبل براى ما انتخاب شده است. «مِنْ قَبْلُ»

8- پيامبراكرم صلى الله عليه و آله بر اعمال ما گواه است. «لِيَكُونَ الرَّسُولُ شَهِيداً»

9- نماز و زكات، تشكّر از خداوند است. (بايد به شكرانه‌ى برگزيدگى و سابقه و لياقت و گواه بودن امّت اسلام، نماز به پا داشت. فَأَقِيمُوا الصَّلاةَ ...

10- تنها به برگزيده بودن و نام اسلام و مسلمانى تكيه نكنيم، با نماز و زكات و تمسّك به خدا، اين افتخارات را پاسدارى كنيم. «فَأَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ»

11- مشروعيّت ولايت‌ها و حكومت‌هاى بشرى در گرو منتهى شدن به ولايت الهى است. «هُوَ مَوْلاكُمْ»

«الحمدللّه ربّ العالمين»

پانویس

  1. پرش به بالا تفسير احسن الحديث، سید علی اکبر قرشی، ج‏7، ص85

منابع