آنان که ما به آنها پیش از این، کتاب (آسمانی تورات و انجیل را) فرستادیم (یعنی موسی و عیسی و پیروان حقیقی آنها) به این (کتاب آسمانی قرآن) البته آنان ایمان می‌آورند.
[و برخی از] کسانی که پیش از قرآن کتابشان دادیم، به قرآن ایمان می آورند،
كسانى كه قبل از آن، كتاب [آسمانى] به ايشان داده‌ايم، آنان به [قرآن] مى‌گروند.
كسانى كه پيش از اين كتاب، كتابشان داده بوديم بدان ايمان مى‌آورند.
کسانی که قبلاً کتاب آسمانی به آنان داده‌ایم به آن [= قرآن] ایمان می‌آورند!
«شیخ طوسى» گویند: قتاده گوید: این آیات درباره عبدالله بن سلام و تمیم الدّارى و جارود العبدى و سلمان فارسى نازل گردیده، هنگامى که مسلمان شده بودند. دیگرى گوید: این آیات درباره چهل نفر از اهل انجیل نازل شده که قبل از بعثت رسول خدااسلام آورده بودند که سى و دو نفر آنها از اهل حبشه بوده که هنگامى که جعفر بن ابى‌طالب وارد حبشه شده بود، اسلام خود را آشکار ساختند و هشت نفر آنها از اهل شام که عبارت بودند از: بحیرا، ابرهة، اشرف، عامر، ایمن، ادریس، نافع و از مملکت مزبور آمده بودند.
قتاده گوید: خداوند به آنان دو بار اجر داده، یکبار به خاطر ایمان آوردن به کتاب اول (انجیل) و یکبار به خاطر ایمان آوردن به کتاب ثانى (قرآن).[۱][۲]
(برخى از) آنان كه پيش از اين (قرآن) كتابشان داديم، همان‌ها به آن (قرآن) ايمان مى‌آورند.
نکته ها
كلمه «وَصَّلْنا» از «وَ صَلِّ»، به معناى ارتباطدادن ومتّصل كردن است. مراد از اين اتّصال يا پى در پى بودن تذكّرات است و يا هماهنگى و همسويى مطالبى كه ارائه مى‌شود.
از سنّت‌هاى خداوند، هدايت انسان‌هاست كه لحظه‌اى قطع نمى‌شود؛ «إِنَّ عَلَيْنا لَلْهُدى» «1» و از طريق آيات الهى، انبيا واوصيا عليهم السلام و علماى دين، تداوم مى‌يابد؛ «وَصَّلْنا لَهُمُ» وچنانچه منطقه‌اى به اين هدايت الهى دسترسى نداشت، مى‌بايست گروهى از آن منطقه كوچ كرده و با تفقّه در دين، مردم را از آن بهره‌مند سازند. «2»
پیام ها
1- در تربيت بايد تذكّرات، تدريجى، گام به گام، مكرّر و متنوّع باشد. «وَصَّلْنا» (آرى با يك يا دو تذكّر مختصر نبايد انتظار اصلاح وتربيت داشت)
«1». ليل، 12.
«2». توبه، 122.
جلد 7 - صفحه 71
2- آيات قرآن داراى يك نوع همسويى و پيوستگى است. «وَصَّلْنا لَهُمُ الْقَوْلَ»
3- همه‌ى آيات الهى، كتب آسمانى و رهبران دينى، يك حرف و هدف را دنبال مى‌كنند. «وَصَّلْنا لَهُمُ الْقَوْلَ»
4- انسان، موجودى فراموشكار است و نياز به تذكّر دارد. «يَتَذَكَّرُونَ»
5- اهل‌كتاب واقعى، كسانى هستند كه با ديدن اسلام، ايمان مى‌آورند. الَّذِينَ آتَيْناهُمُ الْكِتابَ ... بِهِ يُؤْمِنُونَ
شأن نزول: بعض از مفسرين نقل نموده‌اند كه چون عبد اللّه سلام و تميم دارى و جارود عبدى و سلمان فارسى به شرف اسلام رسيدند، آيه شريفه نازل شد:
الَّذِينَ آتَيْناهُمُ الْكِتابَ: آنانكه داده‌ايم ايشان را كتاب تورات، مِنْ قَبْلِهِ: پيش از اين قرآن، هُمْ بِهِ يُؤْمِنُونَ: ايشان به قرآن ايمان مى‌آورند. اشهر آنست كه اين آيه و آنچه بعد از اين باشد در شأن اهل انجيل نازل شد، و آنها چهل نفر نصارى بودند؛ سى و سه نفر با جعفر بن أبي طالب از حبشه آمدند، و هشت نفر از شام و از جمله آنها بحيرا و ابرهه و اشرف و عامر و ام ايمن و ادريس و نافع و تميم بودند و در مكه خدمت حضرت رسالت پناه صلّى اللّه عليه و آله رسيده ايمان آوردند. و بنابراين مراد به كتاب، انجيل مى‌باشد؛ پس معنى آيه آنكه: آنانكه داده شده‌اند كتاب انجيل كه اين جماعت باشند پيش از نزول قرآن، ايشان به قرآن ايمان مى‌آورند.
«1» بصائر الدرجات، جزء اول، باب 8، ص 13 روايت اول (و تمام 5 روايت باب 8) و بحار الانوار ج 24 ص 152 [آخر باب 45] روايت 42، به نقل از كنز الفوائد: 217.
«2» تفسير قمى، ج 2، ص 141 (چ نجف 1387 هجرى)
«3» اصول كافى عربى، ج 1، كتاب الحجّة، ص 415، روايت 18.
و بتحقيق پى در پى آورديم براى آنان گفتار را باشد كه آنان پند گيرند
آنانكه داديم بايشان كتابرا پيش از آن ايشان بآن ايمان ميآورند
و چون خوانده شود بر ايشان گويند ايمان آورديم به آن كه آن حق است از پروردگار ما همانا ما بوديم پيش از آن منقادان
آنگروه داده شوند مزدشانرا دو بار بسبب آنكه صبر كردند و دفع ميكنند بسبب خوبى بدى را و از آنچه روزى داديم ايشانرا انفاق ميكنند
و چون شنوند سخن بيهوده را روى گردانند از آن و گويند براى ما است كردارهاى ما و براى شما است كردارهاتان سلام بر شما نمى‌خواهيم نادانانرا.
تفسير
خداوند متعال براى تذكّر و تنبّه و ارشاد عباد آيات قرآن مجيد را بتعاقب و تدريج لدى الاقتضاء نازل فرمود و متّصل نمود دعوت را به حجّت و امر و نهى را بوعد و وعيد و موعظه و نصيحت را بموجبات تنبّه و عبرت براى تذكّر و اعتبار آنان و با اينهمه مراعات حسن نظم و ترتيب در انزال قرآن از طرف خداوند منّان قلوب مشركين مكّه بايمان معطوف نشد ولى از اهل كتاب آنانكه در كتب سماوى اوصاف پيغمبر خاتم و احوالش را يافته بودند قبل از بعثت او و نزول كتابش باو و قرآن ايمان مى‌آوردند و چون پيغمبر خاتم يا بعضى از اهل ايمان مانند جعفر بن أبي طالب عليه السّلام آيات قرآن را براى ايشان تلاوت مينمودند ميگفتند ايمان آورديم بآن و تصديق نموديم كه آن حقّ است و از جانب خدا نازل شده و ما از پيش مؤمن بمحمّد صلى اللّه عليه و اله و قرآن و مسلمان بوده و هستيم مانند سلمان فارسى و عبد اللّه سلام و كسانيكه در حبشه بتلاوت قرآن جعفر طيّار باين
جلد 4 صفحه 197
افتخار نائل شدند و با آنحضرت بمدينه هجرت نمودند اينجماعت دو مرتبه اجر بردند يكى اجر بر ايمان قبلى و صبر بر تقيّه از كفّار و كتمان امر قلبى از ترس ايذاء و آزار و ديگر اجر بر ايمان رسمى و آشكار بعد از رفع تسلّط آنها بفضل پروردگار و اين اشخاص دفع ميكنند بحسن سلوك و مداراى با كفار بدى و شرّ آنها را از خودشان و از آنچه خداوند بايشان كرم فرموده در راه خير صرف مينمايند و چون گفتار ناهنجار و سخن بيهوده و طعن در عقيده و عمل خودشان را از كفّار بشنوند اعتنا نكنند و از جواب آن صرف نظر نمايند و بگويند عقائد و اعمال ما نفع و ضررش براى ما است بشما ربطى ندارد و عقايد و اعمال شما براى خودتان است و مربوط بما نيست از طرف ما بشما آزارى نميرسد خدا حافظ ما طالب معاشرت با مردم نادان نيستيم و از آنها كناره‌گيرى نمايند و اين سلام را سلام توديع گويند كه بجاى خدا حافظ است در كافى از امام كاظم عليه السّلام و قمّى ره از امام صادق عليه السّلام نقل نموده هر يك بعبارتى كه از آن استفاده ميشود مراد از توصيل قول وصل نمودن امام بامام و نصب هر يك بعد از ديگرى است و مستفاد از بعضى روايات مفسّره اين آيات از امام صادق عليه السّلام آنستكه مراد از موصوفين بصفات مذكوره در كلام الهى ائمه اطهار و شيعيان اخيار ايشانند كه با داشتن ايمان كامل صبر نمودند بر تقيّه از مخالفين و مأجور شدند باجر آن بعد از اجر ايمان و تلافى نمودند بديهاى مردم را بايشان بخوبى نمودن بآنها و مستفاد از حديث نبوى آنستكه اگر از كسى سيّئه و گناهى صادر شود و بعدا ثوابى نمايد و حسنه‌ئى بجا آورد آن سيّئه را محومى نمايد و معلوم است مراد بيان مصداق و توسعه مدلول است نه انحصار معنى بآن ذوات مقدّسه و نفوس شريفه و اللّه اعلم.
بِهِ وَ لَتَنصُرُنَّه‌ُ- الي قوله- وَ أَنَا مَعَكُم مِن‌َ الشّاهِدِين‌َ (آل عمران آيه 81) و غير اينها از آيات و ما در مجلد اول كلم الطيب صفحه 352 الي 359 بشاراتي که در كتب يهود و نصاري که تعبير به عهدين ميكنند عهد قديم و جديد عين عبارات را بلغت عبراني با ترجمه آنها نقل كرده‌ايم البته لطفا مراجعه فرمائيد.
برگزیده تفسیر نمونه
]
(آیة 52)- ولی «کسانی که قبلا کتاب آسمانی به آنها داده‌ایم (از یهود و نصاری) به آن [قرآن] ایمان می‌آورند» الَّذِینَ آتَیْناهُمُ الْکِتابَ مِنْ قَبْلِهِ هُمْ بِهِ یُؤْمِنُونَ. چرا که آن را هماهنگ با نشانه‌هایی می‌بینند که در کتب آسمانی خود یافته‌اند.
سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:
پرش به بالا ↑ صاحب مجمع البیان از میان اهل شام که به پیامبر ایمان آورده بودند، تمیم را اضافه نموده است.
پرش به بالا ↑ طبرى و طبرانى در تفاسیر خود از رفاعة القرظى روایت نموده اند که آیه 51 درباره ده نفر نازل شده که من یکى از آنها مى باشم و نیز طبرى از على بن رفاعة نقل نماید که ده طائفه از اهل کتاب که از آن جمله رفاعة بوده به رسول خدا صلى الله علیه و آله و سلم ایمان آورده بودند و مورد آزار و اذیت قرار گرفتند و آیه 52 درباره آنها نازل شده است، چنان که در آیه 28 سوره حدید نیز نظیر این شأن و نزول موجود است.
