ما از بنی اسرائیل پیمان گرفتیم و پیغمبرانی بر آنها فرستادیم؛ اما هر گاه رسولی آمد که بر خلاف هوای نفس آنها سخن گفت، گروهی را تکذیب کرده و گروهی را میکشتند.
البته ما از بنی اسرائیل [بر اطاعت از خدا و پیروی از موسی] پیمان گرفتیم و پیامبرانی به سوی ایشان فرستادیم؛ هرگاه پیامبری احکام و قوانینی که دلخواهشان نبود برای آنان می آورد، گروهی را تکذیب کرده و گروهی را می کشتند!!
ما از فرزندان اسرائيل سخت پيمان گرفتيم، و به سويشان پيامبرانى روانه كرديم. هر بار پيامبرى چيزى بر خلاف دلخواهشان برايشان آورد، گروهى را تكذيب مىكردند و گروهى را مىكشتند.
ما از بنى اسرائيل پيمان گرفتيم و پيامبرانى برايشان فرستاديم. هرگاه كه پيامبرى چيزى مىگفت كه با خواهش دلشان موافق نبود، گروهى را تكذيب مىكردند و گروهى را مىكشتند.
ما از بنی اسرائیل پیمان گرفتیم؛ و رسولانی به سوی آنها فرستادیم؛ (ولی) هر زمان پیامبری حکمی بر خلاف هوسها و دلخواه آنها میآورد، عدهای را تکذیب میکردند؛ و عدهای را میکشتند.
Certainly We took a pledge from the Children of Israel, and We sent apostles to them. Whenever an apostle brought them that which was not to their liking, they would impugn a part of them, and a part they would slay.
Certainly We made a covenant with the children of Israel and We sent to them apostles; whenever there came to them an apostle with what that their souls did not desire, some (of them) did they call liars and some they slew.
We made a covenant of old with the Children of Israel and We sent unto them messengers. As often as a messenger came unto them with that which their souls desired not (they became rebellious). Some (of them) they denied and some they slew.
We took the covenant of the Children of Israel and sent them messengers, every time, there came to them a messenger with what they themselves desired not - some (of these) they called impostors, and some they (go so far as to) slay.
معانی کلمات آیه
ميثاق: پيمان محكم. از وثاقه به معنى ثابت و محكم شدن.
تهوى: هوى: ميل نفس. آن در اصل به معنى سقوط و پائين آمدن است. «لا تهوى» يعنى ميل نمى كند.[۱]
همانا ما از بنىاسرائيل پيمان گرفتيم و پيامبرانى به سوى آنان فرستاديم.
(امّا) هرگاه پيامبرى برايشان سخن و پيامى آورد كه دلخواهشان نبود، گروهى را تكذيب كرده و گروهى را كشتند.
نکته ها
شايد مراد از ميثاقِ بنىاسرائيل، همان محتواى آيهى قبل يعنى ايمان به خدا و معاد و عمل صالح باشد و شايد مراد پيروى از انبيايى باشد كه در خود اين آيه با كلمه «رُسُلًا» مطرح شده و شايد همان پيمانى باشد كه در آيات 93 سورهى بقره و آيهى 81 سورهى آلعمران گذشت. يعنى عمل به آنچه خدا بر آنها نازل كرده بود.
در آيهى قبل گفتيم كه صِرف وابستگى به اديان آسمانى براى نجات از قهر خدا كافى نيست، بلكه ايمان و عمل صالح لازم است. اين آيه، نمونهاى براى آيهى قبل است كه بنىاسرائيل با اينكه وابسته به دين آسمانى بودند، چه كارها كه نكردند؟!
اينكه اين سوره با جملهى «أَوْفُوا بِالْعُقُودِ» آغاز شده و ماجراى غدير در آيهى 67 مطرح شده و در اين آيه پيمانشكنى و كشتن اولياى خدا و تكذيب آنان مطرح شده، مىتواند ضمن افشاگرى از حالات بنىاسرائيل، مايهى عبرت و زنگ خطرى براى مسلمانان باشد تا پيام و پيمان غدير خم را ناديده نگيرند.
پیام ها
1- بنىاسرائيل، علاوه بر حضرت موسى، پيامبران ديگرى نيز داشتند. «أَرْسَلْنا إِلَيْهِمْ رُسُلًا»
2- راه انبيا مطابق با تمايلات نفسانى نيست. «جاءَهُمْ رَسُولٌ بِما لا تَهْوى أَنْفُسُهُمْ»
جلد 2 - صفحه 343
3- ريشهى تكذيب و كشتن انبيا، هواى نفس بنىاسرائيل است. «بِما لا تَهْوى أَنْفُسُهُمْ فَرِيقاً كَذَّبُوا»
4- پيمانشكنى، پيامبركشى، تكذيب و لجاجت، از صفات بنىاسرائيل است.
«فَرِيقاً كَذَّبُوا وَ فَرِيقاً يَقْتُلُونَ»
5- در جامعهى فاسد، يا شخصيّت مردان خدا ترور مىشود (تكذيب)، يا شخص آنان (قتل). «فَرِيقاً كَذَّبُوا وَ فَرِيقاً يَقْتُلُونَ»
6- انبيا در راه خدا تا پاى جان پيش مىرفتند. «فَرِيقاً يَقْتُلُونَ»
لَقَدْ أَخَذْنا مِيثاقَ بَنِي إِسْرائِيلَ: و هر آينه بتحقيق فرا گرفتيم پيمان و عهد بنى اسرائيل را در توحيد و ايمان به پيغمبر خاتم صلى اللّه عليه و آله، اگرچه اخذ ميثاق بر پدرانشان بود، اما چون پدران به صحت آن معترف بودند، پس حجت بر آنها باشد. وَ أَرْسَلْنا إِلَيْهِمْ رُسُلًا: و فرستاديم بسوى ايشان پيغمبران، اول آنها موسى عليه السّلام و آخرشان عيسى عليه السّلام. كُلَّما جاءَهُمْ رَسُولٌ بِما لا تَهْوى أَنْفُسُهُمْ: هر زمانى كه آمد بديشان رسولى به آنچه ميل نداشت نفسهاى آنها از تكاليف شرعيه و تفقه در اوامر و نواهى الهيه. فَرِيقاً كَذَّبُوا: گروهى را
تفسير اثنا عشرى، ج3، ص: 145
تكذيب كردند مانند عيسى عليه السّلام و محمّد صلى اللّه عليه و آله. وَ فَرِيقاً يَقْتُلُونَ: و گروهى را كشتند چون زكريا و يحيى و شعيا عليهم السّلام.
و هر آينه بتحقيق گرفتيم پيمان فرزندان اسرائيل را و فرستاديم بسوى آنها پيغمبرانى را هر گاه آمد ايشانرا پيغمبرى بآنچه ناخوش داشتند خودهاشان گروهى را تكذيب كردند و گروهى را مىكشتند.
تفسير
خداوند از طائفه بنى اسرائيل كه اولاد حضرت يعقوب پيغمبر بودند پيمان اكيدى اخذ فرمود بر توحيد و نبوت و ولايت و فرستاد براى هدايت و اتمام حجت و بيان احكام بسوى آنها پيغمبران بسيارى و آنها هر پيغمبرى كه احكامش مخالف با هواى نفسشان بود يا تكذيب مىكردند مانند حضرت عيسى (ع) و پيغمبر آخر الزمان (ص) و يا مىكشتند مانند حضرت زكريا و شعيا و يحيى (ع) و اينكه اوّلا تعبير بصيغه ماضى فرموده و ثانيا بصيغه مضارع براى اشاره بآنستكه اين رويّه آنها بوده از قديم و هنوز هم باقى است و بعدا هم خواهد بود چون فعل ماضى دلالت بر استمرار و ثبوت دارد و فعل مضارع دلالت بر تجدد و حدوث و براى حكايت حال ماضى و رعايت تناسب آخر آيات نيز گفتهاند ..
چرا كذبوا بصيغه ماضي و يقتلون بصيغه مضارع است.
(جواب)
مسلما آن فرقه از انبياء را که كشتند تكذيب هم ميكردند مفاد آيه شريفه و اللّه العالم اينکه نحو بنظر ميرسد که اينها تمام دو فرقه را تكذيب كردند غاية الامر اگر دست رسي بآنها نداشتند همان تكذيب تنها بود و اگر بچنگال يهود گرفتار ميشدند ميكشتند.
برگزیده تفسیر نمونه
(آیه 70)
در سوره بقره و اوایل همین سوره اشاره به پیمان مؤکدی که خداوند از بنی اسرائیل گرفته بود شده است، در این آیه بار دیگر این پیمان را یادآوری کرده می فرماید: «ما پیمان (عمل به آنچه نازل کردیم) از بنی اسرائیل گرفتیم و پیامبرانی برای هدایت آنها و مطالبه وفای به این پیمان، به سوی آنان فرستادیم» (لَقَد أَخَذنا می ثاقَ بَنِی إِسرائِیلَ وَ أَرسَلنا إِلَیهِم رُسُلًا).
سپس اضافه می کند: آنها نه تنها به این پیمان عمل نکردند، بلکه «هر زمان پیامبری دستوری بر خلاف تمایلات و هوی و هوسهای آنها می آورد (به شدیدترین مبارزه بر ضد او دست می زدند) جمعی را تکذیب می کردند و جمعی را که با تکذیب نمی توانستند از نفوذشان جلوگیری کنند به قتل می رساندند» (کلَّما جاءَهُم رَسُولٌ بِما لا تَهوی أَنفُسُهُم فَرِیقاً کذَّبُوا وَ فَرِیقاً یقتُلُونَ).
سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید: