آیه 66 سوره اسراء

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
مشاهده آیه در سوره

رَبُّكُمُ الَّذِي يُزْجِي لَكُمُ الْفُلْكَ فِي الْبَحْرِ لِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ ۚ إِنَّهُ كَانَ بِكُمْ رَحِيمًا

مشاهده آیه در سوره


<<65 آیه 66 سوره اسراء 67>>
سوره : سوره اسراء (17)
جزء : 15
نزول : مکه

ترجمه های فارسی

پروردگار شما همان است که به دریا برای شما کشتی‌ها را به حرکت می‌آورد تا از فضل خدا (یعنی روزی) طلبید، که او درباره شما بسیار مهربان است.

پروردگارتان کسی است که کشتی ها را در دریا برای شما روان می کند تا [با رفتن از اقلیمی به اقلیم دیگر] از رزقش بطلبید؛ زیرا او همواره به شما مهرباناست.

پروردگار شما كسى است كه كشتى را در دريا براى شما به حركت در مى‌آورد، تا از فضل او براى خود بجوييد، چرا كه او همواره به شما مهربان است.

پروردگار شماست كه كشتى را در دريا مى‌راند تا از فضل او روزى خود به چنگ آريد، زيرا با شما مهربان است.

پروردگارتان کسی است که کشتی را در دریا برای شما به حرکت درمی‌آورد، تا از نعمت او بهره‌مند شوید؛ او نسبت به شما مهربان است.

ترجمه های انگلیسی(English translations)

Your Lord is He who drives for you the ships in the sea that you may seek of His bounty. Indeed, He is most merciful to you.

Your Lord is He Who speeds the ships for you in the sea that you may seek of His grace; surely He is ever Merciful to you.

(O mankind), your Lord is He Who driveth for you the ship upon the sea that ye may seek of His bounty. Lo! He was ever Merciful toward you.

Your Lord is He That maketh the Ship go smoothly for you through the sea, in order that ye may seek of his Bounty. For he is unto you most Merciful.

معانی کلمات آیه

يزجى: زجو: راندن با مدارا سوق دادن. يُزْجِي لَكُمُ‏: حركت مى‏ دهد و به جريان مى ‏اندازد براى شما، مانند «اللَّهُ الَّذِي سَخَّرَ لَكُمُ الْبَحْرَ لِتَجْرِيَ الْفُلْكُ فِيهِ بِأَمْرِهِ»‏ جاثيه/ 12.

فلك: كشتى. آن بر مفرد و جمع اطلاق مى‏ شود، مفرد و جمع بودن با قرينه معلوم مى ‏شود.[۱]

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)


رَبُّكُمُ الَّذِي يُزْجِي لَكُمُ الْفُلْكَ فِي الْبَحْرِ لِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ إِنَّهُ كانَ بِكُمْ رَحِيماً 66

پروردگار شما كسى است كه برايتان كشتى را در دريا به حركت درمى‌آورد، تا با تلاش خود از فضل و رحمتش بهره بريد. البتّه او همواره نسبت به شما مهربان است.

نکته ها

راههاى دريايى از نظرِ ارزانى، هميشگى و عمومى بودن، نقش خوبى در نقل و انتقال اشخاص و اجناس دارد و بركات كشتيرانى در حمل ونقل بار و مسافر و ماهيگيرى، فراوان است. سهم دريا در اكسيژن سازى، توليد بخار و ابر و باران، پرورش ماهى و تغذيه و شگفتى‌هاى جمادى و گياهى و حيوانى آن بسيار است. در دعاى جوشن كبير مى‌خوانيم:

«يا من فى البحر عجائبه»

پیام ها

1- تأمين نيازهاى مادّى انسان، نشانه‌ى قدرت خداوند بر كفايت انسان است. كَفى‌ بِرَبِّكَ وَكِيلًا رَبُّكُمُ الَّذِي‌ ...

2- امكانات وفضل از سوى خداست و كار و تلاش از ما. «يُزْجِي‌ لِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ»

3- آنچه از نعمت‌هاى دريا به دست مى‌آوريم، تفضّل اوست. «مِنْ فَضْلِهِ»

4- ربوبيّت خداوند همراه رحمتِ دائمى اوست. رَبُّكُمُ‌ ... كانَ بِكُمْ رَحِيماً

تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)



رَبُّكُمُ الَّذِي يُزْجِي لَكُمُ الْفُلْكَ فِي الْبَحْرِ لِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ إِنَّهُ كانَ بِكُمْ رَحِيماً (66)

«1» حجر آيه 40.

جلد 7 - صفحه 412

چون مقدم شد ذكر شيطان و مشركان و بت‌پرستان، سپس احتجاج فرمايد به دلايل توحيد بر ايشان و فرمايد:

رَبُّكُمُ الَّذِي يُزْجِي لَكُمُ الْفُلْكَ‌: پروردگار شما ذاتى است كه جريان دهد براى فايده شما كشتى را. فِي الْبَحْرِ: در دريا لِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ‌: تا طلب كنيد از فضل الهى به سوارى در كشتيها بر روى آب در آنچه صلاح دنياى شما باشد از تجارت و آنچه صلاح دين شما باشد از جهاد و غير آن. إِنَّهُ كانَ بِكُمْ رَحِيماً: به درستى كه خداى تعالى به شما مهربان است از جهت آنكه انعام فرموده به شما اين نعم را و اسباب آسايش شما را از تمام حيثيات فراهم نموده.

تذكره: يكى از شواهد الطاف ذات احديت، جريان كشتى است در دريا به سبب خلق بادها و به قرار دادن آن را بر وجهى كه ممكن باشد حركت كشتى در آنكه محملى است براى تجارت و رفاهيت بشر، چه بسا امتعه و عقاقير و ادويه و غير آن در بلاد خود مى‌ماند و سايرين انتفاع نمى‌بردند و فاسد مى‌شد. زيرا اجرت حملش از قيمتش زيادتر مى‌بود. و دو مفسده بزرگ را داشت: يكى ناياب شدن چيزهاى زيادى در بسيارى شهرها با شدت احتياج مردم به آنها، و ديگر منقطع شدن معشيت تجارتى كه اين امتعه را نقل و از ربح آنها زندگانى نمايد. حضرت منّان، موجبات رواج امتعه و رفع احتياج جامعه را بوسيله كشتى فرمود.


تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)


رَبُّكُمُ الَّذِي يُزْجِي لَكُمُ الْفُلْكَ فِي الْبَحْرِ لِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ إِنَّهُ كانَ بِكُمْ رَحِيماً (66) وَ إِذا مَسَّكُمُ الضُّرُّ فِي الْبَحْرِ ضَلَّ مَنْ تَدْعُونَ إِلاَّ إِيَّاهُ فَلَمَّا نَجَّاكُمْ إِلَى الْبَرِّ أَعْرَضْتُمْ وَ كانَ الْإِنْسانُ كَفُوراً (67) أَ فَأَمِنْتُمْ أَنْ يَخْسِفَ بِكُمْ جانِبَ الْبَرِّ أَوْ يُرْسِلَ عَلَيْكُمْ حاصِباً ثُمَّ لا تَجِدُوا لَكُمْ وَكِيلاً (68) أَمْ أَمِنْتُمْ أَنْ يُعِيدَكُمْ فِيهِ تارَةً أُخْرى‌ فَيُرْسِلَ عَلَيْكُمْ قاصِفاً مِنَ الرِّيحِ فَيُغْرِقَكُمْ بِما كَفَرْتُمْ ثُمَّ لا تَجِدُوا لَكُمْ عَلَيْنا بِهِ تَبِيعاً (69)

ترجمه‌

پروردگار شما است آنكه ميراند براى شما كشتى را در دريا تا بجوئيد از فضلش همانا او باشد بشما مهربان‌

و چون برسد بشما سختيى در دريا برود از خاطرها هر كس كه ميخوانيد جز او پس چون نجات داد شما را و رساند بخشكى رو گردان شديد و باشد انسان ناسپاس‌

آيا پس ايمن شديد كه فرو برد با شما جانبى از خشكى را يا فرستد بر شما باد سنگ ريزه پاشى را پس نيابيد براى خودتان نگهدارى‌

يا ايمن شديد كه باز گرداند شما را در آن بار ديگر پس فرستد بر شما درهم شكننده‌اى را از باد پس غرق كند شما را براى آنكه ناسپاسى كرديد پس نيابيد براى خودتان بر ما بسبب آن باز خواست كننده‌اى.

تفسير

باد بفرمان الهى كشتى را در دريا سير ميدهد و منافعى كه مردم و تجّار از سفر دريا ميبرند بفضل و كرم الهى است و يكى از ادلّه قويّه بر توحيد صانع عالم آنستكه تمام عقلاء دنيا اهل هر دين و مذهبى كه باشند بر حسب ظاهر باطنا و در كمون قلب اعتقاد بوجود خداوند عالم قادر حىّ خبير بصير سميع توانائى دارند لذا در موقع اضطرار بالطّبع و بالفطره پناه باو مى‌برند و غير او را فراموش ميكنند يعنى قهرا جز خدا وقتى كه انسان در گرداب بلا افتاده از نظرش محو ميشود و نجات خود را از او ميخواهد و چون خداوند از او دستگيرى كرد و بساحل مراد رساند باز دچار غفلت و وساوس ميشود و بعقائد فاسده ملتزم ميگردد و كفران نعمت خدا را شعار خود ميسازد لذا خداوند آنها را متنبه باين اقرار عملى كه كاشف از اعتقاد قلبى است فرموده و ضمنا گوشزدشان نموده كه دريا و صحرا و ساير موجودات همه در تحت قدرت و اختيار خداوند است شما همينكه بساحل رسيديد نبايد ايمن از غضب الهى شويد چون در صورت استحقاق و اصرار بر كفر و كفران ممكن است خداوند همان ساحل را كه جانبى از خشكى است خسف كند و شما بزمين فرو رويد و هلاك شويد چنانچه نسبت بامم سابقه اين معامله را فرمود و مبتلا بخسف شدند و آثارش را شما مشاهده كرديد اين در صورتى است كه مراد از جانب البرّ اراضى كناره باشد براى اشاره بحصول غفلت براى بندگان غافل بمجرد خروج از دريا و محتمل است مراد قطعه زير پاى آنها باشد كه آن لابدّ در جانبى از جوانب زمين‌

جلد 3 صفحه 376

خواهد بود در هر حال مراد از برّ مطلق زمين و خشكى است نه خصوص بيابان كه از لفظ برّ بدوا بنظر ميرسد بقرينه مقابله آن با بحر كه معلوم ميشود مراد غير دريا است و نيز ممكن است خداوند تند بادى را كه حامل سنگ ريزه باشد براى سركوبى بفرستد و شما چاره و مفرّى نداشته باشيد چون كسى قادر نيست از قضاء الهى جلوگيرى نمايد و نبايد ايمن شويد از آنكه خداوند بار ديگر در شما ايجاد شوق و حاجت بمسافرت دريا نمايد و چون بكشتى نشستيد بفرستد بر شما باد شديد مهلك شكننده اركان كشتى را پس غرق كند شما را بپاداش كفر يا كفرانتان از نعم الهى پس كسى را نيابيد كه در پى مطالبه و خون خواهى بر آيد و براى شما از ما باز خواستى كند يا نگذارد كه قضاى ما در باره شما جارى شود چون تبيع بمعناى تابع و پيرو و طلبكار و خونخواه و مددكار است ..

اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)


رَبُّكُم‌ُ الَّذِي‌ يُزجِي‌ لَكُم‌ُ الفُلك‌َ فِي‌ البَحرِ لِتَبتَغُوا مِن‌ فَضلِه‌ِ إِنَّه‌ُ كان‌َ بِكُم‌ رَحِيماً (66)

جلد 12 - صفحه 281

پروردگار ‌شما‌ خداونديست‌ ‌که‌ ميراند ‌از‌ ‌براي‌ ‌شما‌ كشتيها ‌را‌ ‌در‌ دريا ‌براي‌ اينكه‌ طلب‌ كنيد ‌از‌ فضل‌ الهي‌ محققا ‌او‌ ميباشد بشما رحم‌ كننده‌ رَبُّكُم‌ُ الَّذِي‌ يُزجِي‌ لَكُم‌ُ الفُلك‌َ فِي‌ البَحرِ يكي‌ ‌از‌ ادله‌ توحيد و خداشناسي‌ اينست‌ ‌که‌ بقدرة كامله‌ ‌خود‌ درياها ‌را‌ ‌که‌ مملو ‌از‌ آب‌ ‌است‌ نحوي‌ قرار داده‌ ‌که‌ اخشاب‌ روي‌ آب‌ نگاهداده‌ شود و فرو نرود و ‌از‌ ‌آنها‌ كشتي‌ها بسازيد و ‌در‌ ‌آنها‌ برويد ‌که‌ ‌از‌ غرق‌ شدن‌ محفوظ مانيد و ‌اينکه‌ كشتيها بتوسط باد ‌ يا ‌ مكينه‌ ‌از‌ بندر ببندر حركت‌ كند و بسا ‌از‌ درياها بسيار عميق‌ و بسيار طولاني‌ ‌شما‌ ‌را‌ بممالك‌ بعيده‌ مثل‌ امريكا برساند و بارهاي‌ سنگين‌ ‌را‌ ‌شما‌ بآن‌ طرف‌ دريا بتوسط كشتي‌ ببريد لِتَبتَغُوا مِن‌ فَضلِه‌ِ ‌که‌ استفاده‌ كنيد اجناس‌ ‌اينکه‌ مملكت‌ ‌را‌ بآن‌ مملكت‌ برسانيد و اجناس‌ ‌آنها‌ ‌را‌ باين‌ مملكت‌ وارد كنيد و فوايد بسياري‌ ديگر ‌در‌ ‌اينکه‌ مسافرت‌ دريا بهره‌برداري‌ كنيد و ‌اينکه‌ تفضل‌ ‌براي‌ اينست‌ ‌که‌ إِنَّه‌ُ كان‌َ بِكُم‌ رَحِيماً رحمت‌ الهي‌ توسعه‌ دارد وَ رَحمَتِي‌ وَسِعَت‌ كُل‌َّ شَي‌ءٍ اعراف‌ ‌آيه‌ 155.

وَسِعت‌َ كُل‌َّ شَي‌ءٍ رَحمَةً وَ عِلماً مؤمن‌ ‌آيه‌ 7 غاية الامر رحمت‌ الهي‌ ‌در‌ دنيا شامل‌ مؤمن‌ و كافر صالح‌ و طالح‌ نيك‌ و بد ميشود. زيرا احتياج‌ بيكديگر دارند و ‌براي‌ مؤمن‌ نعمت‌ ‌است‌ و ‌براي‌ كافر بلاء ‌است‌ ولي‌ ‌در‌ آخرت‌ مخصوص‌ بمؤمن‌ ‌است‌ چنانچه‌ ‌در‌ ‌آيه‌ مذكوره‌ ‌در‌ سوره‌ اعراف‌ ميفرمايد:

فَسَأَكتُبُها لِلَّذِين‌َ يَتَّقُون‌َ وَ يُؤتُون‌َ الزَّكاةَ وَ الَّذِين‌َ هُم‌ بِآياتِنا يُؤمِنُون‌َ الَّذِين‌َ يَتَّبِعُون‌َ الرَّسُول‌َ النَّبِي‌َّ الأُمِّي‌َّ الَّذِي‌ يَجِدُونَه‌ُ مَكتُوباً عِندَهُم‌ فِي‌ التَّوراةِ وَ الإِنجِيل‌ِ يَأمُرُهُم‌ بِالمَعرُوف‌ِ وَ يَنهاهُم‌ عَن‌ِ المُنكَرِ وَ يُحِل‌ُّ لَهُم‌ُ الطَّيِّبات‌ِ وَ يُحَرِّم‌ُ عَلَيهِم‌ُ الخَبائِث‌َ وَ يَضَع‌ُ عَنهُم‌ إِصرَهُم‌ وَ الأَغلال‌َ الَّتِي‌ كانَت‌ عَلَيهِم‌ فَالَّذِين‌َ آمَنُوا بِه‌ِ وَ عَزَّرُوه‌ُ وَ نَصَرُوه‌ُ وَ اتَّبَعُوا النُّورَ الَّذِي‌ أُنزِل‌َ مَعَه‌ُ أُولئِك‌َ هُم‌ُ المُفلِحُون‌َ.

برگزیده تفسیر نمونه


]

(آیه 66)- با این همه نعمت این همه کفران چرا؟! بحثهایی را که در زمینه توحید و مبارزه با شرک در گذشته داشتیم در اینجا نیز آن را تعقیب می‌کند، و از دو راه مختلف (راه استدلال و برهان- و راه وجدان و درون) در این موضوع وارد بحث می‌شود.

نخست به توحید استدلالی اشاره کرده، می‌گوید: «پروردگار شما کسی است که کشتی را در دریا به حرکت در می‌آورد، حرکتی مداوم و مستمر»! (رَبُّکُمُ الَّذِی یُزْجِی لَکُمُ الْفُلْکَ فِی الْبَحْرِ).

ج2، ص654

بدیهی است برای حرکت کشتیها در دریا، نظاماتی دست به دست هم داده تا این امر فراهم گردد.

البته می‌دانید کشتیها همیشه بزرگترین وسیله نقلیه انسانها بوده و هستند، هم اکنون کشتیهای غول پیکری داریم که به اندازه یک شهر کوچک وسعت و سرنشین دارند.

سپس اضافه می‌کند: هدف از این برنامه آن است «تا از نعمت او بهره‌مند شوید» (لِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ). برای مسافرتهای خودتان، برای نقل و انتقال مال التجاره‌ها، و برای آنچه به دین و دنیای شما کمک می‌کند.

چرا که: «خدا نسبت به شما مهربان است» (إِنَّهُ کانَ بِکُمْ رَحِیماً).

سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:

تفسیر های فارسی

ترجمه تفسیر المیزان

تفسیر خسروی

تفسیر عاملی

تفسیر جامع

تفسیر های عربی

تفسیر المیزان

تفسیر مجمع البیان

تفسیر نور الثقلین

تفسیر الصافی

تفسیر الکاشف

پانویس

  1. تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی

منابع