آیه 77 سوره غافر
<<76 | آیه 77 سوره غافر | 78>> | ||||||||||||||
|
محتویات
ترجمه های فارسی
پس (ای رسول، چند روزی بر آزار کافران امت) صبر کن که البته وعده (ثواب و عقاب) خدا حق است، که اگر آنها را در حیات تو و مقابل چشم تو به بعضی از وعدههای خود که به آنها میدادیم (به شمشیر تو) عقوبت کنیم یا چنانچه تو را قبض روح کنیم باز رجوع آنها به سوی ماست (و در قیامت به کیفر اعمالشان میرسانیم).
ترجمه های انگلیسی(English translations)
معانی کلمات آیه
«نَتَوَفَّیَنَّکَ»: تو را میمیرانم.
تفسیر آیه
تفسیر نور (محسن قرائتی)
فَاصْبِرْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ فَإِمَّا نُرِيَنَّكَ بَعْضَ الَّذِي نَعِدُهُمْ أَوْ نَتَوَفَّيَنَّكَ فَإِلَيْنا يُرْجَعُونَ «77»
پس (اى پيامبر!) صبر كن كه وعدهى خداوند حقّ است. پس هرگاه بخشى از آن چه را به آنان وعده دادهايم به تو نشان دهيم، يا (پيش از آن) تو را از دنيا ببريم، (در هر صورت) به سوى ما بازمىگردند (و عذاب را مىچشند).
«1». يونس، 58.
جلد 8 - صفحه 294
نکته ها
در اين سوره ضمن اين كه سه بار از مجادله و ستيز كفّار سخن به ميان آمده است، «1» خداوند به پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله مىفرمايد: پس صبر كن كه وعدهى خدا حقّ است.
هم تهديد دشمنان لازم است و هم تسلى دوستان. آيات قبل براى تهديد كفّار ستيزهجو بود و اين آيه براى تسلّى پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله و مؤمنان.
رفتار پيامبر صلى الله عليه و آله با مردم
تمام برخوردهاى پيامبر با مردم، طبق فرمان خداوند بوده است، نه سليقهى شخصى و اين برخوردها در موارد گوناگون و با افراد مختلف، متفاوت بوده است. آياتى را كه در اين زمينه وجود دارد مىتوان به دو دسته تقسيم كرد:
دستهى اوّل: آياتى كه دربارهى رفتار و برخورد آرام با مردم سخن مىگويد.
دستهى دوم: آياتى كه در مورد برخوردهاى تند با منحرفان و نااهلان نازل شده است.
در اين جا از هر دو مورد، آياتى را به عنوان نمونه ذكر مىكنيم:
دستهى اول: آيات مربوط به برخوردهاى آرام و مثبت پيامبر با مردم.
«فَاصْبِرْ» (آيهى مورد بحث).
«وَ اخْفِضْ جَناحَكَ لِمَنِ اتَّبَعَكَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ» «2» بال و پر خود را براى مؤمنانى كه از تو پيروى مىكنند، بگستر.
«وَ صَلِّ عَلَيْهِمْ إِنَّ صَلاتَكَ سَكَنٌ لَهُمْ» «3» بر آنان درود فرست (و دعا كن) زيرا دعاى تو، مايهى آرامش آنان است.
«ادْعُ إِلى سَبِيلِ رَبِّكَ بِالْحِكْمَةِ وَ الْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ» «4» با حكمت و اندرز نيكو، مردم را به سوى پروردگارت دعوت نما.
«فَاعْفُ عَنْهُمْ وَ اسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَ شاوِرْهُمْ» «5» آنها را ببخش و براى آنها آمرزش بخواه و با
«1». غافر، 35، 56 و 61.
«2». شعراء، 215.
«3». توبه، 103.
«4». نحل، 125.
«5». آل عمران، 159.
جلد 8 - صفحه 295
آنان مشورت كن.
«ادْفَعْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ» «1»* بدى را با نيكى دفع كن.
«تَعالَوْا إِلى كَلِمَةٍ سَواءٍ بَيْنَنا وَ بَيْنَكُمْ» «2» بياييد به سوى كلام و سخنى كه ميان ما و شما يكسان است.
«فَبايِعْهُنَّ وَ اسْتَغْفِرْ لَهُنَّ» «3» با آنها بيعت كن و براى آنها (از درگاه خداوند) طلب آمرزش نما.
«قُلْ أُذُنُ خَيْرٍ لَكُمْ» «4» بگو گوش دادن او به نفع شما است.
«إِذا جاءَكَ الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِآياتِنا فَقُلْ سَلامٌ عَلَيْكُمْ» «5» هرگاه كسانى كه به آيات ما ايمان دارند نزد تو آيند به آنها بگو سلام بر شما.
«لَوْ كُنْتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ لَانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِكَ» «6» اگر خشن و سنگدل بودى از اطراف تو پراكنده مىشدند.
«وَ إِنْ جَنَحُوا لِلسَّلْمِ فَاجْنَحْ لَها» «7» اگر (دشمنان) به صلح تمايل داشتند (تو نيز) تمايل نشان بده.
«بَشِّرِ الْمُؤْمِنِينَ بِأَنَّ لَهُمْ مِنَ اللَّهِ فَضْلًا كَبِيراً» «8» مؤمنان را بشارت ده كه براى آنها از سوى خداوند فضل و پاداش بزرگى است.
دستهى دوم: آيات مربوط به رفتار قاطعانه با نااهلانى كه قابل هدايت نيستند.
«فَأَعْرِضْ عَنْهُمْ» «9»* از آنها روى بگردان.
«فَلا تُطِعِ الْمُكَذِّبِينَ وَدُّوا لَوْ تُدْهِنُ فَيُدْهِنُونَ» «10» از تكذيب كنندگان اطاعت مكن كه آنها دوست دارند نرمش نشان دهى تا نرمش نشان دهند. (نرمشى توأم با انحراف از مسير حقّ)
«جاهِدِ الْكُفَّارَ وَ الْمُنافِقِينَ وَ اغْلُظْ عَلَيْهِمْ» «11»* با كافران و منافقان ستيز كن و بر آنان سختگيرى.
«1». فصّلت، 34.
«2». آل عمران، 64.
«3». ممتحنه، 12.
«4». توبه، 61.
«5». انعام، 53.
«6». آل عمران، 159.
«7». انفال، 61.
«8». احزاب، 47.
«9». سجده، 30.
«10». قلم، 8- 9.
«11». توبه، 73.
جلد 8 - صفحه 296
«هُمُ الْعَدُوُّ فَاحْذَرْهُمْ» «1» آنان دشمنان تو هستند، از آنها برحذر باش.
«لَئِنْ لَمْ يَنْتَهِ الْمُنافِقُونَ وَ الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ وَ الْمُرْجِفُونَ فِي الْمَدِينَةِ لَنُغْرِيَنَّكَ بِهِمْ ثُمَّ لا يُجاوِرُونَكَ فِيها إِلَّا قَلِيلًا» «2» اگر منافقين و آنها كه در دلهايشان بيمارى است و (همچنين) آنها كه اخبار دروغ و شايعات بى اساس در مدينه پخش مىكنند دست از كار خود برندارند تو را بر ضد آنها مىشورانيم و جز مدّت كوتاهى نمىتوانند در كنار تو در اين شهر بمانند.
«لا تُصَلِّ عَلى أَحَدٍ مِنْهُمْ ماتَ أَبَداً وَ لا تَقُمْ عَلى قَبْرِهِ» «3» بر مردهى هيچ يك از منافقان نماز مگزار (و براى دعا و استغفار) برابرش نايست.
«ذَرْهُمْ فِي خَوْضِهِمْ يَلْعَبُونَ» «4» آنها را در گفتگوهاى لجاجت آميزشان به حال خود رها كن تا بازى كنند.
«لا تَقُمْ فِيهِ» «5» در آن (مسجد ضرار) هرگز (براى نماز) نايست.
«لا تُطِعِ الْكافِرِينَ وَ الْمُنافِقِينَ وَ دَعْ أَذاهُمْ» «6» از كافران و منافقان اطاعت مكن و به آزارهاى آنها اعتنا مكن.
پیام ها
1- ياد قدرت الهى نسبت به تنبيه و كيفر مجرمان، عامل اميد و صبر است. «فَبِئْسَ مَثْوَى الْمُتَكَبِّرِينَ فَاصْبِرْ»
2- تأخير در كيفر مجرمان، نبايد سبب شك و ترديد شود. «فَاصْبِرْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ»
3- حقّ بودن وعدههاى الهى، مايهى صبر و آرامش است. «فَاصْبِرْ» زيرا «إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ»
4- پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله در انتظار كيفر كفّار در دنياست، ولى خداوند طبق حكمت كار مىكند و انتظارات پيامبر حكمت او را به هم نمىزند. «فَإِمَّا نُرِيَنَّكَ .. أَوْ نَتَوَفَّيَنَّكَ»
5- صبر در برابر ناملايمات، حدّى ندارد و تا پايان عمر بايد صبر كرد. فَاصْبِرْ ...
«1». منافقون، 4.
«2». احزاب، 60.
«3». توبه، 84.
«4». انعام، 91.
«5». توبه، 108.
«6». احزاب، 48.
جلد 8 - صفحه 297
فَإِمَّا ... نَتَوَفَّيَنَّكَ»
6- خداوند در كيفر مجرمان عجله ندارد. فَإِمَّا نُرِيَنَّكَ ... أَوْ نَتَوَفَّيَنَّكَ
7- در دنيا ممكن نيست مجرمان مجازاتِ كامل شوند؛ سراى ديگرى لازم است.
«بَعْضَ الَّذِي نَعِدُهُمْ»
8- كارهاى الهى زمان بندى دارد و هر يك در زمان خود واقع مىشود. نُرِيَنَّكَ ...
أَوْ نَتَوَفَّيَنَّكَ
9- مرگ نابودى نيست، تحويل و تحوّل است. «نَتَوَفَّيَنَّكَ»
10- مرگ براى همه است، حتّى براى پيامبران. «نَتَوَفَّيَنَّكَ»
11- هيچ كس از دست قدرت خداوند فرار نخواهد كرد. «فَإِلَيْنا يُرْجَعُونَ»
12- احضار افراد در قيامت اجبارى است. «يُرْجَعُونَ»
پانویس
منابع
- تفسیر نور، محسن قرائتی، تهران:مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، 1383 ش، چاپ يازدهم
- اطیب البیان فی تفسیر القرآن، سید عبدالحسین طیب، تهران:انتشارات اسلام، 1378 ش، چاپ دوم
- تفسیر اثنی عشری، حسین حسینی شاه عبدالعظیمی، تهران:انتشارات ميقات، 1363 ش، چاپ اول
- تفسیر روان جاوید، محمد ثقفی تهرانی، تهران:انتشارات برهان، 1398 ق، چاپ سوم
- برگزیده تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی و جمعي از فضلا، تنظیم احمد علی بابایی، تهران: دارالکتب اسلامیه، ۱۳۸۶ش
- تفسیر راهنما، علی اکبر هاشمی رفسنجانی، قم:بوستان كتاب(انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1386 ش، چاپ پنجم