آیه 3 سوره انعام
| <<2 | آیه 3 سوره انعام | 4>> | |||||||||||||
| |||||||||||||||
محتویات
ترجمه های فارسی
و اوست خدا در همه آسمانها و در زمین، که از نهان و آشکار شما با خبر است و بدانچه می‌کنید آگاه است.
و او در آسمان ها و در زمین، خداست که نهان و آشکار شما را می داند، و نیز به آنچه [از خیر و شر] به دست می آورید، آگاه است.
و او در آسمانها و زمين خداست. نهان و آشكار شما را مى‌داند، و آنچه را به دست مى‌آوريد [نيز] مى‌داند.
در آسمانها و زمين، اوست كه خداوند است. نهان و آشكارتان را مى‌داند و از كردارتان آگاه است.
اوست خداوند در آسمانها و در زمین؛ پنهان و آشکار شما را می‌داند؛ و از آنچه (انجام می‌دهید و) به دست می‌آورید، با خبر است.
ترجمه های انگلیسی(English translations)
معانی کلمات آیه
جهركم: جهر: آشكار شدن و آشكار كردن. آن در آيه به معنى آشكار شده است. مصدر به معنى مفعول (مجهور).[۱]
تفسیر آیه
تفسیر نور (محسن قرائتی)
وَ هُوَ اللَّهُ فِي السَّماواتِ وَ فِي الْأَرْضِ يَعْلَمُ سِرَّكُمْ وَ جَهْرَكُمْ وَ يَعْلَمُ ما تَكْسِبُونَ «3»
و اوست كه در آسمانها و در زمين خداوند است. نهان و آشكار شمارا مى‌داند و هرچه را به دست مى‌آوريد (نيز) مى‌داند.
نکته ها
در پاسخ به عقيده‌ى انحرافى چند خدايى (خداى باران، خداى جنگ، خداى صلح، خداى زمين و ...) اين آيه مى‌فرمايد: خداى همه چيز و همه جا يكى است.
امام صادق عليه السلام درباره اين آيه فرمود: «او به تمام مخلوقات از نظر علم و قدرت و سلطه و
جلد 2 - صفحه 412
حاكميّت احاطه دارد». «1»
پیام ها
1- ايمان به احاطه علمى خداوند، هم انگيزه براى كار نيك است و هم بازدارنده از كار بد. «يَعْلَمُ سِرَّكُمْ وَ جَهْرَكُمْ»
«1». تفسير نورالثقلين؛ توحيد صدوق، ص 133.
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
وَ هُوَ اللَّهُ فِي السَّماواتِ وَ فِي الْأَرْضِ يَعْلَمُ سِرَّكُمْ وَ جَهْرَكُمْ وَ يَعْلَمُ ما تَكْسِبُونَ «3»
وَ هُوَ اللَّهُ فِي السَّماواتِ وَ فِي الْأَرْضِ: و ذات احديت اللّه، خداوند به حق و معبود مطلق است در آسمانها و زمينها و همه را جز ذات كبريائى او خدائى نيست. يا شأن حديث و امر چنين است خداى تعالى مى‌داند آنچه در آسمانها و آنچه در زمين است يَعْلَمُ سِرَّكُمْ وَ جَهْرَكُمْ: مى‌داند آنچه پنهان و مخفى داريد در قلب و آنچه آشكار و به زبان آريد. يا شأن اين است كه حق تعالى عالم است سرائر و علانيه جميع موجودات را. خطاب به جميع خلق است، زيرا خلق يا در آسمان و آنها ملائكه، و يا در زمينند از بشر و جن، پس قديم ازلى، عالم به كليّه اسرار و احوال و متصرفات ايشان است، و مخفى نيست بر او چيزى از آنها. وَ يَعْلَمُ ما تَكْسِبُونَ: و مى‌داند آنچه كسب مى‌نمائيد از خير و شرّ و نيات و احوال و اعمال، و شما را بر آن جزا خواهد داد.
تحقيق- صاحب بحر الحقايق گفته: مراد از «سرّ» اخلاقى است كه در انسان به وديعه نهاده، و جهر، صفات حيوانى و احوال نفسانى او باشد، و حقيقت آنكه آدمى را صورتى است جسمانى، و معنى روحانى؛ به جسم از عالم خلق، و به روح از عالم امر؛ سرّش از مرتبه امر، و جهرش از مرتبه خلق است.
بيان- انسان مرآتى است ذو وجهين، در يك وجهش چون خصائص ربوبيت نگرى، از همه موجودات بزرگوارتر است؛ و چون نقايص عبوديت شمارى، خوار و بيمقدارتر باشد. پس چون حق سبحانه فرمايد: من اسرار خصايص شما را در رتبه
تفسير اثنا عشرى، ج3، ص: 222
غيب مى‌دانم و آثار نقايص شما را در علم شهادت مى‌شناسم و ديگر مى‌دانم آن چه شما كسب مى‌كنيد از عملى كه سبب ترقى شما باشد در درجات انسانيت يا موجب تنزل به دركات حيوانيت؛ دانستن اين، شخص را بر آن دارد كه به اصلاح و تزكيه اعمال مشغول شده از حضيض استيفاى حظوظ حيوانى بر ذروره استيناس نعيم روحانى متصاعد گردد.
حيف باشد كه عمر انسانى
چون بهائم به خواب و خور گردد
آدمى مى‌تواند از كوشش
كز مقام فرشته در گذرد
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
وَ هُوَ اللَّهُ فِي السَّماواتِ وَ فِي الْأَرْضِ يَعْلَمُ سِرَّكُمْ وَ جَهْرَكُمْ وَ يَعْلَمُ ما تَكْسِبُونَ «3»
ترجمه
و او است خدا در آسمانها و در زمين ميداند پنهان شما و آشكار شما را و ميداند آنچه را كسب ميكنيد.
تفسير
خداوند معبود و معروف بالوهيّت و وحدانيّت است در آسمانها و زمين و ميداند آنچه را بندگان در نفس خود پنهان دارند و آنچه را آشكار و اظهار نمايند و ميداند اعمال مردم را از خير و شر و ثواب ميدهد و عقاب مى‌كند بر آن و در توحيد از حضرت صادق (ع) در اين آيه روايت نموده است كه همچنين او در هر مكانى هست ولى نه بذاته چون لازمه آن محدوديّت و غير آنست از نقصها بلكه باحاطه بر خلق از جهت علم و قدرت و سلطنت و علم او بموجودات ارضيّه كمتر از سماويّه نيست و هيچ چيز از او دور نيست و اشياء نزد او از حيث علم و قدرت و سلطنت و ملكيت و احاطه يكسان است ..
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
وَ هُوَ اللّهُ فِي السَّماواتِ وَ فِي الأَرضِ يَعلَم‌ُ سِرَّكُم وَ جَهرَكُم وَ يَعلَم‌ُ ما تَكسِبُون‌َ «3»
و او است خدا در آسمانها و در زمين آگاه است بر بواطن و ظواهر شما و پنهان و آشكار شما و ميداند آنچه را از اعمال بدست ميآوريد.
در مجمع البيان وجوهي در اعراب ذكر كرده و بر هر وجهي تفسيري بيان كرده سپس مدعي شده که اينکه وجوه را احدي بر من سبقت نگرفته که با اصول عقائد منطبق شود و منافي نباشد.
اقول- سبقت گرفته بر او كسي که لم يسبقه احد امير المؤمنين عليه الصلاة و السّلام فرمود
(داخل في الاشياء لا علي سبيل الممازجة و خارج عن الاشياء لا علي سبيل المزاولة)
و در قرآن مجيد ميفرمايد نَحن‌ُ أَقرَب‌ُ إِلَيه‌ِ مِن حَبل‌ِ الوَرِيدِ سوره ق آيه 15.
توضيح كلام اينكه سرتاسر ممكنات از جواهر و اعراض مركب از وجود و ماهيت است (الممكن زوج تركيبي) حتي جواهر مجرده عالم عقول و نفوس زيرا جوهر تفسير شده بما اذا وجد وجد لا في الموضوع، و عرض بما اذا وجد وجد في الموضوع و جواهر پنج است و اعراض نه است. جواهر خمسه و اعراض تسعه، جواهر عقول و نفوس و صور و مواد و اجسام. عقل جوهر مجرد عن المادة ذاتا و فعلا. و نفس جوهر مجرد عن المادة ذاتا لا فعلا. و صورت عبارت از صور اجساميه که تشخص اجسام بصورت است. و ماده عبارت است از هيولاي جسمانيه که در بقاء محتاج بصورت جسمانيست.
هيولا در بقاء محتاج صورت
برگزیده تفسیر نمونه
(آیه 3)
در این آیه برای پاسخ گفتن به کسانی که برای هر دستهای از موجودات خدایی قائلند و می گویند خدای باران، خدای جنگ، خدای صلح، خدای آسمان و مانند آن«1» چنین می گوید: «اوست خداوندی که بر تمام آسمانها و زمین حکومت می کند» (وَ هُوَ اللّهُ فِی السَّماواتِ وَ فِی الأَرضِ).
بدیهی است کسی که در همه جا حکومت می کند و تدبیر همه چیز به دست او است و در همه جا حضور دارد، تمام اسرار و نهانها را می داند، و لذا در جمله بعد می گوید: «چنین پروردگاری پنهان و آشکار شما را می داند و نیز از آنچه انجام می دهید و به دست می آورید باخبر است» (یعلَمُ سِرَّکم وَ جَهرَکم وَ یعلَمُ ما تَکسِبُونَ).
(1). و این همان عقیده ارباب انواع می باشد که در یونان قدیم نیز وجود داشته است.
سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:
تفسیر های فارسی
ترجمه تفسیر المیزان
تفسیر خسروی
تفسیر عاملی
تفسیر جامع
تفسیر های عربی
تفسیر المیزان
تفسیر مجمع البیان
تفسیر نور الثقلین
تفسیر الصافی
تفسیر الکاشف
پانویس
- ↑ تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی
منابع
- تفسیر نور، محسن قرائتی، تهران:مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، 1383 ش، چاپ يازدهم
- اطیب البیان فی تفسیر القرآن، سید عبدالحسین طیب، تهران:انتشارات اسلام، 1378 ش، چاپ دوم
- تفسیر اثنی عشری، حسین حسینی شاه عبدالعظیمی، تهران:انتشارات ميقات، 1363 ش، چاپ اول
- تفسیر روان جاوید، محمد ثقفی تهرانی، تهران:انتشارات برهان، 1398 ق، چاپ سوم
- برگزیده تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی و جمعي از فضلا، تنظیم احمد علی بابایی، تهران: دارالکتب اسلامیه، ۱۳۸۶ش
- تفسیر راهنما، علی اکبر هاشمی رفسنجانی، قم:بوستان كتاب(انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1386 ش، چاپ پنجم
